Índice analítico

A

abejas 2. Véase también miel.

acalculia 123

aceite

de colza 107

de estireno 86

de maíz 194

de olivo 194, 226

lubricante 202

acetilcolina 78

ácido

cítrico 309

clorhídrico 80, 110

fólico 330

linoleico 194, 321

omega-3 69, 126

sulfhídrico 189, 394

acné 276

actividad física 11, 57, 187, 258, 376

acuacultura 12

acupuntura 133, 219

adhesivos 190, 253

adicción 78, 360

ADN 3, 7, 28, 29, 52, 92, 95, 107, 124, 158, 182, 215, 250, 252, 259, 278, 291, 296, 298, 313, 332, 336, 347, 348, 366, 377, 382

adrenalina 18, 300, 364, 386

adultos mayores 11, 20, 57, 89, 159, 178, 181. Véase también vejez

aeróbico

ejercicio 11

aerosoles 47, 224, 400

agouti 296

agricultura. Véase agro.

agro 31, 42, 44, 117, 158, 179, 201, 275, 280, 297

agujero de la capa de ozono 400

agujero interauricular 33

aire

contaminación 5, 19, 36, 75, 79, 136, 231, 252, 327

historia del 286

ajo 94

alas 43

alcohol 61, 376

aleación 17, 278

aluminio 108

con memoria 243

latón 345

plomo y estaño 66

Alejandro Magno 35, 158

algas 31, 55, 67, 131, 245, 297, 351

algodón 158

alimentos 26, 33, 71, 72, 94, 97, 119, 126, 145, 175, 187, 195, 205, 226, 247, 250, 267, 278, 279, 303, 321, 355, 371, 383, 392

Altamira 207

Alzheimer 14, 28, 54, 69, 126, 146, 175, 181, 213, 223, 258, 263

Amazonas 114, 351

ámbar 351

amígdala 91, 229, 235, 364, 388

amusia 395

analgésico 60, 192, 360, 366

anestesia 360

aneurismas 30, 56

anfiteatros 397

animación suspendida 398

Anopheles 29, 83

anorexia 267

Antártica 45, 277

acción antibacterial 130, 148, 390

antibióticos 32, 80, 148, 153, 168, 262, 276, 283, 291, 347, 349

Anticitera 315, 378

anticoncepción 398

anticorrosivos 108

antidepresivos 60, 120

Antigüedad 66, 116, 133, 236, 324

antiinflamatorios 110, 318

antioxidantes 77, 244, 303, 310, 332, 363, 371

antocianinas 7, 310

apetito 72, 145, 173, 195, 267

y proteínas 173

Apgar 260

apnea del sueño 125

aprendizaje 123, 125, 137, 177, 193, 232, 241, 258, 293, 344, 354

aptitudes espaciales 129

arañas 9, 157

viuda negra 4

arándano 77

arcillas 253

aroma 201

arqueología 59, 150, 172

gran barrera de arrecifes 245

arroz 16, 44, 84, 179, 250, 253, 284, 329

arterias 6, 30, 58, 191, 194, 204, 231, 348

artritis 32, 110, 308

asistencia social 89

astronautas 85, 118, 303

Atacama 67

ataque

cardiaco 6, 23, 30, 136, 281, 300, 301, 321, 334, 343, 394

cerebral 24, 33, 243

hemorrágico 317

inmunológico 318

isquémico 317

terrorista 248, 340

atención 11, 299

ejercicios de 254

trastorno de deficiencia de

atención e hiperactividad 125

Atlántida 34

átomos 40, 149

nitrógeno 255

ozono 280

audición 398

aurículas 33, 376

autismo 246, 320

autofertilización 399

autos 70, 75, 79, 202, 228

autotrasplante 399

aves 1, 399. Véase también pájaros.

