5

'Laten we de laatste gegevens even met elkaar doornemen, ' zei Christopher. 'We hebben er vandaag ook brigadier Lewis bij zitten, want hij heeft de leiding over de speurtocht naar het wapen van de Tompkins Square Park-moord. '

Jerry Lewis was een lange man met donker haar en de ogen van een kleermaker. Christopher mocht die ogen wel; het waren de ogen van een man die elk detail zagen. 'Het is ons helaas nog niet gelukt het wapen op te sporen, ' zei hij.

'Dat verbaast me niets, ' zei D'Alassandro. 'We hebben er bij niet een van die moorden eentje gevonden. '

'Emma, jouw beurt, ' zei Christopher. Hij en zijn team zaten in wat hij De Zaak noemde, een zes vierkante meter grote ruimte in het bepaald niet officiële hoofdkwartier van zijn team in een winkelpand in de Lower East Side. De enorme roestvrijstalen koelkast en het gigantische Vulcan-fornuis in het vertrek erachter kwamen goed van pas tijdens de soms lange uren die de teamleden hier doorbrachten. De Zaak was helemaal zwart geschilderd - dikke, gepleisterde muren, een plafond van geslagen blik, een oude houten parketvloer waarvan Christopher persoonlijk het zestig jaar opgehoopte vuil en was had afgekrabd alvorens hem te schilderen. Alles in De Zaak was zwart - tafels, stoelen, antieke houten dossierkasten, telefoons, faxapparaten. Alleen de plastic computerterminals lichtten wit als gebleekte botten op in de spookachtige sfeer. Het duurde even voor je aan het vertrek gewend was; de matte reflecties van de glansverf gaven je het vreemde idee dat je in een onbegrensde ruimte zat. Het werkte desoriënterend en bezorgde nieuwelingen begrijpelijkerwijs de kriebels, hetgeen ook de bedoeling was. Christopher, die zo zijn eigen manieren had om de zaken aan te pakken, was blij dat hij hiermee bezoekjes van de korpsleiding of van hun ergerlijke loopjongens van One Police Plaza zoveel mogelijk ontmoedigde.

Hij en zijn team zaten rond een zwarte tafel waaraan met gemak zes mensen konden zitten, en met enig passen en meten zelfs acht. De vertrekken eromheen krioelden van de agenten die de commissaris op deze zaak had gezet, en van het extra personeel dat Christopher zelf had ingezet om de buurt uit te kammen en op zoek te gaan naar enig bewijs in de omgeving van het Tompkins Square Park.

Emma D'Alassandro tuurde naar het scherm van haar laptop. 'Oké. Zoals ik na het eerste, vluchtige onderzoek al vermoedde, vertoont het slachtoffer van Tompkins Square Park geen enkel teken van verzet. '

'Dat past in de werkwijze van de Witte Engel, ' zei Christopher. 'Geen tekenen van verzet betekent dat er geen worsteling is geweest. Logische conclusies: één, hij kende de Witte Engel. '

'Dat zou dan voor alle eenentwintig slachtoffers gelden, nog afgezien van onze eigen man die in het bureau werd vermoord, ' zei Esquival. 'Niet waarschijnlijk. '

'Daar ben ik het mee eens, ' zei Christopher. 'Hetgeen ons op de andere conclusie brengt. Zou jij die nog eens voor ons willen herhalen, Reuven?'

'Met alle plezier. ' Esquival sloeg een map met ezelsoren open waarvan de buitenkant getatoeëerd was met aantekeningen en krabbeltjes. 'Ik ben van mening dat we hier te maken hebben met een genocidemoordenaar, om het zo maar eens te noemen. Wat hem bijvoorbeeld onderscheidt van onze gemiddelde moordenaars, is dat de genocidemoordenaar eigenlijk al dood is. Mentaal dood, bedoel ik. Hoe gaat dat in zijn werk? Meestal is er een trauma - of een reeks van trauma's - in zijn jeugd dat een vitaal deel van hem heeft vernietigd. Hij is niet in staat om wroeging of compassie te voelen. Hij bewoont een wereld van schaduwen en van de dood; eenzaam, op een manier die wij ons vrijwel niet kunnen voorstellen. Hij is feitelijk permanent afgesneden van zijn medemens. Zijn levensmissie - zijn enige reden om in leven te blijven - is om zoveel mensen te doden als hij kan, om ze als het ware over te brengen naar zijn eigen verdorde landschap van de psychische dood. Dat maakt hem ook zo angstaanjagend: hij lijkt uit de lucht te komen vallen, moordt vervolgens naar willekeur en verdwijnt weer in zijn onbekende schemerwereld. '

'Dus deze schoft doodt en zal blijven doden, ' zei Lewis.

'Tot de fysieke dood hem zelf van ons wegneemt, ja, ' antwoordde Esquival. 'En hij heeft zo zijn redenen, geloof me. Behalve die welke ik al noemde, en die ook de bekendste is, kan hij een morbide obsessie hebben voor het stervensproces zelf, kan hij elke keer dat hij een ander vermoordt zichzelf doden, of misschien zelfs iemand anders. '

'Hetgeen ook de reden is, ' zei Christopher, 'dat we een motief moeten zien te vinden wat onze man betreft. Als we eenmaal weten waarom hij moordt, hebben we in ieder geval een kans om te voorspellen waar zijn volgende moord plaats zal vinden. ' Hij wees naar Esquival. 'Geef nog eens het hele profiel, Reuven. '

'Oké. ' Esquival likte aan zijn vinger en sloeg een bladzij om. 'Hij is uiterst intelligent, een Einzelganger, behept met een overmatig ego, iemand die alleen in uiterste noodzaak met mensen omgaat. Hij gebruikt zijn slachtoffers niet seksueel, valt ze niet aan en verminkt ze ook niet post-mortem. '

'En een Bic-pen door Bobby Austins oog steken, hoe noem je dat dan?' vroeg Lewis.

'Daar komen we zo op, ' viel Christopher hem in de rede. 'Maar laat ik je voorlopig zeggen dat we dat iets anders vinden dan de gebruikelijke post-mortem verminkingen. ' Hij knikte naar Esquival dat hij verder kon gaan.

'Hij heeft zijn moordwapen bij zich, gebruikt het - wat het dan ook is - zeer vakkundig, en tot aan het incident in Chinatown heeft hij de plek van de moord steeds zeer nauwgezet schoongemaakt. ' Esquival sloeg weer een bladzij om. 'Wat zijn achtergrond betreft, hij komt vrijwel zeker uit een ontwricht gezin; hij is vrijwel zeker enig kind en komt zeker niet uit een groot gezin. Hij bezit een gedegen kennis over anatomie, psychologie, filosofie, metafysica en sjamanisme. Afgaand op zijn accent en manier van praten kunnen we veilig veronderstellen dat hij ergens in het Midden-Westen is opgegroeid; uit zijn vocabulaire kunnen we afleiden dat hij minstens middelbare school heeft, en mogelijk ook een paar jaar voortgezet onderwijs, misschien zelfs wel een afgebroken medicijnenstudie. Maar nogmaals, we hebben in die richting niets gevonden. Hij is duidelijk niet psychotisch; je moet heel helder van geest zijn om het aantal moorden uit te voeren dat hij in zo'n lange tijdsspanne heeft gepleegd. Je kunt er zeker van zijn dat een echte psychopaat allang gepakt was. Zoals zoveel seriemoordenaars biedt hij in eerste instantie hulp of zelfs een toevluchtsoord aan zijn slachtoffers; hij kan zelfs het gevoel hebben dat hij hen echt helpt. Dat gevoel hebben zijn slachtoffers ongetwijfeld ook - een gevoel van vertrouwen dat, eenmaal gebroken - snel, schokkend, wreed - hen zodanig verlamt dat ze niet op tijd kunnen reageren om terug te vechten. Hij bezit dus, even kort samengevat, een grote intelligentie, kracht en het vermogen om mensen om de tuin te leiden. Hij kan zich aanpassen aan zijn omgeving. En hij heeft bovendien een verdomd goed gevoel voor humor. '

'Gevoel voor humor?' zei D'Alassandro. 'Kom nou even. '

'Hoe moet je het dan noemen?' vroeg Esquival. 'De man pleegt een moord, geeft zichzelf vervolgens aan bij Christopher, en dat alleen maar om te laten zien hoe makkelijk het is om te ontsnappen. '

'Het was niet makkelijk, ' zei D'Alassandro humeurig. 'Hij moest er vier mensen voor vermoorden. '

'Precies, ' zei Esquival, die iets in zijn dossier krabbelde. 'Hetgeen weer eens aangeeft dat hij geen enkel gevoel van wroeging kent. '

'Mijn God, wat heb jij een zieke geest. ' Ze schudde haar hoofd toen Esquival in de lach schoot.

'Geef me die papieren zak eens aan, wil je?' zei hij, terwijl hij een bladzij in zijn map omsloeg.

D'Alassandro draaide haar stoel naar rechts en pakte de zak van de grond. 'Wat is dat, je lunch?' Ze gaf een gil toen een bloederig hoofd door de natte onderkant viel en naar haar toe rolde.

Esquival lachte nu bijna hysterisch terwijl zij het rubberen geval van zich af schopte. Er zat echt bloed aan en was akelig levensecht.

'Jezus Christus, Reuven!'

'O, kom op, Em. ' Hij kwam overeind om het nephoofd te pakken. 'Ik doe dit alleen maar tot heil van het algemeen belang. '

'Werkelijk?' D'Alassandro moest haar best doen om haar bonkende hart tot bedaren te brengen. 'En wat mag dat dan wel zijn?'

'Jouw gevoel voor humor ontwikkelen. ' Hij gebaarde met zijn hand. 'Kijk, zelfs onze eerbiedwaardige meneer Lewis vond het leuk. '

D'Alassandro schudde haar hoofd en was de grootste schrik te boven. 'Ik zweer je dat ik op een dag met een practical joke kom waar de honden geen brood van lusten. '

'Ik kijk er nu al naar uit. '

'Oké, kinderen, de pauze is voorbij, ' zei Christopher kortaf. 'Jerry, wat betreft die pen door het oog - en we moeten daar nu ook het verwijderen van William Cottons oog aan toevoegen: wij denken dat het een soort ritueel is, en rituelen vallen niet in dezelfde categorie als verminking. Heb ik gelijk, Reuven?'

'Je slaat de spijker op zijn kop. '

'Jullie geloven toch niet echt in die hocus-pocus over allerlei primitieve rituelen?' vroeg Lewis.

'Het doet er niet toe wat wij geloven, ' zei Christopher. 'Het lijkt erop dat onze man erin gelooft. Ik denk dat deze invalshoek mogelijkheden biedt. De Witte Engel ziet zijn slachtoffers als offers. En wat de zaak nog interessanter maakt: ik stuitte bij toeval op een stuk tekst van T. E. Lawrence waarin min of meer hetzelfde staat. '

'Seven Pillars of Wisdom, ' zei D'Alassandro.

Christopher knikte. 'En ik ben ook net terug van de patholoog-anatoom. Hij kan me geen adequate medische verklaring geven voor het feit dat er totaal geen bloed uit Bobby Austins lichaam is gevloeid. In Sticks eigen woorden zou hij met een dergelijke wond moeten hebben gebloed als een gekeeld varken. ' Christopher keek D'Alassandro indringend aan. 'Heb jij er een verklaring voor waarom hij niet bloedde?'

D'Alassandro dacht even na. 'Misschien, maar ik ben bang dat het wat vergezocht zal klinken, chef. '

'Niet na wat wij al gezien hebben, ' zei Christopher. 'Steek maar van wal. '

D'Alassandro knikte. Ze was weer enigszins bekomen van Esquivals grap en was nu een en al zakelijkheid. 'Hoewel we nog niet alle toxicologische gegevens binnen hebben, kan ik nu al met zekerheid zeggen dat al het bloed en huidweefsel dat ik bij het raam in het politiebureau heb aangetroffen van één man is. '

'Onze man, ' zei Esquival. D'Alassandro grimaste toen hij dat zei.

'Ik kan ook zeggen dat mijn eigen voorlopig onderzoek heeft uitgewezen dat er flink wat alcohol in het bloed van "onze man" zat. '

'Wacht eens even, ' zei Esquival. 'Als je daarmee wilt zeggen dat hij dronken was toen hij William Cotton en Austin vermoordde, durf ik er wat om te verwedden dat je je vergist. '

'En dan zou je nog gelijk hebben ook, ' zei D'Alassandro. 'Dit zijn dan ook niet de gebruikelijke alcoholmoleculen na een avondje doorzakken. In feite doe ik er alleen maar een gooi naar dat het alcohol is, vanwege bepaalde structurele overeenkomsten. En verder vertoont het bloed ook abnormaal hoge concentraties van het hormoon serotonine. '

'En dat wil zeggen?' vroeg Christopher.

