18
Woensdag 18 juni
Lisbeth Salander werd met een schok wakker uit een droomloze slaap. Ze was een beetje misselijk. Ze hoefde haar hoofd niet om te draaien en te kijken om te weten dat Mimmi al naar haar werk was vertrokken, maar haar geur hing nog in de bedompte lucht in de slaapkamer. Ze had te veel bier gedronken op de dinsdagse bijeenkomst van de Evil Fingers bij Kvarnen , de avond ervoor. Vlak voor sluitingstijd was Mimmi verschenen en had ze Lisbeth gezelschap gehouden naar huis en in bed.
In tegenstelling tot Mimmi had Lisbeth Salander zichzelf nooit serieus beschouwd als lesbisch. Ze had er nooit tijd aan besteed om te piekeren over de vraag of ze hetero-, homo- of eventueel biseksueel was. Over het geheel genomen had ze maling aan etiketten en vond ze dat het nauwelijks iemand anders aanging met wie zij de nacht doorbracht. Als ze absoluut een seksuele voorkeur moest uitspreken, dan koos ze voor jongens – die stonden tenminste bovenaan in de statistiek. Het probleem was alleen een jongen te vinden die geen slome duikelaar was en die eventueel ook nog iets kon presteren in bed, en Mimmi was een knap compromis dat haar ook kon opwinden. Ze had Mimmi een jaar geleden ontmoet in een biertent op het Pridefestival en zij was de enige persoon die Lisbeth ooit had geïntroduceerd bij de Evil Fingers. Ze hadden het afgelopen jaar een knipperlichtrelatie gehad, maar het was voor hen allebei nog steeds uitsluitend tijdverdrijf. Mimmi had een warm en zacht lichaam om tegenaan te liggen, maar het was ook iemand met wie Lisbeth wakker kon worden en met wie ze kon ontbijten.
De wekker op het nachtkastje wees halftien aan en ze vroeg zich net af waardoor ze wakker geworden was toen de bel opnieuw ging. Ze ging onthutst overeind zitten. Níémand belde op dit tijdstip van de dag bij haar aan. Er waren sowieso weinig mensen die bij haar aanbelden. Slaapdronken trok ze het laken om zich heen en liep ze op onvaste benen naar de hal en deed open. Ze keek recht in het gezicht van Mikael Blomkvist. Ze voelde paniek opkomen en deed onvrijwillig een stap achteruit.
‘Goedemorgen, juffrouw Salander,’ groette hij opgewekt. ‘Ik begrijp dat het gisteren laat geworden is. Mag ik binnenkomen?’
Zonder op antwoord te wachten stapte hij over de drempel en deed hij de deur achter zich dicht. Hij bekeek nieuwsgierig de berg kleding op de vloer in de hal en de vele tassen met oud papier, en gluurde toen om de hoek van de slaapkamerdeur terwijl Lisbeth Salanders wereld in de verkeerde richting draaide – hoe, wat, wie ? Mikael Blomkvist keek geamuseerd naar haar wijd open mond.
‘Ik nam aan dat je nog niet ontbeten had, dus ik heb bagels meegenomen. Eén met rosbief, één met kalkoen en dijonmosterd en een vegetarische met avocado. Ik weet niet waar je van houdt. Rosbief?’ Hij verdween naar de keuken en zag onmiddellijk het koffiezetapparaat. ‘Waar staat de koffie?’ riep hij. Salander stond als verlamd in de hal tot ze de waterkraan hoorde stromen. Ze was in drie stappen bij de keuken.
‘Wacht even!’ Ze merkte dat ze schreeuwde en ging zachter praten. ‘Je kunt verdomme toch niet zomaar binnenstappen alsof je hier woont. We kennen elkaar niet eens.’
Mikael Blomkvist stond net met de kan boven het waterreservoir van het koffiezetapparaat en draaide zijn hoofd naar haar toe. Hij antwoordde op serieuze toon.
‘Fout! Jij kent mij beter dan de meeste andere mensen. Of niet soms?’
Hij keerde haar de rug toe en ging verder met koffiezetten; hij begon potten op het aanrecht open te maken.
‘Ik weet trouwens hoe jij te werk gaat. Ik ken jouw geheimen.’
Lisbeth Salander deed haar ogen dicht en wenste dat de vloer onder haar voeten zou stoppen met deinen. Ze bevond zich in een toestand van intellectuele verlamming. Ze had een kater. De situatie was onwerkelijk en haar hersenen weigerden dienst. Nooit eerder had ze een van haar objecten face to face ontmoet. Hij weet waar ik woon! Hij stond bij haar in de keuken. Dat was onmogelijk. Dat zou niet moeten kunnen. Hij weet wie ik ben!
Ze merkte opeens dat het laken opengegleden was en ze trok het dichter om zich heen. Hij zei iets wat ze eerst niet begreep. ‘We moeten praten,’ herhaalde hij. ‘Maar ik denk dat je eerst even moet gaan douchen.’
Ze probeerde verstandig te praten. ‘Luister, als je van plan bent ruzie te zoeken, dan moet je niet bij mij wezen. Ik heb gewoon mijn werk gedaan. Dan moet je met mijn chef praten.’
Hij ging voor haar staan en hield zijn handen omhoog met de handpalmen naar buiten. Ik ben ongewapend. Een universeel vredesteken.
‘Ik heb al met Dragan Armanskij gesproken. Hij wil trouwens dat je hem belt, je nam je mobiel gisteren de hele avond niet op.’