cantos 70, 362

carbonero común 70

loros 374

pingüinos 45

pinzones cebra 362

vencejo 43

vuelo 43

azúcar 15, 16, 54, 77, 106, 122, 145, 148, 205, 208, 236, 306

B

bacteria 80, 86, 92, 97, 142, 158, 168, 170, 182, 190, 196, 262, 264, 291, 345, 347, 349, 355, 391

banco de semillas 247

bastón 104

bebés 91, 214, 216, 268, 317, 338, 344, 367

bicicleta 136, 199, 204

bifocales 326

biodiésel 131

biodiversidad 29, 31, 55, 71, 107, 250, 253

biopelículas 391

bosques 70, 117, 131, 327

bostezo 198

bulimia 267

C

cadmio 264, 278

café 23

cafeína 58, 334

caimanes 100

calentamiento global 37, 117, 197, 221, 228, 239, 269, 314, 327

calificaciones 390

cambio climático 31, 73, 224, 228, 239, 247, 269

campo magnético terrestre 133, 374

camuflaje 331

canabinoides 60, 164

cáncer 28, 36, 56, 77, 93, 105, 167, 194, 285, 332, 373, 381

de colon 147, 373

de mama 261, 278, 358, 381

de piel 151

de pulmón 292, 373

de recto 373

de testículos 199

óseo 155

cangrejos 311

cantos de aves 70, 374, 399

capsaicina 94, 285, 383

caravanas 249

carbono-14 73, 128, 144, 172

cargar 230

caries 17

carne de cerdo 328

carotenoides 310, 332

cartílago de tiburón 167

catacumbas 144

catadores 147

catalasa 371

catsup 156

ceguera 3, 27, 104, 134, 143, 240, 250, 299, 350, 392

células 52, 65, 94, 95, 106, 125, 138, 142, 145, 194, 201, 212, 237, 244, 259, 270, 271, 272, 278, 288, 294, 298, 310, 332, 334, 348, 366, 371, 377, 394

adiposas 188

astrocitos 369

basales y escamosas 151

beta 306

cancerosas 105, 285, 332

cardiacas 186, 301, 348

cerebrales 11, 219, 256, 303, 341, 369

complejo preBötzinger 81

de la mácula 3

de la médula ósea 186

de levadura 278

del sistema inmunitario 168, 271

de tejido cicatrizal 301

de tejido pulmonar 252

intestinales 195, 216

macrófagos 5

madre 143, 155, 328

melanoicitos 296

musculares 211, 212, 281

nerviosas 14, 24, 60, 185, 240, 366

osteoclastos 164

pancreáticas 236

progenitoras 301

retinarias 143, 200

sanguíneas 171, 281

sexuales 251

centellas 233

cerdos

carne de 126

olores de 314

proteína de 210

cerebral

accidentes vasculares 317

activiada 268

actividad 11, 91, 113, 133, 137, 180, 192, 241, 256, 274, 335, 389, 395

amígdala 364

ataque 24, 33

células 11, 219, 256, 303, 341, 369

corteza 14, 121, 232, 290, 323

auditiva 295

ínsula 133

prefrontal 91

daño 76, 318, 337

derrame 231

desarrollo 257, 323

enrenamiento 181

formación de células 11

funciones 27

hemisferios 121

lateralidad 41, 63

lesión. Véase cerebral: daño.

ondas 389

tallo 290

tomografía 26, 276

cerebro 11, 14, 24, 26, 28, 33, 41, 48, 51, 52, 69, 72, 81, 91, 98, 112, 113, 115, 123, 125, 133, 163, 180, 192, 193, 198, 200, 213, 222, 232, 235, 240, 243, 256, 258, 263, 267, 279, 288, 289, 290, 295, 304, 320, 323, 335, 339, 341, 346, 354, 364, 366, 369, 382, 384, 389