'De medische wereld is daar nog niet helemaal uit. Het lijkt te worden aangemaakt door de pijnappelklier en zou verband kunnen houden met een betere gezondheid en een sterker immuunsysteem, veroudering; er doen de laatste jaren allerlei theorieën de ronde, maar overtuigend bewijs is er nog niet voor geleverd. Kortom, het is weer een van die vele geheimzinnige hormonen die het lichaam bevat. ' Ze haalde haar schouders op. 'Wat ik wel met zekerheid kan zeggen, is dat de man gewend is aan een hoge concentratie van deze substanties in zijn lichaam. Daar hangt zijn functioneren van af. Volgens mij zijn er geen zintuiglijke, motorische of cognitieve gebreken. Het tegendeel is waarschijnlijk eerder waar. '

'Leg uit, ' zei Christopher.

'Gisteravond heb ik een paar weinig bekende studies over indiaanse sjamanen van het Net geplukt waarin wordt gesteld dat een hoge concentratie serotonine, gecombineerd met een zekere hoeveelheid alcohol of aan alcohol gerelateerde complexe moleculen, noodzakelijk is om de semi-extatische toestand van de sjamaan te bereiken. Deze complexe moleculen moeten nog nader bestudeerd worden, maar het is bekend dat in die semi-extatische toestand de zintuigen worden gescherpt tot een bijna pijnlijke intensiteit, zozeer dat semi-bewustzijn - wat de leek een droomtoestand zou noemen - samenvalt met bewustzijn, waarbij een soort alternatieve werkelijkheid wordt geschapen waarin naar men aanneemt de sjamanen opereren. '

'We dachten eerst dat hij bij de Special Forces had gezeten, een keiharde oorlogsveteraan, ' zei Lewis. 'En nu beweer jij dat hij een of andere primitieve tovenaar is?'

'Daar begint het steeds meer op te lijken, ' gaf D'Alassandro toe. 'Ik bedoel, dat van die Special Forces was maar natte-vingerwerk; mijn theorie is gebaseerd op keihard forensisch bewijsmateriaal. '

Lewis haalde zijn schouders op. 'Misschien is het gewoon een zuiplap. '

'Ja, en misschien ben ik Margaret Thatcher wel, ' zei Esquival, en D'Alassandro schoot in de lach. Lewis keek of hij niet wist wat hij van die twee moest denken.

'En dan nog wat, ' zei Christopher, die hen weer bij de les bracht. 'De titel Seven Pillars of Wisdom is ontleend aan een citaat uit de bijbel - het boek Spreuken, om precies te zijn: "De opperste Wijsheid heeft Haar huis gebouwd; Zij heeft Haar zeven pilaren gehouwen". '

'Dat klopt. ' D'Alassandro wees op haar computer. 'Bij het surfen op Internet stuitte ik ook op een paar fascinerende theorieën betreffende T. E. Lawrence. In een daarvan werd gesteld dat hij de eerste was van wat later de neo-Luddieten werden genoemd. '

'De oorspronkelijke Luddieten, ' ging Esquival verder, 'waren wevers in Nottinghamshire, Engeland, die in 1811 rebelleerden tegen de enorme veranderingen als gevolg van de Industriële Revolutie, en dan met name de automatisering. Ze ontleenden hun naam aan hun puur fictieve held, generaal Ned Ludd. Er was wat geweld, een fabrikant

werd gedood en de Luddieten werden min of meer uitgeroeid. En nu, in het computertijdperk, duiken de neo-Luddieten op. Ze worden afgedaan als technofoben, maar dat doet hun geen recht. Ze zijn in feite tegen de absolute afhankelijkheid van technologie met uitsluiting van al het andere. '

'Voorbeelden, ' zei Christopher.

'Ze zijn tegen computers, waarvan ze beweren dat ze informatie zonder betekenis leveren; ze zijn tegen het Net, dal, zo beweren zij. alle informatie terugbrengt tot eenzelfde niveau, zodat het mathematische, het morele, het seksuele, het banale, het gewijde en het profane allemaal op één hoop worden gegooid, hetzelfde gewicht krijgen en daarom betekenisloos worden, met name voor kinderen die het Web als klaslokaal of bron voor hun proefwerken gebruiken. ' Esquival raadpleegde zijn notitieblok. 'Ik las ergens wat de Unabomber heeft ge schreven: "Als je ook maar een beetje hersens had, zou je je hebben gerealiseerd dat er heel wat mensen zijn die het verschrikkelijk vinden zoals jullie techneuten de wereld proberen te veranderen'" Hij keek op. 'Neo-Luddieten zien de wereld geregeerd worden door een soort informatiecultus, en dat maakt hen doodsbenauwd. Veel mensen beschouwden ze in eerste instantie als een stel idioten je weet wel, gestoorde randfiguren. Maar heel wat waarvoor zij gewaarschuwd heb ben, is inmiddels werkelijkheid geworden en nu worden sommigen van hen als waarzeggers gezien. Om je twee voorbeelden te reven: bedrijven vertrouwen inmiddels als vanzelfsprekend op cd Roms om hun personeel op te leiden, en vijftien jaar oude jongens die uiterst bekwaam zijn in allerlei bloedige oorlogsspelletjes, maar niet weten hoe ze een meisje moeten benaderen, worden door het bedrijfsleven ingehuurd om websites te maken. '

Esquival pakte een stapeltje papier op. 'Ik heb geanalyseerd wat de Witte Engel in Bobby Austins computer heeft geschreven, en ik geloof dat dat min of meer overeenkomt met de filosofie van de neo Luddieten. ' Hij raadpleegde even kort zijn notities. 'Hij heeft het over de woekering van enorme conglomeraten, bedrijfsovernames in zijn woorden, even kijken, coups - de media, de waarheid die moet wijken voor zakelijke prioriteiten, het vernederen en slachtofferen van mensen door deze nieuwe, steeds groter wordende entiteiten. Hij vergelijkt de opmars van Disney, GE, IBM, Microsoft en Time- Warner, om maar een paar superconglomeraten te noemen, met legers op het slag veld, waarvan het openlijke doel is het uitbreiden van territorium en de verspreiding van een zorgvuldig gecreëerde popcultuur. '

'Wauw!' zei Lewis. 'Dat klinkt als een beknopte versie van 1984. '

'William Cotton was -' Christopher raadpleegde zijn aantekeningen, '- adjunct-directeur van Advent On-Line, een Internet-provider. '

'Ja, en nu je het er toch over hebt, ' zei Esquival. 'Ik heb je al eerder verteld dat seriemoordenaars min of meer in drie categorieën zijn in te delen: de sensatiezoeker, die lichamelijk opgewonden raakt van zijn daden; de opportunist, die aan het moorden slaat om een andere misdaad te verdoezelen; en de kruisvaarder, die zichzelf op een nobele of zelfs heilige missie waant om de wereld te verlossen van wat hij als het kwaad ziet. Ik heb het al eerder gezegd en zeg het nogmaals: de Witte Engel behoort tot de laatste categorie. Zijn teksten bevestigen dat. '

'Reuven, heb jij de dossiers van de andere slachtoffers?' vroeg Christopher.

'Ik heb ze vanochtend, in het licht van deze nieuwe informatie, nog eens doorgenomen, ' zei hij. 'Ze waren allemaal op de een of andere manier betrokken bij de media, bij computerfabrikanten, servicebedrijven of Internet-providers. Het was echter zo'n breed palet dat we, voordat we deze nieuwe info hadden, geen patroon konden vinden. '

'We beginnen ergens te komen, ' zei Christopher. 'Ik wil meer horen over het verband met T. E. Lawrence, Emma. '

'Oké. Maar nogmaals, denk niet dat ik zelf in al dat gedoe geloof. Ik bedoel, je weet zelf wat voor gestoorde types er op het Net zitten -Ricki Lake zou er een leuk programma mee kunnen vullen - maar goed, volgens sommige theorieën is de reden dat Lawrence "inheems" ging nadat hij bij de Arabieren was gedetacheerd, dat hij in het geheim een neo-Luddiet was. Hij is weliswaar steeds trouw gebleven aan zijn thuisland, maar hij ging zich te veel met de Arabieren identificeren -primitieve mensen die dicht bij de natuur leefden. Lawrence schreef: "Het bedoeïnenleven is zelfs hard voor degenen die ermee zijn opgegroeid, en voor vreemdelingen is het helemaal verschrikkelijk: de dood in het leven. " Maar desalniettemin adoreerde hij hun manier van leven. ' D'Alassandro draaide een bladzij om. 'Die uitdrukking, "de dood in het leven", kom je in zijn geschriften steeds weer tegen. Bijvoorbeeld: "We hadden altijd bloed aan onze handen, daar hadden we een vrijbrief voor. Verwonden en doden leken voorbijgaande kwellingen, zo verschrikkelijk kort en pijnlijk was het leven voor ons. We leefden bij de dag en stierven elke dag een beetje. '"

'Een vreemde zaak, ' viel Esquival haar in de rede. 'Diezelfde verwijzingen naar de dood in het leven zie je terug bij de rituelen van primitieve sjamanen, of ze nu indiaans of Noord-Aziatisch waren. Ze klinken ook door in wat de Witte Engel in Austins computer schreef. '

'Dus zijn we terug bij de werkhypothese dat onze seriemoordenaar een sjamaan is, ' zei Lewis. Hij leek te zijn overtuigd door de opeenstapeling van aanwijzingen in die richting.

'En dan nog iets, ' zei Christopher, en hij vertelde hun over het ritueel dat Stick had zien uitvoeren op de Seychellen.

'Dat geeft voor mij de doorslag, ' zei Esquival.

'Voor mij ook, ' voegde D'Alassandro eraan toe.

'Maar waarom voelt de Witte Engel zich eigenlijk zo aangetrokken tot Lawrence?' vroeg Lewis.

'Misschien dat hij homoseksueel is, net als Lawrence, ' zei Esquival. 'Dat zou wel passen bij zijn type seriemoordenaar. '

Christopher voelde weer de griezelige rilling van herkenning die hij ook had gevoeld toen Sara hem het citaat had voorgelezen: Hij werd een dood blad in de wind van de oorlog die hij streed. 'De Witte Engel mag dan al of niet homoseksueel zijn, ik wil er wat om verwedden dat hij niet zomaar een neo-Luddiet is, ' zei hij tegen de anderen. 'Eén ding weet ik wel: hij is een soldaat die een oorlog voert. Dat is zijn connectie met T. E. Lawrence; hij voelde zich al tot hem aangetrokken nog voor hij Seven Pillars of Wisdom had gelezen. '

'Ik geloof dat je daar een waar woord zegt, ' merkte Esquival op. 'Lawrence voerde een oorlog in een woestijn. Dat was natuurlijk een fysieke woestijn. Maar ik denk dat de woestijn van onze man van een heel andere orde is - het is een woestijn van de ziel, de duistere, nihilistische plek waartoe hij veroordeeld is. Geen wonder dat hij zich zo sterk met Lawrence identificeert. '

'Dit gaat de goede kant op. ' Christopher zweeg even. 'Wat betreft het feit dat we tot nu toe geen patroon zagen. William Cottons dood lijkt wel iets van een waterscheiding in de ontwikkeling van de Witte Engel. Het duidt op een veranderde aanpak. Hij heeft in het Tompkins Square Park de tijd genomen om de ogen uit de schedel van William Cotton te lichten. Waarom? Met zijn vorige slachtoffers heeft hij dat niet gedaan. Hij doorboorde Bobby's oog en schreef toen een soort schotschrift op Bobby's computer. Waarom? Volgens Stick duurde het even voor Bobby stierf. Dat lijkt opzet van de kant van onze man. Waarom?

Wat ik wil weten, is dit: wat is er veranderd dat de Witte Engel plotseling zijn aanpak wijzigt? Vóór Bobby's dood wisten we zogoed als niets van hem; nu lijken we heel wat te weten - we kunnen althans een aantal redelijk accurate gissingen doen. Waarom? Wat is onze x-factor?'

'William Cotton, ' zei Esquival. 'De aanpak is met hem veranderd. '

'Hij is het meest recente doelwit van de neo-Luddieten, ' zei Lewis. 'Dat zegt dus niets. Tenzij onze man Cotton kende. '

'Zijn aanpak veranderde opnieuw bij Bobby Austin, ' zei D'Alassandro.

'Maar hij was op dat moment in hechtenis, ' benadrukte Christopher. 'Hij vermoordde daarbij nog drie andere mensen. Er moet hem eerder al iets getergd hebben. '

'Ja, daar ben ik het mee eens, ' zei Esquival. 'Zijn aanpak veranderde bij de moord in het Tompkins Square Park. En gezien de aanwijzingen die we nu hebben, lijkt het me dat hij geëscaleerd is naar een nieuw niveau. '

'Hoe bedoel je?' vroeg Lewis.

'Ik geloof niet dat het uitnemen van die ogen en de pijnappelklier toevallig is - en ik durf er mijn reputatie onder te verwedden dat het geen verminkingen zijn. '

'Jij hebt helemaal geen reputatie, ' zei D'Alassandro, 'dus dat zegt nog niets. '

Esquival keek haar grinnikend aan. 'Wat ik wil zeggen, is dat ik er bijna zeker van ben dat die ogen op de een of andere manier deel uitmaken van zijn ritueel. '

'Je bedoelt dat hij ze gebruikt?' zei D'Alassandro.

Esquival wees naar haar en zei met zijn beste quizmasterstem: 'Bingo. Geef die dame een prijs!'

