Samenvoegingen

Gunnarstranda hief zijn hand op om aan te kloppen, maar liet hem geërgerd weer zakken toen hij de schaduw van zijn eigen postuur in de streep zonlicht op de tegelvloer zag. Hij draaide zich om en marcheerde naar de receptie waar hij de vrouw met het telefoonmicrofoontje voor haar mond vroeg om Fristad te bellen.

‘Bezoek voor u’, zei ze in de microfoon terwijl ze Gunnarstranda met opgetrokken wenkbrauwen vragend aankeek. Hij noemde zijn naam.

De officier van justitie kwam hem bij de deur tegemoet met zijn bril aan een touwtje om zijn hals. ‘Volgens mij is dit de eerste keer dat je onuitgenodigd hierheen komt.’

‘Pedersen moeten we hebben’, zei Gunnarstranda toen ze hadden plaatsgenomen aan Fristads solide vergadertafel.

‘Omdat …?’

‘Onder andere omdat hij liegt. Hij ontkent dat Kristine Ramm die fameuze zaterdagavond aan boord van zijn boot is geweest.’

‘Eén leugen maakt nog geen moordenaar’, zei Fristad zelfingenomen glimlachend. ‘Hoorde je dat? Ik lijk wel een poëet.’

Gunnarstranda wachtte tot Fristad uitgelachen was over zijn eigen grapje. ‘De eerste leugen was de ontkenning dat hij een bootje bij Bygdøy Sjøbad had liggen. De sloep heeft daar de hele zomer gelegen, maar ligt er nu niet meer. Bovendien heeft hij de ene na de andere leugen verteld om te voorkomen dat Kristine Ramm met zijn boot in verband zou worden gebracht.’

‘Ben je nu nog bezig met die samenzweringstheorie?’ Fristad leek opeens geïrriteerd. ‘Ik sta eigenlijk op het punt om de hele zaak te seponeren.’

‘Seponeren?’ Gunnarstranda schrok op. ‘Nu?’

‘Het komt toch mooi uit dat die Takeyo is doodgegaan? We weten dat hij de auto naar de plaats delict heeft gereden. We weten dat hij in de parkeergarage was, alleen, een paar minuten later. We hebben geen andere getuigen op de plaats delict geobserveerd. Alles wijst erop dat Stuart Takeyo de dader was. Daarom seponeren we de zaak. Dat is gemakkelijker en veel goedkoper dan zoeken naar bewijzen voor jouw wilde samenzweringstheorie.’

‘Maar je hebt nog niet gehoord waar die theorie op is gebaseerd.’

Fristad trok een gezicht. ‘Oké, ik ben het met je eens dat Pedersen weinig geloofwaardig overkomt als hij liegt over die boottocht op zaterdagavond, maar waarom moest hij een hele dag wachten met het meisje te vermoorden, en waarom moest die moord in een parkeergarage worden gepleegd?’

‘Hij liegt continu. Hij liegt bijvoorbeeld over Takeyo. Pedersen beweert dat Takeyo aan boord was om de gasten te bedienen. Dat is een leugen. Kristine Ramm was verantwoordelijk voor de bediening. Die bewuste zaterdagavond werd Takeyo aan boord van de boot gehaald om een bravourestukje uit te halen als hiv-onderzoeker. Takeyo wist helemaal niets van het medicijn. Aan de andere kant: hij was een echte onderzoeker. Hij kwam uit een land in Oost-Afrika en was uit-en-ter-na op de hoogte van het land waar het medicijn wonderen moest verrichten. Het bravourestukje was erop gericht om een groep investeerders te informeren hoe enorm fantastisch het nieuwe medicijn fungeerde. Het arrangement was een verkooppraatje voor een onderhandse emissie volgens de timeshare-methode: take it or leave it . De emissie werd aangekondigd als de beste en meest geheimgehouden scoop van het jaar. Volgens de getallen die Takeyo op tafel legde, zou de koop van aandelen in Pharmanor een gouden investering zijn. En de mensen maakten gebruik van het aanbod, er werden voor grote sommen afspraken gemaakt over het eigendom van de firma.’

‘Tja, we hebben dus een getuige die liegt en die bovendien geld bij elkaar sprokkelt. Wat dat betreft zou dit dus een zaak voor de fiscale recherche zijn!’

