Schaars

Niet ver van Salzburg bewoon ik het dorpje Lofer, dat als een liefelijk decor voor een Oostenrijkse amusementsfilm in een diep dal ligt. Geweldige bergen, die hun toppen hullen in zijden wolkensjaals, leveren, waar men ook kijkt, het majesteitelijk natuurtafereel, dat de mens volgens de reisgidsen zo terdege doet beseffen hoe klein en hulpeloos hij is'. Adolf Hitler, die in zijn hier dichtbij gelegen Berchtesgaden over een soortgelijk uitzicht beschikte, had daar, naar men zich herinnert, weinig last van, maar met hem is het dan ook slecht afgelopen.
Wij voelen ons aan de voeten van al die granieten reuzen wel dégelijk hulpeloos. Dat komt ook een beetje door Goudvis, uit Amsterdam Zuid, die wij reeds een uur na aankomst in het dorp tegen het lijf liepen.
'Nee maar, dat is leuk!' riep hij stralend. En hij schudde mijn hand zoals dr. Livingstone het destijds bij Stanley moet hebben gedaan.
'Dag Goudvis, ' zei ik, een tikje verbaasd over zijn hartelijkheid, want ik ken hem nauwelijks. Ik zie hemwel eens in een café in de Kalverstraat en ik weet dat hij een paar jaar oude talen heeft gestudeerd en nu iets in de reclame doet. Zijn vrienden noemen hem om onduidelijke redenen 'Happy', maar ik ben nooit verder gekomen dan gewoon Goudvis.
'Ik ga net een kop koffie drinken, ' zei ik. 'Hou je me gezelschap?'
'Ja fijn!' riep hij, als een kind dat mee mag naar de kermis.
In het café stond een standaard op ons tafeltje, waaraan van die krakelingen hingen.
'Die zien er lekker uit, ' vond hij.
'Nou, neem er dan een, ' zei ik.
'Graag zeg, graag, ' riep hij, weer zo pompeus. 'Dank je wel!' En hij verzwolg het ding gulzig als een krokodil die wordt gevoerd. Toen hij uitgekauwd was, keek hij me gespannen aan en vroeg: Heb je soms honderd gulden voor me te leen?'
Ik schudde van neen. 't Was geen onwil, maar onmacht. Want u weet hoe zo'n vakantie financieel verloopt. De eerste tijd doe je veel te dartel en de laatste dagen dwingt de deplorabele toestand van je middelen je tot inkeer. Het hotel met de maaltijden hadden we gelukkig vooruit betaald. Maar alle uitgaven daarnaast moesten met harde hand worden neergeschroefd. Er ontstaat dan een soort hongerwinteratmosfeer. Sigaretten op rantsoen. Wijnhuizen mijden. Veel gratis wandelen, 'n Kopje koffie drinken in het café waar het zo goedkoop is. En frenetiek hopen dat de service in het hotel écht inbegrepen zal blijken te zijn. Enfin, 't heeft het nut dat je naar de onbekommerde overvloed van Amsterdam gaat verlangen.
'Zie je, in de buurt van Salzburg is een casino, zei Goudvis. 'Ik ben er vorige week eens binnengelopen en..
'Alles verspeeld?' vroeg ik.
'Alles, ' antwoordde hij.
Zijn situatie bleek dramatischer dan de onze, want hij had alleen een gereserveerd vliegbiljet terug, dat niet vervroegd kon worden, en een vooruit betaalde kamer met ontbijt, zodat hij 't de hele dag op die paar broodjes met jam moest zien uit te houden.
'En er is hier een boomgaard, daar vind ik wel eens wat appeltjes, ' zei hij. 'Nou ja, 't is maar tot 1 augustus... Dan kan ik terug. '
Hij was wel typisch een landgenoot in nood. We namen hem met diepe tegenzin op in de sigaretten-rantsoenering, maar geld om hem te laten eten hadden we niet, zodat we daar iets anders op moesten verzinnen. Op lunch- en dinertijd verschijnt Goudvis thans in ons hotel en zet zich, op het balkon van onze kamer, dat neerziet op een groot terras. Daar beneden, wordt in de openlucht getafeld.
Als mijn vrouw en ik ermee bezig zijn, weten wij Goudvis' vervoerde blikken gericht op onze borden en schalen. Ik neem altijd een grote, gele enveloppe mee en daar schuif ik dan, als het moment gunstig is, allerlei voedingswaren in — een visje, een stuk vlees, een paar aardappels, wat sla. Als ik na zo'n daadeven naar boven kijk, knikt hij blij en dankbaar. Soms tracht hij, door besmuikt wijzen, duidelijk te maken, wat hij óók nog graag zou willen hebben.
De maaltijden krijgen op die manier een spannend element. Als we klaar zijn gaan we met de enveloppe naar boven en storten alles in een blikken kampeerbordje, een soort hondendiner, dat Goudvis dan onder ons toezicht met veel smaak opschrokt.
'Heerlijk, ' zegt hij altijd, als het op is.
Want dat is het voordeel van reizen — het verruimt de blik en scherpt ons in, hoe verrukkelijk het thuis is.