'Voorlopig is William Cotton ons aanknopingspunt, ' zei Christopher, daarmee de vergadering sluitend. 'Ik wil alles weten wat er maar over hem te weten valt. '

'Je solliciteert naar een verschrikkelijke hoofdpijn, ' zei Hutton Dillard.

Cassandra drukte haar vingers in haar ooghoeken tot ze rode sterretjes zag. Ze was nu al zestien uur aan één stuk bezig en wist dat Dillard gelijk had. Ze voelde een zeurderige pijn tussen haar schouderbladen, en haar nek leek plotseling wel van plaatstaal.

'Alle waarden zijn perfect, ' zei Dillard. 'Net zoals jij voorspeld hebt. De foetus ontwikkelt zich zoals het hoort. Hoor eens, jij hebt zelf de software ontwikkeld waarop deze computer draait. Laat die nou maar gewoon zijn werk doen. Waarom maak je niet van de gelegenheid gebruik om -'

'Nee!' Cassandra stond zichzelf niet toe om wat te rusten. 'Ik wil het proces voortdurend in de gaten houden. Het moment dal de foetus volgroeid is, wil ik hem bombarderen met deltastraling. De Japanners hebben bewezen dat de diepe slaap de groei bevordert. '

'De computer zal die taak automatisch uitvoeren. ' bracht Dillard haar in herinnering.

'Je begrijpt het niet. Ik wil erbij zijn als het gebeurt. Ik moet -'

'Cassandra, enthousiasme is een bewonderenswaardige eigenschap, maar zelfs voor jou is dit wat overdreven. Ik wil je er nogmaals op wijzen dat je de grenzen van je uithoudingsvermogen op de proef stelt. En gezien wat je de afgelopen dagen allemaal overkomen is, lijkt me dat niet verstandig. '

'Verstandig of niet, ik kan niet anders. ' Cassandra kromp ineen toen de eerste felle aura van de migraine achter haar ogen flitste. Ze zocht met haar hand steun bij het stevige, verchroomde instrumenten-paneel dat langs de hele voorkant van de geboortekamer liep. Ze haalde een paar keer diep adem en voelde in de zak van haar witte jas. Als ze maar op tijd twee extra sterke Excedrine-tabletten nam, zouden de 250 mg aspirine en de 65 mg cafeïne in elke tablet de hoofdpijn wel onderdrukken. Althans, gewoonlijk lukte dat. Ze stopte er twee in haar mond en spoelde ze weg met een grote slok koude koffie.

'Laat mij het dan in ieder geval even van je overnemen. Doe een halfuurtje je ogen dicht. '

Ze schudde koppig haar hoofd. 'De foetus groeit zó snel dat ik dan te veel zou missen. '

'De video neemt het voor je op. Alles wat je tijdens je hazenslaapje hebt gemist, kun je alsnog afspelen. ' Hij glimlachte. 'Kom op, rust nu maar even uit. Bovendien geeft mij dat de gelegenheid om aan iets te werken wat ik al een tijdje in mijn hoofd heb. Ik wilde je ermee verrassen, maar -'

'Wat? Vertel op. '

'Doe jij dan je hazenslaapje?'

Ze lachte. 'Oké. Beloofd. Maar een halfuur, meer niet. '

Dillard knikte. 'Oké. Ik breek me al een tijdje het hoofd over dat gehannes met die dagelijkse injectie tetracycline bij Minnie. Het is al lastig genoeg bij een rat, laat staan bij een mens. Ik ben dus bezig geweest met een onderhuidse capsule die op gezette tijden en steeds gedurende een week de juiste dosering afgeeft. '

'Hutton, dat is fantastisch!'

Zijn glimlach werd breder. 'En het mooiste is dat ik dat voor elkaar zal hebben op het moment dat we de veroudering van onze kloon moeten afremmen. '

'Oké, je hebt me. ' Ze liep door het lab naar haar bureau, liet zich in haar stoel vallen en legde haar benen op het bureaublad. Ze liet haar hoofd tegen het kunstleer van de rugleuning rusten en zette een vreemd uitziende koptelefoon op. Ze zette de schakelaar om en er kwam een zachte sonische frequentie van minder dan zes trillingen per seconde vrij die overeenkwam met de deltagolven in het menselijk brein en bijna onmiddellijk tot een diepe slaap leidde. 'Niet langer dan een halfuur, hè. ' Er klonk een waarschuwende ondertoon in haar stem door. 'Niet vergeten. '

'Droom maar lekker, Cassandra. '

Bobby's begrafenis vond plaats op een mistige vrijdag. Die avond ging Cassandra bij Christopher langs. Ze belde pas na middernacht aan, maar hij was nog aan het werk. Hij had nog een keer de vreemde, onsamenhangende boodschap doorgelezen die de Witte Engel op Bobby's computer had achtergelaten en zag die tekst inmiddels als een manifest.

'Stoor ik je?'

'Nee, helemaal niet. ' Hij was blij met de afleiding. Hij stapte opzij om haar binnen te laten en deed de deur achter haar dicht.

In één vloeiende beweging liet ze haar jas van haar schouders glijden. 'Er is iets dat ik je moet vragen. '

'Wil je misschien eerst iets drinken?'

Ze stonden niet echt dicht bij elkaar, maar ook niet al te ver van elkaar af en ze keken elkaar aan. Na enkele ogenblikken ging Cassandra met haar hand door haar haar en in haar ogen verscheen heel kort een flikkering. 'Geef me maar een beetje water. ' Ze zocht in haar tasje. 'Ik moet nog wat Excedrine innemen. '

Christopher haalde een glas water voor haar en ze dronk het in één keer leeg om de pillen weg te spoelen. 'Ik heb al vijf dagen migraine en ze wil maar niet ophouden, ' zei ze, terwijl ze hem het glas teruggaf.

'Ga zitten. ' Hij wees op een okerkleurige bank, bekleed met corduroy, waar ze met een diepe zucht in zakte. Ze schopte haar schoenen uit, trok haar benen onder zich, legde haar hoofd tegen de rugleuning en sloot haar ogen. Christopher greep de gelegenheid aan om het manifest van de Witte Engel op te bergen. Het leek hem niet goed haar dat te laten zien.

'Dat lijkt me niet zo vreemd, ' zei hij, 'met zo weinig slaap. '

'Dat is het rare. Ik denk steeds dat ik nooit meer in slaap zal vallen, en dan lig ik plotseling te dromen en heb het gevoel de hele tijd dat ik slaap te dromen. ' Haar ogen waren nu weer open en ze draaide haar hoofd om naar hem te kijken. 'Ik droom over één plek. Jon, over de bossen. Onze bossen. Onze tijd. '

'Dat verbaast me niets, ' zei hij. 'Dromen over een andere tijd, een andere plaats, toen het leven nog simpel was. '

'Was het toen simpeler, dan?' Haar grijze ogen keken hem zonder te knipperen aan. 'Ik dacht dat ook altijd, maar nu weet ik het niet meer zo zeker. Het lijkt me nu dat het juist heel gecompliceerde tijden waren. '

'Hoe bedoel je?'

Ze ging verzitten. 'Waarom blijf je staan, Jon? Waarom ga je niet zitten? Je maakt me nerveus. '

Hij liet zich in een diepe fauteuil vallen en strekte zijn benen. Zijn voeten waren nu vlak bij de hare. Hij voelde zich loodzwaar, alsof hij omlaag werd getrokken door de geheimen die hij in zich droeg.

Cassandra zuchtte. 'In die dromen, Jon, ren ik. Mijn hart bonkt, ik hoor het bloed in mijn aderen kloppen, mijn adem raspt door mijn keel. In het begin vroeg ik me af waarvoor ik wegrende. Die bossen waren altijd zo vredig, zo gastvrij, zo vertrouwd. Het was alsof wij daar thuishoorden, alsof er daar altijd voor ons gezorgd zou worden. Ik dacht daaraan als ik wakker werd en toen, vanavond, had ik het weer - die vreemde droom waarin ik door de bossen ren - en ik realiseerde me dat ik niet ergens voor wegliep, ik rende ergens naartoe. '

Na een lange stilte zei Christopher: 'Weet je ook waar je naartoe rende?'

'Ik hoopte dat jij me dat misschien zou kunnen vertellen. '

'Ik, maar hoe zou ik dat kunnen weten?'

'Op de een of andere manier had ik het idee dat jij het zou weten. '

Hij boog zich naar haar toe. De aandrang om haar te vertellen dat hij van haar hield, was zo sterk dat hij er bijna in stikte. 'Cass, ik -'

'Laat ook maar. ' Ze wuifde zijn woorden weg. 'Ik ben uitgeput. Ik weet verdomme niet meer wat ik zeg of voel. '

'Sorry, maar ik geloof dat dat inderdaad het probleem is. '

Ze knikte en sloot opnieuw haar ogen. 'Ik moet je iets vragen. '

'Ga je gang. '

Cassandra stond op en haalde nog een beker water. Zells met haar rug naar hem toe voelde ze Christophers blik. Toen ze terugkwam, zei ze: 'Wat zei de patholoog-anatoom over de wond in Bobby's oog?'

'Weet je zeker dat je dat wilt horen, Cass?'

Ze hield haar hoofd scheef. 'Nu doe je het weer. '

'Wat?'

'Proberen mij te beschermen. Dat hoeft echt niet. '

'Zelfs jij -' Hij zweeg abrupt, zich ervan bewust hoe kwaad haar reactie hem had gemaakt. 'Er zijn momenten waarop iedereen bescherming nodig heeft. '

'Behalve jij, hè, Jon? Ja, natuurlijk, want het is jouw taak iedereen om je heen te beschermen. ' Ze zette haar glas op tafel. 'Je zult me toch eens een keer moeten vertellen wie jou die taak heeft opgedragen en waarom jij denkt dat jij de enige bent die weet hoe dat moet. '

'Ik haat het als je zo doordraait. '

'Dus dat denk jij, dat ik zit te flippen? Jezus, Jon, zelfs jij zou toch beter moeten weten. '

En zo waren ze weer bezig elkaar naar de keel te vliegen. Hoe kon het gebeuren? vroeg Christopher zich af. En hij deed het enige wat hij op dat moment kon: hij concentreerde zich op de onderhavige zaak en herhaalde wat Stick hem had verteld over de precisie waarmee het oog was doorboord en de pijnappelklier was bereikt, die vervolgens was weggenomen.

Lange tijd zei Cassandra niets, en hij was even bang dat ze in slaap was gevallen, zoals ze daar met haar ogen dicht zat. Toen zei ze: 'Ik wist het. '

'Wat wist je?'

'Dat de pijnappelklier er iets mee te maken had. '

Hij zat op het puntje van zijn stoel, plotseling een en al aandacht. 'Jezus, Cass, hoe kon jij dat nu weten?'

'"Weten" is een groot woord. Ik had een idee. Bobby stierf zonder dat hij gebloed heeft. De patholoog-anatoom heeft daar geen rationele verklaring voor, maar ik wel. Weet je, zelfs voor mij is de pijnappelklier nog enigszins een raadsel. Maar één ding weten we wel, en dat is dat de klier de biologische klok regelt. Hij scheidt overdag serotonine af en 's nachts melatonine. Die stoffen reguleren zowel de cyclische lichaamsprocessen als, op een wat specifieker niveau, het tempo van de impulsen tussen de zenuwen. Als wij ouder worden, vermindert de hoeveelheid van deze stoffen die door de pijnappelklier wordt afgescheiden en dus woedt de discussie: is de pijnappelklier slechts een passieve regulator van de ouderdom of is hij actief en veroorzaakt hij het verouderingsproces? Mijn meest recente experiment heeft mijn theorie bewezen dat de rol van de pijnappelklier een actieve is. En een orgaan dat het tempo van de veroudering kan controleren en de synaptische responsen in het hele lichaam kan reguleren, zou, theoretisch, ook de bloedsomloop moeten kunnen beïnvloeden.

Ze dipte het puntje van haar wijsvinger in het water en gebruikte dat om op het blad van de salontafel een oog op een steel te tekenen. 'De menselijke pijnappelklier is qua structuur en evolutie identiek aan wat we bij salamanders het pijnappeloog noemen. Kijk. hier' ze tekende de bijbehorende kop - dat komt via dat steeltje uit het brein en ligt vlak boven en tussen de ogen, net onder de huid. '

'Wat is het precies?' vroeg Christopher.

'Goeie vraag. Dat weet niemand nog met zekerheid. We hebben bij bestudering onder de microscoop een netwerk ontdekt dat veel weg heeft van dat in de menselijke oogbol. '

'Maar hij zit onderhuids. Hoe kun je dan zien?'

'Jon, ken je de legende van het Derde Oog? Het is eigenlijk niet zozeer een legende, want veel mensen - vrijwel alle primitieve culturen, eigenlijk - geloven in het bestaan ervan. Het zit hier ' Ze raakte met haar vingertop het midden van haar voorhoofd aan. 'Het is de plek waar je hogere zintuigen zetelen, al je instincten, je connecties met de natuurlijke wereld. '

Cassandra zweeg even om haar gedachten op een rijt je te zetten. 'Mijn theorie is dat de pijnappelklier de zetel is van hel hogere leren, dat hij in feite het derde oog is. Maar dat blijkt verschrikkelijk moeilijk te bewijzen. Je weet hoe de functie van de appendix in de loop der tijd volkomen is verdwenen? Nou, iets dergelijks is ook met de pijnappelklier gebeurd: het oorspronkelijke doel is veranderd. Ooit, daar ben ik zeker van, was het een heel belangrijk orgaan, van even groot belang voor je leven als het hart, de longen of de lever.