Hij liep naar haar toe. Ze voelde geen dreiging, maar deinsde toch een paar centimeter achteruit toen hij haar arm aanraakte en naar de badkamerdeur wees. Ze vond het niet prettig dat iemand ongevraagd aan haar zat, ook al was de bedoeling vriendschappelijk.
‘Ik zoek helemaal geen ruzie,’ zei hij op rustige toon. ‘Maar ik zou heel graag met je willen praten. Dat wil zeggen, als je wakker bent. De koffie is klaar als je aangekleed bent. De douche in. Hup.’
Ze gehoorzaamde hem willoos. Lisbeth Salander is nooit willoos , dacht ze.
In de badkamer leunde ze tegen de deur en probeerde ze haar gedachten op een rijtje te krijgen. Ze was geschokter dan ze tot nu toe voor mogelijk had gehouden. Toen voelde ze dat haar blaas op springen stond en zag ze in dat een douche niet alleen een goede raad was maar ook een noodzaak na het tumult van die nacht. Toen ze gedoucht had, sloop ze naar de slaapkamer en trok ze een slipje, een spijkerbroek en een T-shirt aan met de tekst armageddon was yesterday – today we have a serious problem .
Na even zoeken vond ze haar leren jack, dat over een stoel was gegooid. Ze haalde het elektrische pistool uit haar zak, controleerde de lading en stak het in de achterzak van haar spijkerbroek. De geur van koffie verspreidde zich door de flat. Ze haalde diep adem en liep terug naar de keuken.
Hij begroette haar met een ‘Ruim je nooit op?’
Hij had de spoelbak gevuld met vuile borden en kopjes, de asbakken geleegd, het oude melkpak weggegooid en de tafel ontdaan van een laag kranten van vijf weken en deze schoongemaakt, schone kopjes neergezet en – het was geen grapje geweest – bagels. Het zag er uitnodigend uit en ze had best trek na de nacht met Mimmi. Oké, we zien wel waar het schip strandt . Ze ging afwachtend tegenover hem zitten.
‘Je hebt nog geen antwoord gegeven op mijn vraag. Rosbief, kalkoen of vegetarisch?’
‘Rosbief.’
‘Dan neem ik de kalkoen.’
Ze zaten zwijgend te ontbijten, terwijl ze elkaar onderzoekend opnamen. Toen ze haar bagel ophad, nam ze ook de helft van de vegetarische die was overgebleven. Ze pakte een verfrommeld pakje sigaretten van de vensterbank en haalde er met moeite een sigaret uit.
‘Mooi, dat weet ik dan,’ verbrak hij de stilte. ‘Ik ben misschien niet zo goed als jij in het uitvoeren van persoonsonderzoeken, maar nu heb ik in elk geval uitgevonden dat je geen veganiste bent of, wat Dirch Frode meende, anorexia hebt. Ik zal de gegevens toevoegen aan mijn rapport over jou.’
Salander staarde hem aan, maar toen ze zijn gezicht zag, begreep ze dat hij haar voor de gek hield. Hij keek zo geamuseerd dat ze er geen weerstand aan kon bieden om hem op dezelfde manier te antwoorden. Ze schonk hem een scheef lachje. De situatie was absurd. Ze schoof het bord van zich af. Hij had vriendelijke ogen. Wat hij ook was, hij was vermoedelijk geen slecht mens, besloot ze. Ze had ook niets over hem ontdekt wat erop wees dat hij een gemene klootzak was die zijn vriendinnen mishandelde of iets in die richting. Ze bedacht dat zij degene was die alles over hem wist – niet andersom. Kennis is macht .
‘Waar zit je om te grijnzen?’ vroeg ze.
‘Sorry. Ik had mijn entree eigenlijk niet op deze manier gepland. Het was niet mijn bedoeling om je bang te maken, wat blijkbaar wel gebeurde. Je had je eigen gezicht moeten zien toen je de deur opendeed. Dat was onbetaalbaar. Ik kon de verleiding niet weerstaan om je wat te plagen.’
Ze zweeg. Tot haar eigen verbazing ervoer Lisbeth Salander zijn ongenode gezelschap opeens als acceptabel – of in elk geval niet als onaangenaam.
‘Je moet het maar zien als mijn huiveringwekkende wraak omdat je in mijn privéleven hebt zitten wroeten,’ zei hij opgewekt. ‘Ben je bang voor me?’
‘Nee,’ antwoordde Salander.
‘Mooi. Ik ben hier niet om je pijn te doen of om ruzie met je te maken.’
‘Als je probeert me pijn te doen, zal ik jou pijn doen. Serieus.’
Mikael nam haar op. Ze was ruim een meter vijftig en zag er niet uit alsof ze veel weerstand kon bieden als hij een geweldenaar was geweest die haar flat was binnengedrongen. Maar haar ogen waren uitdrukkingsloos en kalm.
‘Dat hoeft niet,’ zei hij uiteindelijk.
‘Ik heb geen kwade bedoelingen. Ik wil alleen met je praten. Als je
wilt dat ik wegga, hoef je het maar te zeggen.’ Hij dacht even na.
‘Het voelt vreemd genoeg alsof ...
ach.’ Hij brak zijn zin af.
‘Wat?’
‘Ik weet niet of dit logisch klinkt, maar vier dagen geleden wist ik nog niet eens van jouw bestaan af. Toen las ik jouw analyse over mijzelf’ – hij groef in zijn schoudertas en vond het rapport – ‘die niet alleen vermakelijk was om te lezen.’
Hij zweeg even en keek uit het keukenraam. ‘Mag ik een sigaret van je?’ Ze schoof het pakje naar hem toe.
