3

Chantal keek door het keukenraam naar het grauwe wolkenpak, schuin boven haar. Tien minuten geleden hadden er nog lichtgrijze strepen in de hemelse droefheid gezeten. Die waren nu verdreven door de schemering. Een trieste dag eind maart had ook zijn zonnige kanten, dacht ze. De aanstormende duisternis, bijvoorbeeld. Als die zich aankondigde, stapte het overgrote deel van de visite op.

Een spontane glimlach brak door. Eén van de weinige, die dag. De afgelopen uren had ze hoofdzakelijk op de automatische piloot gelachen en vriendelijke gezichten getrokken. Zoals genodigden op een feestje aan de Amsterdamse grachtengordel deden. Of bekende Nederlanders tijdens een champagnefeest na de modeshow van een beroemde couturier. Tenminste, dat had ze in bladen en op televisie gezien. Voor dat soort trendy party’s had ze immers nog nooit een uitnodiging ontvangen.

‘Nou, jij schijnt het nogal naar je zin te hebben,’ zei haar jongere zus Denise quasi vrolijk toen ze de keuken binnenstapte. De schampere ondertoon die in haar woorden doorklonk, negeerde Chantal. Zo was Denise nu eenmaal. Licht provocerend zonder daarmee de grens te overschrijden. Denise hield in elke hand een bord met daarop restjes kaas, toast en worst. In vier stappen overbrugde zij de afstand tot de afvalbak en deponeerde de overblijfselen erin. ‘Volgende ronde,’ zei ze met een scheve grijns op haar gezicht en ze zette beide borden op het aanrecht. In haar groene ogen verscheen heel even een twinkeling die van alles kon betekenen. Hierna schudde ze vol ongeloof haar hoofd, waardoor het laatste restje model uit haar warrige kapsel verdween. ‘Jeetje, wat wordt er veel gegeten. Ze lijken wel om te komen van de honger!’

Ze zette de twee borden op het aanrecht en keek met een scheve grijns naar de koelkast. ‘Ik neem tenminste aan dat er een volgende ronde komt.’ Omdat een reactie van haar drie jaar oudere zus uitbleef, trok ze met haar rechterhand de deur van de koelkast open.

‘Laat maar, joh,’ zei Chantal. ‘Dat regel ik wel. Ben hier toch bezig.’

Denise schudde wederom met haar hoofd. Ditmaal deed ze het bijzonder fanatiek, waarmee ze duidelijk maakte geen tegenspraak te dulden. ‘Dacht het niet, Tal. Jij hebt vanmiddag al lang genoeg in de keuken gestaan. Als ik niet beter zou weten, dan schaarde ik je bij de club van stiekeme sherryhappers.’

Ze scharrelde wat met haar hand tussen de vleeswaren.

‘Van die eenzame alcoholisten, weet je wel.’

Chantal grinnikte. ‘Eenzaam ben ik sowieso niet. Maar als ik te lang naar de verhalen van sommige gasten luister, dan is de fles het meest voor de hand liggende medicijn.’ Ze knikte kort in de richting van de woonkamer. Hoewel Chantal met dit gebaar generaliseerde, wist haar zus precies op wie ze doelde.

‘Nog even doorzetten, meid,’ zei ze op luchtige toon. Ze goochelde onhandig met plakken ham, toast en een stuk roombrie. ‘Het wordt al donker, over een uurtje zijn ze allemaal weg,’ wist ze zeker.

Chantal zuchtte. ‘Je hebt gelijk, ik moet niet zo zeuren.’ Hierna liep ze de woonkamer binnen.

Ze constateerde na één oogopslag dat iedereen er nog was. Hierop volgend gaf ze zichzelf een standje. Natuurlijk was er niemand vertrokken, slimmerd. Dan waren ze echt wel afscheid komen nemen.

Ze dwong zichzelf een positievere houding aan te nemen. Dit negatieve gedoe sloeg namelijk nergens op. Zo zat ze niet in elkaar. Van nature was ze een vrolijke en goedlachse vrouw die gek op haar man en hun twee kinderen was. Een fulltimemoeder met een parttimebaan bij een makelaarskantoor. Zowel de verzorging van de kinderen als het werk buitenshuis deed ze met plezier.