Door de eeuwen heen is de mens steeds verder af komen staan van de bossen en het land, en heeft hij wapens, steden, auto's en vliegtuigen gebouwd om zich te handhaven. Hij is het vermogen kwijtgeraakt om de pijnappelklier te gebruiken, want hij had die primitieve instincten niet langer nodig om te overleven. Maar in primitieve culturen, waar het sjamanisme floreert, hebben plantaardige medicijnen en drankjes die over de hele wereld door sjamanen gebruikt worden, effect op de pijnappelklier. Dat fenomeen wordt in de moderne wereld nauwelijks begrepen, zelfs niet door onderzoekers die beweren veel interesse in fytofarmacologie te hebben. '

'Maar wat heeft dat allemaal met mijn onderzoek te maken?' Christopher hoorde plotseling Stick weer terwijl hij het over de bizarre rite op LaFigue had. 'Weet jij waarom de Witte Engel de pijnappel-klieren van zijn slachtoffers wil?'

Cassandra tuitte haar lippen en hij wist dat ze op iets broedde. 'Ik dacht dat je me had opgedragen om me niet met jouw onderzoek te bemoeien. '

'Ja, maar dat was voordat Emma met een aantal intrigerende forensische bevindingen kwam. Het lijkt mogelijk - zelfs waarschijnlijk -dat onze man een sjamaan is. '

'Interessant. ' Cassandra liet zich achteroverzakken op de bank en tikte met haar wijsvinger tegen haar lippen.

'Oké, spui maar, ' zei Christopher. 'Ik weet dat je bijna niet kunt wachten om het me te vertellen. '

'Dat zie je toch verkeerd, ' zei Cassandra kalm. 'Jij kunt niet wachten tot ik het je vertel. '

Christopher stond op; zijn hart bonkte in zijn keel. 'Misschien, heel misschien, hebben we allebei wel gelijk. '

Cassandra keek hem lang en doordringend aan. Toen hij weer zat, zei ze: 'Het is opnieuw maar een idee. De pijnappelklier is heilig voor de sjamanen. Het is de plek waar de sjamanistische goden ons stervelingen hebben aangeraakt. In sjamanistische gemeenschappen staat de pijnappelklier voor pure magie. Wat prozaïscher uitgedrukt, zou ik zeggen dat de sjamanen de uitscheidingen van de pijnappelklier zozeer kunnen dirigeren dat ze tot dingen in staat zijn die op de moderne mens als wonderen overkomen. '

'Zoals een wond niet laten bloeden. '

'Ja, precies. Om je vraag op de simpelst mogelijke manier te beantwoorden, de Witte Engel probeert die magie bij zijn slachtoffers weg te nemen op het moment van hun sterven of vlak daarna. '

Christopher was onmiddellijk gespannen. 'Dat klinkt als meer dan zomaar een idee. '

Haar grijze ogen ontmoetten de zijne, maar ze zei niets.

'Jezus, Cassandra, je bent doorgegaan met dat experiment!'

'Gelukkig voor jou. '

'Je hebt me beloofd - We hadden een afspraak. '

'Ik heb gelogen, Jon, ik moest wel, begrijp je dat dan niet? Ik heb je toch verteld dat ik veel verder kon gaan met mijn proefnemingen dan Emma? Goed, wil je nu mijn bevindingen horen, of niet?'

'Ik zal dit niet vergeten, Cass. '

'Vergeet dan ook niet me te bedanken als ik klaar ben met mijn uitleg. ' Ze wachtte even, terwijl hij deze plotselinge ommekeer verwerkte. 'De Witte Engel heeft een enorm hoge concentratie serotonine in zijn bloed, en ook nog andere, complexere stoffen waarvan ik dankzij mijn onderzoek weet dat ze in de pijnappelklier worden gevormd, stoffen die door conventionele serologen nog niet eens in kaart zijn gebracht. '

'D'Alassandro heeft ook die serotonine aangetroffen. ' Hij vertelde over Emma's laatste rapporten betreffende de serologie van de seriemoordenaar - de hoeveelheid mysterieuze moleculen in zijn bloed die op alcohol leken maar dat niet waren. 'Ik zocht naar keiharde bewijzen dat de Witte Engel in feite een sjamaan is; nu heb ik die. Ik ben je inderdaad enige dank verschuldigd, Cass. '

Cassandra kwam overeind en hij zag hoe de opwinding door haar lichaam stroomde. 'Er is veel meer, Jon. Veel meer. '

'Ik ken dat toontje, Cass, ' zei hij, terwijl hij ook opstond. 'Ik vraag me af hoeveel ik nog kan hebben. '

Ze glimlachte. 'Laten we het er voorlopig maar op houden dat mijn werk een historische wending heeft genomen. ' Ze pakte haar jas. 'Ik geloof dat het tijd wordt om met me mee te gaan. '

Twintig minuten later leidde ze hem door het Vertex-lab en door een zijdeur die op slot had gezeten toen hij een paar dagen geleden langs was geweest. Ze bevonden zich in een klein vertrek waarvan één wand vol stond met boeken. Een glimmend houten bureau, een draaistoel en een pc stonden allemaal tegenover een raam dat uitkeek op de paardenkastanje en de Japanse ahorns, die door kleine schijnwerpers werden verlicht. Ze waren zó vernuftig neergezet dat het leek of je in een maanverlichte vallei keek, hoewel de nachtlucht loodgrijs was.

Cassandra bleef even door het raam staan staren. 'Ik zal je een geheim vertellen, Jon. Een van de vele die nog komen. Ik vind het heerlijk om hier naar buiten te kijken. De meeste mensen die ik hier binnenlaat, vinden het uitzicht ook prachtig. Vanwege de tuin - dat is wat zij zien. Weet je wat ik zie als ik hier naar buiten kijk? Ik zie het kleine gebouw dat bijna door de bomen verborgen wordt. Zelfs in de winter is het maar nauwelijks te zien. ' Ze wees ernaar. 'Maar dat is de plek, Jon - mijn plek. En niemand weet wat daar gebeurt, behalve een heel klein aantal mensen in de hoogste regionen van Vertex. Het werk dat we hier doen op het gebied van DNA-replicering en klonen -' ze gebaarde naar de gesloten deur naar het lab waar ze zojuist doorheen waren gekomen is al zo controversieel dat mensen als Dean Koenig en de Christelijke Synode niet weten wat ze moeten doen om ons dicht te krijgen. Maar als ze wisten wat er zich in dat kleine gebouw daar afspeelde -'

Ze hield abrupt haar mond en liep naar de wand met boeken. Daar drukte ze op een verborgen knop waarna een deel van de kast openschoof en het matchromen interieur van een kleine lift zichtbaar werd. Ze stapten erin en nadat ze op een van de knoppen gedrukt had, gleed de deur weer geruisloos dicht. Toen hij opnieuw openging, zag hij dat ze in een betonnen, ondergrondse gang waren. De geur van machineolie en vocht maakte de atmosfeer drukkend.

'Zoals je ongetwijfeld al zult hebben geraden, zitten we nu recht onder die prachtige tuin, ' zei ze, terwijl ze hem voorging door de gang. Kleine peertjes achter ijzeren roosters verlichtten hun pad en de zolen van hun schoenen schraapten over het ruwe beton. 'Misschien moet ik maar gewoon bij het begin beginnen. Een paar jaar geleden stuitte ik op een onbekend proefschrift. Het was geschreven door Hutton Dillard. Het was zijn these dat de omgeving en niet de genen een individu maakte tot wat hij was. Beide factoren speelden een rol, maar uiteindelijk gaf toch de manier waarop iemand was opgegroeid de doorslag. In de universitaire wereld willen ze daar niet aan; het wordt niet als wetenschappelijk beschouwd. Nou ja, de sociologen geloven het, maar die worden nauwelijks als wetenschappers beschouwd. ' Ze waren inmiddels aan het eind van de gang. 'Hoe het ook zij, ik spoorde Dillard op en huurde hem in voor mijn genetische werk voor Vertex. Ik weet hoe Bobby over Hutton dacht, en ik vermoed dat jij er ongeveer net zo over denkt, maar feit is dat niemand anders mij kon helpen bij wat ik de afgelopen dagen gedaan heb. '

Aan het eind van de gang was een kleine, betonnen trap, die ze nu opliepen. Uit de zak van haar witte jas haalde Cassandra een sleutelbos. Ze stopte een van de sleutels in het slot, duwde een stalen deurknop naar beneden en ze waren in het kleine gebouw aan de andere kant van de tuin. Het viel hem op dat ze de deur weer zorgvuldig achter zich sloot.

Hij volgde Cassandra weer een ander laboratorium in, waar het gezoem van ingewikkelde apparaten en generators dreunde als het hart van iets enorm groots en gezichtloos. Christopher had weinig op met labs of snijzalen, die hij allemaal op elkaar vond lijken omdat elk menselijk leven eruit gebannen leek.

Cassandra bleef vlak voor de enorme massa van de geboortekamer staan. Door het dikke glazen paneel ving hij iets op dat in een roodachtige vloeistof leek te drijven.

'Cass, wat is dit in hemelsnaam?' zei hij, met een schor gefluister.

'Dat is geschiedenis in de maak, ' zei ze, terwijl ze de beeldschermen op het controlepaneel aanzette. 'Er groeit daar een kloon van jouw man, de man die Bobby vermoordde; ziedaar: de Witte Engel. '

Christopher staarde van haar naar de foetus en weer terug.

'We maken gebruik van een nieuw, dierlijk protocol. Morgen zal hij een nieuwgeboren zuigeling zijn. Negentien dagen daarna is hij negentien jaar oud. Daarna beginnen we met chemotherapie, speciaal bedoeld om zijn veroudering terug te brengen tot een normaal tempo. ' Ze schudde haar hoofd. 'Kijk me niet zo aan. '

'Waar denk je verdomme mee bezig te zijn? Hoe heb je Vertex zover gekregen dat ze hier hun goedkeuring aan hebben verleend?'

'Om eerlijk te zijn, weten ze hier niets van. Als ze het wel wisten, zouden ze het beslist niet toestaan. '

'En Dillard?'

'Die heeft zijn eigen agenda, zijn eigen theorieën die hij wil bewijzen. Dat is zijn belang hierbij. '

Christopher zuchtte diep. 'Ik wil hier absolute duidelijkheid over, Cass. Je hebt me hier met een speciale reden heen gebracht. Waarom?'

Cassandra kwam dichter naar hem toe; ze rook naar voorjaarsregen. 'Jon, kijk nu eens wat er is gebeurd: de Witte Engel laat zichzelf arresteren alleen maar om te bewijzen dat hij weer kan ontsnappen. Het moorden zal niet ophouden bij Bobby en die arme politiemensen, dat weet jij ook. Ik denk dat het slechts het voorspel tot iets veel groters is. Denk na! Als je hem niet tegenhoudt, zal hij nog veel meer onschuldige mensen als Bobby vermoorden. '

'Denk je soms dat ik dat niet weet? We vinden hem, Cass. Dat beloof ik je. '

Ze was nu in een soort trance. 'Nee, dat zal je niet lukken. En wat meer is, dat weet je zelf ook. Deze knaap kan dingen doen waar je zelfs niet aan durft te denken. Hij heeft dat al bewezen. ' Ze wees. 'Kijk maar eens goed naar wat daar in die kunstmatige baarmoeder groeit. Wie is er beter in staat om deze gek te pakken dan zijn kloon? Hij zal weten wat de Witte Engel weet: zijn gewoontes, zijn voorkeuren - alles. Hij -'

'Je speelt voor God, Cass. Je kunt dat niet weten. '

'Maar ik weet het wel. God heeft niets te maken met wat er hier gebeurt. Hier is de wetenschap aan het werk; het is kennis, informatie, vooruitgang, en je kunt het niet tegenhouden. Ik heb de barrière geslecht die de ouderdom reguleert - dat is een feit. Dillard heeft het voorwerk gedaan: terwijl sommige menselijke eigenschappen in de genen liggen ingebed, geldt dat niet voor anderen - die zijn een produet van hun omgeving, van hoe hij of zij is grootgebracht. Hij gelooft dat moordzuchtige neigingen zijn aangeleerd. '

'Een tien voor Dillard. Dus hij is een briljante theoreticus die wetenschappelijke symposia versteld kan doen staan. Maar nu moet het hard gemaakt worden, en stel nou eens dat hij zich vergist? We hebben daarbuiten al een briljante gek rondlopen en dadelijk hebben we er misschien nog eentje bij. Hoe kun je dat risico nu nemen?'

'Omdat ik in Huttons theorieën geloof, ' zei ze. 'En omdat ik een honderd procent zekerheid achter de hand heb. '

'Werkelijk? En wat mag dat dan wel zijn?'

'Jij. '

Christopher keek haar aan alsof ze ineens Chinees sprak. 'Wil je dat nog eens herhalen?'

'Jij zult hem opvoeden, Jon. '

'Wat? Ben je gek geworden?'