‘Je zei eerder dat we elkaar niet kenden en ik zei dat dat niet waar was.’ Hij wees op het rapport. ‘Ik ben nog niet zover als jij, ik heb alleen een kleine routinecontrole gedaan om je adres en je leeftijd en zo te achterhalen, maar je weet absoluut heel veel over mij. Heel veel daarvan is uiterst privé en is alleen bekend bij mijn beste vrienden. En nu zit ik hier in jouw keuken bagels met je te eten. We kennen elkaar pas een halfuur en ik had plotseling het gevoel dat we elkaar al jaren kennen. Begrijp je wat ik bedoel?’
Ze knikte.
‘Je hebt mooie ogen,’ zei hij.
‘Jij hebt lieve ogen,’ antwoordde ze. Hij wist niet of dat ironisch bedoeld was of niet.
Stilte.
‘Waarom ben je hier?’ vroeg ze opeens.
Kalle
Blomkvist , ze moest opeens aan zijn bijnaam denken en
onderdrukte een impuls om hem hardop uit te spreken, keek
plotseling serieus. Zijn ogen stonden vermoeid. De
vanzelfsprekendheid die hij eerder had getoond toen hij haar huis
binnengedrongen was, was verdwenen en ze trok de conclusie dat het
voorbij was met gekheid maken of in elk geval voor nu. Ze voelde
voor het eerst dat hij haar van top tot teen zat op te nemen, met
bedachtzame ernst. Ze had geen idee wat er zich in zijn hoofd
afspeelde, maar ze voelde onmiddellijk dat zijn bezoek een
serieuzer tintje had gekregen.
Lisbeth Salander was zich ervan bewust dat haar kalmte alleen aan de oppervlakte lag en dat ze haar zenuwen niet echt onder controle had. Blomkvists volstrekt onverwachte bezoek had haar geschokt op een manier die ze nog nooit eerder ervaren had in verband met haar werk. Ze leefde van het bespioneren van mensen. Ze had dat wat ze voor Dragan Armanskij deed nooit gedefinieerd als écht werk, eerder als een gecompliceerd tijdverdrijf, bijna een hobby.
De waarheid was, dat had ze lang geleden al geconstateerd, dat ze het leuk vond om in andermans leven te wroeten en geheimen te onthullen die de mensen probeerden te verbergen. Dat had ze, in de een of andere vorm, al gedaan zo lang ze zich kon herinneren. En ze deed dat nog steeds, niet alleen als Armanskij haar een opdracht gaf, maar soms alleen voor haar eigen plezier. Het gaf haar een kick, het was net een gecompliceerd computerspel, met het verschil dat het hier om mensen van vlees en bloed ging. En nu zat haar hobby plotseling met bagels in haar keuken. Het was een absurde situatie.
‘Ik heb een fascinerend probleem,’ zei Mikael. ‘Vertel me eens, toen je mijn onderzoek deed voor Dirch Frode ... Had je toen enig idee waar dat voor gebruikt zou worden?’
‘Nee.’
‘Het doel was om informatie over mij te krijgen omdat Frode, of liever gezegd zijn opdrachtgever, mij in de arm wilde nemen voor een freelancebaan.’
‘Aha.’
Hij glimlachte zwakjes.
‘We zullen het ooit samen weleens hebben over de morele aspecten van het wroeten in andermans privéleven. Maar op dit moment heb ik heel andere problemen ... De baan die ik kreeg, en die ik om de een of andere onbegrijpelijke reden op me genomen heb, is zonder twijfel de meest bizarre opdracht die ik ooit heb gehad. Kan ik je vertrouwen, Lisbeth?’
‘Hoezo?’
‘Dragan Armanskij zegt dat je volstrekt betrouwbaar bent. Maar ik vraag het je toch even. Kan ik je geheimen vertellen zonder dat je die aan iemand doorvertelt?’
‘Wacht even. Je hebt dus met Dragan gesproken; heeft hij je op me afgestuurd?’
Ik sla je in elkaar, stomme Armeniër.
‘Nou nee, niet helemaal. Jij bent niet de enige die een adres van iemand kan achterhalen, dat heb ik helemaal zelf gedaan. Ik heb je opgezocht in het bevolkingsregister. Er zijn drie personen met de naam Lisbeth Salander en die twee andere konden het niet zijn. Maar ik heb gisteren contact gehad met Armanskij en we hebben een lang gesprek gehad. Hij dacht ook eerst dat ik verhaal kwam halen omdat je in mijn privéleven had zitten wroeten, maar hij raakte er uiteindelijk van overtuigd dat ik een volstrekt legitieme reden had.’
‘En die is?’
‘De opdrachtgever van Dirch Frode heeft mij zoals gezegd in de arm genomen voor een klus. Ik ben nu op een punt gekomen dat ik op zeer korte termijn hulp nodig heb van een competente researcher. Frode vertelde over jou en zei dat jij zeer vakbekwaam was. Het floepte eruit, en zo kwam ik te weten dat jij een persoonsonderzoek naar mij had gedaan. Gisteren heb ik met Armanskij gesproken en heb ik hem verteld wat ik wilde hebben. Hij heeft zijn goedkeuring gegeven en heeft geprobeerd je te bellen, maar je nam niet op, dus ... hier ben ik. Je kunt Armanskij bellen om het te verifiëren als je wilt.’
