Noot van de auteur
Mijn research voor deze roman heeft me naar Italië en Duitsland gevoerd, maar eigenlijk is dit boek ontstaan uit mijn katholieke opvoeding en het feit dat Fatima me al mijn hele leven lang fascineert. De afgelopen tweeduizend jaar werden met een verbazingwekkende regelmaat Maria-verschijningen gesignaleerd. In de nieuwe geschiedenis zijn de opvallendste verschijningen die in La Salette, Lourdes, Fatima en Medjugorje, maar daarnaast waren er ook talloze minder bekende verschijningen. Net als in mijn vorige twee romans moest de informatie in het verhaal zowel educatief als ontspannend zijn, maar meer nog dan mijn vorige boeken bevat dit werk een massa werkelijk gebeurde feiten.
Het tafereel in Fatima, zoals beschreven in de proloog, berust op verklaringen van ooggetuigen, onder wie Lucia zelf. Ze heeft haar versie van de gebeurtenissen in de eerste helft van de twintigste eeuw gepubliceerd en de woorden van de Maagd, net als de meeste woorden van Lucia zelf, zijn hieraan ontleend. De drie geheimen die ik in hoofdstuk 7 citeer, zijn woordelijk uit de oorspronkelijke tekst overgenomen. Alleen de veranderingen die ik omstandig weergeef in hoofdstuk 65 zijn fictie.
Hoe het met Francisco en Jacinta is afgelopen, en ook de curieuze geschiedenis van het derde geheim dat verzegeld in het Vaticaan bleef liggen, alleen door pausen werd gelezen en uiteindelijk in mei 2000 werd gepubliceerd (hoofdstuk 7), dat alles is historisch. Zo ook het feit dat de Kerk zuster Lucia verbood publiekelijk over Fatima te praten. Jammer genoeg is zuster Lucia kort voor de publicatie van dit boek in februari 2005 gestorven. Ze is zevenennegentig geworden.
De visioenen in La Salette uit 1846 zijn accuraat weergegeven in hoofdstuk 19 en hoofdstuk 42, evenals het levensverhaal van de twee zieners, hun bittere commentaren en de schrijnende beschouwingen van paus Pius ix. Precies deze Maria-verschijning is een van de merkwaardigste die ooit werd opgetekend, maar schandalen en twijfels hebben de gebeurtenis besmeurd. Het visioen was in geheimen gehuld en de originele teksten zijn inderdaad uit het Vaticaan verdwenen, waardoor we slechts kunnen gissen naar wat er in het Franse dorp in de Alpen kan zijn gebeurd.
Hetzelfde geldt voor Medjugorje, hoewel het hier een uitzondering betreft. We hebben het hier niet over een eenmalige gebeurtenis, of enkele visioenen verspreid over een paar maanden, maar over duizenden verschijningen die meer dan twintig jaar lang plaatsvonden. Hoewel het Bosnische dorp een geliefd bedevaartsoord is geworden, wacht de Kerk nog steeds met een formele erkenning van wat daar aan de hand zou kunnen zijn. Zoals u in hoofdstuk 38 kunt lezen, schijnt het in Medjugorje om tien geheimen te gaan. Ik kon de verleiding niet weerstaan dit scenario in de intrige te verwerken. Wat in hoofdstuk 65 gebeurt, namelijk dat er een verband wordt gelegd tussen het tiende geheim van Medjugorje en het derde geheim van Fatima, bleek de perfecte manier te zijn om eindelijk te bewijzen dat God bestaat. Maar zoals Michener in hoofdstuk 69 opmerkt, blijft dat ook na dit bewijs een kwestie van geloven of niet-geloven.
