Achtendertig

* * *

Minister-president Doron had nog een paar vragen.

‘Als we even aannemen dat minister-president Sa’id en ik en onze overheden tot een overeenkomst komen. Ik begrijp dat dat nog lang niet zeker is, maar laten we daar nu even vanuit gaan.’

‘Dat is goed,’ zei Bennett.

‘Hoe lang zou het dan duren voor de olie en het gas daadwerkelijk gaan stromen? En hoelang zou het duren voor het géld gaat stromen?’

‘Dat is een goede vraag en dat hangt natuurlijk af van een aantal zaken. Het belangrijkste is dat Medexco op dit moment wel een vergunning heeft om te onderzoeken, maar niet om te boren en te produceren. Voordat de olie, het gas en het geld kunnen gaan stromen, moet Medexco die vergunningen krijgen. Dat kan op een paar verschillende manieren. Medexco zou bijvoorbeeld een vergunning kunnen krijgen waarbij het bedrijf de boorrechten als het ware huurt, al het werk doet en de Israëlische en Palestijnse overheden een bepaald bedrag of percentage van de opbrengsten betaalt. De overheid zou die opbrengsten kunnen verdelen over de bevolking. Dat is wat de staat Alaska doet. Het verhuurt rechten aan particuliere bedrijven. De staat strijkt ongeveer vijfentwintig miljard dollar per jaar op. Dat geld wordt in het zogenaamde ‘Permanente Fonds’ gestopt; een fonds dat in de jaren zeventig werd opgericht toen er in North Slope olie werd gevonden. Aan het eind van het jaar krijgt elke legale inwoner van Alaska een cheque van meer dan vijftienhonderd dollar. Er zijn natuurlijk ook andere manieren, maar dit is een relatief eenvoudige procedure en op deze manier krijgen de Palestijnen en de Israëli’s elk jaar een geldbedrag in handen.’

‘Wat zijn de andere mogelijkheden?’

‘Er zijn een heleboel andere mogelijkheden, maar de aantrekkelijkste is een vorm van direct eigendom.’

‘En dat is?’

‘Dat betekent dat Israël en Palestina Medexco de rechten verkopen. In ruil daarvoor houdt Medexco een ipo – een initial public offering. Dat betekent dat er aandelen verkocht worden. Het bedrijf kan dan aandelen uitdelen aan elke volwassen Israëli en Palestijn, de werknemers, investeerders enzovoorts. Dan krijgen de mensen geen jaarlijkse cheque, maar worden op twee andere manieren rijk. Ten eerste krijgen de aandeelhouders natuurlijk dividend uitgekeerd. De grootte van dat bedrag is afhankelijk van het aantal aandelen dat die persoon heeft en de winst die Medexco dat kwartaal heeft behaald. Ten tweede zal de aandelenkoers waarschijnlijk omhoogschieten en worden de aandelen zelf dus ook meer waard. Er zal wel een tijd worden vastgesteld dat de aandelen niet mogen worden verkocht.’

‘Hoelang zal dat zijn?’ vroeg Doron.

‘Dat hangt af van wat jullie willen. Ik denk aan een periode van anderhalf tot drie jaar. Het idee daarachter is dat de markt niet direct wordt overspoeld met aandelen. Eerst moet er stabiliteit komen. De mensen zijn gebaat bij vrede en veiligheid in het land. Bovendien moeten de mensen de kans hebben om de waarde van hun aandelen in een korte tijd enorm te zien stijgen. Hoe langer de mensen hun aandelen aanhouden, des te rijker zullen ze worden. Dan zullen ze zien hoe waardevol het is als deze twee volken vrede sluiten en samenwerken.’

‘Oké,’ zei Doron, ‘dus als we al deze politieke zaken geregeld hebben: vergunningen, concessies, ipo’s… Hoe lang zou het dan duren om alle boorplatforms, pijpleidingen en raffinaderijen op hun plek te krijgen?’

‘Dat hangt er ook vanaf. Maar ik denk dat ik kan zeggen – Erin, verbeter me als het niet klopt – dat de eerste olie en het eerste gas binnen een jaar na de ondertekening kan beginnen te stromen.’

McCoy knikte. ‘Dat klopt. De boorplatforms zouden het eerst op hun plek staan en we kunnen tegelijk beginnen met de bouw van pompinstallaties en opslagplaatsen. In het begin zullen er nog niet veel raffinaderijen zijn. Er zijn wel Israëlische raffinaderijen, maar de rest moet nog uitbesteed worden. Bovendien is er in Gaza natuurlijk geen diepe haven, dus daar zit ook nog een knelpunt, maar dat is allemaal op te lossen.’