Het duurde een paar minuten voordat Lisbeth Salander haar mobiele telefoon had gevonden onder de berg kleren waar Mimmi haar uit geholpen had. Mikael Blomkvist bekeek haar gênante gezoek met grote interesse, terwijl hij een rondje door de flat maakte. Haar meubels leken stuk voor stuk uit de vuilcontainer te zijn gehaald. Ze had een imposante state-of-the-art PowerBook op een kleine werktafel in de woonkamer. In een boekenkast stond een cd-speler. Haar cd-verzameling was daarentegen allesbehalve imposant, een schamel aantal cd’s van groepen waar Mikael nog nooit van gehoord had en waarbij de musici op de omslag eruitzagen als vampiers uit de ruimte. Hij constateerde dat muziek niet haar sterkste punt was.
Salander zag dat Armanskij haar de vorige avond niet minder dan zeven keer had gebeld en die ochtend twee keer. Ze toetste het nummer in terwijl Mikael tegen de deurpost geleund stond en naar het gesprek luisterde dat volgde.
‘Met mij ... Sorry, maar hij stond uit ... Ik weet dat hij gebruik van me wil maken ... Nee, hij staat hier in de kamer ...’ Ze ging harder praten. ‘Dragan, ik heb een kater en ik heb pijn in mijn kop, dus hou op met dat geleuter; heb jij je goedkeuring gegeven of niet? ... Bedankt.’
Klik .
Lisbeth Salander keek schuin door de deuropening naar de woonkamer waar Mikael Blomkvist haar cd’s bekeek en boeken uit de boekenkast pakte. Hij had net een bruin medicijnflesje zonder etiket gevonden dat hij nieuwsgierig tegen het licht hield. Net toen hij het dopje eraf wilde schroeven, stak ze haar hand uit en pakte ze het flesje uit zijn hand. Ze liep terug naar de keuken, ging op de keukenstoel zitten en masseerde haar voorhoofd tot Mikael weer was gaan zitten.
‘De regels zijn simpel,’ zei ze. ‘Niets van wat je met mij of met Dragan Armanskij bespreekt komt naar buiten. We zullen een contract ondertekenen waarbij Milton Security zich verplicht tot zwijgen. Ik wil weten wat de baan inhoudt voordat ik besluit of ik voor je wil werken of niet. Dat betekent dat ik zal zwijgen over alles wat je me vertelt, of ik de klus nu aanneem of niet, vooropgesteld dat je me niet gaat vertellen dat je je bezighoudt met criminele activiteiten. In dat geval zal ik dat aan Dragan rapporteren, die op zijn beurt de politie zal inlichten.’
‘Goed.’ Hij aarzelde. ‘Het is Armanskij wellicht niet helemaal duidelijk waar ik je voor nodig heb ...’
‘Hij zei dat je wilde dat ik je zou helpen met historisch onderzoek.’
‘Ja, dat klopt. Maar wat ik wil, is dat je me helpt bij het ontmaskeren van een moordenaar.’
Het kostte Mikael meer dan een uur om alle complexe details over de zaak-Harriët Vanger te vertellen. Hij liet niets achterwege. Hij had Frodes toestemming om haar in de arm te nemen en om dat te doen moest hij volledig op haar kunnen vertrouwen.
Hij vertelde ook over zijn verhouding met Cecilia Vanger en dat hij haar gezicht had ontdekt voor het raam van Harriëts kamer. Hij gaf Lisbeth zoveel exacte details als hij wist over haar persoonlijkheid. Hij begon tegenover zichzelf toe te geven dat Cecilia hoog op de lijst van verdachten was geklommen. Maar hij kon nog absoluut niet begrijpen hoe Cecilia gekoppeld kon zijn aan een moordenaar die actief was toen zij nog een klein kind was.
Toen hij klaar was, gaf hij Lisbeth Salander een kopie van de lijst uit de agenda.
‘Wat wil je dat ik doe.’
‘Ik heb RJ geïdentificeerd, Rebecka Jacobsson, en haar gekoppeld aan een Bijbelcitaat dat gaat over de wet met betrekking tot brandoffers. Ze werd vermoord. Haar hoofd werd op gloeiende kolen gelegd, wat bijna hetzelfde is als wat in het citaat wordt beschreven. Als het is zoals ik denk, zullen we nog vier slachtoffers vinden: Magda, Sara, Mari en RL.’
‘Je denkt dat ze dood zijn? Vermoord?’
‘Een moordenaar die actief was in de jaren vijftig en wellicht in de jaren zestig. En die op de een of andere manier in relatie stond met Harriët Vanger. Ik heb oude nummers van Hedestads-Kuriren doorgebladerd. De moord op Rebecka is het enige groteske misdrijf dat ik gevonden heb dat iets te maken heeft met Hedestad. Ik wil dat je verder graaft in de rest van Zweden.’
Lisbeth Salander zat zo lang en stil, en met zo’n uitdrukkingsloos gezicht na te denken, dat Mikael onrustig op zijn stoel heen en weer begon te draaien. Hij vroeg zich af of hij de verkeerde persoon had gekozen tot ze uiteindelijk opkeek.
‘Oké, ik neem de baan aan. Maar je moet een contract afsluiten met Armanskij.’
Dragan Armanskij printte het contract uit dat Mikael Blomkvist mee terug zou nemen naar Hedestad om het door Dirch Frode te laten ondertekenen. Toen hij terugkeerde naar Lisbeth Salanders werkkamer, zag hij door de glazen ruit hoe zij en Mikael Blomkvist over haar PowerBook gebogen stonden. Mikael legde zijn hand op haar schouder – hij raakte haar aan – en wees ergens naar. Armanskij hield zijn pas in.