amígdala 229, 388

corteza

auditiva 295

cingular anterior 390

orbitofrontal 276

prefrontal 181

prefrontal ventromedial 87

visual 27

factor neurotrófico derivado

del cerebro 258

funcionamiento 76

giro angular 265

giro frontal derecho inferior 395

hemisferio derecho 395

hemisferio izquierdo 63, 337

hipocampo 54, 60, 177, 365

hipotálamo 177, 195

lóbulo frontal 319

lóbulos temporales 159

núcleo accumbens 357

núcleo solitario 273

núcleo supraquiasmático 52

striatum dorsal 26

Chernobyl 149, 332

chile 94, 285, 308, 329, 383

chimpancés 28, 382

China 158, 176, 209, 284, 298

chocolate 379

choque anafiláctico 18

cianobacterias 67, 351

ciclismo 199, 376, 379, 399

ciclo circadiano 85

cigarro 282, 358, 377. 385. Véase también fumar; Véase también nicotina.

cilantro 97

circulación de Walter 197

ciudades 19, 47, 104, 109, 116, 136, 150, 234, 252, 283, 309, 314, 321, 385

coágulos 24, 33, 165, 169, 170, 243, 317, 339

cobre 37, 64, 66, 249, 283, 345, 363

cocaína 294

cocodrilos 100

coeficiente intelectual 254, 257, 302

habilidades cognitivas 258, 302, 361

colesterol 58, 77, 122, 173, 191, 318

Cristóbal Colón 166

color y percepción 200

trasbordador espacial

Columbia 156

colza 107

col zorrillo 294

comida chatarra 205, 310, 330

complejo preBötzinger 81

computadora astronómica 315

concentración 299

la conciencia 374

concreto flexible 234

concreto translúcido 234

condimentos 94

contaminación. Véase contaminantes.

contaminantes 1, 5, 19, 42, 47, 62, 71, 75, 79, 109, 116, 136, 149, 158, 183, 184, 194, 218, 228, 231, 252, 264, 309, 375, 379

convertidores catalíticos 79, 399

corales 124

corazón 23, 33, 38, 58, 77, 126, 127, 136, 165, 186, 194, 204, 226, 281, 300, 301, 321, 339, 343, 348, 376, 386, 394

corteza cingular anterior 390

corteza prefrontal ventromedial 87

cristales

cueva de los 189

de cuarzo 16

de niobato de litio 152

de sal 67

que devuelven sonidos 152

cromosomas 20, 36, 121, 182, 237, 253, 269, 270, 313, 332, 366, 377

X 95, 298

Y 95, 259, 298

cuevas 207

D

daltonismo 331

degeneración macular 3, 143, 240, 350

demencia 14, 54, 77, 175, 223, 258, 263, 289

dental. Véase dientes.

deportes 20, 199, 333

depresión 60, 93, 98, 101, 120, 127, 174, 235, 256, 276, 282, 299, 304, 325

descompresión 45

desentonados 395

desequilibrio del nitrógeno 31

detectores de mentiras 335

diabetes 54, 77, 106, 119, 134, 154, 175, 208, 210, 236, 306, 330, 356, 380, 383

dientes 17, 176, 259, 316, 393

hallazgo 316

nuevo material 17

operación 364

diésel 15, 309

diestros 41

dieta 23, 32, 48, 54, 69, 80, 110, 118, 119, 122, 126, 146, 147, 173, 175, 187, 191, 194, 205, 208, 210, 250, 276, 289, 303, 317, 321, 329, 330, 358, 372, 381, 383, 393

mediterránea 226

dilución por agitación 156

dióxido de carbono 37, 49, 57, 79, 84, 99, 117, 131, 144, 197, 209, 224, 228, 230, 239, 280, 309, 327, 368

dislexia 121, 123, 180

distrofia muscular 211

documentos antiguos 399

dodecenal 97

dolor 17, 33, 118, 125, 133, 155, 170, 178, 192, 204, 222, 300, 308, 325, 329, 357, 361, 366

