8 De ingemetselde non van Singraven

Na dit wonderbaarlijke verhaal over een Mariabeeldje is het maar een kleine stap naar legendes over een pater en een non uit respectievelijk Ootmarsum en Singraven.

Ootmarsum, na 1200, door Anton van Oirschot – In Ootmarsum, precies op de plek van het plaatselijke openluchtmuseum, stond vroeger een kasteel waarop een vloek rustte: geen steen zou op de andere blijven staan. Het gebeurde zoals was voorspeld. Het molenhuisje is alles wat er van het eens zo roemruchte kasteel is overgebleven. Het was in de middeleeuwen door de Duitse Orde gebouwd voor de kruisvaarders en jarenlang verbleven de commandeurs van deze orde op dit machtige slot. Na de Reformatie werd het in beslag genomen door de ridderschap van Overijssel en werd het ten slotte aan de familie Van Heyden verkocht.

Het was een van de kasteelheren die als drost van Twente een pater uit Vreden gevangen liet nemen en hem halfnaakt aan een boom vastbond.

Katholieken uit de buurt wisten de priester te bevrijden. Maar toen wees deze op het kasteel en sprak daarbij de voorspelling uit dat er geen steen op de andere zou blijven staan, wat men ook zou proberen. En al spoedig kreeg de kasteelheer geldgebrek. Van heinde en ver werd geld geleend om het kasteel te kunnen opknappen. Het geld werd in zakken vervoerd op een wagen, die echter niet verder kwam dan de kasteelbrug. De brug stortte in elkaar; koetsier, paarden en wagen met al het geld verdwenen spoorloos in de gracht.

Nu spookt het er nog. Het is de geest van de rentmeester van de boze drost, die in Agelerbroek werd begraven en elk jaar een hanentred dichter bij Ootmarsum komt.

In de gedaante van een rood mannetje lokt het spook mensen in het moeras.

Van het kasteel staat geen steen meer op de andere; het werd in 1811 publiek verkocht en spoedig daarna afgebroken. Zoals de pater had voorspeld. Maar dat het er eens was, kun je nog zien aan het molenhuisje en aan de stenen schouw van het kasteel, die nu de burgemeesterskamer in Ootmarsum siert...

Er was echter een heel simpele, hoewel wellicht niet een heel praktische oplossing om de vloek van Ootmarsum te neutraliseren, zo bewijst een verhaal over kasteel Singraven bij Denekamp.

Denekamp, omstreeks 1506, Anton van Oirschot – In het kasteel Singraven bij Denekamp werd een non levend ingemetseld als bouwoffer om instorten te voorkomen. Er is echter ook een andere legende over de ingemetselde non. Singraven was namelijk van 1505 tot 1515 een begijnenklooster. Dit verhaal vertelt dat een non die regelmatig omgang had met dorpelingen, onkuis bevonden werd door de andere nonnen. Na een schijnproces in het jaar 1506 werd ze levend ingemetseld in een muur van het klooster (dit scheen weleens vaker te gebeuren in die tijd).

Haar gekrijs en jammerklachten waren dagenlang te horen, tot het onvermijdelijke moment dat iedereen doet zwijgen. Maar vanaf dat moment dwaalt haar geest rond op Singraven. Regelmatig zou ze boven het spattende water van de watermolen gezien zijn en haar geest zou ongeluk geven aan de bewoners van Singraven. Dat dit niet verzonnen is blijkt wel, want in 1878 wilde de toenmalige bewoner Hendrik Jan Roessink Udink na een diner een sigaar opsteken. Hij struikelde over een brandende olielamp en in een paar seconden stond hij helemaal in brand.

Ze hebben hem al brandend in de Dinkel gegooid, maar hij is een dag later aan zijn verwondingen overleden. Nog heeft men het over de ‘verbrande Roessink’, die onder een eenzame zerk in een bosje begraven ligt. Verder werden verscheidene vroegere eigenaren door geldproblemen geteisterd, van wie sommigen aan de drank raakten. Moderne paragnosten van het radioprogramma Het zwarte gat hebben het huis onderzocht. De paragnosten hebben een hond waargenomen die dwars door de muren en gesloten deuren zweefde. In de jaren twintig is een lege ruimte achter een muur aangetroffen. Het schijnt zo te zijn dat daar iets gevonden is wat men tot nu toe nog niet bekend heeft willen maken.

Ook nu nog waakt de geest van de non over Singraven. Soms zweeft ze vormloos tussen de witte nevel boven de Dinkel, of men ziet haar achter een venster staan van het Huis Singraven. Door deze legende heeft het huis ook een bijnaam gekregen, namelijk Het Zwarte Huis.