Mikael zei iets waar Salander zich over verbaasde. Vervolgens lachte ze luid.
Armanskij had haar nog nooit horen lachen, hoewel hij al jaren had geprobeerd haar vertrouwen te winnen. En Mikael Blomkvist kende ze pas vijf minuten en nu zat ze al met hem te lachen.
Plotseling verafschuwde hij Mikael Blomkvist met een felheid die hemzelf verbaasde. Hij kuchte in de deuropening en legde het plastic mapje met het contract neer.
Mikael had die middag nog net even tijd om bij de redactie van Millennium langs te gaan. Dat was de eerste keer sinds hij zijn bureau vlak voor kerst had leeggeruimd, en het was plotseling vreemd om de bekende trappen op te rennen. Ze hadden het codeslot niet veranderd en hij kon onopgemerkt de deur van de redactie binnensluipen en even om zich heen kijken.
Millennium had een L-vormig kantoor. De entree bestond uit een grote hal, die veel ruimte in beslag nam waar ze niet zoveel mee konden. Ze hadden er een zitgroep neergezet waar ze bezoekers konden ontvangen. Achter de zitgroep was een lunchruimte met een pantry, toiletten en twee ruimtes met boekenkasten en een archief. Daar was ook een bureau voor de permanente stagiair of stagiaire. Rechts van de ingang was een glazen wand naar het atelier van Christer Malm; hij had een eigen bedrijf dat 80 vierkante meter besloeg en had een eigen ingang vanaf het trappenhuis. Links lag de eigenlijke redactie. Deze besloeg ongeveer 150 vierkante meter en had een glazen façade naar de Götgatan.
Erika had de inrichting bedacht en had glazen tussenwanden laten plaatsen met drie kamers voor afzonderlijke medewerkers en een open kantoortuin voor de resterende drie medewerkers. Zij had beslag gelegd op de grootste kamer, aan het eind van de redactie, en ze had Mikael in een eigen kamer aan de andere kant van de ruimte geplaatst. Dat was de enige kamer waar je vanaf de ingang in kon kijken. Hij zag dat er niemand ingetrokken was.
De derde kamer lag een beetje afgezonderd en werd bewoond door Sonny Magnusson, zestig jaar, en al een paar jaar de succesvolle advertentieverkoper van Millennium . Erika had Sonny gevonden toen hij werkloos was geraakt na bezuinigingen bij het bedrijf waar hij het grootste deel van zijn werkzame leven had gewerkt. Sonny was toen op een leeftijd geweest dat hij niet meer verwachtte een vaste baan aangeboden te krijgen. Erika had hem zelf geselecteerd. Ze had hem een kleine maandelijkse vergoeding geboden en een percentage van de advertentie-inkomsten. Sonny had toegehapt en geen van beiden hadden ze spijt gehad. Maar het laatste jaar had het niet uitgemaakt hoe goed hij zijn best deed als verkoper; de advertentie-inkomsten hadden een grote duikvlucht gemaakt. Sonny’s salaris was drastisch afgenomen, maar in plaats van om te zien naar wat anders, had hij de broekriem aangetrokken en was hij loyaal op zijn post gebleven. In tegenstelling tot mij, terwijl ik die aardverschuiving heb veroorzaakt, dacht Mikael.
Mikael raapte uiteindelijk zijn moed bij elkaar en stapte de halflege redactie binnen. Hij kon Erika in haar kamer zien zitten met de telefoon tegen haar oor. Er waren slechts twee medewerkers op de redactie aanwezig. Monika Nilsson, zevenendertig jaar, was een gedreven verslaggeefster met politiek als specialiteit en vermoedelijk de meest gelouterde cynica die Mikael ooit had ontmoet. Ze werkte al negen jaar bij Millennium en had het uitstekend naar haar zin. Henry Cortez was vierentwintig jaar en de jongste medewerker op de redactie; hij was twee jaar eerder binnen komen wandelen als stagiair van het Instituut voor Journalistiek, Media en Communicatie, van de Universiteit van Stockholm, en had gezegd dat hij bij Millennium wilde werken, en nergens anders. Erika had geen budget gehad om hem in vaste dienst te nemen, maar bood hem een bureau in een hoekje aan en ging met hem in zee als vaste freelancer.
Beiden begonnen enthousiast te roepen toen ze Mikael zagen. Hij kreeg zoenen op zijn wangen en werd op zijn rug gebonkt. Ze vroegen onmiddellijk of hij weer in dienst trad en zuchtten teleurgesteld toen hij uitlegde dat hij nog een halfjaar met zijn opdracht in Norrland bezig zou zijn, en dat hij alleen maar hier was om gedag te zeggen en met Erika te praten.
Erika was ook blij hem te zien en schonk koffie in. Ze sloot de deur naar haar kamer. Ze vroeg onmiddellijk naar Henrik Vangers gezondheidstoestand. Mikael vertelde dat hij niet meer wist dan wat Dirch Frode had verteld; de toestand was kritiek, maar de oude man was nog in leven.
‘Wat doe je in de stad?’
Mikael voelde zich plotseling verlegen. Omdat hij bij Milton Security geweest was, dat een paar blokken verderop lag, was hij in een impuls naar de redactie gegaan. Het was wat gecompliceerd om aan Erika uit te leggen dat hij net een persoonlijke veiligheidsconsultant, die zijn computer gekraakt had, in de arm had genomen. Hij haalde daarentegen zijn schouders op en zei dat hij naar Stockholm had gemoeten voor iets wat met Vanger vandoen had en dat hij per omgaande weer naar het noorden zou afreizen. Hij vroeg hoe het op de redactie ging.
