31 De draak van Den Bosch

In de Noord-Brabantse hoofdstad, niet ver van het station, staat een fontein met daarin het standbeeld van een gouden draak. In de volksmond wordt het ook wel gekscherend ‘Het standbeeld voor de schoonmoeders’ genoemd. Het is de drakenfontein van Den Bosch, de bekendste fontein van de hele provincie. Maar waarom een draak?

Den Bosch, sinds 1903, van een van onze verslaggevers – Het huidige standbeeld is in 1903 geplaatst na een ontwerpwedstrijd voor architecten en vormgevers uit de regio. De wedstrijd was uitgeschreven door de Bossche gemeente, om precies te zijn door commissaris Bosch van Drakesteijn. Het zou een gedenkteken zijn voor de tragische dood van zijn twee dochtertjes.

Na een aantal maanden was de winnaar van de ontwerpwedstrijd bekend. Het waren de gebroeders De Leeuw uit Nijmegen, die de eerste prijs wonnen. Maar vreemd genoeg is de draak die er nu staat niet het winnende ontwerp. Deze fontein is ontworpen door architect Van ’t Zand Jules Dony. In het oorspronkelijk ontwerp is het een drinkfontein, maar zo is hij nooit gebruikt.

Er gaan twee verhalen over waarom het beeld de vorm van een draak heeft. De eerste is – natuurlijk – gekoppeld aan de naam van commissaris Drakestein. En ook omdat de draak een schild vasthoudt met zijn familiewapen.

De tweede verklaring heeft te maken met de geschiedenis van Den Bosch. Vroeger lag de stad namelijk in een moerasgebied, waarvan men dacht dat het ’t natuurlijke woongebied was van draken. Bovendien gold de stad als een onneembare vesting, omdat men in geval van belegering gemakkelijk de omliggende gebieden onder water kon laten lopen. Men noemde de stad zelf daarom wel ‘de moerasdraak’. Frederik Hendrik wilde de stad in 1629 veroveren. De inwoners van Den Bosch maakten zich in eerste instantie geen zorgen vanwege de drassige ondergrond, maar door het gebied rond de stad droog te malen lukte de belegering toch.

Het beeld zou eigenlijk voor het station moeten staan, maar uiteindelijk is het meer richting het centrum geplaatst. Alleen in 1959 heeft het een tijdje op zijn bedoelde plaats gestaan, toen de tunnel onder de draak werd aangelegd. De tunnel verbond de Koningsweg met het Koningin Emmaplein, zodat het autoverkeer tussen noord en zuid geen hinder had van het verkeer van en naar het station.

In het jaar 2001 is de draak eens van zijn sokkel gevallen. Iedereen had het erover. Het standbeeld was zwaar beschadigd, maar na een grondige renovatie kon het gelukkig worden teruggeplaatst.