21

Leugens en bedrog

‘Heb jij Pauw & Witteman gisteravond gezien?’ informeer ik bij Mary.

‘Wat dacht je?’ zegt ze lachend. ‘Natuurlijk. Ik ben er speciaal voor opgebleven, ik was veel te nieuwsgierig naar de onzin die dat mens van de vakbond nu weer aan al die lieve kijkertjes zou gaan verkopen. En zoals verwacht heeft ze me weer niet teleurgesteld!’

Mijn buurvrouw schiet in de lach. Ik kom ook niet meer bij, omdat ik maar al te goed begrijp wat ze bedoelt. De vrouw die het gezicht is van de zelfbenoemde vakbond voor prostituees en al jarenlang door de overheid en particulieren financieel overeind wordt gehouden omdat ze zogenaamd opkomt voor de belangen van prostituees, heeft er weer eens een showtje weggegeven. Als er bij ons iets gebeurt, kun je er donder op zeggen dat het gezicht van de vakbond komt opdraven om in onze naam boos, verwijtend, verbolgen of juist blij, uitgelaten of opgelucht te reageren. Er is echter een klein dingetje dat de media en al die subsidieverstrekkers over het hoofd zien. 90 procent van mijn collega’s kent die vakbond namelijk niet. De meesten, zo hoor ik al jaren om me heen, hebben zelfs nog nooit iemand van die vakbond gezien, laat staan gesproken.

‘Het enige waar ik respect voor kan opbrengen is de manier waarop sommige van die types voor zichzelf een leuke baan hebben gecreëerd nadat ze uit het vak zijn gestapt,’ zegt Anneke. ‘Als ik ze ooit tegenkom, mogen ze dat mij ook eens vertellen. Noem mij eens één ding dat die lieverds met hun vakbond voor ons voor elkaar hebben gekregen in de afgelopen jaren.’ Behalve die keren dat ze in het nieuws kwamen doordat ze met financiële steun collega-prostituees, althans, dat beweerden ze, met een camera op pad hadden gestuurd om hun werkkamer te fotograferen, een glossy voor en door prostituees het levenslicht hadden laten zien, interviews aan modebladen gaven en optraden in verschillende televisieprogramma’s, waarin ze verhaalden over het wel en wee van mijn collega’s en mij, kan ik niets bedenken.

‘Precies. Je slaat de spijker op zijn kop,’ zegt Mary. ‘Neem nou die glossy. Zwaar gesubsidieerd, bedoeld voor en door ons. Wisten jullie dat dat blad er kwam? Is er ooit iemand komen vragen of we nog een bijdrage voor dat blad hadden? Ik heb niks gezien of gehoord. Daar was blijkbaar geen geld en tijd voor. In tegenstelling tot voor de promotie achteraf. Toen sprongen alle media erbovenop, met dat mens van die vakbond als het grote trotse uithangbord. En nu we het er toch over hebben: heeft een van jullie dat blad ooit gekregen? Ik ook niet. Ik moest op internet kijken om te zien wat erin stond. Nou, ik was er snel klaar mee. Ze hadden duidelijk weer in de eigen vriendenkring geshopt. Je weet wel, die types met wie ze al jaren op tournee zijn. Want wie zag ik: dat mens dat aan sm doet uit de Monnikenstraat, een vriendin die een hoerenkast heeft op het Singel en een overjarige homo die vroeger aan de betaalde herenliefde heeft gedaan. O ja, ik las ook hoe je in vijftien andere talen “condoom” moet uitspreken. Voor de rest waren de pagina’s gevuld met onzin. Weet je wat ik mij afvraag? Hoeveel geld zouden ze voor die projecten hebben gekregen? Met dat geld zouden zo veel andere dingen gedaan kunnen worden. Zinnige dingen, welteverstaan.’

‘In diezelfde categorie mag je ook die juffrouw van die winkel op de Wallen onderbrengen,’ zegt Irene als we het er tijdens een etentje over hebben. ‘Dat is ook zo’n type dat al jaren wegkomt met allerlei lulverhaaltjes over onze handel en intussen over onze ruggen een lekkere boterham verdient.’ Mijn vriendin doelt op een vrouw die net als die vrouw van de vakbond een paar decennia geleden enkele jaren in de prostitutie heeft gezeten en daarna om toch aan het werk te blijven een soort informatiecentrum voor prostituees, klanten, toeristen en studenten op de Wallen is begonnen. Waar ze al die tijd haar informatie nou precies vandaan haalt is ook mij een raadsel, want de winkelmevrouw is net zo onzichtbaar als het gezicht van die zelfbenoemde vakbond – wat op zich een prestatie genoemd kan worden als je op nog geen 500 meter van elkaar af zit.