‘Naast het aangename nieuws dat zowel het advertentievolume als het aantal abonnees stijgt, wordt de onweerswolk aan de hemel ook steeds groter.’
‘Wat dan?’
‘Janne Dahlman.’
‘O ja, natuurlijk.’
‘In april heb ik een gesprek onder vier ogen met hem gehad, vlak nadat we het nieuws hadden vrijgegeven dat Henrik Vanger was ingestapt als mede-eigenaar. Ik weet niet of het zijn natuur is om alleen maar negatief te zijn of dat het iets ernstigers is. Dat hij een soort spelletje speelt.’
‘Wat is er gebeurd?’
‘Ik heb geen vertrouwen meer in hem. Toen we de overeenkomst met Henrik Vanger hadden ondertekend, konden Christer en ik kiezen of we meteen de hele redactie zouden laten weten dat we niet meer het risico liepen om komend najaar failliet te gaan, of ...’
‘Of om een paar medewerkers selectief te informeren.’
‘Precies. Ik ben misschien paranoïde, maar ik wilde niet riskeren dat Dahlman het verhaal voortijdig naar buiten zou brengen. Dus besloten we de hele redactie te informeren op dezelfde dag dat de overeenkomst officieel werd. We hebben het dus meer dan een maand verzwegen.’
‘En?’
‘Tja, het was het eerste goede nieuws dat de redactie sinds een jaar kreeg. Iedereen was enthousiast, behalve Dahlman. Ik bedoel, we zijn niet de grootste redactie ter wereld. Er waren dus drie mensen die jubelden, plus de stagiair, en er was er eentje razend omdat we niet eerder iets gezegd hadden.’
‘Daar had hij wel gelijk in.’
‘Ik weet het. Maar het punt is dat hij daar dag in dag uit over bleef zeiken en dat dat de stemming op de redactie negatief beïnvloedde. Na twee weken heb ik hem bij me geroepen en heb ik hem de reden verteld waarom we de redactie niet hadden geïnformeerd, namelijk omdat ik geen vertrouwen in hem had en ik er niet zeker van was dat hij zijn mond zou houden.’
‘Hoe nam hij dat op?’
‘Hij was natuurlijk erg gekrenkt en verontwaardigd. Maar ik heb voet bij stuk gehouden en hem een ultimatum gesteld: of hij zou beter zijn best gaan doen of hij zou gaan uitkijken naar een andere baan.’
‘En?’
‘Hij is beter zijn best gaan doen. Hij houdt zich gedeisd, maar er heerst een nerveuze stemming tussen hem en de rest van de redactie. Christer mag hem niet en windt daar geen doekjes om.’
‘Waar verdenk je Dahlman van?’
Erika zuchtte.
‘Ik weet het niet. We hebben hem een jaar geleden aangenomen, toen dat gedoe met Wennerström al bezig was. Ik kan absoluut niets bewijzen, maar ik heb het gevoel dat hij niet voor ons werkt.’
Mikael knikte.
‘Vertrouw op je instinct.’
‘Misschien is hij alleen maar een misplaatste klootzak die een slechte sfeer om zich heen creëert.’
‘Dat kan. Maar ik ben het met je eens dat we een verkeerde beoordeling hebben gemaakt toen we hem in dienst hebben genomen.’
Twintig minuten later was Mikael met de auto, die hij van Dirch Frodes vrouw had geleend, via Slussen op weg naar het noorden. Het was een tien jaar oude Volvo die ze nooit gebruikte. Mikael had de belofte gekregen dat hij hem zo vaak mocht lenen als hij wilde.
Het waren kleine, subtiele details die Mikael gemakkelijk over het hoofd had kunnen zien als hij niet zo oplettend was geweest. Een stapel papier lag schever dan hij zich herinnerde. Een ordner was niet helemaal goed in de boekenkast teruggezet. De la van het bureau zat helemaal dicht – Mikael wist zeker dat die op een kiertje had gestaan toen hij de dag ervoor van het Hedeby-eiland vertrokken was op weg naar Stockholm.
Heel even twijfelde hij aan zichzelf. Toen groeide de wetenschap in hem dat er iemand in zijn huis was geweest.
Hij liep naar buiten en keek om zich heen. Hij had de deur op slot gedaan, maar het was een gewoon, oud slot, dat je vermoedelijk met een schroevendraaier gemakkelijk kon forceren, en het was onmogelijk te zeggen hoeveel sleutels er in omloop waren. Hij ging weer naar binnen en zocht systematisch zijn werkkamer door om te onderzoeken of er iets verdwenen was. Na een tijdje constateerde hij dat alles er nog leek te zijn.
Het feit bleef dat er iemand in zijn huis was geweest en in zijn werkkamer in papieren en ordners had zitten bladeren. Zijn computer had hij bij zich gehad, dus daar waren ze niet aan geweest. Er kwamen twee vragen bij hem op. Wie? En hoeveel was de mysterieuze bezoeker te weten gekomen?
De ordners waren de delen van Henrik Vangers verzameling die hij weer naar het gastenverblijf had gehaald nadat hij uit de gevangenis gekomen was. Daar was geen nieuwe informatie te vinden. De notitieblokken op het bureau waren cryptisch voor een leek – maar was de persoon die het bureau had doorzocht een leek?
Wel ernstig was een plastic mapje midden op het bureau met het telefoonlijstje en een afschrift van de Bijbelcitaten waar de nummers op sloegen. Degene die zijn werkkamer had doorzocht wist nu dat hij de Bijbelcode had gekraakt.