‘Er zullen ook andere landen geïnteresseerd zijn,’ zei Bennett. ‘De Arabische en Israëlische olie- en gasbedrijven zullen graag een graantje willen meepikken. Zij zullen geld verzamelen en bouwen wat er nodig is om mee te kunnen doen. Als het vrede is, zullen investeerders miljarden dollars in de hele operatie pompen en hoe meer zij dat doen, des te sneller alles zal gaan. Het is mogelijk om binnen een paar jaar alles te bouwen wat nodig is om te beginnen.’

Toen Bennett zeker wist dat hij Dorons onverdeelde aandacht had, speelde hij zijn laatste troef. ‘De president heeft me ook toestemming gegeven u te vertellen dat als beide partners een eerlijke overeenkomst tekenen…’

Hij wachtte even en zag dat beide mannen ingespannen luisterden.

‘…mijn overheid bereid is het werk te steunen door flinke leningen.’

‘Flinke?’ vroeg Doron. ‘Wat bedoel je daar precies mee?’

‘Dat hangt van u beiden af,’ antwoordde Bennett. ‘Ik kan op dit moment geen precies antwoord geven omdat we eerst willen zien welke overeenkomsten er gesloten worden. Maar ik kan wel zeggen dat de president vierkant achter dit project staat. Ik denk dat hij al heeft laten zien hoever hij bereid is te gaan voor dit vredesoverleg, en we willen dit helemaal afmaken. We weten wat het kan opleveren en misschien zijn we wel de enigen. De meeste Israëli’s en Palestijnen hebben daar geen idee van. Bovendien zijn we ervan overtuigd dat zodra alle apparatuur en faciliteiten klaar zijn – dat zal wel een paar jaar duren, maar niet zo lang als de meeste mensen denken – het Israëlisch-Palestijnse bedrijf Medexco een van de grootste oliebedrijven ter wereld kan worden.’

‘Wat houdt dat in?’ vroeg Doron.

‘Het bedrijf zal uiteindelijk tussen de vijf en zes miljoen vaten per dag omhoog kunnen pompen, dat betekent een omzet tussen de vijftig en zestig miljard dollar per jaar. En dat is alleen nog van de verkoop van ruwe olie en gas. We hebben het dan nog niet over de andere geraffineerde producten en de detailhandel die daarmee hand in hand gaan.’

Dit was de eerste keer dat Doron de cijfers hoorde en hij was zichtbaar onder de indruk.

‘Als we de mogelijke andere producten en bronnen van inkomsten meerekenen – die staan ook in de papieren – kan Medexco over niet al te lange tijd een bruto jaaropbrengst hebben van honderdtachtig tot tweehonderdtwintig miljard dollar per jaar.’

Doron ging achterover zitten en staarde Bennett aan. ‘Ons gehele bnp is maar honderdtwintig miljard per jaar.’

‘Precies,’ zei Bennett. ‘Medexco zou in korte tijd een van de grootste oliemaatschappijen ter wereld worden, ongeveer zo groot als ExxonMobil, die een omzet heeft van tweehonderdvijftig miljard dollar per jaar.’

Bennett liet de dia’s zien met gegevens over de andere grote oliemaatschappijen. ‘Natuurlijk,’ begon hij, ‘zijn al deze cijfers berekend vóór de oorlog in Irak en vóór de huidige militaire operaties in Gaza en de Westelijke Jordaanoever. Medexco’s olie- en gasplatforms en raffinaderijen zouden kwetsbaar zijn voor aanslagen. Maar de dreiging uit Irak is nu geneutraliseerd en als het echt vrede zou worden tussen de Israëli’s en de Palestijnen – en als we de dreiging van de extremistische moslims kunnen uitschakelen of minimaliseren – zou kunnen blijken dat de berekeningen van mijn team voorzichtig of pessimistisch zijn. De echte waarde van het bedrijf zou in korte tijd boven de biljoen dollar uit kunnen komen.’

* * *

Nu verhoogde Bennett de inzet.

De presentatie was bijna afgelopen, maar hij wilde nog een ding zeggen en dat stond centraal in het Olie voor Vredeverdrag.

‘Morgen zullen we de details van ons vredesvoorstel bespreken, maar nu wil ik eerst bespreken hoe we de voordelen van vrede voor iedereen concreet kunnen maken. Ik weet dat er verschillende mogelijkheden zijn, maar ik zou aanraden een ipo te houden op de New York Stock Exchange om de internationale investeerders een kans te geven. We willen ook graag aanraden dat elke Israëli en elke Palestijn van boven de achttien jaar een aantal aandelen krijgt in het nieuwe bedrijf. Daarmee worden zij allemaal mede-eigenaar en heeft iedereen baat bij het succes en de veiligheid van Medexco.’