‘Je hebt meer last van dat soort types dan dat het je goed doet,’ zegt ze. ‘Het vervelende is dat de media maar twee telefoonnummers hebben, die van het vakbondsvrouwtje en die van het winkelvrouwtje. En aangezien beide dames nogal tuk zijn op al die media-aandacht, zijn ze nooit te beroerd om de journalist of programmamaker te woord te staan. En dan maar doen alsof wat zij zeggen door ons wordt onderschreven. Als je mij kunt uitleggen wat wij eraan hebben als een wildvreemde voor de prijs van 34,50 – mét een kiekje voor de thuisblijvers – in haar “kenniscentrum” annex winkel voor het raam mag komen zitten, zogenaamd om aan den lijve te ondervinden hoe wij ons voelen, hou ik voortaan mijn mond.

O ja, als beginneling kun je bij haar ook terecht voor een spoedcursus “Hoe word ik prostituee”. Duurt een halfuur en uiteraard tegen een kleine vergoeding. Maar daarvoor krijg je dan ook wat! Gaat ze je de kneepjes van het vak bijbrengen en uitleggen hoe je voor het raam moet zitten, wat je het beste kunt aantrekken, hoe je moet lonken en meer van dat soort onzin. Alhoewel ik razend benieuwd ben naar die kneepjes lijkt het me toch allemaal weggegooid geld. Zo’n succesnummer was het winkelvrouwtje zelf ook niet, heb ik me eens door een van haar voormalige huisbazen laten vertellen.’

Ik heb met open mond zitten luisteren naar de scherpe analyse van mijn vriendin. Dit was de spijker op zijn kop. ‘En dan heb ik het nog niet eens over die smerige rondleidingen langs onze ramen, die zij en al die andere klaplopers dag in dag uit organiseren. Voor 15 tot 80 euro per persoon lopen zij gezellig met een horde toeristen langs onze kooien om ons ongegeneerd te begluren en te bespreken. Als je pech hebt, word je ook nog op de foto gezet.’ Ik knik, alweer kan ik niet anders dan haar volmondig gelijk geven. Met die rondleidingen loopt het hier zeker de laatste twee jaar de spuigaten uit. Hoe vaak ik me niet vernederd heb gevoeld als ik weer net iets te lang door een groepje opgeschoten jongens, toeristen of andere sensatiezoekers ongegeneerd werd begluurd.

Datzelfde geldt voor de niets aan de verbeelding overlatende blikken van al die groepen mensen die zich dagelijks door een dik betaalde gids over de Wallen laten rondleiden. Wat ik maar niet kan begrijpen is dat enerzijds de gemeente Amsterdam, in de persoon van wethouder Lodewijk Asscher, zich het vuur uit de sloffen loopt om een einde te maken aan de vele misstanden op de Wallen, terwijl anderzijds op de VVV-site van de gemeente groots wordt uitgepakt met rondleidingen op diezelfde Wallen. Vooral de wervende teksten die er op de site te lezen zijn storen me, en maken me tegelijkertijd verdrietig. Behalve een ‘hilarische rondleiding op de Wallen’ prijst de gemeentelijke VVV ook een tour aan naar onder meer de plaats delict van de moord op twee prostituees. En als door dit alles de belangstellenden nog niet genoeg zijn geprikkeld hebben ze altijd nog een speurtocht in de aanbieding waarbij je onderweg vrijelijk foto’s kunt maken en zelfs moorden op prostituees kunnen worden nagespeeld. Vervolgens kun je, bij wijze van toetje, in de Bananenbar bijkomen van al dat vertier. Dat naar verluidt veel van die meisjes daar niet geheel vrijwillig dingen met fruit moeten doen die een normaal mens niet eens kan bedenken, wordt gemakshalve maar even door de vingers gezien.