dopaje 370

dopamina 26, 125, 215, 219, 289, 357

dormir 137, 384, 390, 399

drogas 30, 46, 60, 360

E

echinacea 130, 392

eclipse 166

ecociudades 294

ecosistemas 55

edad reproductiva 386

educación 224

efecto invernadero 84, 109, 224

ejercicio 11, 20, 48, 54, 57, 175, 180, 187, 204, 208, 258, 381, 385

electricidad 37, 108, 131, 196, 233, 353

electroencefalograma 113

embarazo 125, 143, 161, 251, 271, 358, 367, 380, 381

emociones fuertes 399

emociones sociales 87

encuentro con la muerte 343

endorfinas 6, 133, 192

energía 15, 36, 43, 138, 149, 179, 207, 209, 210, 218, 228, 238, 255, 333, 359

acústica 152

celular 371

cinética 396

de fusión 149

de la dieta 330

del mareas 37

eléctrica 36, 37, 305, 379, 396

eólica 37, 99, 109, 305

gasto de 45, 88, 141, 230

hidroeléctrica 209

lumínica 245

magnética 41

mecánica 152, 230, 378, 379, 396

nuclear 99

química 210

solar 68, 99, 109, 131, 239

térmica 206

enfermedad 1, 57

Alzheimer 14, 28, 54

artritis 32

cáncer 28, 77, 105

cardiaca 23

coronaria 38, 56

demencia 77

diabetes 54, 77

gripe 10

malaria 28

mental 46

ocular 27

paludismo 29, 83

salmonela 97

SIDA 92

enojo 386

Enterococcus 148

entrenamiento cerebral 264

epigenético 313

eritropoyetina 134

erupciones volcánicas 373

Escherichia coli 182, 345

esclerosis múltiple 318, 369

esperma 199, 251

esquizofrenia 113, 198, 319

estado vegetativo 344

estafilococo dorado 168, 170, 283

estatina 318

estatmina 229

estreptococos 170

estrógenos 98, 164, 278, 358

etileno 103

expectativa de vida 356, 377

experiencia 241

expresión facial 215, 399

éxtasis 215, 256

extroversión 388

F

factor alfa 208

síndrome de fatiga crónica 390

fecundidad 48, 199, 217, 251

asistida 261

fenoles 314

feromonas 90, 162

fertilización in vitro 161

fertilizante 31, 114, 179

fertilizantes 19, 31, 61

fibrina 339

fiebre 25, 83

fisión 149

fitorremediación 275

flavonoides 310

flores 1, 201, 294

fluorocarbonos 400

fobia 9, 123, 174, 320, 388

Fórmula 1 396

fósiles 19, 35, 37, 73, 75, 117, 131, 149, 176, 209, 228, 239, 322, 327

fotorreceptores 143

fotosíntesis 31, 67, 117, 131, 144, 280, 327

fractura de cadera 334

frijoles 321

frío 79, 94, 277, 294, 308

frutas 1, 15, 77, 175, 226, 284, 303, 310

fumar 23, 231, 292, 373, 377. Véase también cigarro.

fusión 149

G

gangrena 170

gardenia 236

infecciones en la garganta 170

gases invernadero 179, 197

gatos 296

gemelos idénticos 313

gen 2, 3, 4, 7, 18, 20, 28, 29, 44, 46, 52, 71, 78, 92, 95, 102, 105, 107, 121, 122, 123, 124, 125, 126, 129, 158, 168, 169, 170, 173, 177, 179, 182, 188, 194, 201, 205, 211, 215, 221, 222, 229, 235, 236, 237, 242, 246, 250, 253, 254, 258, 259, 263, 269, 270, 272, 273, 275, 278, 281, 291, 293, 296, 298, 304, 312, 313, 325, 334, 336, 362, 369, 371, 382, 392, 395

daltónico 331

DCD2 121

genética forense 259

ingeniería 44, 107, 188, 250

manipulación 44, 71, 107, 122, 158, 170, 194, 201, 229, 250, 253, 275, 336, 369, 371

Per3 3

SCN9A 366

género 74, 83, 95, 129, 176, 196, 245, 292, 314, 346

genes. Véase gen.

genética. Véase gen.