De profetieën die in hoofdstuk 56 aan Sint-Malachius worden toegeschreven, kloppen allemaal. De accuratesse waarmee hij de latere pausen omschrijft is ronduit eng. De profetie over de honderdentwaalfde paus, die Petrus ii zal heten, en zijn verklaring dat naderhand de vreselijke rechter in de stad van de zeven heuvelen zal oordelen over alle mensen, is al even nauwkeurig. Johannes Paulus ii was de honderdentiende paus op de lijst van Sint-Malachius. Nog twee te gaan, en we weten of de profetie uitkomt.*
Net als Rome werd Bamberg ooit de stad van de zeven heuvelen genoemd. Dat vernam ik toen ik daar was, en na mijn verblijf besloot ik dat dit bekoorlijke oord in het boek moest voorkomen.
De Ierse geboortecentra in hoofdstuk 15 hebben jammer genoeg bestaan, net als het leed dat ze hebben veroorzaakt. Duizenden baby’s werden van hun moeders afgepakt en geadopteerd. Over hun individuele afkomst weten ze weinig of niets, en net als Colin Michener worstelen veel van die kinderen, die ondertussen volwassen zijn, met de raadsels van hun verleden. De centra bestaan goddank niet meer.
Het lot van de Roemeense weeskinderen uit hoofdstuk 14 is al even treurig. Hun tragedie duurt voort. Ziektes, armoede en wanhoop, om nog maar te zwijgen van hun uitbuiting door pedofielen, blijven de rangen van deze onschuldige zielen uitdunnen.
* Noot van de uitgever: Kort nadat dit boek in Amerika verscheen, overleed paus Johannes Paulus ii, waardoor er feitelijk nog één te gaan zou zijn voordat we weten of de profetie uitkomt.
Alle kerkelijke procedures en ceremonieën zijn nauwkeurig weergegeven, behalve die van de eeuwenoude zilveren hamer waarmee op het voorhoofd van dode pausen wordt getikt in de hoofdstukken 30 en 71. Het gebruik is afgeschaft, maar het drama dat ervan uitging, was te verleidelijk om er niets mee te doen.
De opdeling van de Kerk in een conservatieve en een vooruitstrevende fractie, Italianen en niet-Italianen, Europeanen tegen de rest van de wereld, klopt met de werkelijkheid. De Kerk heeft het er moeilijk mee, en daardoor vormen die spanningen een natuurlijke achtergrond voor de persoonlijke dilemma’s van Clemens xv en Alberto Valendrea.
De bijbelverzen in hoofdstuk 57 heb ik, uiteraard, woordelijk geciteerd. In het kader van de intrige zijn ze interessant om te lezen. Hetzelfde geldt voor de woorden van Johannes xxiii in hoofdstuk 7 en hoofdstuk 68, woorden die hij in 1962 uitsprak bij de opening van het tweede Vaticaans concilie. Zijn streven naar hervormingen opdat de aardse stad de vergelijking zou doorstaan met de hemelse stad waar de waarheid regeert, is uitermate boeiend als je bedenkt dat hij de eerste paus was die het derde geheim van Fatima las.
Het derde geheim zelf werd in mei 2000 aan de wereld bekendgemaakt. Zoals het gesprek tussen de kardinalen Ngovi en Valendrea in hoofdstuk 17 aangeeft, kan de verwijzing naar een moordaanslag op een paus wellicht verklaren waarom de boodschap niet eerder werd vrijgegeven. Maar al bij al zijn de enigma’s en parabels van het derde geheim eerder cryptisch dan dreigend, waardoor veel waarnemers gingen denken dat er misschien wel meer achter het derde geheim zou kunnen steken.
De rooms-katholieke Kerk is een unieke instelling in de geschiedenis van het mensdom. Ze heeft niet alleen tweeduizend jaar overleefd, maar ze blijft groeien en bloeien. Toch vragen velen zich af wat haar lot in de komende eeuw zal zijn. Sommigen willen net als Clemens xv fundamentele hervormingen doorvoeren. Anderen, zoals Alberto Valendrea, willen terug naar de traditionele waarden. Misschien heeft Leo xiii het in 1881 het beste geformuleerd: De Kerk heeft niets dan de waarheid nodig.