2

15 oktober 2007

Maandag 11:05 uur

New York, VS

(Het moment waarop Jennifer werd berispt door haar nieuwe opleider omdat ze te laat was)

‘Kun je ze zien?’ vroeg dokter Shirley Schoener. Dokter Schoener was een gynaecoloog die zich had gespecialiseerd in onvruchtbaarheid. Hoewel ze het nooit toegegeven had, was ze medicijnen gaan studeren uit een soort bijgeloof om te leren omgaan met haar angst voor ziekten, en ze had zich gespecialiseerd in onvruchtbaarheid omdat ze bang was dat er bij haarzelf sprake van was. Het had op beide fronten gewerkt. Ze was kerngezond en had twee geweldige kinderen, evenals een bloeiende praktijk waar het aantal geslaagde zwangerschappen heel hoog was.

‘Dat geloof ik wel,’ zei dokter Laurie Montgomery. Laurie was lijkschouwer en werkte in het instituut van de Chief Medical Examiner van de stad New York. Ze was 43, even oud als dokter Schoener. Ze hadden samen geneeskunde gestudeerd en waren zelfs vriendinnen geworden. Het verschil tussen hen was, behalve hun professionele specialiteiten, dat Shirley relatief jong getrouwd was - op haar dertigste, net na het voltooien van haar opleiding - en na verloop van tijd een paar kinderen op de wereld had gezet. Laurie had gewacht tot ze 41 was voor ze twee jaar geleden met een collega-lijkschouwer, Jack Stapleton, trouwde en was gestopt met wat ze zelf de ‘keeper’ was gaan noemen, haar eufemisme voor de verschillende methoden van anticonceptie die ze in de loop der jaren had gebruikt. Laurie had verwacht dat ze zonder voorbehoedsmiddelen prompt zwanger zou worden van het kind waarvan ze altijd had geweten dat ze het zou krijgen. Ze was immers ongewenst zwanger geworden toen ze op periodieke onthouding vertrouwde en iets te veel risico had genomen. Helaas was het een buitenbaarmoederlijke zwangerschap geweest die moest worden beëindigd. Maar nu conceptie gewenst was, gebeurde het niet en na het vereiste jaar onbeschermde, ‘keeperloze’ seks, was ze tot de onplezierige conclusie gekomen dat ze de realiteit onder ogen moest zien en actie moest ondernemen. Op dat moment had ze contact opgenomen met haar oude vriendin Shirley en was ze aan de behandelingen begonnen.

De eerste fase betekende dat er uitgevonden moest worden of er anatomisch of fysiek iets mis was met Jack of met haarzelf. Het antwoord bleek nee te zijn. Het was de enige keer in haar leven geweest dat ze had gehoopt dat de medische testen iets afwijkends zouden vinden, zodat het gerepareerd kon worden. Ze ontdekten wel, zoals te verwachten was, dat een van haar eileiders niet meer functioneerde door de buitenbaarmoederlijke zwangerschap, maar dat de andere eileider en het functioneren ervan geheel normaal waren. Iedereen vond dat één eileider geen probleem moest zijn.

Vanaf dat moment had Laurie het medicijn Clomid geprobeerd in combinatie met intra-uteriene inseminatie. De oude naam, kunstmatige inseminatie, was veranderd zodat het minder onnatuurlijk klonk. Na de voorgeschreven cycli met Clomid, die allemaal geen succes hadden, waren ze overgegaan op follikelstimulerende hormooninjecties. Laurie was nu aan haar derde reeks injecties bezig en als het nu niet lukte, stond ze op de nominatie voor in-vitrofertilisatie als laatste mogelijkheid. Het gevolg was dat ze, begrijpelijkerwijs, heel gespannen was en zelfs lichtelijk depressief. Ze had nooit verwacht dat onvruchtbaarheidsbehandelingen zo stressvol zouden zijn of zoveel emotionele last met zich mee zouden brengen. Ze was gefrustreerd, somber, boos en uitgeput. Het was alsof haar lichaam met haar speelde nadat ze zo lang zoveel moeite had gedaan om niet zwanger te worden.

‘Ik weet niet waarom je ze niet kunt zien,’ zei dokter Schoener. ‘De follikels zijn heel duidelijk zichtbaar, minstens vier, en ze zien er geweldig uit. Het formaat is prima: niet te groot, niet te klein.’ Ze greep het scherm van de echoscoop met haar vrije hand en draaide het met enige kracht om zodat het recht in Lauries blikveld kwam te hangen. Toen wees ze de follikels een voor een aan. Met haar rechterhand richtte ze het ultrasone apparaatje onder het afdeklaken naar linksboven in Lauries vagina.

‘Oké, ik zie ze,’ zei Laurie. Ze lag op de onderzoekstafel met haar voeten in de stijgbeugels en haar benen gespreid. De eerste keer dat er een echo werd gemaakt was ze lichtelijk geschokt geweest, omdat ze verwacht had dat de sensor uitwendig op haar maag zou worden geplaatst. Maar inmiddels, nu ze de procedure tijdens de eerste helft van vijf cycli om de paar dagen had ondergaan, nam ze het op de koop toe. Het was een beetje ongemakkelijk maar niet pijnlijk. Het grootste probleem was dat ze het vernederend vond, maar eerlijk gezegd vond ze het hele onvruchtbaarheidsgedoe vernederend.

‘Zien ze er beter uit dan bij eerdere cycli?’ vroeg Laurie. Ze had wat bemoediging nodig.

‘Niet opvallend,’ gaf dokter Schoener toe. ‘Maar wat ik vooral mooi vind, is dat het merendeel bij deze cyclus in de linker eileider zit en niet in de rechter. Vergeet niet dat alleen je linker eileider functioneert.’

