Verantwoording

1 Mariawonderen in Volendam

Vrij naar de website van het Amsterdamse Meertens Instituut, over bedevaartplaatsen in Nederland (www.meertens.
knaw.nl/bol); de website www.bedevaartweb.com en de eigen website van Hille Kok: www.volendam-hillekok.nl.

2 De spoken van Slot Heemstede

Vrij naar de website van de paranormaal begaafde Ghosthunter: www.theghosthunter.nl en de website van het Oude Slot: www.hetoudeslot.nl.

3 De hanenstap van Hoogwoud

Bron: J.R.W. Sinninghe, Sagen van Nederland (Het Spectrum, Utrecht, zj.). Het verscheen daar onder de titel: ‘ De hanestap’.

4 ‘Gods vijand’ in Medemblik

Bron: Willem Hoffman, Noord en Zuidnederlandse sagen en legenden (Elsevier, Amsterdam 1974). Het verscheen hier onder de titel ‘Koning Radboud weigerde het doopsel’. Voor het valluik van Radboud zie: Anton van Oirschot, Spoken en kastelen in Nederland (Het Spectrum, Utrecht 1974).

Noot: Kasteel Medemblik ligt aan het Oudevaartsgat 8, en is geopend van maandag tot en met zaterdag, van 10.00 tot 17.00, en op zondag van 14.00 tot 17.00 uur.

5 De verdwijning van Tina Akersloot uit Haarlem

Vrij naar www.vermist.nl; www.nu.nl en www.wikipedia.nl.

6 Moord en marteling op Slot Muiden

Bron: J. van Lennep en W.J. Hofdijk, Merkwaardige Kastelen in Nederland IV (Amsterdam 1857) 53-61. Tjaard W.R. de Haan wees me de weg naar deze bron. Deze heb ik aangevuld met gegevens uit J.R.W. Sinninghes Utrechtsch sagenboek (1938) .

7 Hoe Amsterdam ontstond

Ontleend aan de Wereld Volksverhalen Almanak van Stichting Beleven (www.beleven.org/verhalen). Het verscheen daar onder de titel ‘De stichting van Amsterdam’.

8 Geesten in de Bijlmer

In de zomermaanden besteedt de Caribische redactie van Radio Nederland Wereldomroep uitgebreid aandacht aan de religieuze beleving en passie van Surinamers, Antillianen en Arubanen. In dit kader verscheen een reportage over het wintigeloof. Op hun website verscheen een artikel dat de basis vormde van dit verhaal.

Caribische redactie, Eerste uitgebreide Winti-lezing op Kwakoe http://surinaams.caribiana.nl, (14-07-2006) rubriek: cultuur.

9 De mannen in witte pakken bij de Bijlmerramp

Voor meer informatie over de Bijlmerramp, bezoek www.gemeentearchief.amsterdam.nl.

Over Hans de Jonge van de Stichting Visie en zijn speculaties over gezondheidsklachten leest u meer in Skepter : (Marcel Hulspas, ‘Een orthomoleculair rampverhaal’, Skepter 11 (2) juni 1998). Informatie over de getuigenverklaringen rond ‘de mannen in witte pakken’, de brief van de minister van Justitie aan de Tweede Kamer én een chronologisch overzicht
van de activiteiten van niet-geïdentificeerde bergingsploegen op de plaats van de Bijlmerramp, vindt u op: www.sdnl.nl/
bijlmer3.htm.

10 Ufo’s in Krommenie

Bron: ‘Krommeniese (84) twijfelt niet: Ik heb ’n Ufo gezien’ Noord-Hollands Dagblad (vrijdag 28 juni 2002). De Ufo-golf in Noord-Holland werd beschreven op de volgende website (een zogenaamde ‘blogger’): fok.nl (http://frontpage.fok.nl) door ene Joop (3 juli 2006).

11 De moord op Arie van Hemert in Hilversum

Fragment ontleend aan de memoires van rechercheur Postema: Jan Postema, Bloedbad in Lucaswolde (Rijswijk, 1999).

12 De Schreierstoren in Amsterdam

Bron: Merit Roodbeen, De mooiste Nederlandse sagen en legenden (Verba, Hoevelaken, 1999) 79-85. Het verscheen daar onder de titel ‘De Schreierstoren van Amsterdam’.