Chantal wist een voorzichtige glimlach rond haar mondhoeken te toveren. Op zich een hele prestatie, aangezien ze zich verre van vrolijk voelde. Hoewel sommige hersencellen haar aanspoorden tot vriendelijke lichaamstaal, wilde een bepaald gedeelte hieraan niet meewerken.

De verjaardag van Max en Dennis was een jaarlijks feest dat haar werkelijk tot op haar botten sloopte. Zes jaar geleden, na de vierde verjaardag van de jongens, hadden zij besloten het in de toekomst anders aan te pakken. In plaats van op de dag zelf, werd het weekend na de verjaardag van het tweetal als feestdatum geprikt. Op de zaterdagmiddag na het voetballen mochten Max en Dennis hun vriendjes en vriendinnetjes uitnodigen, terwijl de zondag voor familie en kennissen werd gereserveerd. Hiermee maakten ze een eind aan het willekeurig binnenlopen van familieleden op doordeweekse dagen.

Het werkte wel, dacht Chantal terwijl ze afwezig een slok van haar rode wijn nam. Of het zoveel beter was, liet ze in het midden. Deze constructie had het nadeel dat zij op de zondagnamiddag volkomen stuk zat. Aangezien de tweeling vrijdagavond steevast bloednerveus werd vanwege de aanstaande cadeautjes en het partijtje, sliep niemand die nacht fatsoenlijk. De zaterdagmiddag was een martelgang vol kindergeblèr en op zondagochtend stond de visite reeds om elf uur voor de deur.

Terwijl ze van haar wijn nipte, sprak ze zichzelf moed in. Eigenlijk is het heel normaal dat je zo in zit te kakken, meid. Je moest eens weten hoeveel vrouwen van jouw leeftijd al met hoofdpijn op bed hadden gelegen. Ze negeerde het stemmetje in haar hoofd dat op verontwaardigde toon zei: ‘Je bent pas vijfendertig.’

Omdat ze niet in de stemming voor een praatje was, liet ze haar ogen langs de bekende gezichten schieten. Hiermee vermeed ze direct oogcontact dat meestal tot niets meer dan het uitwisselen van onbeduidende zinnen leidde. Precies datgene waar ze nu even niet voor in de stemming was.

Vanaf haar stoel die aan de eettafel achter in de woonkamer stond, had ze een prima uitzicht op alle aanwezigen. Hoewel er volop werd gesproken en gelachen, drongen de details niet tot haar door. Waarover ze het hadden of waarom ze lachten, bleven onderdelen van de filmische brij die aan haar voorbijtrok.

Links van haar, voerde haar schoonmoeder Dorien een geanimeerd gesprek met Tineke Groesbeek, hun linkerbuurvrouw die nog nooit een verjaardag van de tweeling had overgeslagen. Tineke was getrouwd met Gerard en zij hadden twee dochters, van wie de jongste sinds een jaar in Groningen studeerde en vanwege de afstand met het ouderlijk huis in Almere daar op kamers woonde. Hun oudste dochter was vier jaar geleden getrouwd en woonde in Amsterdam. Hoewel het nooit op een directe manier ter sprake was gekomen, had Chantal het idee dat het tussen Tineke en haar oudste dochter niet echt boterde.

Ze vermeed de blik die haar schoonmoeder haar toewierp. Hun relatie zou door anderen waarschijnlijk als ‘koel’ betiteld worden. Een eufemisme, aangezien Dorien van der Schaaf naar haar toe de warmte van poolijs uitstraalde. Ze was wel sluw genoeg om dit niet in het openbaar te doen. Tijdens feestjes en verjaardagen bleef het bij een halfgeïnteresseerde blik waarin hooguit een vleugje onderkoeling resideerde. Chantal wist wel beter. Dorien had het haar nooit vergeven dat zij met Jeroen was getrouwd. Hij was haar enige zoon, en na de dood van haar man, haar kostbaarste bezit. Zij had Jeroen van haar afgenomen, wist Chantal. Gestolen. Zo dacht Dorien namelijk.

