-

Papa’s sherrytrifle

MIJN VADER IS in 1919 geboren, een baby om de overwinning te vieren, maar wiens verjaardag ze al snel vergaten te vieren.

Hij is in Liverpool bij de haven geboren. Hij ging van school toen hij twaalf was en met de mannen mee aan het werk, als er tenminste werk was. Dit was de Grote Depressie – niet alleen in Groot-Brittannië, maar ook in de Verenigde Staten, en Liverpool was een belangrijke havenstad. Ongeveer een derde van de mannelijke beroepsbevolking van Liverpool was werkloos.

In die dagen was het allemaal daglonerswerk en nulurencontracten. Je ging ’s ochtends naar de haven en hoopte dat ze jou kozen voor een dag betaald werk – en misschien zeiden dat je de volgende dag mocht terugkomen.

Papa had dus niet veel in zijn jeugd, zelfs geen sokken – en daardoor was hij een van die ongewone mannen die de rest van zijn leven ontzettend blij was wanneer hij met Kerstmis sokken kreeg. Doodgewone wollen sokken, want dat was veel beter dan kranten in je schoenen stoppen.

Met Kerstmis was er ook een andere traktatie: sherrytrifle.

Dat was te danken aan de blikken fruitcocktail van Del Monte – het heette ‘cocktail’ omdat er in de begintijd van Del Monte alcohol in deze gemengde vruchten zat.

Papa’s werk in de haven bestond uit het laden en lossen van schepen (net als Eddie, de dokwerker in A View From The Bridge van Arthur Miller) en de beste ladingen waren voedsel, en de beste soorten voedsel waren dingen die je stiekem in je zak kon steken en kon bewaren, en dat waren blikken.

Zodoende kon zijn moeder ieder jaar met Kerstmis voor het hele gezin sherrytrifle maken. Toen papa in 1947 trouwde, was voedsel nog op de bon, maar op de een of andere manier at hij ieder jaar toch zijn sherrytrifle. In die tijd werkte mijn moeder nog voor de winkels van de Co-op, dus misschien kwamen de blikken daarvandaan.

Mijn ouders hadden een obsessie voor voedsel in blik. In de jaren zestig had mevrouw Winterson nog altijd een oorlogsvoorraadkast, die vol stond met etenswaren die garant stonden voor een voedselvergiftiging als we ze ooit zouden eten. Maar de blikken werden nooit opengetrokken; het was een verzekeringspolis tegen de communisten of het Armageddon, wie of wat er dan ook als eerste was.

Maar we aten wel voedsel uit blik – dat was goedkoper dan vers – en fruit uit blik bleef ook onze zondagse traktatie totdat ik een baantje voor de zaterdag kreeg bij de groente- en fruitkraam op de markt – en er ging altijd ingeblikt fruit in de sherrytrifle.

In mijn jeugd in de jaren zestig betekende sherrytrifle Kerstmis. En de trifle werd door papa gemaakt.

Ingrediënten

* Oudbakken cake

* Amandelkoekjes. Naar wens, maar wel lekker

* Gelatinepudding: maak ongeveer een halve liter van een pakje

* Fruit: groot blik Del Monte-fruitcocktail

* Custard: 1 pakje custard (mijn vader gebruikte een blik custard van Bird’s)

* Slagroom (je kunt ook een blik gecondenseerde melk gebruiken)

* Creamsherry (mijn vader gebruikte Harvey’s Bristol Cream)

* Muisjes of vruchtenhagel

Over de oudbakken cake: trendy koks willen dat je hiervoor speciaal een cake bakt – en ik snap ook wel dat niet iedereen de lange vingers die je in de winkel kan kopen wil gebruiken. Het punt is dat vroeger voor veel gerechten kliekjes werden gebruikt. Dat geldt ook voor dit recept. Een oude droge cake is precies wat je nodig hebt voor een trifle, omdat een verse cake klef en soppig wordt zodra je er sherry bij doet. Droge cake absorbeert de sherry en blijft vastberaden en tevreden op de bodem van de kom liggen. Zo, nu snap je het.