geología 242, 393

geología médica 399

ghrelina 177, 279

Giocangga 298

giro angular 265

giro cingular 235

glóbulos blancos 13, 25, 92, 105, 153, 186, 226, 273, 312, 349

glucosa en sangre 54, 118

glutatión 246

grasa 122, 188, 372

fuerza de gravedad 118

Grecia 103, 150, 315, 351, 358, 397

grietas hidrotermales 67, 206

gripa 10, 130, 312

gripe 10, 12, 77, 130, 312

H

hablantes nativos 225

Haemophilus influenzae 153

hambre 26, 72, 107, 166, 177, 205, 279

Helicobacter pylori 80

hemoglobina 45

hepatitis 140, 336

herbicidas 42, 44, 61, 107

Herpes zóster 178, 271

hidrocarburos 79, 218, 309

hidrógeno 62, 148, 149, 202, 206, 218, 228, 239, 264, 314

hidroxiapatita 17, 155

hipertensión 273

hipnosis 390

hipocampo 54, 60, 177, 232, 354, 364, 365

hipófisis 112

hipoxia intermitente 227

homocisteína 58, 226

Homo sapiens 87, 382

hongos 83

hormigas 74, 162

hormona ppy 195, 390

hormona pyy 173

hormonas 6, 98, 161, 279, 300, 358, 370

huellas ancestrales 172

huesos 39, 110, 118, 128, 164, 176, 186, 271, 316

huracanes 55, 139

I

imitar 278, 293, 294, 344, 374

implante intraocular 240

inercia al sueño 274

infancia 127, 129, 178, 257, 388

infarto 76, 165, 186, 231, 321, 334, 366

infidelidad 90

inflamación 3, 186, 216, 222, 226, 231, 271, 273

influenza 10, 153

inmigración 174

inmunidad 92

insectos 1, 107, 146, 157, 158, 162, 182, 201, 220, 311, 351, 387

insectos comestibles 326

insomnio 133

ínsula anterior 357

insulina 106, 145, 146, 208, 236, 306, 383

inteligencia 22, 180, 193, 257, 302

interleucina 6 208, 226

intervenciones quirúrgicas 203

intrepidez 262

riesgo de invasión 375

isotretinoína 276

J

jaguares 296

jirafas 262

juicios morales 87

L

lactoferrina 253, 271

lágrimas 101, 271

lana 266

langosta 21, 322

Lascaux 207

latón 345

Capacidades de lenguaje 225

lenguaje 51, 53, 63, 76, 129, 225, 233, 246, 337, 344, 367, 374, 382

leptina 279

leucina 118, 187

leyendas 368

licopeno 310

ligamentos 65

liposucción 208

llanto 91, 101

lluvia ácida 19, 209

longevidad 146, 378

loros 374

Luna 85, 132, 138, 166, 183, 315

M

maderas 378

madres 91, 344, 358, 367, 380

mafia 259

maíz 15, 71, 77, 179, 194, 207, 250, 310, 321, 329

mandíbulas 378

manos libres 135

maratón 88, 376

marea roja 5

mareas 132, 183

marihuana 46, 60

matemáticas 115, 123, 220, 227, 337

materiales 352

médula ósea 155, 186, 379

melancolía 304

consolidación de la memoria 288

memoria 14, 54, 60, 69, 113, 123, 125, 152, 159, 177, 193, 213, 232, 241, 243, 263, 288, 303, 335, 361, 364, 399