Op de driezitsbank waren Tinekes man Gerard en de rechterburen Klaas-Jan en Annemiek Sturkeboom druk aan het converseren. Gezien de geanimeerde gebaren en wild op- en neergaande monden ging het er luidruchtig en vriendschappelijk aan toe. Chantal zag hetgeen zich in de kamer afspeelde nog steeds als een soort stomme film aan zich voorbijtrekken, en vond het prima zo. Het kon niet lang meer duren voordat een paar gasten het welletjes vonden en opstapten.

Ze zag dat haar ouders al een beetje onrustig op de tweezits zaten te schuifelen. Waarschijnlijk waren zij degenen die het spoedig voor gezien hielden. Vanwege hun leeftijd en de terugrit naar Amsterdam-Noord, verlieten zij meestal als eersten de rijtjeswoning in Almere. Chantal kon hier best begrip voor opbrengen, maar vond het tegelijkertijd jammer. Evenals haar zus Denise had ze een prima band met haar ouders.

Haar blik gleed naar Jeroen, zijn zus Evelien en haar echtgenoot Sander. Ze zaten op tuinstoelen die Jeroen die ochtend uit de schuur had gehaald. Achter hen stonden Max en Dennis met grote ogen te kijken naar de achterkant van een klein fototoestel dat Sander vasthield.

Alsof het zo was afgesproken, stapte Denise de kamer binnen op het moment dat zij alle aanwezigen kort had bekeken. ‘Hier is de catering,’ kondigde ze zichzelf aan. Hoewel het enthousiast klonk, onderkende Chantal direct de ironische ondertoon die als een venijnig insect door haar woorden zoemde. Door de zogenaamd spontane actie van haar zus scheurde het lethargische doek dat haar netvlies bedekte. Stemmen drongen weer door en haar geest registreerde meteen wie er wat zei. Haar blik bleef gericht op beide gezichten van haar kinderen, waarop een bewonderende blik lag.

‘Kijk, een echte leeuw!’ zei Dennis vol ontzag.

Sander glimlachte vergenoegd. ‘Het is dat ik van de expeditieleider niet uit mocht stappen, jongens. Anders was deze foto veel scherper geworden.’ Hij keek met veel bravoure om zich heen.

‘Zou u echt zijn uitgestapt, oom Sander?’ vroeg Max. ‘Leeuwen zijn toch hartstikke gevaarlijk?’

Met beide handen maakte Sander een sussend gebaar. In zijn ogen stond nu de alwetende blik van een wereldreiziger te lezen die al wat noemenswaardig was minstens twee keer had beleefd. ‘Dat valt wel mee, joh. In die reservaten is er voldoende voedsel voor die beesten. Je moet ze alleen niet uitdagen, want dan kunnen ze agressief worden.’

Chantal moest op haar tong bijten om de vrede te bewaren. Dit was dus typisch Sander Bergsma. Een verwaande kwast die als grootste hobby interessant doen en opscheppen had. Bij voorkeur over zijn eigen daden. Hij had in de goede tijd bergen met geld op de beurs verdiend en was sindsdien een onuitstaanbaar mannetje. De kinderen vonden hem daarentegen geweldig, dus hield ze haar mond dicht. Voor de zoveelste keer...

‘Tjee, oom Sander, hebt u die vissen allemaal gevangen?’ reageerde Max heftig nadat Sander met een simpele druk op een minuscule knop de volgende foto presenteerde.

‘Ik heb er die vakantie een paar gevangen die een fors stukje groter waren,’ pochte hij. ‘Twee haaien van bijna drie meter lang, om precies te zijn. Ben er een slordige vier uur mee bezig geweest om die krengen binnen te halen.’ Hierna toverde hij de vermoeide mimiek van een uitgeputte diepzeevisser uit zijn arsenaal van imitaties. In zijn rechterhand verscheen een denkbeeldige hengel, terwijl zijn linkerhand met snelle rondjes de molen bediende. Langzaam boog hij voorover en hij rechtte daarna met veel moeite zijn rug. De tweeling bekeek met open mond het tafereel. In gedachten zagen zij het monster uit de diepte aan de lijn spartelen.