‘Denk je dat dat verschil zal maken?’

‘Hoor ik daar een negatief geluid?’ zei dokter Schoener terwijl ze de transducer weglegde en het scherm opzij schoof.

Laurie liet een kort, cynisch lachje horen terwijl ze haar voeten uit de stijgbeugels trok, haar benen over de rand van de onderzoekstafel zwaaide en rechtop ging zitten. Ze klemde het laken tegen haar middenrif.

‘Je moet positief blijven,’ ging dokter Schoener verder. ‘Heb je ook last van hormonale symptomen?’

Laurie lachte opnieuw gemaakt maar deze keer iets harder. Ze rolde ook met haar ogen. ‘Toen ik hiermee begon hield ik mezelf voor dat ik me er niet gek door zou laten maken. Maar dat had je gedacht! Je had me gisteren moeten horen schreeuwen tegen een bejaarde die probeerde voor te dringen bij de kassa bij Whole Foods. Een zeeman zou ervan gebloosd hebben.’

‘En hoe zit het met hoofdpijn?’

‘Dat heb ik ook.’

‘Opvliegers?’

‘De hele mikmak. Maar waar ik me het meest zorgen om maak is Jack. Hij doet alsof het hem helemaal niet aangaat. Elke keer als ik begin te menstrueren en me rot voel omdat ik niet zwanger ben, zegt hij alleen maar opgewekt, “Nou, misschien volgende maand,” en verder niks. Ik heb soms zin om hem met een koekenpan op zijn hoofd te slaan.’

Hij wil toch wel kinderen, of niet?’ vroeg dokter Schoener.

‘Nou, om eerlijk te zijn doet hij dit vooral voor mij, hoewel hij, als we ze eenmaal hebben, de allerbeste vader van de wereld zal zijn. Ik denk dat Jacks probleem hiermee is dat hij twee lieve dochters had met zijn eerste vrouw, maar die zijn alle drie tragisch om het leven gekomen bij een vliegtuigongeluk. Hij heeft veel geleden en daarom is hij bang zich weer kwetsbaar op te stellen. Het was al moeilijk genoeg om hem over te halen tot een huwelijk.’

‘Dat wist ik niet,’ zei dokter Schoener met oprecht medeleven.

‘Er zijn maar weinig mensen die dat weten. Jack toont zijn persoonlijke emotionele problemen niet graag.’

‘Daar is niets vreemds aan,’ zei dokter Schoener terwijl ze de gebruikte tissues van de echo verzamelde en in de afvalbak propte. ‘Tenzij de man aantoonbaar de oorzaak is, wat hij dan heel serieus neemt, gaat hij heel anders met onvruchtbaarheid en de behandeling ervan om dan een vrouw.’

‘Ik weet het, ik weet het,’ zei Laurie nadrukkelijk. Ze stond op, nog steeds met het laken om zich heen gewikkeld. ‘Ik weet het, maar toch stoort het me dat hij niet meer betrokkenheid en begrip toont voor wat er met mij gebeurt. Dit is allemaal echt niet makkelijk, vooral niet met de kans op hyperstimulatie die boven mijn hoofd hangt. Het probleem is dat ik als arts weet waar ik bang voor moet zijn.’

‘Gelukkig lijken er geen aanwijzingen voor hyperstimulatie te zijn, dus ik wil dat je doorgaat met het injecteren van dezelfde dosis. Als je hormoonspiegel te hoog is in het bloedmonster dat we vandaag afgenomen hebben zal ik je bellen en maken we de nodige aanpassingen. Verder ga je gewoon zo door. Je doet het prima. Ik heb een goed gevoel bij deze cyclus.’

‘Dat zei je een maand geleden ook.’

‘Dat zei ik omdat ik er een maand geleden ook een goed gevoel bij had, maar deze maand is het nog beter omdat dat linker ovarium van je er meer bij betrokken is.’

‘Wanneer denk je dat het tijd is voor de HCG-injectie en de intra-uteriene inseminatie? Jack wil het graag op tijd weten wanneer hij verzocht wordt om zijn aandeel te leveren.’

‘Gezien de grootte van de follikels op dit moment, zou ik zeggen over vijf of zes dagen of zo. Maak bij de balie een afspraak over twee of drie dagen voor de volgende echo en oestradiolmeting, wat je het beste uitkomt. Dan kan ik je een beter idee geven.’

‘Ik heb nog een vraag,’ zei Laurie, toen dokter Schoener op het punt stond te vertrekken. ‘Gisteravond toen ik in bed lag en weer niet in slaap kon komen, moest ik denken aan mijn werk. Zouden er omstandigheden in het mortuarium kunnen zijn die te maken hebben met het hele onvruchtbaarheidsprobleem, zoals de fixatiemiddelen voor weefselmonsters bijvoorbeeld?’

‘Ik betwijfel het,’ zei dokter Schoener zonder aarzeling. ‘Als er onder pathologen meer sprake zou zijn van onvruchtbaarheid dan onder andere artsen, dan zou ik het wel gehoord hebben. Vergeet niet dat ik hier heel wat artsen zie, onder wie een paar pathologen.’

Laurie bedankte haar vriendin, omhelsde haar even en dook toen de kleedkamer in waar ze haar kleren had achtergelaten. Het eerste wat ze deed was haar horloge pakken. Het was nog net geen halftwaalf en dat was perfect. Het betekende dat ze tegen twaalf uur weer in het pathologisch instituut kon zijn, het moment waarop ze zichzelf haar dagelijkse hormooninjectie gaf.