Maar niet alleen de gemeentelijke VVV heeft boter op het hoofd, de politie kan er ook wat van. In plaats van haar energie te stoppen in het bestrijden van de misdaad op de Wallen, werkt zij gezellig mee aan die commerciële rondleidingen. Dat heb ik in het verleden zelf al meermalen vastgesteld. Zo kon het gebeuren dat je de ene dag door hen werd gecontroleerd en je de volgende dag vriendelijk lachend, al was je een oude bekende, werd toegeknikt als ze voorbij je raam liepen met in hun gevolg een veertigtal toeristen. Via een klant kwam ik later zelfs te weten dat op de website van een Amsterdams evenementenbureau, dat gerund wordt door een acteur die vroeger in een ziekenhuisserie heeft gespeeld, zelfs openlijk wordt geadverteerd met commerciële rondleidingen onder politiebegeleiding. En alsof dat nog niet genoeg was kwam ik er ook achter dat de politiemensen voor het geven van rondleidingen werden betaald. Daarover liet het overzichtje op de website van de ex-acteur geen misverstand bestaan.

– Duur programma: twee uur.

– Kosten programma: € 60,- per persoon. Dit is exclusief btw en inclusief:

– Organisatie-uren

– Huur theater

– Gage geluidstechnicus

– Gage mensen uit het leven

– Gage gids

– Rondwandeling met politiebegeleiding

– Huur privébar

– Gage dj/geluidstechnicus

– Eerste drankje in privébar

– Dit programma is mogelijk vanaf 40 personen. Bij minder personen wordt een meerprijs berekend.

‘Ach, ik sta nergens meer van te kijken,’ zegt Irene. ‘Die winkelvrouw adverteert er ook mee, las ik. Rondleidingen geschikt voor een bedrijfsuitje, familiedag, vrijgezellendag of voor een reünie! Ik ben er wel klaar mee. Als zij met ons begaan is geloof ik ook dat Majoor Bosshardt er vier neukertjes op na hield. Als ex-prostituee had ze beter moeten weten en haar toko geen informatiecentrum voor prostitutie moeten noemen, maar Souvenirwinkel De Lachende Zakkenvulster.’

‘Dat werd tijd dat je dat klereding opnam, ik heb je zeker al tien minuten aan één stuk door gebeld,’ zegt mijn vriendin opgewonden vanaf de andere kant van de lijn. En voordat ik kan reageren steekt ze van wal. ‘Ik heb een plan! Ik heb eens zitten rekenen en vroeg me plotseling af waarom wij zelf geen rondleidingen gaan geven. Als dat stelletje proleten dat kan, dan is het voor ons helemaal appeltje eitje. En zeker als je ziet wat die eikels daarmee verdienen, niet normaal! Die kut kan meteen de vut in, lieverd. We gaan het nu verdienen met onze kleren aan. Wat denk jij? Is dit het ei van Columbus of niet?’

Het is halftwee in de nacht, zie ik op mijn wekker. ‘Kunnen we dit morgen bespreken? Ik sliep,’ antwoord ik slaperig.

‘Niks morgen, nu!’ klinkt het op een toon die geen tegenspraak duldt. ‘Opstaan, een sigaret in je waffel, een pen en papier pakken, zitten en aantekeningen maken. Jij bent daar beter in dan ik. En waag het niet om dingen weg te laten die ik zo dadelijk ga zeggen. Het gaat hier wel over onze toekomst! Je hebt maandenlang mijn oren van mijn kop zitten zeiken dat ik moest nadenken over een ander beroep omdat ik niet eeuwig mijn geld met mijn doos kan verdienen. Nou, dit is onze kans! Trouwens, weet jij al wanneer je gaat stoppen?’

‘Zodra de deurwaarder is betaald en ik wat spaargeld heb,’ zeg ik. ‘Ik schat dus een maandje of twee.’

‘Als dit plan slaagt durf ik net als jij ook over een paar maanden te stoppen. We gaan binnenlopen, lieverd. Joehoeeeeee! Zit je al? Ik heb de hele avond zitten rekenen en uitgedacht hoe we dit moeten aanpakken en ik ben eruit,’ klinkt het vanaf de andere kant van de lijn. ‘Als we drie dagen werken en een paar van die groepen doen, verdienen we meer dan we nu verdienen.’

