2 De zeven slapers

D e geschiedenis van Rotterdam heeft nog meer met de Romeinen te maken gehad. Dat blijkt uit een wonderlijk verhaal over een kapelletje met de bijzondere naam Zevenslaperskapel. Deze kapel stond lang geleden in het hart van Rotterdam, tussen de Korte Hoogstraat en de Coolsingel bij het sprookjesachtige kasteel Bulgersteyn.

Korte Hoogstraat, in een ver verleden, door onze verslaggever – Vlak bij kasteel Bulgersteyn lag, tot het in 1578 werd afgebroken, een kapelletje dat de oudste kerk van Rotterdam was. Zo oud zelfs, dat de kapel er al eerder was dan de stad. Hij hoorde oorspronkelijk dan ook bij de kerk van het dorpje Hillegersberg. De kapel had een sprookjesachtig aandoende naam: de Zevenslaperskapel. Die naam had het gebouw te danken aan het volgende verhaal, dat zich rond het jaar 250 afspeelde.

Lang, heel lang geleden verplichtte keizer Decius iedere burger van het Romeinse Rijk om aan de staatsgoden te offeren. Dit bracht vooral het christelijke deel van de bevolking in grote problemen. Christenen geloven nu eenmaal maar in één god en mochten geen andere goden aanbidden, laat staan aan hen offeren. In alle dorpen en steden van het Romeinse Rijk werden speciale commissies ingesteld, in tegenwoordigheid waarvan ieder in het openbaar zijn offer moest brengen.

De zon scheen genadeloos op het dorpsplein van Theadelphia. Aurelia stak snel het plein over, richting het huis van haar goede vriend Josephus. Zij had een stuk perkament in haar handen dat zij hem wilde laten zien. Zij maakte zich grote zorgen om haar vriend. Ze wist dat iedereen die weigerde om aan de goden te offeren een verschrikkelijke straf te wachten stond. En Josephus en

zijn zes broers hadden nog steeds hun verplichte offer niet gebracht.

Zij draalde even op de drempel van Josephus’ huis, haalde diep adem en liep vervolgens naar binnen. Het duurde even voor haar ogen aan de schemering gewend waren, maar toen sloeg de schrik haar om het hart. Het hele huis was overhoop gehaald! Zij hoorde gestommel in een van de aangrenzende kamers en behoedzaam liep zij ernaartoe. In de kamer pakte Josephus samen met een van zijn broers een rieten draagmand in.

‘Josephus?’

Josephus draaide zich met gebogen hoofd om, maar keek Aurelia vervolgens recht aan. ‘We gaan,’ was het enige wat hij zei.

Aurelia was even met stomheid geslagen, maar barstte vervolgens los: ‘Het is maar een papiertje! Kijk!’ Ze greep zijn pols en stopte het stuk perkament in zijn hand. ‘Kijk!’ riep zij nogmaals.

Josephus las:

Aan de commissie, gekozen om toezicht te houden over de offers van Aurelia Charis uit het dorp Theadelphia.

Altijd al heb ik zonder onderbreking geofferd en eerbied betoond aan de goden, en nu heb ik in uw tegenwoordigheid zoals in het edict is voorgeschreven geplengd, geofferd en van het offervlees geproefd. Ik verzoek u dit hieronder voor mij te certificeren. Het ga u goed.

Wij, Aurelius Serenos en Aurelius Hermas,
hebben u zien offeren.

Hermas

Jaar l van de Imperator Caesar Gaius Messius Quintus Trajanus Decius Pius Felix Augustus, 22 Payni

Josephus gaf haar het perkament weer terug. ‘Wij zijn christenen. Ze bedenken zo weer wat anders.’

Aurelia keek haar vriend verslagen aan. Hij omhelsde haar, maar zei niets. Zij ook niet. Hij heeft gelijk, dacht ze alleen maar.

Vele christenen probeerden aan het edict van de keizer en zijn hardhandige vervolging te ontkomen en vluchtten naar het noorden. Hieronder waren ook de zeven broers. Ze hadden al vele ontberingen geleden, toen zij hier de brede rivier bereikten. Aan de overkant zouden ze veilig zijn, dachten zij. Toen ze de overkant bereikten, waren ze zo moe van de lange voettocht dat ze zich in een spelonk verborgen en uitgeput in slaap vielen.

Ze bleven slapen, slapen en nog eens slapen. Pas tweehonderd jaar later, toen de christenen niet meer werden vervolgd, werden ze wakker.

Ze wilden net aan de lange reis naar huis beginnen, toen ze vlak bij de spelonk een kruis vonden. Dat kruis moest hen twee eeuwen lang hebben beschermd. Dankbaar voor hun wonderlijke redding lieten ze op die plek een kapel bouwen. De plaatselijke bevolking vernoemde vervolgens de kapel naar de zeven slapende broers.

De resten van het kasteel Bulgersteyn bevinden zich nog steeds onder de drukke straten in het hart van de stad. Eeuwenlang stond het, omringd door tuinen en landerijen, binnen de stadsmuren van Rotterdam, tot de laatste resten in de negentiende eeuw onder de gebouwen en straten van de stad verdwenen. In het Gemeentearchief kunt u nog altijd een oude prent vinden waarop Bulgersteyn staat afgebeeld als een tamelijk rank slot met drie grote torens met luchtige spitsen. Een idyllisch kasteel op een eiland in een grote vijver.