‘Zó, dat is echt gaaf,’ meldden zij gelijktijdig.

Hoe krijgt die man het toch voor elkaar? dacht Chantal grimmig. Urenlang hadden zij op de tweeling ingepraat om hen duidelijk te maken dat zalmvissen in Alaska geen normaal verjaardagscadeau was. De kans was groot dat Sander met zijn indianenverhalen alles weer oprakelde.

‘Ik wist niet dat jij zoveel van actieve vakanties hield,’ zei Jeroen. Ook hij voelde de bui al hangen en probeerde op een tactische manier het vissen naar de achtergrond te verbannen. ‘Je lijkt me meer het type dat ontspannen langs de zwembadrand ligt.’ Hij grijnsde naar zijn zwager en voegde eraan toe: ‘Met een tropische cocktail in je hand, natuurlijk.’

Sander knikte. ‘Dat klopt helemaal. Die safari en het diepzeevissen waren excursies die je tussendoor doet. Die hotels zijn namelijk geweldig, weet je. Om een topvakantie te hebben, hoef je in principe het complex geeneens te verlaten.’

Demonstratief drukte hij het minischerm bijna tegen de neus van Jeroen. ‘Kijk nou eens goed, kerel. Dit soort eten wordt er dus driemaal dagelijks geserveerd. Vis, vlees, pasta’s, voorgerechten, toetjes, je kunt het zo gek niet verzinnen of het staat er. Allemaal eersteklas voedsel. En je mag onbeperkt snaaien. Het all-inclusive systeem is werkelijk he-le-maal af.’

Jeroen haalde licht zijn schouders op. ‘Ik heb er weleens over gehoord.’ Hij trok zijn mondhoek omhoog. ‘En ik heb er zo mijn twijfels over... hygiëne, bijvoorbeeld. Al dat voedsel dat elke dag in buffetvorm wordt geserveerd. Nee, volgens mij...’

‘Ach, schei toch uit,’ interrumpeerde Sander hem bruusk. ‘Dat is werkelijk de grootst mogelijke onzin die ik sinds tijden heb gehoord. Erg conservatief, hoor! Je bent een aardige vent, Jeroen, maar deze redenatie slaat echt nergens op.’

Chantal voelde hoe haar woede opborrelde. Dit werd versterkt door het geknik van haar schoonzus Evelien, die daarmee haar broer volledig te kakken zette. Dat ze partij voor haar man trok, was te billijken. Maar op zo’n overduidelijke manier, nee, dat ging er bij haar niet in. Gelijktijdig vond ze het teleurstellend, aangezien ze in tegenstelling tot Sander goed met haar schoonzus op kon schieten.

‘Jeroen, luister nou eens,’ ging Sander verder. ‘Deze foto’s zijn twee maanden geleden, tijdens een vakantie in Gambia gemaakt. Ik kan je verzekeren dat als wij het ouderwetse systeem van hotel met ontbijt hadden geboekt, het nu met onze gezondheid stukken slechter was gesteld.’ Hij liet een stilte van enkele seconden vallen en keek bewust recht in het verbaasde gezicht van Jeroen. ‘Dat meen ik dus bloedserieus, kerel. In de restaurants die ik daar in de buurt van het hotel heb gezien, laat ik de hond van de buren nog niet vreten.’ Hij grijnsde vals. ‘En jij weet wat een hekel ik aan dat kreng heb.’

Jeroen kon er de humor wel van inzien en glimlachte. Zijn zus Evelien proestte het daarentegen uit, wat behoorlijk geforceerd overkwam.

‘Kijk,’ ging Sander verder. ‘Die reis naar Gambia was voor ons een tussendoortje. We wilden de zon opzoeken, en dan kom je in de winter algauw op dat soort plekken terecht. Ik bedoel, de Canarische Eilanden en Florida kan ik zo langzamerhand wel uittekenen.’

Evelien knikte even blasé als gedwee. Het was overduidelijk dat zij zich moeiteloos schikte in de rol van ‘de vrouw van’.

