TEN GELEIDE

Dit boek is geschreven voor een zeer brede groep van geïnteresseerden die hulp en ondersteuning willen bieden aan mensen in verdriet. Voor de professionele hulpverlener is het een gids om steeds weer ter hand te nemen als men wordt geconfronteerd met zieken, rouwenden, mensen die werkloos zijn geworden, of die treuren om het verlies van een verwachting of van perspectief. Het biedt niet alleen inzichten om mensen beter te verstaan, maar ook talrijke concrete suggesties om adequaat te begeleiden. Het is tevens een gids voor leerkrachten en opvoeders, waarin wordt getoond hoe men kinderen en jongeren kan voorbereiden op pijnlijke verliessituaties en hoe men hen erdoorheen kan helpen. Er wordt een extra hoofdstuk gewijd aan de problematiek van mentaal gehandicapten. Mensen die verantwoordelijkheid dragen voor medewerkers in organisaties, bedrijven en in de samenleving, kunnen er talrijke aanknopingspunten in vinden om mensen in verdriet beter op te vangen en te begrijpen. Politiemensen die worden geconfronteerd met families van verkeersslachtoffers en slachtoffers van zelfdoding, vinden er concrete handreikingen, die de kwaliteit van hun werk kunnen verbeteren.

Het is echter ook een boek voor elke burger in de samenleving. Iedereen wordt geconfronteerd met verlies en verdriet in het eigen leven, met familieleden en vrienden die verlies meemaken. Het boek kan een gids zijn doorheen situaties van verdriet. Het wijst wegen naar beter begrijpen van zichzelf en anderen. Het toont talrijke manieren om adequate hulp te verlenen.

De auteur heeft gedurende meer dan tien jaar honderden vragen en problemen genoteerd, die ter gelegenheid van voordrachten of in consulten aan bod kwamen. De ordening van de vele vragen van zowel hulpverleners, familieleden en rouwenden vormde het vertrekpunt van dit boek. Het geheel is gebaseerd op bevindingen uit wetenschappelijk onderzoek. Het boek is geschreven als een praktische leidraad. Inzichten worden telkens geïllustreerd met concrete levenservaringen en voorbeelden. Overal waar dit wenselijk was, werden de namen van de personen in de voorbeelden gewijzigd om de anonimiteit van de getuigen te waarborgen.

Het verdriet van elk individu is steeds individueel en uniek. Een reactie op verlies kan men vergelijken met een vingerafdruk. Er zijn gemeenschappelijke trekken, maar men kan vingerafdrukken nooit veralgemenen tot een gemeenschappelijk patroon. In een boek over verdriet kan men niet anders dan toch het een en ander veralgemenen. Er werd gepoogd patronen te omschrijven, maar met telkens zeer veel respect voor de individuele nuanceringen, die in de concrete ervaringen tot uiting komen.

Hoe kan men dit boek lezen ? Men kan het van het begin tot het einde doorlezen. Men kan ook starten met een hoofdstuk waarin men specifiek is geïnteresseerd, bijvoorbeeld over zelfdoding, over sterven van ouders op oudere leeftijd, over deelneming betuigen. Het is echter zeer belangrijk de eerste drie basishoofdstukken als achtergrond in het hoofd te hebben. Het is een boek om regelmatig opnieuw te raadplegen en te herlezen als men wordt geconfronteerd met concrete verliessituaties. Het boek is ook een uitnodiging om zich voor te bereiden op dit soort situaties in het eigen leven en op de ontmoeting met mensen die met verlies worden geconfronteerd. Het kan helpen om met meer gevoel te reageren.

Het boek leert stil te staan bij het verdriet van mensen. Stilstaan bij het verdriet van mensen is meer dan bijstand verlenen. Men leert er iets over de kracht, het mysterie en de waarde van menselijke relaties. Men wordt erdoor uitgenodigd om eigen prioriteiten in het leven te onderzoeken. Men leert in het stilstaan bij het verdriet van anderen om meer effectief om te gaan met verlieservaringen, die steeds om de hoek staan in ieders leven. Momenten van rouw en deelneming behoren tot de diepste uitnodigingen en initiaties in de raadsels van het leven, uitnodigingen die op veel manieren dieper gaan dan momenten van vreugde en liefde. Ze betekenen een krachtige uitdaging voor ons vertrouwen in het mysterie van het leven. Als men deze uitdaging aangaat, vindt de mens wellicht zijn ware zelf.

Bij het lezen van dit boek zal men ongetwijfeld verschillende dingen ontdekken die men fout heeft gedaan. Het is belangrijk om zichzelf te waarderen voor dit besef en voor het voornemen om dit anders te doen in de toekomst. Ook uit het vaststellen van zaken die men fout heeft gedaan, kan men leren. Als men zich concentreert op de fout en zichzelf veroordeelt, concentreert men zich op de schuld en niet op de les die men eruit kan trekken. Het is een verdienste dat men eruit leert. Fouten maken is menselijk – wat een waardevolle manier van zijn !