memoria de corto plazo 54, 232

memoria de largo plazo 232, 241

menarca 358

menopausia 164, 251

menstruación 358, 381

mente en blanco 354

metáforas 265

metano 62, 84, 103, 197, 218

metanol 218

Methanobrevibacter smithii 355

el metro 252, 340

microlentes 399

radiación de microondas 341

micropolución 361

miedo 9, 39, 91, 229, 235, 298, 343, 386, 388

miel 15, 148, 156, 284

migraña 33, 361

miniaturización 16

miocardiopatía provocada por

estrés 300

mirada 221, 268

mitos 368

moco coralino 245

moluscos 5, 171, 190

monjes tibetanos 299

protocolo de Montreal 400

movilidad 20

movimientos oculares rápidos 81, 137, 288, 365

Mozart 257, 302, 382

mucílago de nopal 382

encuentro con la muerte 343

muerte en ancianos 81

mujer 76, 91, 95, 98, 151, 161, 176, 217, 251, 268, 346, 380

murciélagos 104

música tecno 382

N

nadar 183, 382

hombre de Neandertal 382

Neuropsi 223

nicotina 78, 282

El Niño 197

niños 39, 45, 89, 106, 112, 115, 121, 125, 129, 180, 216, 227, 246, 250, 254, 257, 270, 304, 312, 330, 337, 338, 354, 388, 392

niños maltratados 304

niobato de litio 152

nitrógeno 18, 19, 31, 45, 62, 75, 179, 206, 245, 255, 266, 309

óxidos de nitrógeno 19, 62, 75, 309

polímero del nitrógeno 255

baba del nopal 287

noradrenalina 120

norepinefrina 348

Noruega 247

núcleo accumbens 357

O

obesidad 3, 72, 127, 154, 173, 175, 187, 195, 205, 210, 279, 306, 328, 330, 355, 356, 372, 377, 378, 383

obras de arte 64, 96, 398

obsidiana 128

oleaje 37, 190

oleds 341

olfato 328, 390

Olimpiadas 333

olores 201, 262, 314, 319

omeprazol 110

ondas gamma 113

oráculo de Delfos 103

orcas 50, 384

órganos 212

orientación 21, 135, 290, 326, 353

origami 220

oro 242

osteoclastos 164, 271

osteoporosis 110, 164, 271

ostras 171

óxidos de nitrógeno 19, 62, 75, 309

oxitocina 112, 320

agujero de la capa de ozono 400

ozono 19, 62, 75, 79, 280, 400

P

paisaje verde 399

pájaros 70, 362, 374. Véase también aves.

palimpsestos 324

paludismo 29, 83

Parkinson 146, 215, 219, 258, 289

peces 1, 5, 197, 281, 332, 353, 375

tiro penal 8, 399

pensamiento abstracto 265

percepción extrasensorial 343

pesas 333

pesca 55

pescado 126, 317

pet 26, 133

petróleo 15, 99, 103, 218, 255

pez cebra 281

piernas 8, 88, 141, 333

pigmentos 61, 64, 66, 96, 201, 207, 264, 278, 310, 398, 399

pingüinos 192

pintura 64, 378, 398

pitonisas 192

placas amiloides 213

placebo 72, 130, 133, 186, 192, 211, 320

placer de comer 26

Plasmodium 29, 83

Platón 34

pobreza 174, 205

policlorinados bifenilos 194

poliéster 399

polietileno 399

Pompeya 116, 399

potabilización 287, 399

presa de las Tres Gargantas 209

presión arterial 6, 18, 23, 30, 208, 273, 310, 335, 385

presión sanguínea 9, 20, 208, 277, 348, 376

prion 142

progeria 270

proteína 210

«tau» 263

ADDL 14

agouti 296

beta amiloidea 69

CFH 3

de telarañas 4

dieta alta en 210

distrofina 211

eNOS 18

eppina 217

estatmina 229

factor neurotrófico derivado

del cerebro 258

fibrina 339

fibrinógeno 226

interleucina 6 226

jam-1 273

lamina A 270

morfogénica ósea 7 155

Nogo-A 24

plasminógeno 170

prion 142

reactiva C 208

resilina 182

sincitina 369

UPC2 236

prótesis 155, 307

Puebla 172

Q

química 96, 150, 184

R

radiación solar 10, 47, 62, 68, 224

radicales libres 146, 244, 252, 310, 332, 348, 363, 369, 371

radicales oxhidrilo 62

Rafael Sanzio 398

Raman 66, 398

ranas 74

rayos 116, 139, 152, 303, 315, 324, 363, 399

receptor a3 222

recubrimiento termocrómico 68

refranes 330

refrescos 330

regeneración 65, 237, 281

relaciones sociales 112

reloj atómico 16, 132

Renacimiento 64, 96, 363, 398

reptiles 100, 399

resilina 182

resonancia magnética 54, 76, 91, 96, 123, 159, 180, 193, 213, 232, 235, 241, 274, 318, 335, 357, 388, 390, 395