Cassandra draafde alweer door. 'Jij zult hem alles leren wat hij moet weten. Jij zult hem een sterk gevoel voor ethiek, voor goed en kwaad bijbrengen. Wie kan dat beter dan jij, Jon? En het zal werken, want hij zal zich volkomen op jou verlaten, net zoals gewonde dieren uit de wildernis zich hechten aan de mensen die hen redden en grootbrengen. Hij zal net zoals jij willen zijn. Hij zal de best denkbare leerling zijn die je je maar kunt wensen, want hij is een leeg vat dat maar al te graag gevuld wil worden. En jij moet daarvoor zorgen. Jij zult van hem de beste rechercheur maken -'

'O, nee. '

'Ik heb het je al gezegd, Jon, andere opties zijn er niet. Zonder mij zul je die schoft nooit te pakken krijgen. Je kunt niet het risico lopen dat ik gelijk heb. '

'O nee? Dat zullen we dan nog wel eens zien. Nee, Cass. Uh-uh. ' Hij maakte een kort, kappend gebaar met zijn hand terwijl hij naar de deur liep. 'Reken niet op mij. '

'Jon, ik heb jou nodig om dit te doen slagen. De kloon moet -'

'Hou ermee op, Cass. Dat ding daar heeft niets van mij nodig, en jij ook niet. Ik ben niet van plan om mee te doen met dit monsterachtige experiment, en daarmee basta. '

'Je bent een ouderwetse idioot. '

'Verdomme, Cass, er bestaan buiten jouw wereld ook nog andere gezichtspunten. Maar dat heb je al nooit goed onder ogen willen zien. '

'Alleen omdat ik vecht voor wat ik denk dat goed is?'

'Geloof het of niet, maar er is een verschil tussen opkomen voor

waar je in gelooft en zomaar over mensen heen walsen. '

'Jij bent er nog steeds niet overheen dat ik jou met de grote boog verslagen heb, ' beet ze hem in haar kwaadheid toe, hoewel ze zelf ook de belachelijkheid ervan inzag.

'En jij hebt nooit het feit kunnen verwerken dat als ik jou niet uit die stroomversnelling had gesleurd, je verdronken zou zijn. '

'Wacht eens even. ' Ze trok hem naar zich toe toen hij de deur uit wilde lopen. 'Dit gaat helemaal niet over mijn experiment, is het wel, Jon? Het gaat over jou en mij. Het gaat altijd over jou en mij. '

'Cass, ik -'

'Nee, nee. Ik heb er genoeg van om altijd maar ruzie met jou te hebben. Elke keer dat we elkaar zien, is het hetzelfde liedje - deze, hoe moet ik het noemen, verschrikkelijke animositeit vreet aan ons. ' Ze keek hem met haar heldere grijze ogen aan. 'Jon, besef je wel wat er is gebeurd? We zijn op de een of andere manier vijanden van elkaar geworden. '

'Laat dat "op de een of andere manier" er maar uit. '

'Wat bedoel je daarmee? Weet jij wat er tussen ons aan de hand is? Als dat zo is, vertel het me dan. Alsjeblieft. Want ik kan er niet tegen -' Ze wendde even haar hoofd af. Toen haalde ze diep adem. 'Zaterdag ben ik met Sara naar het honkbal geweest, net zoals Bobby had gewild. En weet je wat ze tegen me zei?' Toen ze zich weer naar hem omdraaide, glinsterden haar ogen van de tranen die ze tevergeefs probeerde binnen te houden. 'Ze wilde weten of je nu vaker bij ons langs zou komen. Waarom zou ze dat zeggen, Jon?'

'Dat weet ik niet. ' Hij liep bij haar weg, maar ze achtervolgde hem.

'Ze zei dat jij dat tegen haar had gezegd. Is dat zo?'

'Dat zou kunnen, maar -'

Ze pakte hem beet. 'Kijk me aan, Jon. ' Ze wachtte tot hun blikken elkaar ontmoetten. 'Sara weet het. Toen ik haar in de ogen keek -' Ze zweeg en beet op haar lippen. 'Zij voelt de pijn die je met je meedraagt, Jon. Ze wil dat die weggaat, maar ze weet dat zij niet degene is die daarvoor kan zorgen. De vergissing die ze maakt, is dat ze denkt dat die pijn alleen maar voortkomt uit jouw schuldgevoelens jegens Andy. '

'Dat is ook zo. '

'O ja, dat weet ik maar al te goed. Maar ik weet ook dat Andy er maar voor een deel debet aan is. '

'Ik weet niet wat je bedoelt. '

Wanhoop overviel haar. 'O, lieve hemel, Jon, wat moet ik met je aan?'

Stilte, behalve het gesuis van de machines waarin de kloon van de Witte Engel elke minuut groter werd.

'Oké, ' zei ze, 'ik zal je iets vertellen wat ik mezelf bezworen heb nooit te vertellen. Maar het kan me niet meer schelen. Sinds Bobby werd vermoord, heb ik -' Ze zweeg, en zag er volkomen hulpeloos uit. 'Jon, de avond voordat ik zou trouwen, zat ik alleen in mijn appartement en huilde. ' Ze schudde hem door elkaar. 'Ik dacht alleen maar aan jou en ik huilde, begrijp je me?' Haar prachtige grijze ogen bestudeerden zijn gezicht. 'Ik hoopte, stom genoeg, dat de telefoon zou gaan, dat jij zou bellen en - Het enige dat ik wilde - het enige dat ik nodig had - was een woord van jou. Een teken, wat dan ook, dat dit niet was wat jij wou. '

'Het was mijn zaak niet, Cass. '

Ze sloeg hem, een felle klap op zijn wang. 'Het was puur jouw zaak. ' Toen legde ze zachtjes haar hand op de rode plek. 'Lieve vijand, begrijp je het dan nog steeds niet? Is het zo moeilijk om mij te vertellen hoe je je voelt?'

'Het is altijd al moeilijk voor me geweest, en toen ontmoette je Bobby - en toen werd het onmogelijk. '

'Waarom?'

'Daarom. ' Hij wendde zijn blik af, maar keek haar toen weer aan. 'Omdat ik nooit heb begrepen wat het was - dat wat er tussen ons was -tot het te laat was. '

Cassandra boog haar hoofd en liet het tegen zijn borst rusten. 'Jon, wat is er nu echt gebeurd, die zomerdag nadat we gezwommen hadden? We lagen naakt, als onschuldige tieners, naast elkaar. Jij was in slaap gevallen. Ik rolde op mijn buik... '

Het duurde heel lang voor Christopher haar antwoord gaf. 'Ik sliep niet; ik deed maar alsof. Ik keek hoe jij je lichaam opende en jezelf aanraakte. Ik keek hoe je klaarkwam. ' Zijn stem was niet meer dan een fluistering. 'Het was zo verbazingwekkend om je zo te zien overgeleverd, zo - er was niets anders dan je naakte lichaam en het zonlicht, de wind die door de bomen ruiste en die geelwitte vlinder die van bloem naar bloem vloog. Je leek zo - zo krachtig, zo onaanraakbaar, zo anders dan de Cassandra die ik kende, en toch ook weer zo heel erg als zij. Op dat moment wilde ik -' Zijn stem klonk zo gespannen dat hij bijna niet kon praten. 'Ik wilde alles; jou, het zonlicht, de wind door de acacia's, zelfs de vlinder, die zo plotseling weer verdwenen was. En -' Hij zweeg, niet in staat om verder te gaan.

'En -?' drong ze aan.

'Ik wil dit niet zeggen, Cass. Bobby -'

'Bobby is dood, Jon. '

'Maar dat is het nu juist. Hij -'

'Ik heb van hem gehouden, op mijn manier. Maar toen hij dood was, merkte ik dat ik alleen maar aan jou dacht. Ik werd zo verteerd door schuld dat ik het allemaal verdrong, maar het laat zich niet wegdrukken. Dus vertel me nu maar wat je daarnet wilde zeggen, want als er iets is wat ik begrijp als het over jou en mij en Bobby gaat, is het dat het allemaal om schuld draait. '

'Cass -'

'Ik laat je niet gaan voordat je het gezegd hebt. '

'O, mijn God, ' zei hij, terwijl hij zijn gezicht in haar hals drukte. 'Jij en het zonlicht en de wind in de acacia's en die verdomde vlinder, die inmiddels in ik weet niet wat voor hemel zit... ik wil het nog steeds allemaal. '

Hij voelde hoe ze begon te snikken, eindelijk, Cass, de vrouw van staal die altijd in alles beter wilde zijn dan hij.

'Weet je wel, ' fluisterde ze, terwijl ze hem dicht tegen zich aan hield, 'hoelang ik op die woorden heb moeten wachten?'

-----

T. E. Lawrence had geschreven: 'Ons excuus voor ons te ver doorgevoerde eigenbelang was oorlog'. Voor de Witte Engel. die voor een elektronicawinkel staat en naar het grote, blauw flikkerende oog van een tv-toestel kijkt, is het alsof zijn leven de oorlog is die Lawrence zo fascineerde. 'Er zat altijd bloed aan onze handen: we hadden er patent op. Met de smart van dit grootse leven moest de smart om het straffen meedogenloos zijn. Als er reden dan wel verlangen was om te straffen, schreven we onze les met geweer of zweep onmiddellijk in het weerloze vlees van de martelaar, waarmee de zaak was afgedaan'.

Hij heeft zich in wanhoop op het idee van Oorlog gestort omdat hij, net als Lawrence, niets liever wil dan veranderen. Hij wil ontsnappen aan de gevangenis van het donkere en spelonkachtige huis van zijn jeugd; hij wil ontsnappen aan de stoffige vlaktes van de Grote Prairie waar alles verder trekt - wind, regen, zon, maan, stormen, zelfs het opwervelende stof dat hij zo hartgrondig verfoeit - behalve hij. Hij wil terug naar de tijd Daarvoor. En hij weet met zekerheid, net zoals Lawrence moet hebben geweten, dat alleen Oorlog voldoende krachtig is om hem te veranderen.

Op het donkere spiegelglas van het etalageraam staat de bleke reflectie geëtst van een jong meisje dat aan de overkant van de straat in een portiek staat. De Witte Engel bespiedt haar enige tijd als een havik die hoog in de zinderend hete lucht het territorium onder zich bekijkt dat alleen hem toebehoort.

De lichtkrans die door de tv verspreidt wordt, flikkert rond haar beeltenis en drukt het in de schaduw, alsof ze tot asdeeltjes wordt verbrand. De Witte Engel ziet dat, en meer. Voor hem verbeeldt dat flikkeren de Oorlog tussen vlam en schaduw, dag en nacht, goed en kwaad. En nu vormt zich, uit de asdeeltjes, een ander gezicht.

Mama.

'Mama, ' fluistert hij tegen haar, 'jij hebt meer kracht dan bijna elke man die ik ken. Inclusief pappie. '

'Jouw pappie. Zo worden ze niet meer gemaakt, ' zegt ze, met een haat zó sterk en puur dat het aan eerbied grenst. 'Verschrikkelijke man. Jezus huilde, hij verdiende het beslist om dood te gaan. '

Wat voor relatie zij met pappie had, is onmogelijk te zeggen. Ze was natuurlijk het grootste deel van de tijd afwezig, schreeuwde het uit in het holst van de nacht. Pappie bemoeide zich daar niet mee; hij behandelde haar levenswerk alsof het niet bestond. Die wreedheid moet haar tot gek wordens toe hebben geïrriteerd. Wat ter wereld had hen toch bij elkaar gebracht?

Natuurlijk had ze hem uiteindelijk laten vallen. Op een gegeven moment ging pappie te ver. Hij werd een vervloekeling.

Hoe kon het dan dat bij de weinige gelegenheden dat mama langer dan een dag thuis was, ze onophoudelijk met elkaar paarden? De Witte Engel wist dat omdat hij de angstaanjagende geluiden van boven hoorde en er bang van werd. Hij stelde zich voor dat pappie haar nam zoals de wilde kat zijn sloeries neemt als ze loops zijn. Omdat de geluiden er zo op leken. Hij begreep niet waarom ze het deden, het moest toch verschrikkelijk pijn doen?

Op een dag maakte hij de fout er mama naar te vragen. Ze pakte hem bij zijn oor en sleurde hem naar de douche, waar ze zijn mond uitwaste met zeep. Daarbij raakte ze bijna net zo doorweekt als hij. Haar ongeverfde katoenen jurk kleefde aan haar lichaam en alle contouren werden zichtbaar. Zijn blik werd getrokken naar haar borsten, bekroond door grote, donkere tepels die opzwollen onder de simpele stof.

Mama, die zag waar zijn aandacht naar uitging, kneep haar ogen samen en gaf hem met de rug van haar hand een harde klap in het gezicht. Hij kwam met een klap op de gladde douchevloer terecht.

'Verdorven, verdorven kind!'

Water stroomde neer op zijn geopende mond, zodat hij krampachtig moest slikken. Hij herinnerde zich van dat moment een pijnlijke hitte, samen met de smaak van zeep en de geur van zoetig kaarsvet die mama met zich meedroeg elke keer als ze weer thuiskwam. Het was het soort geur dat om je heen blijft klitten als een kat om een stoelpoot, het soort geur dat je nooit meer vergeet.