‘Als je me nu eens laat uitpraten’, zei Gunnarstranda verhit. ‘De tijdsfactor is erg belangrijk bij deze emissie: zelfs als de investeerders tekenen voor de koop van aandelen, vindt er niet onmiddellijk een formele transactie plaats. Het geld wisselt pas een paar dagen later van eigenaar. De deal wordt zaterdagavond gesloten. De makelaar die deze mensen gebruiken, moet een overeenkomst hebben met de centrale bank om de afspraken over de waardepapieren te kunnen registreren. Maar de centrale bank is op zaterdag en zondag gesloten en dus alleen geopend op werkdagen, vanaf zeven uur ‘smorgens. En zelfs als de aandelen geregistreerd zijn bij deze bank, is het nog niet zeker dat het geld op de rekening van de verkoper is overgemaakt. Maar let op: ik heb een afschrift in handen gekregen waaruit blijkt dat de registratie van de aandelen in Pharmanor bij de centrale bank is gedaan op maandag 7 augustus, precies om 07.00 uur.’

‘Ja, en?’

‘Dat tijdstip zegt alles. Ik heb met iemand van de bank gesproken. Hoewel hun systeem vanaf zeven uur actief is, zijn de kantoren pas om acht uur open. Dus heeft die makelaar de opdracht gekregen die transactie zo vlug als maar enigszins mogelijk was te registreren, zo gauw de bank op maandag open was. Maar terug naar zaterdag: Pedersen zette Kristine en Takeyo zaterdagavond weer bij Bygdøy Sjøbad af. Ze gingen tegelijk van boord. Kristine had de auto daar staan. Pedersen voelde zich gelukkig en tevreden. Hij had zijn doel bereikt en diverse papieren waren getekend. Hij hoefde er alleen maar voor te zorgen dat niemand argwaan zou krijgen en te wachten tot het geld van eigenaar was gewisseld en op zijn rekening was bijgeschreven. Terwijl Pedersen naar huis gaat om te slapen, bloeit bij Kristine en Takeyo de eerste verliefdheid op. Aan boord hebben ze al een oogje op elkaar laten vallen. En nu zijn ze alleen. Het is een warme zomernacht, de stad is leeg en verlaten. Het is opgehouden met regenen en vóór vier uur ‘snachts wordt het niet donker. Ze zijn met z’n tweeën, gaan samen aan de wandel en verslapen de zomernacht niet. En natuurlijk heeft Takeyo haar de waarheid verteld. Hij heeft gezegd dat hij op de universiteit werkt, dat hij heel veel af weet van bloemen en bijen en getallen en statistieken, maar geen barst verstand heeft van hiv. Kristine Ramm is sociaal antropologe en erg begaan met de onrechtvaardigheid in deze wereld. Ze reageert zoals alle jonge en idealistische mensen reageren. Ze is verontwaardigd en boos. En wat doet ze als ze boos is? Ja, ze neemt zich voor contact op te nemen met Freddy Pedersen en hem te vertellen dat hij daar niet mee wegkomt!’

Fristad keek hem met half samengeknepen ogen twijfelend aan.

‘We hebben haar telefoon’, argumenteerde Gunnarstranda. ‘Ze belde Pedersen, dat wil zeggen, ze belde naar het café. Ik dacht eerst dat ze belde in verband met een bardienst, of zoiets, maar het was zondag, ze had vrij, waarom zou ze bellen? Niemand van de mensen met wie ze samenwerkte, had privé contact met haar, en niemand kan zich herinneren die dag met haar gesproken te hebben. Toch belde Kristine naar het café en sprak die zondag met iemand. Met wie? Natuurlijk met Pedersen. En wat doet hij? Hij is verbijsterd en spreekt met haar af. Hij wil haar op andere gedachten brengen. Want Kristine Ramm was die zaterdagavond aan boord. Ze had contact met de gasten gehad. Ze had een hele tijd met scheepsreder Løding gesproken. Kristine Ramm is in staat om de hele deal om zeep te helpen. Als ze contact opneemt met bijvoorbeeld Løding en vertelt wat ze weet, hoeft hij alleen maar zijn rekening te blokkeren en de andere slachtoffers te waarschuwen. Daar gaat de hele miljoenendeal naar de bliksem. Pedersen moet haar de mond snoeren. Hij zegt: “Oké, we spreken ergens af en praten er in alle rust over.” Kristine neemt Takeyo mee als getuige. Misschien is zij degene die om een ontmoeting in de parkeergarage vraagt, met name omdat het een openbare plaats is. In elk geval rijden zij en Takeyo samen de parkeergarage binnen. Daar wordt Kristine vermoord en Takeyo slaat op de vlucht.’