‘Dit soort prachtige accommodaties vind je overal ter wereld,’ beweerde haar echtgenoot stellig. ‘Daar hoef je in de zomer echt niet ver voor te reizen, Jeroen. Frankrijk, Spanje, Canarische Eilanden, Griekenland, Turkije, Egypte, en zo kan ik nog wel even doorgaan. Het all-inclusive systeem is al jarenlang gemeengoed geworden, joh. De mensen zijn er enorm enthousiast over, wat niet meer dan logisch is. Je betaalt een bepaald bedrag en daarmee is de kous dus af. Eten en drinken zoveel je maar wilt, elke dag animatie voor zowel kinderen als volwassenen en
’s avonds zijn er altijd shows of evenementen.’

‘Heb je er soms aandelen in?’ vroeg Jeroen op een veel scherpere toon dan de bedoeling was. Dit had hoofdzakelijk te maken met de manier waarop zijn zwager diens mening verkondigde. Sander leek wel een sekteleider, dacht hij. En ik de domoor aan wie de leer via doctrine moest worden doorgegeven.

‘Neem die gasten nou eens als voorbeeld.’ Sander wees onverstoorbaar met de duim van zijn rechterhand naar achteren, waar zijn neefjes elk woord van hem als zoete koek verslonden.

‘Die rakkers zouden in zo’n complex de tijd van hun leven hebben. Sport en spel onder begeleiding, als ze wat willen eten of drinken, dan pakken ze het gewoon en ’s avonds is er een kinderdisco. Iedereen doet lekker zijn eigen ding. Top, toch?’ Hij draaide zich om en gaf een kameraadschappelijke knipoog aan de tweeling die zichzelf reeds in een door hun oom geschetst vakantieparadijs zagen rondbanjeren.

‘Ja, papa,’ zei Dennis met overslaande stem.

‘Dat willen wij ook,’ vulde Max hem aan. Hierna gebruikte hij zijn modewoord om te benadrukken hoe geweldig hij het idee van Sander vond. ‘Cool.’

Omdat Dennis niet bij zijn broertje kon en wilde achterblijven, gooide hij er eveneens een populaire oneliner tegenaan. ‘Vet gaaf.’

Voor Chantal was de maat nu vol. Dat die kwal van een Sander hen maar een stelletje burgers vond die niet met de tijd mee wilden gaan, was tot daar aan toe. Dat hij nu openlijk de tweeling manipuleerde om op een andere manier op vakantie te gaan, kon ze niet over zich heen laten gaan. Dan maar ruzie, dacht ze strijdlustig. Ze stond op en liep rechtstreeks op haar zwager af.

‘Wij gaan naar huis, Chantal,’ hoorde ze haar moeder zeggen. Haar voorgenomen strafexpeditie stokte. Ze verdrong haar woede en perste er een dunne glimlach uit. ‘Zo vroeg al, mam?’

‘Je vader is een beetje moe, kind. Hij zit de hele week al niet lekker in zijn vel. Misschien dat hij iets onder zijn leden heeft. Een verkoudheid, of zo.’

Chantal keek haar vader met een meewarige blik aan. ‘Gaat het wel, pap?’

‘Niks aan de hand, meisje,’ verzekerde hij op een manier waarop veel ouderen patent hebben. Het kon alle kanten op.

‘Dennis, Max, kom eens hier,’ zei Chantal op gedecideerde toon. ‘Opa en oma gaan naar huis.’

Terwijl de tweeling haar kant opkwam, liep ze zelf naar de deur die de woonkamer met de gang verbond. Ze keek niet op of om toen ze deze opende en zich zogenaamd naar de kapstok spoedde. Eenmaal in de gang, leunde ze tegen de muur en ademde zwaar. Rustig nou, zei ze tegen zichzelf. Sander is het niet waard dat jij jezelf zo opfokt. Laat gaan. Over een uur is hij weg en de jongens zijn dat gebral morgen toch vergeten. Ze kreeg haar ademhaling snel in bedwang. Haar eigen woorden hadden twijfel gezaaid. Ze zuchtte en nam een beslissing.