'Mama, je bent terug. Ik heb je op tv gezien; je deed wat je altijd hebt gedaan. Alsof er verder niets gebeurd is. Hoe hebben ze je kunnen laten gaan?'

En als hij koortsachtig zijn ogen opent uit zijn nog nasluimerende droom, ziet hij in het oog van de tv Dean Koenig, die met veel bombast een tirade afsteekt over God en de duivel, hel en verdoemenis, de teloorgang van Amerika en het Glorieuze Licht van zijn ambt. De Witte Engel kent deze man. Hij heeft hem vele malen gezien. Maar zelfs al was dat niet zo geweest, zelfs al was dit de eerste keer dat hij hem onder ogen kreeg, dan zou hij hem nog van binnen en van buiten kennen. Ze zijn allemaal hetzelfde, deze ultra-conservatieve tv-evangelisten. Ze hebben al zo veel leugens verteld dat ze niet meer weten wat de waarheid is. In hun harten heerst een duisternis die alleen voor een paar bevoorrechte mensen te zien is.

Hij maakt zachte, snuffende geluiden terwijl hij kauwt tot zijn mond vol schuim zit. Zijn rug kromt zich, zijn lendenen trillen van een alweer afnemende hitte en op de voorkant van zijn broek verspreidt zich een vlek.

De kloon kwam precies op schema uit de polymere uterus en zag er perfect uit: roze en gezond en blèrend. Cassandra hield hem vast bij zijn hoofdje en achterste terwijl Dillard hem zachtjes sloeg om zijn longen aan de gang te krijgen, zodat ze zuurstof naar binnen werkten in plaats van het synthetische vruchtwater dat ze voor hem gebrouwen hadden.

Dillards ogen puilden uit van opwinding. Cassandra zag hem al zijn Nobelprijs-toespraak voorbereiden.

Christopher keek met sombere blik naar de kloon en zag als een ziener de onvermijdelijke toekomst waarin de twee identieke menselijke wezens met elkaar werden geconfronteerd. Maar hij zag niet alleen het middel tot het doel. Hij was bang dat het verwrongen kwaad in de een zich ook in de ander zou manifesteren.

De reactie van beide mannen was niet echt verbazingwekkend. Maar op Cassandra had de realiteit van de kloon een onthutsende uitwerking. Ze bleek volkomen onvoorbereid op de emoties die haar overvielen toen ze de baby in haar armen hield. De felle haat die ze gekoesterd had en die haar hardde tegen alles wat haar maar in de weg stond, begon als ijs in de zomer te smelten. Ze herinnerde zich weer als de dag van gisteren het nietige gewicht van Sara op haar buik nadat ze daar door de gynaecoloog was neergelegd, en de onschuld in de troebele oogjes van haar dochter, een onschuld die ze in de moderne wereld niet meer voor mogelijk had gehouden. En nu zag ze diezelfde onschuld in dit kind, en gezien de bron was ze zowel verrast als bang.

Christopher voelde die verandering bij haar en hij sprak haar erop aan, hetgeen tot een verhitte discussie leidde over niet alleen het juiste wetenschappelijk protocol, maar ook het vermogen van vrouwen versus mannen om nieuw leven te koesteren.

Dillard, die iets verderop achter zijn instrumenten stond, kon het niet laten om nog wat olie op het vuur te gooien. 'Of je het nu leuk vindt of niet, Christopher, de kloon zal Cassandra als zijn moeder zien. '

'Vergeet het maar, ' snoof Christopher vol walging. 'Het is een laboratoriumexperiment, meer niet, net als een bacterie in een kweekje. ' Hij draaide zich abrupt om.

'Ik raad je aan om maar vast gewend te raken aan haar nieuwe rol, ' riep Dillard hem na.

'Vind je? Mijn moeder heeft me gezegd om nooit het advies van een groentje aan te nemen. ' Christopher knalde de deur achter zich dicht.

'Verdomde ongelovige, ' mompelde Dillard binnensmonds.

'Kijk toch eens, Hutton, ' zei Cassandra, helemaal in vervoering over de zuigeling in haar armen. 'Moet je dit toch eens zien! Is het geen wonder?'

'Inderdaad. ' Dillard trok een wenkbrauw op. Hij fantaseerde al over de roem en rijkdom die deze baby hem zou opleveren. 'Minnie de rat kan het wel vergeten nu we dit hebben. '

'Hem, ' beet Cassandra hem toe. 'Het is een mannelijk menselijk wezen. '

Verbeeldde hij het zich of drukte ze de baby nog iets steviger tegen haar borst? Zijn angst dat persoonlijke betrokkenheid zou leiden tot het uit het oog verliezen van de noodzakelijke laboratoriumprocedures overwon het van zijn verlangen om haar kant te kiezen ten opzichte van Christopher. 'Om eerlijk te zijn, Cassandra, we weten nog niet wat het is. '

Ze staarde hem licht heen en weer wiegend aan.

Hij kwam wat dichter naar haar toe en liet zijn stem dalen. 'Ik wil niet ongevoelig lijken, Cassandra, maar we moeten wel realistisch blijven. Ik geef het niet graag toe, maar op dit punt heeft Christopher gelijk. Het is niet goed om je aan het subject te hechten. Stel nu eens dat het experiment voortijdig wordt beëindigd?' Hij stak zijn handen uit naar de baby en Cassandra schermde hem instinctief af. 'Hoeveel mislukkingen hebben we vóór Minnie gehad? Hoeveel ratten hebben we moeten doden?'

'Dat was anders. '

'Nee, ' zei hij, 'dat is het niet. Dit is nog steeds een experiment, en alle parameters die we bij de ratten hebben gehanteerd, moeten we ook hier gebruiken. Dat begrijp je zelf toch ook wel, Cassandra. Anders hebben we geen wetenschappelijk protocol, kunnen we onze aanpak niet verdedigen en zullen zelfs als alles goed verloopt onze bevindingen als niet valide worden afgedaan. '

Hij bekeek de kloon die in de holte van haar arm lag. 'Dit is jouw kans op roem - mijn kans op rehabilitatie voor de tientallen jaren werk dat door iedereen werd genegeerd. ' Hij wilde haar kalmeren en de baby aaien, maar hij deed dat zo onhandig dat hij hem hard tussen de ribben porde.

De baby begon te krijsen en Cassandra viel tegen hem uit. 'Je moet echt voorzichtiger zijn, Hutton, ' zei ze boos. 'Het is een hulpeloze baby. ' Ze begon het kind te wiegen. 'Kijk, hij wordt alweer wat rustiger. '

Dillard kreeg een akelig gevoel in zijn maag. Eerst was het Christopher die haar aandacht opeiste en nu was het dit duivelse ding. Hij was er zo van overtuigd geweest dat dit experiment hen tot elkaar zou brengen, maar tot zijn woede pakte het voorlopig volkomen anders uit.

Ze noemden hem Lawrence. Dat leek Christopher wel toepasselijk, gezien de voorkeur van de Witte Engel voor de geschriften van T. E. Lawrence. Cassandra, zich niet bewust van de ironie, vond het een mooie naam; Dillard kon het allemaal niets schelen - wat hem betrof bleef het een experiment, hoe je het ook noemde.

Omdat geen van de vaste Vertex-assistenten erbij betrokken kon worden, werkten hij en Cassandra een schema uit om afwisselend in het lab te zijn. Ze deelden de dag op in drie periodes van acht uur, er wel voor zorgend dat ze allebei voldoende slaap kregen, en regelden het zo dat ze ook een paar keer per week samen in het lab zouden zijn. Het grootste deel van de tijd werkten ze echter afzonderlijk.

Het leerproces van de kloon was ronduit verbazingwekkend. Hij had na twee dagen zelf zijn luier uitgedaan en was binnen een half uur zindelijk. Zijn beheersing van de Engelse taal was frappant. Cassandra was er getuige van hoe woorden frasen werden, frasen zinnen, zinnen die er steeds vlotter uitkwamen, tot ze een woordenstroom vormden, alsof hij bang was om tijd te verliezen. Hij groeide vier keer per dag uit zijn kleren. Dertig uur nadat hij was geboren, verslond hij al de kinderprogramma's die ze op video had opgenomen. Maar toen was hij ook al anderhalfjaar oud. Cassandra had hem ongeveer vanaf zijn geboorte voorgelezen, maar nu zat hij voor de grootbeeld-tv en keek uur na uur naar de beelden. Het was een verre van ideale manier om een kind op te voeden, besefte ze, maar het werkte wel.

Lawrences constante video-dieet leverde vaak vreemde reacties op. Zo hoorde Cassandra hem bijvoorbeeld de titelsongs van de 'Mary Tyler Moore Show' en 'I Dream of Jeannie' neuriën. Hij kon bepaalde kreten uit die shows eerder zeggen dan de normale basiswoorden. Vooral het ontbreken van het woord 'papa' viel op.

Toen hij zijn tanden kreeg, begon zijn voedselvoorkeur ook te veranderen. Ze moest hem leren dat zijn gebit alleen bedoeld was om te eten, want anders beet en trok hij als een dier aan alles wat maar voorhanden was. Ook verontrustend was wat hij tekende toen Cassandra hem potloden gaf, op de middag van de tweede dag: lange, rechte lijnen met aan het eind ervan vreemde driehoeken. Hij stortte zich daarop met een verbetenheid die ronduit angstaanjagend was.

Hij weerstond daarentegen alle pogingen om hem uit het min of meer kunstmatige dromenland van de door deltagolven opgewekte slaap te krijgen. De ene keer dat ze had geprobeerd hem zonder dat in bed te krijgen, had hij zo lang wakker gelegen dat Cassandra bezorgd een EEG had gemaakt. Ze had ontdekt dat zijn hersens volkomen de deltagolven ontbeerden die nodig waren voor een diepe slaap. Ze besprak dat met Dillard, die haar zijn chemische analyses van Lawrences hersens liet zien, die werden gekenmerkt door een abnormaal hoge concentratie serotonine en een al even lage concentratie aan melatonine.

Lawrence wilde ook per se in het hol van zijn geboortekamer slapen, hoewel Cassandra een bed voor hem had opgemaakt in het laboratorium. Voor Dillard was dat een hele opluchting en hij wees er met zijn gebruikelijke nuchterheid op dat het veel makkelijker was om de kloon te controleren als hij in de geboortekamer was. Cassandra daarentegen maakte zich zorgen dat hij al een voorkeur voor afzondering begon te vertonen die ook de Witte Engel kenmerkte. Toen Christopher haar erop wees dat ze daar juist blij om moest zijn omdat het betekende dat het experiment werkte, werd ze alleen maar kwaad en begon ze voor zichzelf manieren te bedenken om hem uit zijn antisociale schelp te krijgen.

Ze hadden allemaal moeite met de snelheid waarmee hij opgroeide. Elke keer dat ze hun acht uur rust hadden gehad, waren zijn lichaam en geest volkomen veranderd. Hij was dan alweer een jaar ouder, zijn botten waren gegroeid, zijn gelaatstrekken verder ontwikkeld, zijn huid glanzend van de nieuw vrijgekomen hormonen en neuropeptiden, en zijn geestelijke vermogens opzienbarend toegenomen. Aangezien er niets was waarmee ze deze groeisprongen konden vergelijken, namen ze duistere, angstige, bijna bovennatuurlijke vormen aan, zelfs voor de wetenschappers die aan de wieg ervan hadden gestaan. 'Het is alsof je een of ander monsterlijk roofdier ziet opgroeien tot iets waarvan alleen God de uitkomst kent, ' zei Dillard van achter zijn batterij monitors en sondes, tot Cassandra hem met een waarschuwend gesis het zwijgen oplegde, bang dat Lawrence het zou horen.

Langzaam maar zeker, en zonder dat ze het in de gaten hadden, ging de kloon hun leven bepalen. Dat was vreemd, want hij was degene die onder voortdurend en nauwgezet toezicht stond. Als een onstuitbaar opmarcherend leger nam hij bezit van hun wakende leven en spookte hij rond in hun dromen. Voor Dillard werd hij een soort kermisattractie die hij mee zou nemen op zijn triomfantelijke tocht langs universiteiten en academische ziekenhuizen, nadat hij eenmaal de Nobelprijs had gewonnen. Voor Christopher werd hij een nachtmerrie, een schaduw van de Witte Engel die uit het lab ontsnapte en opging in de doolhof van de stad, waar hij zich bij het origineel zou vervoegen voor een tot dan toe ongeëvenaarde orgie van bloedvergieten. Voor Cassandra lag het allemaal veel ingewikkelder. Hij boezemde haar nieuwsgierigheid, angst en walging in, dat zeker; maar hij was ook een kind, hulpeloos en verloren en alleen, overgeleverd aan afschuwelijke en, daar twijfelde ze niet aan, angstaanjagende biologische krachten die elk uur van elke dag zijn lichaam en geest aan flarden scheurden.

Hij las met een gretigheid die niemand van hen kon doorgronden. Cassandra kon de boeken niet snel genoeg aanslepen. Hij las alles, wat dan ook: geschiedenis, kunst, wetenschap, filosofie, de bijbel. Maar of en in hoeverre hij het allemaal begreep, was hen volkomen onduidelijk.