Fristad denkt na. ‘Wat een spannend verhaal’, zegt hij ten slotte. ‘Laten we zeggen dat je gelijk hebt: Kristine en Takeyo spreken in de parkeergarage met Pedersen af. Ze rijden naar binnen en parkeren de auto. Wat gebeurt er dan?’

‘Dat wil ik aan Pedersen vragen.’

‘Je zei net dat je een theorie had!’

‘Ik héb een theorie.’

‘Maar als Pedersen Kristine Ramm vermoordt, waarom dan alleen Kristine en níét Takeyo, hij is overal getuige van. Het spijt me, Gunnarstranda. Dit is geen theorie. Dit is wishful thinking.’

‘Ik vraag alleen of ik Pedersen kan verhoren.’

‘Waarom? Wat heeft het voor zin?’

‘Antwoord vinden op de vragen die jij net stelde.’

‘Tja’, zei Fristad, ‘het is veel gemakkelijker om het mij te vragen. Ik ben expert in dat soort samenzweringen. Ik heb namelijk alle nummers van het Detective Magazine gelezen. Takeyo en Kristine rijden de parkeergarage in. Jij gaat ervan uit dat er nog een derde persoon op de plaats delict aanwezig is: Pedersen, de dader. Als je gelijk hebt, moet Takeyo uit de auto zijn gestapt, terwijl Kristine alleen achterblijft. Oké, Pedersen wacht tot Takeyo uit het zicht is verdwenen. Dan stapt hij bij haar in de auto en drukt een lap met ether over haar mond en neus. Een paar tellen later is ze buiten bewustzijn. Daarna spuit hij haar heroïne in en verlaat de auto. Binnen een minuut kan alles achter de rug zijn. Ondertussen slentert Takeyo rond en komt terug bij de auto, hij ontdekt het dode meisje en begrijpt dat er stront aan de knikker is. Hij rent naar Daniel Amolo om een pas te krijgen en zo snel mogelijk het land uit te komen.’ Fristad grijnsde breeduit. ‘Zo moet het wel gebeurd zijn, als jouw theorie steekhoudend is. Alleen jammer dat ik, als openbare aanklager, nooit hard zal kunnen maken dat Pedersen daarbinnen is geweest en de moord kan hebben begaan.’

‘Pedersen heeft een motief. Takeyo had geen motief.’

‘Maar Takeyo is de enige die de mogelijkheid had. En het is bewezen dat hij op de plaats delict was, dat staat op film.’

‘Hij was daar en hij had de mogelijkheid. Maar dan heb je nog niet bewezen dat hij Kristine heeft vermoord.’

‘En dat is nu de reden dat we de zaak seponeren, zonder schuldgevoelens.’

Gunnarstranda stond op. ‘Maar we hebben niets te verliezen als we Pedersen verhoren. Want ik voel dat ik het motief heb: het meisje werd vermoord omdat ze dreigde zijn zwendel te verhinderen. Maar ook als jij weigert een dergelijke theorie aan te nemen, is er nog iets anders wat we moeten uitvinden: waarom ging Takeyo akkoord om zich tijdens die boottocht onder valse voorwendselen als onderzoeker te presenteren? Die vraag is misschien wel de allerbelangrijkste. Als Takeyo dood is, kan alleen Pedersen daar een antwoord op geven. En waarom ging Takeyo naar Amolo om zijn pas te lenen, waarom ging hij niet zelf naar huis, om zijn eigen pas te halen?’

‘Het antwoord ligt toch voor de hand? Het is veel beter om onder een valse naam te vluchten, zeker als je een moord op je geweten hebt.’

‘Oké’, zei Gunnarstranda vermoeid. ‘We maken een deal. Als Freddy Pedersen een geloofwaardige verklaring heeft voor één van de leugens die hij tot nu toe heeft opgedist, dan geef ik het op.’

Fristad zat zijn bril te poetsen. ‘Als we iemand in deze zaak willen aanklagen, dan moet je met bewijzen komen. Bewijzen, geen aanwijzingen. En zo lang Frølich nog bezig is het geld voor het onderzoek te besteden in Afrika, is het logisch om zijn verslag af te wachten. In de tussentijd leggen we Pedersen het vuur aan de schenen. En daarvoor is hij bij jou wel in goede handen, hè?’