Maar wie?
Henrik Vanger lag in het ziekenhuis. Hij verdacht huishoudster Anna niet. Dirch Frode? Maar hem had hij alle details al verteld. Cecilia Vanger had haar reis naar Florida afgezegd en was samen met haar zus teruggekeerd uit Londen. Hij had haar niet gesproken sinds ze terug was, maar hij had haar gezien toen ze de dag ervoor over de brug was gereden. Martin Vanger. Harald Vanger. Birger Vanger – die de dag na Henriks hartaanval was opgedoken bij een familieoverleg waar Mikael niet voor was uitgenodigd. Alexander Vanger. Isabella Vanger; die was allesbehalve sympathiek.
Met wie had Frode gesproken? Wat had hij zich laten ontvallen? Hoeveel van de naaste familieleden hadden opgevangen dat Mikael een doorbraak had bereikt in zijn speurwerk?
Het was al na achten. Hij belde de 24 uurs-Slotenservice in Hedestad en bestelde een nieuw slot voor zijn huis. De slotenmaker zei dat hij de volgende dag kon komen. Mikael beloofde hem het dubbele te betalen als hij onmiddellijk zou komen. Ze spraken af dat hij tegen halfelf die avond zou komen om een nieuw klavierslot met zeven klavieren te installeren.
In afwachting van de slotenmaker liep Mikael even voor halfnegen naar Dirch Frode. Hij klopte aan. Frodes echtgenote verwees hem naar de tuin aan de achterkant van het huis en bood hem een koud pilsje aan dat Mikael dankbaar accepteerde. Hij wilde weten hoe het met Henrik Vanger was.
Dirch Frode schudde zijn hoofd.
‘Ze hebben hem geopereerd. Hij heeft aderverkalking in de kransslagader. De dokter zegt dat het feit dat hij überhaupt nog leeft hoopgevend is, maar dat het de komende tijd kritiek zal zijn.’
Ze zwegen een tijdje onder het genot van hun biertje.
‘Heb je met hem gesproken?’
‘Nee. Hij is niet in staat om te praten. Hoe is het in Stockholm gegaan?’
‘Lisbeth Salander heeft ja gezegd. Hier is het contract van Dragan Armanskij. Jij moet het ondertekenen en het op de bus doen.’
Frode keek de papieren door.
‘Ze is niet goedkoop,’ constateerde hij.
‘Henrik heeft geld.’
Frode knikte, haalde een pen uit zijn borstzak en zette zijn handtekening.
‘Het is maar het best om het te ondertekenen nu Henrik nog in leven is. Kun jij langs de brievenbus bij de Konsum lopen?’
Mikael vertrok en nadat het nieuwe slot was gemonteerd ging hij al tegen middernacht naar bed, maar hij kon de slaap niet vatten. Tot nu toe had zijn verblijf op het Hedeby-eiland het karakter gehad van naspeuringen rond historische curiosa. Maar als er iemand voldoende geïnteresseerd was in zijn bezigheden om zijn werkkamer binnen te dringen, stond het verhaal wellicht dichter bij het heden dan hij had gedacht.
Mikael bedacht opeens dat er ook anderen waren die geïnteresseerd zouden kunnen zijn in zijn werk. Henrik Vangers plotselinge entree in het bestuur van Millennium kon Hans-Erik Wennerström moeilijk zijn ontgaan. Of waren zulke gedachten een teken dat hij bezig was paranoïde te worden?
Mikael kwam uit bed, ging naakt voor het keukenraam staan en keek nadenkend naar de kerk aan de andere kant van de brug. Hij stak een sigaret op.
Hij kreeg geen hoogte van Lisbeth Salander. Ze had een vreemd gedragspatroon, en hield lange pauzes midden in een gesprek. Haar flat was zo rommelig dat het grensde aan chaos; er stond een flinke stapel tassen met oud papier in haar hal en de keuken was al jaren niet schoongemaakt. Haar kleren lagen in stapels op de grond en ze was blijkbaar wakker geworden na een avond in de kroeg. Ze had zuigzoenen in haar hals en had die nacht blijkbaar gezelschap gehad. Ze had verschillende tatoeages en droeg piercings op een paar plaatsen in haar gezicht, en ongetwijfeld ook op plaatsen die hij niet had gezien. Kortom, ze was bijzonder.
Aan de andere kant had Armanskij hem verzekerd dat ze absoluut de beste researcher van het bedrijf was, en haar indringende rapport over hemzelf had onmiskenbaar aangetoond dat ze grondig te werk ging. Een opmerkelijke meid.
Lisbeth Salander zat achter haar PowerBook na te denken over haar reactie op Mikael Blomkvists verschijning. Nog nooit eerder in haar volwassen leven had ze iemand binnengelaten die ze niet zelf uitdrukkelijk had uitgenodigd, en die kleine schare was op één hand te tellen. Mikael was ongegeneerd haar leven binnengestapt en ze had alleen maar flauwtjes geprotesteerd.
Dat niet alleen, hij had haar ook voor de gek gehouden. De draak met haar gestoken.
Normaliter zou ze bij dergelijk gedrag mentaal een pistool hebben ontgrendeld. Maar ze had geen spoor van dreiging gevoeld en geen enkele vijandigheid van zijn kant. Hij had reden gehad om haar de huid vol te schelden, hij had zelfs aangifte kunnen doen bij de politie nadat hij had uitgevonden dat ze in zijn computer gezeten had. Maar ook dat had hij als een grap behandeld.