Terwijl hij verder groeide met die gigantische, bijna weerzinwekkende, onmenselijke sprongen, manifesteerden de problemen van zijn versnelde ontwikkeling zich als onkruid dat te snel opkwam om te worden gewied. Hoewel de grammaticale beheersing en spreekvaardigheid van de kloon ronduit onthutsend waren, stotterde hij hevig. Hij leek ook direct een antipathie jegens Dillard te hebben. Het duurde niet lang of hij begon uiterst knappe maar gemene trucs met hem uit te halen. Christopher leek dat gedrag aan te moedigen, hoewel Cassandra hem smeekte om Lawrence een beetje in het gareel te houden.

Christopher was uiteindelijk de enige die vat op de kloon leek te hebben. Hoewel Lawrence vaak last had van woedeuitbarstingen, broedend stilzwijgen en zelfs verbale uitvallen naar Dillard, zat hij altijd klaar voor Christophers lessen. En als Christopher het lab verliet, verslapte Lawrences gezicht helemaal en zonk hij terug in zichzelf. Cassandra smeekte Christopher om meer tijd met de kloon door te brengen, maar het onderzoek ging voort, zij het dan ook uiterst moeizaam, en Christopher werd vaak elders verwacht. De William Cotton-invalshoek, die in het begin zo veelbelovend had geleken, bleek, naarmate ze meer gegevens over het slachtoffer verzamelden, meer en meer een dood spoor. Hij was geboren en opgegroeid in de San Fernando Valley in Californië. Hij ging daar ook naar school en vervolgens twee jaar naar Stanford, waarna hij zijn studie voor gezien hield en zijn eigen Internetbedrijf begon. Als er al een eerder verband was met de Witte Engel, dan kon Christophers team het in ieder geval niet vinden.

Dat dode spoor was voor Lawrence min of meer een zegen, moest Cassandra toegeven, want nu begon Christopher toch steeds meer tijd aan hem te besteden. Stap voor stap leerde hij de kloon de eerste beginselen van moraal en ethiek - het verschil tussen liegen, stelen en doden en aan de andere kant liefde, respect en compassie. Christopher gebruikte daartoe zijn kennis van de menselijke natuur zoals hij die op straat had opgedaan. Hij liet de kloon zien hoe wanhoop iemand op het verkeerde pad kon brengen, hoe de roep om wraak zelfs de sterkste geest kon aantasten. Maar waar hij het meest de nadruk op legde, was de regel van de wet. Dat wat de mens van het dier onderscheidde, vertelde Christopher de kloon, was zijn schepping van een rechtsstelsel, zijn gevoel voor goed en kwaad. De hersens van de kloon waren als een spons en hij verslond de lessen, en Christopher hoefde ook nooit iets te herhalen.

Naarmate de lessen vorderden, ontdekte Christopher dat de kloon een manier had gevonden om toestemming te vragen om iets te doen of te zeggen zonder er expliciet om te vragen. Dat was een volwassen eigenschap waar Christopher hem om bewonderde, hoewel hij dat niet tegen de kloon zei. Het viel Cassandra zelfs op dat hoe meer de kloon aan Christophers lippen hing, hoe meer Christopher zich leek terug te trekken. Het leek wel of wat Christopher betrof Lawrence al te zeer was aangeraakt door de zieke geest van de Witte Engel, alsof hij een patiënt was met een besmettelijke en ongeneeslijke ziekte. Vooral op die momenten ging Cassandra's hart uit naar Lawrence, die al veel te veel leek op een monster onder een microscoop. Ze zag dat hij, ondanks zijn snelle veroudering en zijn bizarre en vaak angstaanjagende gedrag, nodig had wat elke jongen nodig had: aandacht, liefde, een gevoel van stabiliteit en regelmaat. Ze zag wat Christopher niet kon of wilde zien: dat hij dankzij zijn beroep en sterk ontwikkelde morele gevoel het perfecte rolmodel was voor die orde en stabiliteit.

In de tweede week kon Cassandra niet anders dan toegeven dat de verontrustende bijverschijnselen van Lawrences versnelde ontwikkeling steeds duidelijker werden. Hij zat nog langer achter elkaar die vreemde driehoeken te tekenen. Zijn gestotter verergerde en verminderde al naargelang zijn stemming, maar was duidelijk het ergst als hij van streek was. Misschien als gevolg daarvan sprak hij weinig. Hij begon nachtmerries te krijgen - niet zomaar amorfe nachtelijke verschrikkingen, maar specifieke dromen die hem doodsangst bezorgden. In alle nachtmerries verscheen hem een skelet; een skelet dat liep en tegen de kloon sprak alsof ze intieme vrienden waren. Hun pogingen om Lawrence uit te horen over zijn dromen leidden tot een zo doordringend gegil dat Cassandra onmiddellijk weer met de ondervraging ophield. Dillard zou in naam der wetenschap gewoon zijn doorgegaan, maar zelfs Christopher had er het hart niet toe.

En dan was er de reactie van de kloon op Sara. Ondanks Christophers krachtige bezwaren wist Cassandra dat ze er juist aan deed om Lawrence een speelkameraad te bezorgen. Hij had wanhopig behoefte aan interactie met iemand die nu eens niet volwassen was. En wie anders dan Sara kwam daarvoor in aanmerking? Maar hoewel Sara op alle mogelijke manieren probeerde met Lawrence te spelen, had dat geen succes. Ze vroeg hem zelfs, zoals Christopher had geopperd, wat de driehoeken betekenden, maar kreeg ook daarop geen antwoord. Ze had het gevoel dat hij het zelf ook niet wist.

Dillard was uitgelaten. 'De meesten van onze collega's opereren vanuit de veronderstelling dat DNA geen herinneringen in zich draagt, ' zei hij, 'ondanks ontelbare, gedocumenteerde bewijzen dat specifieke neigingen wel degelijk overleven op cellulair niveau. Ik noem dat preferente indrukken. Maar goed, we hebben geen precedent. Zoals ik al in het begin zei: we bevinden ons op nog niet in kaart gebracht terrein. Feit is dat we helemaal niet weten hoeveel en wat voor "herinnering" overgeleverd wordt. '

'Wil je daarmee zeggen dat wat hij probeert te tekenen aan de herinnering van de Witte Engel ontspruit?'

'Misschien dat het woord herinnering wat te specifiek is, ' zei Dillard aarzelend. 'Het brein werkt zoals je weet als een complex filter dat probeert de overvloed aan gegevens die via onze vijf zintuigen binnenkomen in perspectief te zien. Ik denk dat hier een ander soort zintuig aan het werk is, een dat op DNA-niveau werkt. De driehoeken zijn symbolen die de kloon probeert te ontcijferen. '

'Net als het skelet, ' zei Christopher.

'Mogelijk, ' zei Dillard, met de hooghartigheid die hij altijd aan de dag legde als hij tegen Christopher praatte. 'Maar we moeten ons niet te veel laten meevoeren. We moeten natuurlijk niet alles wat zich in zijn hoofd afspeelt aan de Witte Engel toeschrijven. Dat is niet de manier om een valide wetenschappelijk model te ontwikkelen. '

Cassandra piekerde over Lawrences weigering om een dialoog met Sara aan te gaan; ze wist dat met elkaar spelen een normale fase in de ontwikkeling was. Wat Sara betrof, die leek zich geen zorgen te maken over Lawrences anomie en ze zat gewoon haar huiswerk te maken terwijl naast haar de kloon, zich kennelijk niet van haar aanwezigheid bewust, zijn raadselachtige driehoeken tekende of herhalingen van zijn meest geliefde tv-programma's bekeek. Zelfs Christopher, die hen beiden als een havik in de gaten hield, leek zich wat te ontspannen.

In tegenstelling tot de drie volwassenen leek Sara volkomen onberoerd door zowel Lawrences bestaan als zijn snelle groei: ze vond hem eigenlijk wel 'cool'. Christopher zei dat hem dat eigenlijk ook niet verbaasde. Sara was al gewend aan computers en netwerken en spelletjes die je met duizelingwekkende snelheid informatie toedienden. Waarom zou een schepsel dat geboren was voor snelheid haar dan nog bevreemden? Hij was in zekere zin een metafoor voor haar leven, een levend symbool van de toekomst waar ze zelf met op Pentium gebaseerde snelheid op af stormde.

Toen Sara nogal onverwacht zei dat ze voor hem wilde koken, had Cassandra waarschuwend gezegd: 'Maar geen rommel, hè? Hij eet al niets liever dan chocoladerepen. ' Maar ze had zich geen zorgen hoeven maken. Sara nam de elektronische broodmachine mee van huis en algauw vulde het lab zich met de heerlijke geur van versgebakken volkorenbrood. Ze had ook enorme papieren zakken met potten en pannen en eten bij zich, waarvoor ze een hoekje vrijmaakte in het lab. Ze was zo slim om een bunsenbrander als kooktoestel te gebruiken. Lawrence, die in de eerste uren van zijn versnelde leven niet bepaald gek was geweest op babyvoedsel uit potjes, at alles wat ze voor hem maakte: warm, beboterd brood, bosbessen- of appelcake die ze thuis gebakken had, gekookte groenten, omeletten gevuld met kleurige verrassingen als zucchini, rode pepers of sinaasappeljam.

Cassandra bezag al die activiteit met de verwondering van een kind op kerstochtend. Maar haar geluk en trots werden verstoord door Lawrences reactie, of beter, het ontbreken daarvan. Hij bedankte Sara nooit en liet ook op geen enkele andere manier merken dat hij haar aandacht voor hem op prijs stelde. Maar op een dag, hij was zes, verscheen ze in het lab met een versleten honkbal, die ze aan hem gaf. Ze liet hem zien hoe je ermee moest gooien en probeerde hem zover te krijgen er een spelletje mee te spelen, maar hij hield de bal alleen maar in zijn handen en probeerde er een stuk uit te bijten. Sara leek teleurgesteld, maar nadat ze die dag was vertrokken, hield hij de bal bij zich, zelfs toen hij naar bed ging.

De volgende dag nam Sara Hond mee naar het lab. Lawrence hield op met zijn obsessieve geteken en staarde lange tijd naar de weimaraner. Toen stond hij tamelijk rustig op, liep erop af en sprak ertegen.

'Je bent te-terugge-gekomen, ' zei hij, met een stem die Cassandra een heel vreemd gevoel gaf. Toen Christopher hem ernaar vroeg, haalde de kloon zijn schouders op en zei: 'Ik heb hem eerder gezien. In mijn d-dromen. '

Hond stopte zijn snuit in de palm van Lawrences hand en achter uit zijn keel klonk een zacht gejank. Vanaf dat moment waren Lawrence en de hond onafscheidelijk als Sara hem meenam naar het lab.

Ondertussen ging Christopher verder met zijn dagelijkse lessen.

'Vertel me eens wat je hebt geleerd over vertrouwen, ' zei Christopher op de negende dag tegen de kloon.

De kloon dacht even na. 'Mensen willen geholpen worden. V-ver-trouwen, hoop trekt hen aan. De wereld is in principe goed. Maar er zijn mensen - slechte mensen - die dat vertrouwen tegen anderen gebruiken. Ze misbruiken het, gebruiken het voor hun eigen doeleinden. En daarvoor moeten ze ge-gestraft worden. '

Cassandra, die onder het werken meeluisterde, merkte dat Lawrences gestotter minder erg leek als hij met Christopher praatte, zoals ze zich er plotseling ook van bewust werd dat Christopher Lawrence nooit beloonde, met nog geen woord, voor zijn snelle begrip. Ze probeerde dat te compenseren door tegen Lawrence te zeggen hoe goed hij het deed, maar dat leek hem onverschillig te laten. Elke poging van haar om hem te benaderen, leek hem juist verder in zichzelf te doen terugtrekken. En wat al even verontrustend was, hij begon haar de laatste paar dagen te ontwijken met dezelfde intensiteit waarmee hij zich gedurende de eerste week aan haar had vastgeklampt.

'Worden alle misdadigers gestraft die jij pakt?' vroeg de kloon aan Christopher.

Christopher knikte. 'Als bewezen is dat ze schuldig zijn. Dat is een van de hoekstenen van onze beschaving. Als ze de wet overtreden, worden ze gestraft. '

'Het sk-skelet zou gestraft moeten worden, ' zei de kloon.

Dat bracht Christopher even tot zwijgen. Tot nu toe had de kloon geweigerd om over het skelet te praten. 'Hoe weet jij dat het skelet slecht is?'

'O-omdat hij wil dat ik hem vertrouw. Hij komt naast me liggen en legt zijn benige vingers op mijn hart. Tap-tap, tap-tap. Ik k-kijk hem aan en hij grijnst. "Vertrouw op me, " zegt hij, met klakkend gebit. "Ik zit in je hart. Ik ben de enige voor jou. '"

'Het doet er niet toe wat hij zegt of doet, ' zei Christopher tegen de kloon. 'Het skelet bestaat niet echt. Hij maakt slechts deel uit van je droom. '

'Nee, hij is echt. Net als D-Dillard. '

'Waarom ben je bang voor hem?'