restauración 96, 363

retina 3, 85, 134, 143, 200, 240, 311, 350

retinitis pigmentosa 240

rhizobium 179

risa 6, 91

ronquido 227

rotación de la Tierra 132

rotavirus 392

ruido 33, 50, 70, 85, 91, 152, 233, 256, 348, 361, 397

rutas comerciales 249

S

sabor 49, 94, 102, 147, 284

saciedad 72, 173, 195, 279

Sahara 73, 114, 249

salamandras 90, 281

salmonela 97

salsa 97, 156

salto de longitud 333

tipos de sangre 342

selenio 275

selenita 189

sensores de humedad 196

serotonina 120, 235, 256, 304

maduración sexual 358

diferencias sexuales 341, 374, 399

sherpas 230

sida 28, 92, 291

siesta 137, 365

sincitina 369

síndrome de fatiga crónica 390

síndrome de Turner 123

sinvastatina 318

sismos 391

soledad 38

sonido 27, 50, 70, 91, 104, 152, 169, 272, 295, 348, 367, 374, 378, 397

Staphylococcus 148, 262

Staphylococcus aureus 262

Streptococcus pneumoniae 153

striatum dorsal 26

sueño 52, 81, 85, 125, 137, 140, 154, 198, 227, 274, 279, 288, 334, 365, 384, 389. Véase también dormir.

insomnio 85, 163, 325, 389

narcolepsia 163

sustentabilidad 359

T

talento 241

tallo cerebral 290

taml 264

tartamudear 362

358

oolong 372

tecoatles 324

teléfonos celulares 16, 133, 135, 220, 341, 379, 390

telómeros 377

temperamento 388

testículos 199, 217, 328

testosterona 93, 370, 381

tiburón 167, 185

cartilago de 167

medida del tiempo 132

timidez 388

tiro penal 8

tnt 340

tomografía 26, 56, 133, 155, 181, 192, 213, 232, 276, 315, 346

tormentas de arena 114

tortugas 399

tos ferina 214, 338

toxinas 5, 74, 125, 272

transesterificación 131

transfusión 342

transgénicos 29, 71, 158, 253, 269, 378, 382

tránsito 50, 70, 75, 135, 136, 162

trasplantes 140, 212, 394

trastorno de deficiencia de

atención e hiperactividad 125

presa de las Tres Gargantas 209

triglicéridos 77, 208, 372

trigo 269

trombosis 169

tuberculosis 283, 291

turbulencia 139

turismo 50

U

úlcera gástrica 80

ultrasonido 323

unicel 86

uranio 36, 149, 249

uva 7, 49, 77, 221

V

vacas 13, 142

enfermedad de las vacas locas 142

vacuna 170, 178, 217, 291, 336, 338, 392, 398

vacunas múltiples 398

varicela 178

vasopresina 112

vasos sanguíneos 3, 18, 24, 25, 134, 155, 165, 186, 231, 243, 273, 317, 342, 350, 361

vejez 11, 81, 89, 119, 146, 270, 288, 350, 371, 398, 399. Véase también adultos mayores.

Venecia 64

venenos 74

verduras amargas 102

vidrios 68

vientos 197

cosechar vientos 305

vih 28

vinos 7, 49, 221, 346

violencia familiar 127

violines 378

virus 10, 80, 92, 140, 178, 253, 272, 336, 369, 392

vista 3, 8, 27, 147, 326, 385

vitamina

A 250, 332

B6 321

C 12, 77

D 10

E 175, 244, 332

volcanes 84

vuelo

de pájaros 43

Y

yogur 32

Z

zurdos 41