Dat was het gevoeligste deel van hun gesprek geweest. Ze had het gevoel dat Mikael bewust niet op dat gedeelte terugkwam en uiteindelijk had ze zich niet in kunnen houden en had ze gezegd: ‘Je zei dat je wist wat ik had gedaan.’
‘Je bent een hacker. Je bent in mijn computer geweest.’
‘Hoe weet je dat?’ Lisbeth was er absoluut zeker van dat ze geen sporen had achtergelaten en dat haar inbreuk niet kon worden ontdekt tenzij een veiligheidsconsultant van het zwaarste kaliber de harddisk zat te scannen net op het moment dat zij in de computer zat.
‘Je hebt een fout gemaakt.’ Hij had verklaard hoe ze een versie van een tekst had geciteerd die uitsluitend in zijn computer zat en nergens anders.
Lisbeth Salander zweeg geruime tijd. Uiteindelijk had ze hem met uitdrukkingsloze ogen aangekeken.
‘Hoe heb je dat voor elkaar gekregen?’ vroeg hij.
‘Mijn geheim. Wat ga je hiermee doen?’
Mikael haalde zijn schouders op.
‘Wat kan ik doen? Ik zou een gesprek met je kunnen voeren over ethiek en moraal, en het risico van het graven in andermans privéleven.’
‘Dat is wat jij als journalist ook doet.’
Hij knikte.
‘Ja. En daarom hebben wij journalisten een ethische commissie die de morele aspecten in de gaten houdt. Als ik een tekst schrijf over een smeerlap in het bankwezen, dan laat ik bijvoorbeeld zijn of haar seksleven buiten beschouwing. Ik schrijf niet dat een chequevervalser lesbisch is of geilt op seks met zijn of haar hond of iets dergelijks, ook al zou dat zo zijn. Ook smeerlappen hebben recht op een privéleven, en het is heel gemakkelijk om mensen te beschadigen door hun levensstijl aan te vallen. Begrijp je wat ik bedoel?’
‘Ja.’
‘Je hebt dus inbreuk gemaakt op mijn integriteit. Mijn werkgever hoeft niet te weten met wie ik seks heb. Dat is mijn zaak.’
Lisbeth Salanders gezicht werd gespleten door een scheef lachje.
‘Je vindt dat ik dat niet had moeten noemen.’
‘In mijn geval maakte het niet uit. De halve stad weet van mijn verhouding met Erika. Maar het gaat om het principe.’
‘In dat geval is het misschien aardig voor je om te weten dat ik ook principes heb die overeenkomen met die ethische commissie van jou. Ik noem dat het ‘Salander-principe’. Ik vind dat een smeerlap altijd een smeerlap is en als ik diegene kan beschadigen door shit over hem of haar naar boven te halen, dan is dat zijn of haar verdiende loon. Ik betaal met gelijke munt terug.’
‘Oké,’ lachte Mikael Blomkvist. ‘Ik redeneer niet zoveel anders dan jij, maar ...’
‘Maar het is ook zo dat als ik een PO maak, ik ook kijk naar wat ik van diegene vind. Ik ben niet neutraal. Als het me een goed mens lijkt, kan ik mijn rapport afzwakken.’
‘Echt waar?’
‘In jouw geval heb ik het getemperd. Ik had een boek over je seksleven kunnen schrijven. Ik had Frode kunnen vertellen dat Erika Berger een verleden heeft in de Club Xtreme en in de jaren tachtig plezier beleefde aan bdsm , wat onmiskenbaar bepaalde, onvermijdelijke associaties met zich mee had gebracht bij de gedachte aan jullie seksleven.’
Mikael Blomkvist keek Lisbeth Salander aan. Na een tijdje had hij naar buiten gekeken en gelachen.
‘Je bent echt heel zorgvuldig. Waarom heb je dat niet in het rapport opgenomen?’
‘Erika Berger en jij zijn volwassen mensen die elkaar blijkbaar graag mogen. Wat jullie in bed doen, gaat niemand wat aan en het enige wat ik kon bereiken door over haar te vertellen was jullie te schaden of iemand te voorzien van materiaal voor afpersing. Wie weet, ik ken Dirch Frode niet en het materiaal had bij Wennerström kunnen belanden.’
‘En je wilt Wennerström niet voorzien van informatie?’
‘Als ik partij moet kiezen in jullie strijd, zou ik jouw zijde kiezen.’
‘Erika en ik hebben een ... Onze relatie is ...’
‘Het maakt mij geen reet uit wat voor relatie jullie hebben. Maar je hebt geen antwoord gegeven op de vraag wat je gaat doen met je kennis over het feit dat ik in jouw computer gezeten heb.’
Zijn pauze was haast net zo lang als de hare.
‘Lisbeth, ik ben hier niet gekomen om ruzie met je te maken. Ik ben niet van plan je af te persen. Ik ben hier om je hulp te vragen bij een onderzoek waarmee ik bezig ben. Je kunt ja of nee zeggen. Als je nee zegt, ga ik weg en zoek ik iemand anders, en zul je nooit meer wat van me horen.’ Hij dacht even na en glimlachte naar haar. ‘Als ik je tenminste niet weer in mijn computer betrap.’
‘En dat houdt in?’
‘Je weet heel veel over mij, een deel daarvan is persoonlijk. Maar de schade is al aangebracht. Ik hoop alleen dat je je kennis over mij niet gebruikt om Erika Berger of mij te schaden.’
Ze had hem met een lege blik aangekeken.