Bennett zag dat Sa’id bewegingloos luisterde, alsof hij bang was Doron, die duidelijk geïnteresseerd was, af te leiden.

‘We verwachten dat de ipo een paar honderd miljard dollar oplevert,’ ging Bennett verder. ‘Dat zou twee dingen betekenen: ten eerste zal elke Israëli en elke Palestijn in een dag rijk zijn. Ten tweede zou Medexco dan voldoende geld hebben om zo snel mogelijk de nodige faciliteiten te bouwen. De president heeft jarenlang op Wall Street gewerkt en was de directeur van het Joshua Fund. Hij kent de mogelijkheden van dit project en hij wil graag wat advies geven.’

Doron en Sa’id knikten.

‘De president raadt aan een diepe haven te bouwen in Gaza, zodat er supertankers en andere vrachtschepen kunnen aanleggen. Het lijkt hem verstandig raffinaderijen te bouwen in de Westelijke Jordaanoever en het zuiden van Israël, misschien zelfs in de Sinaïwoestijn als er een overeenkomst kan worden gesloten met Egypte. Dat verwacht ik wel.’

‘Onder de juiste omstandigheden staan we wel open voor zijn suggesties,’ zei Doron. Hij was voorzichtig optimistisch, maar wilde eerst weten welke politieke troeven er in de volgende dagen nog gespeeld zouden worden.

‘Uitstekend,’ zei Bennett. ‘Denkt u dat de Palestijnse Overheid ook positief tegenover deze voorstellen staat als ze volledig zijn ingelicht?’

‘Ik denk dat we daar wel vanuit kunnen gaan,’ zei Sa’id, en hij voegde er cryptisch aan toe: ‘Onder de juiste omstandigheden.’

Sa’id was ook op zijn hoede. Alles draaide op dit moment om deze overeenkomst. Zijn leven stond zelfs op het spel. De lijst mensen die hem zouden vermoorden als ze wisten waar hij was, groeide met de minuut, maar hij had besloten dat als de krijgsheren en jihadisten bereid waren hun leven te geven voor de oorlog, hij bereid zou zijn zijn leven te geven voor de vrede. Palestina had geen behoefte aan een tweede Arafat of ayatollah. Palestina had geen Saddam nodig. Het had een Sadat nodig; een Arabische leider met moed en overtuigingen, een man die bereid was te sterven om de levens van de Palestijnse kinderen en kleinkinderen te redden.

Nu hij minister-president was, was Sa’id ook bereid af te zien van alle winst die het bedrijf hem zou kunnen opleveren. Hij had al met de Palestijnse Overheid en Galishnikov besproken hoe hij afstand kon doen van zijn financiële belang in de ppg en Medexco, zonder zijn invloed te verliezen. Als hij de leiding overgaf aan de onderdirecteur of aan het bestuur, konden zij zich tegen hem keren en besluiten dat de ppg niet zou meewerken aan de ipo of het vredesverdrag. Hij verwachtte niet dat ze dat zouden doen omdat het goede vrienden van hem waren. Sinds hij het bedrijf in de Golf had opgericht, waren ze trouw geweest aan hem en aan het bedrijf.

Maar Sa’id kende de menselijke geest. Hij wist dat geld en macht twee dingen waren die mensen maar moeilijk konden weerstaan. Het stelde hun loyaliteit ernstig op de proef. Hij woonde nu in een huis van spiegels. Hij wist niet wie hij kon vertrouwen; hij wist zelfs niet hoe zijn beste vrienden zouden reageren als ze hoorden dat hij minister-president was geworden. Daarom was Dmitri Galishnikov – een Israëli, een Jood, maar misschien wel Sa’ids beste vriend in deze krankzinnige wereld – op dit moment in zijn kamer een oplossing aan het bedenken.

Sa’id wist dat hij miljarden dollars zou mislopen. Dat zou niet gemakkelijk zijn voor de jongste van zes kinderen die in armoede geboren waren in de stad Ramallah in de Westelijke Jordaanoever dat toen in handen van Jordanië was. Maar dat was lang geleden en Sa’id was nu een rijk man. Ja, hij had er altijd van gedroomd miljonair te worden en deze droom kon nu werkelijkheid worden. Maar dit was belangrijker. Hij had geen andere keuze. Hij moest de Palestijnen en de rest van de Arabische wereld een boodschap overbrengen: er zou geen corruptie meer voorkomen in de Palestijnse Overheid. Hij zou zo snel mogelijk afzien van zijn fortuinen. De vraag was of hij wel een verdrag zou ondertekenen. Of zou het allemaal voor niets zijn?