Bereidingswijze

Pak je beste kristallen kom van een stoffige plank in het keukenkastje. Of koop een mooie kom in de kringloopwinkel. Was hem af.

Leg één laag dikke plakken cake op de bodem van de kom en een beetje aan de zijkanten, net als bij bread-and-butter pudding – nog zo’n heerlijke pudding die van restjes wordt gemaakt.

Verkruimel wat amandelkoekjes voor een amandelsmaak – je kunt chique amarettikoekjes gebruiken.

Giet de sherry over de cake – ga iets naar achteren, want de dampen van een pasgeopende fles creamsherry zijn behoorlijk koppig. Laat de sherry 5 minuten intrekken. Drink de rest van de fles pas leeg als je wanhopig bent.

Doe de fruitcocktail in de kom. Het is helemaal aan jou of je er 1 of 2 blikken in doet.

Giet de vloeibare gelatine over het fruit en de cake en zet in de ijskast zodat de gelatine hard kan worden. Wij hadden thuis vroeger geen ijskast nodig omdat het binnen zo koud was (zie ‘De mince pies van mevrouw Winterson’).

Wanneer de gelatine stevig is geworden, strijk je er een dikke laag custard over.

Spuit daarna, voor een waarlijk triomfantelijke sherrytrifle, toefjes slagroom op de custard. (Je kan de slagroom er natuurlijk ook met een lepel op scheppen, maar tijdens de oorlog en daarna was de slagroomspuit een wezenlijk bestanddeel van Engeland.) Dit is het moment waarop je de slagroom zou kunnen vervangen door een paar blikken gecondenseerde melk, maar dat raad ik niet aan.

Versier met muisjes of hagelslag.

Zet de trifle weer in de ijskast en dien op het juiste moment op.

Moderne mensen gebruiken verse frambozen of frambozen uit de diepvries, maken de custard zelf en laten de gelatine meestal weg. Ze bestrooien de trifle met amandelsnippers, en dan heb je echt een wonderschoon nagerecht.

Maar misschien kom je op een dag tot de ontdekking dat je nog een oude cake, custard, een blik fruitcocktail, gelatine, zoete sherry en slagroom hebt – of misschien zelfs een blik gecondenseerde melk als je aan het kamperen bent. Die dingen gebeuren. En dan weet je nu wat je moet doen.

In 2008 overleed mijn vader – maar niet voordat hij zijn laatste Kerstmis op aarde met mij had doorgebracht.

Als je mijn memoires Waarom gelukkig zijn als je normaal kunt zijn? hebt gelezen, weet je iets over die laatste kerst.

Papa was negenentachtig en te zwak om boven te slapen – ik had hem op kussens voor de haard gelegd en was ervan overtuigd dat hij op eerste kerstdag ’s nachts zou overlijden. Hij at niet meer, alleen nog… ja, hij wilde een sherrytrifle, maar niet zo’n chique. Ik heb voor hem een trifle gemaakt en we hebben naar Toy Story op tv gekeken.

Drie dagen later, toen hij weer in het noorden was, is hij overleden.

Wanneer ik aan die tijd denk, ben ik ervan overtuigd, zonder sentimenteel te willen zijn, dat we ons moeten proberen te verzoenen met ons verleden – of het nu ouders, partners of vrienden zijn – als ons dat lukt. Het wordt niet volmaakt. Het wordt een compromis. En het betekent niet dat het hele gezin weer gelukkig is of dat de banden weer zijn hersteld, want vaak is de schade te groot en is er nog te veel verdriet. Maar het zou acceptatie kunnen betekenen en tot vergeving kunnen leiden – dat grote woord.

Ik heb in de loop der jaren op pijnlijke wijze geleerd dat ik niet zozeer mijn beoordelingsfouten betreur, maar mijn hardvochtigheid.

Ik ben dus blij dat ik die laatste Kerstmis met mijn vader heb gevierd – niet omdat ons verleden daardoor is herschreven, maar omdat het einde van ons verhaal daardoor is herschreven. Ondanks alle pijn en de incidentele verschrikkingen, is het verhaal niet tragisch geëindigd: het eindigde met vergeving.