'Ik w-wil Dillard niet bij me in de b-buurt. '

Christopher doelde eigenlijk op het skelet, een product van Lawrences verbeelding waar hij met alle geweld meer over wilde weten, maar het verkeerd begrijpen van de vraag intrigeerde hem ook. 'Waarom? Heeft dr. Hork je pijn gedaan?'

'Nee, maar dat gaat hij wel doen, ' zei de kloon, met bijna griezelige overtuiging.

'Ik weet niet waar je dat idee vandaan hebt. Dillard is een zak, maar hij doet nog geen vlieg kwaad. '

'"Misschien dat het woord herinnering wat te specifiek is. Het brein werkt zoals je weet als een complex filter dat probeert de overvloed van gegevens die via onze vijf zintuigen binnenkomen in perspectief te zien. "' De kloon deed Dillards stem zó akelig goed na, dat Cassandra de haartjes in haar nek overeind voelde komen. 'Hij haat me, ' zei Lawrence, nu weer met zijn eigen stem. 'Ik voel het gewoon, als een soort jeuk onder mijn huid. '

Op de vijftiende dag stelde Christopher voor de kloon mee het lab uit te nemen. De kloon reageerde nu ook op Sara. Ze zaten bij elkaar en luisterden naar muziek. Maar wat hij het leukst leek te vinden, was als ze hem voorlas uit de toneelstukken van Shakespeare. Binnen de kortste keren deed hij mee en ging het lezen op bijna magische wijze over in acteren en speelden ze hun rollen met een overgave die Cassandra nog bij geen van tweeën had gezien.

Die bijna van het ene op het andere moment ontstane band tussen Lawrence en Sara overtuigde Cassandra ervan dat Christopher gelijk had om hem mee het lab uit te nemen. Ze durfden het niet tegen Dillard te zeggen, want die zou bij de gedachte alleen al een hartverzakking krijgen. Cassandra zocht zijn kleren voor hem uit, maar Lawrence duwde haar weg. Hij trok een spijkerbroek aan, met daarop een T-shirt en een katoenen sweater, en gymschoenen. Hij was inmiddels een soepele, gespierde, slanke jongeman. Het steile, lichtbruine haar uit zijn jeugd begon al platinablond te worden en in zijn gezicht kwamen de zaden van de fysionomie van de Witte Engel bijna tot volle wasdom. Pas toen hij het honkbaljack aantrok dat Sara had laten liggen, realiseerde Cassandra zich dat hij zich precies zoals haar dochter had gekleed. Ze schaamde zich voor het enigszins angstige voorgevoel dat dit haar gaf.

Christopher nam de kloon mee naar Greenwich Village. Ze wandelden langzaam door MacDougal St. Het was Christophers bedoeling om de kloon kinderen van zijn eigen leeftijd te laten zien. De geuren van koffie, falafel en wierook weefden een mozaïek dat de omgeving een duidelijk Midden-Oosters tintje gaf. Niet dat dat aan de kloon besteed was, dacht Christopher. Hij had als een insect in zijn cocon achter de muren geleefd die Cassandra en Dillard voor hem hadden opgeworpen. Misschien dat Dillard het normaal vond om te leren van computers en uit boeken, maar ja, dr. Hork zag er niet naar uit dat hij zelf ooit iets van het echte leven had geleerd. Christopher wist wel beter; om de aard van goed en kwaad te begrijpen, moest de kloon het gevoel krijgen dat hij deel uitmaakte van iets groters, moest hij zien dat hij er net zo uitzag als al die andere kinderen en de dingen doen die zij deden.

Ze staken Sixth Avenue over naar Bleeker Street en sloegen vervolgens Christopher Street in. De espresso die Christopher voor hem bestelde in café Figaro vond hij duidelijk lekker, want hij wilde er nog een terwijl hij stiekem luisterde naar een meisje met piekerig, lavendelkleurig haar en een van veel piercings voorziene rechter wenkbrauw, die tegen haar vriendje zei dat als hij zijn tong niet liet piercen, ze hem niet meer hoefde.

'Een stuk ijzer in mijn mond. Wat maakt dat verdomme nou uit?' vroeg hij haar.

'Het gaat om betrokkenheid, '' zei ze, 'met mij, met ons, met onze relatie. Als je je daar niet ten volle voor inzet, als je niet bereid bent om te gaan voor waar je in gelooft, dan heb je de verkeerde vrouw gekozen. '

'Ik v-vind haar aardig, ' zei de kloon. 'Ze doet me aan Sara denken. '

Maar op West 4th St. was hij minder gelukkig. Toen ze voor de Jack the Ripper Pub stonden, zei hij tegen Christopher dat hij het gevoel had of hij stikte. Christopher probeerde wat meer uit hem te krijgen, maar hij werd zo zwijgzaam als een steen en zag zo bleek dat Christopher zich zorgen begon te maken. Uiteindelijk nam hij de kloon mee naar het Tompkins Square Park, waar ze onder de bomen gingen zitten en uitkeken over het zonovergoten plein.

De kloon leek weer wat gekalmeerd, maar Christopher hield hem nauwlettend in de gaten.

'Voel je je al wat beter?'

De kloon knikte. 'Uh-huh. ' Hij zwaaide met zijn benen en liet de hielen van zijn gymschoenen tegen de stenen slaan, zoals elke vijftienjarige zou doen. Hetgeen Christopher er alleen maar weer eens aan herinnerde hoe anders dan de gemiddelde tiener dit schepsel was. 'Ik had het gevoel -' Hij keek Christopher aan met de ogen van de Witte Engel. 'De wereld hier buiten, het is zo chaotisch. Zoveel mensen ineens. '

'Het spijt me als het een beetje te veel voor je was, ' zei Christopher. 'Maar ik wil dat je de echte wereld leert kennen. Er is meer dan dat lab. '

'Ja, dat zie ik. '

Christopher vroeg zich af of hij misschien iets bespeurde van de Witte Engel die hier nog maar onlangs een moord had gepleegd. Het was ook de reden dat hij de kloon mee naar het Tompkins Square Park had genomen.

'Ik wil dat je me het vertelt als je iets voelt dat buiten het normale ligt, ' zei hij.

'Oké. ' De kloon bleef gewoon met zijn benen zwaaien. Hij keek naar een tienermeisje dat op een fiets langs hen heen reed. Toen ze vlak voor hen was, glimlachte ze naar hem.

'Ik w-wou dat iedereen zoals Sara was, ' zei de kloon ten slotte. 'Sara is slim. '

'Waarom denk je dat ze slim is?' vroeg Christopher.

'Ze weet dingen. '

'Wat voor dingen?'

'Allerlei dingen, ' zei de kloon.

'Geef eens een voorbeeld. '

'Nou, ze weet hoe ze een spuugbal moet gooien, en hoe je gehaktballen en spaghetti k-klaarmaakt. '

'Ik vind haar gehaktballen en spaghetti lekker. '

'Dat weet ik, ' zei de kloon. 'Daarom m-maakt ze dat ook klaar. ' Hij tuitte zijn lippen. 'Ik dacht dat je haar vader was. '

'Dat zou ik graag willen, zeker nu haar echte vader dood is. '

De kloon keek Christopher leep vanuit zijn ooghoeken aan. 'Mag ik een chocoladereep?'

Christopher liep naar de dichtstbijzijnde kiosk en kocht een Hershey-reep, de enige die de kloon wilde als hij om chocola vroeg.

'Ik w-wil naar haar honkbalwedstrijd, ' zei de kloon, terwijl hij met een gelukzalig gezicht de chocola in zijn mond stak. 'Het gaat om het kampioenschap en zij is de werper. Ik w-wil haar zien spelen; als ze w-wint, betekent het dat zij de beste is, hè?'

'Precies. '

'Het is belangrijk om te winnen, hè?'

'Vaak, ja. Maar het gaat in het leven niet alleen om winnen. '

'Leg eens uit. '

Christopher dacht even na. 'Stel dat jij Sara was en dat je op het punt stond te werper op het kampioenschap. Maar op het laatste moment zou Cassandra een ongeluk krijgen. Je zou de keus hebben tussen op het kampioenschap spelen en haar helpen. Wat zou je doen?'

De kloon vertrok zijn gezicht. 'Is dit een strikvraag?'

'Nee, ' zei Christopher.

'Ik w-wil winnen, ' zei de kloon, die probeerde zich eruit te praten. 'Maar... ' Hij keek op naar Christopher. 'Hoe erg is mama gewond?'

'Dat weet je pas als je haar ziet, ' zei Christopher. 'Maar dat is de verkeerde vraag. '

'Het maakt niet uit hoe ernstig gewond ze is, ' zei de kloon, die het nu begreep. 'Het enige belangrijke is dat ze ge-gewond is en hulp nodig h-heeft. '

'Goed zo. ' Christopher knikte. 'Er zullen momenten in je leven zijn dat je dit soort beslissingen moet nemen. En soms ligt de keus een stuk minder voor de hand. Hoe jij reageert - welke keus jij maakt - geeft aardig aan wat voor soort persoon jij bent. '

De kloon at eerst op zijn gemak zijn chocoladereep op. Onder het kauwen zei hij: 'N-nemen jij en mam me mee naar Sara's wedstrijd?'

'Ik denk dat dat wel kan, maar Cassandra moet daar uiteindelijk over beslissen. '

De kloon schudde zijn hoofd en zwaaide met zijn benen heen en weer, heen en weer. Hij smakte met zijn lippen en likte de laatste restjes chocola ervan af. 'Ik b-begrijp niet waarom ik in het 1-lab moet blijven terwijl jullie er allemaal wel uit mogen. '

Christopher, die besefte dat dit een cruciaal moment was, zocht met zorg zijn volgende woorden. 'Je hebt al enig idee dat je anders bent - anders dan Sara, anders dan ik. Het wordt nu tijd dat je het precieze verschil begrijpt. ' Toen de blik van de kloon de zijne vond, ging Christopher verder. 'Jij hebt het DNA van iemand anders. Dat is met opzet zo gedaan. Cassandra en ik... wij zijn bezig met een experiment. '

'En ik ben het experiment zeker?'

'Ja. Wij willen kijken of jij iemand kunt vinden. '

'Maar hoe? Ik k-ken niet v-veel mensen, en de w-wereld is zo g-groot. Bovendien zit ik constant in dat 1-lab. '

'Dat verandert nog wel. De man die wij zoeken, is hier, ergens in deze stad. ' Christopher glimlachte. 'Wij denken - omdat jullie hetzelfde DNA hebben - dat er een of andere band tussen jullie bestaat. '

'Band?'

Christopher knikte. 'Denk maar aan Hond. Als Sara hem meeneemt naar het lab, zit hij aan de riem. Cassandra en ik denken dat jij en die man beiden aan het uiteinde van een soort riem vastzitten die jullie met elkaar verbindt. '

'Wie is hij?'

'Het is een slechte man, begrijp je. Hij doodt mensen. '

'Hij neemt hun vertrouwen en misbruikt het. '

Daar dacht Christopher even over na. 'Misschien wel, ja. Hoe dan ook, hij ziet zijn slachtoffers totaal niet als individuen. Hij heeft iets in zich dat hem voortstuwt, zodat hij er niet mee kan ophouden. Hij moordt gewoon, en hij blijft moorden tot wij hem tegenhouden. Om eerlijk te zijn, hebben we daar tot nu toe weinig succes mee gehad. Daarom hebben we jou nodig. Cassandra en ik denken dat jij, met jouw specifieke kennis en karakter, hem voor ons kunt vinden. Dit is heel belangrijk, maar ik wil niet tegen je liegen - het kan wel eens heel gevaarlijk worden. '

'Zoals in Mission Impossible. ''

'Behalve dat dit geen tv-serie is; het is het echte leven. '

'Jij ge-gelooft me niet, maar het skelet is ook echt. '

'Ik denk dat het voor jou echt is. '

De kloon liet zijn blik enkele ogenblikken op zijn zwaaiende benen rusten. 'Die m-man heeft heel v-veel mensen vermoord, hè?'

'Ja, dat heeft hij zeker. Hij heeft echt geen enkel ontzag voor een mensenleven. '

De kloon keek even peinzend voor zich uit. 'Ik kan begrijpen w-waarom jij hem m-moet vinden; ik bedoel, moreel gezien, ' zei hij, met feilloze logica. 'Plus dat het jouw werk is om orde in de chaos te b-brengen. Maar ik denk dat het ook hier zit, jouw b-behoefte om hem te vinden. ' Hij raakte met zijn vingertop Christophers hart aan, tap-tap, tap-tap, net zoals het skelet volgens hem bij hemzelf gedaan had. 'Maar waarom wil mam die knakker in zijn nek grijpen?'

Christopher was enigszins uit het veld geslagen, niet alleen door de platte taal die de kloon moeiteloos leek te hebben opgepikt. Hij leek ook al een idee te hebben dat er bij deze jacht een persoonlijk aspect in het geding was. Het had geen zin tegen hem te liegen; integendeel. 'De man met wie jij het DNA deelt, heeft als laatste Cassandra's echtgenoot vermoord, Bobby Austin. Bobby was ook mijn beste vriend. '

De kloon keek Christopher nu recht aan. 'Dan is er geen t-twijfel. Ik zal hem m-moeten vinden, niet dan? Dat moet gewoon, zelfs als het mijn dood wordt. '