Als ik haar probeer duidelijk te maken dat die rondleidingen ons nu juist zo veel ergernis en verdriet hebben opgeleverd en dat het dus erg raar zou zijn als wij die dan vervolgens zelf gaan organiseren, valt ze me in de rede. ‘Doos, natuurlijk heb ik daaraan gedacht. Juist omdat we weten waar het schoentje wringt kunnen we daar veel beter op letten. Omdat wij vrouwen uit het leven zijn, zullen onze klantjes het wel uit hun bol laten om zich niet aan onze regels te houden. Daarnaast is het een uitgelezen kans om die sensatiezoekers eens echt te vertellen hoe het bij ons werkt. Moet jij eens opletten hoe ze stuk voor stuk aan je lippen hangen. Kijk. Zo’n commerciële proleet gaat, als hij voorbij een pand loopt, natuurlijk niet tegen zijn groepje toeristen zeggen: hier zitten nou de Oostblokjes. Zoals u zelf kunt zien zijn ze amper achttien. Als u nu even uw neus tegen de ramen drukt, hebt u kans dat u nog een jonger exemplaar ziet. En met gepaste trots kan ik u ook nog vertellen dat ze in geen enkel Europees land zo makkelijk zijn te krijgen als bij ons. Als ik u was zou ik snel nog maar een foto nemen. Vorige maand liepen deze schepseltjes nog nietsvermoedend op boerenklompjes, in kleding van minimaal vijf seizoenen geleden, in een of ander Oostblokweiland, de veestapel te voederen. Maar gelukkig is aan al die ellende nu een einde gekomen, want ze hadden het geluk dat ze door hun eigen ouders zijn verkocht voor hooguit 2000 euro of meegegeven aan een vriend of een volslagen onbekende. Om vervolgens in een paar dagen tijd helemaal Wallenklaar gemaakt te worden! Dat wil zeggen: ingeneukt en zowel op geestelijk als op lichamelijk vlak hier en daar nog wat bijgespijkerd hebben ze de benodigde papieren van de gemeente gekregen en hebben ze onderdak weten te vinden in dit prachtige kamertje voor de prijs van een kleine 2000 euro in de week. En dat allemaal om u allen straks van dienst te kunnen zijn. En zeg nou zelf: kijk ze eens lachen! Die lieverds, ze hebben het zo warm dat ze alleen maar een klein Barbie-outfitje hebben aangetrokken. Voor maar 50 euro doen ze je stoutste dromen uitkomen. En dat geld dat die schatten met dit mooie werk op een dag verdienen geven ze uit dankbaarheid aan degene die ze gekocht heeft. Ja, ze zijn netjes opgevoed, die Oostblokjes. En dat is nou zo mooi aan dit land! Niks moet hier in het geheim, alles mag worden gezien en geweten. Zullen we dan nu doorlopen naar de plaats waar die hoer is vermoord? Daar kunt u uiteraard ook weer een paar kiekjes maken.’

Ik ben verbijsterd dat ze in nog geen minuut zo veel ellende over de Wallen kan opsommen. En van die Wallen, die wereld, daarvan zijn wij een onderdeel. Hoe langer we aan de telefoon hangen, des te enthousiaster ik word. Als ze het voor elkaar krijgt om een rondleiding te geven zonder al dat romantische gezeik, en ze in plaats daarvan de harde waarheid kan laten zien, dan is dit plan geniaal, en zeker niet alleen interessant voor buitenlandse toeristen.

‘Ik heb ook al aan de huisvesting gedacht,’ onderbreekt ze mijn gepeins. ‘Die wethouder, Asscher, die altijd op de televisie verkondigt dat wij zo’n slecht leven hebben en daarom hier de hele boel opkoopt zodat de handel lekker ondergronds kan gaan, die moet ons toch wel aan een van die voormalige peespandjes kunnen helpen. Ik heb gehoord dat hij en de burgemeester hier dolgraag andere bedrijven willen zien en niet alleen maar prostitutie. Wat denk je?’

Na een korte nacht ben ik de volgende ochtend nog enthousiaster over haar plannen. Ik ben ervan overtuigd dat het plan van Irene grote kans van slagen heeft, mits ze het aanpakt zoals ze me gisteren heeft verteld. Informatief, eerlijk en oprecht, dat moeten de drie pijlers van haar rondleidingen zijn. Voor mezelf heb ik echter andere plannen. Maar dat vertel ik haar niet. Nog niet.