Noot betreffende de datering: op 1 juni 1568 liet de hertog van Alva achttien Nederlandse edelen in Brussel onthoofden.

13 Het Fort van Sjakoo op de Elandsgracht

Vrij naar: J.R.W. Sinninghe: Spokerijen in Amsterdam en Amstelland (Zaltbommel 1975).

Zie ook de website van de huidige eigenaar van het Fort van Sjako: www.elandsgracht.nl. Voor de boekhandel het Fort van Sjakoo, zie: www.sjakoo.nl.

14 Het toverboekje van Berkhout

Bron: Collectie C. Bakker, Zuiderwoude en Beets (Noord-Holland) 1901. ‘Van menschen die de zwarte kunst verstonden’. Deze collectie wordt beheerd door het Amsterdamse Meertsens Instituut en is vrij te raadplegen op www.verhalenbank.nl.

15 Het huis met de hoofden op de Keizersgracht

Bron: Collectie Boekenoogen, Verteller: Ferwerda, M.A. (16 april 1892). Ook deze collectie wordt beheerd door het Amsterdamse Meertsens Instituut.

Noot: Het huis met de hoofden is in 1622 gebouwd voor Nicolaas Sohier. In 1634 verkoopt Sohier het huis aan de wapenhandelaar Louis de Geer (1587-1652). Het huis is een van de drie nog bestaande voorbeelden van een vroeg zeventiende-eeuws huis met zijhuis.

Het verhaal van het huis met de hoofden, in de versie van Ferweda, komt in diverse verhalenbundels aan bod, waaronder : Bert Sliggers, Volksverhalen uit Noord- en Zuid-Holland . (Het Spectrum, Utrecht 1980) 42-44.

16 De heks van Hoorn

Bron: J.R.W. Sinninghe, Sagen van Nederland (Het Spectrum, Utrecht, zj.). Het verscheen daar onder de titel ‘Het meisje van den molenaar’. Voor de verdwenen molens van Hoorn kunt u de volgende online database raadplegen: www.molendatabase.nl.

17 De Sommeltjes op Texel

Bron: S. Franke, Legenden langs de Noordzee (Thieme, Zutphen 1934) 196-197.

Het verscheen daar als ‘De Sommeltjesberg’. Voor de oudste Sommeltjesbron kunt u het volgende werk raadplegen: Pieter Cuyck, Brieven over Texel en de nabijgelegen eilanden (1789, heruitgave Kruseman, 1969).

18 De duivel op het IJ(s)

Vrij naar: Bert Sliggers, Volksverhalen uit Noord- en Zuid-Holland . (Het Spectrum, Utrecht 1980) 57-58. Kleine wijzigingen door mij uitgevoerd. Zie ook: www.iceskatesmuseum.
com en www.krabbelbaan.nl, twee websites met schaatsverhalen.

19 De Kenau van Haarlem

Vrij naar de website van de gemeente Haarlem (www.
haarlem.nl). Voor meer informatie kunt u de volgende literatuur raadplegen: Els Kloek, Kenau: de heldhaftige zakenvrouw uit Haarlem (1526-1588) (Hilversum, 2001); Gerda H. Kurtz, Kenau Symonsdochter van Haarlem (Assen, 1956).

20 Emma van Haarlem

Bron: Josef Cohen, Nederlandsche Sagen en Legenden (Thieme, Zutphen 1918) 122.

21 De moord op Magere Josje op de Walletjes

Bron: Lennaert Nijgh, Moord en doodslag (Conserve, Schoorl 1990) 88-96. Het verscheen daar onder de titel ‘De moord op de walletjes’. Voor de tours van Double Dutch Events kunt u kijken op www.doubledutchevents.com.

22 Snuff-kinderporno in Hoofddorp

Bron: ‘Na berichten in Britse pers; Onderzoek naar moorden pedofielen’ nrc Handelsblad (7 april 1997). Zie ook: http://www.nrc.nl/W2/Lab/Kinderporno/070497.html.

23 Waarom het water van de Noordzee zout is

Bron: S. Franke, Legenden langs de Noordzee (Thieme, Zutphen 1934) 105-106. Voor Friese verhalen over het schip Sinternuiten: collectie A.A. Jaarsma, beheerd door het Meerstens Instituut.

24 De zeemeermin van Edam

Bron: J.R.W. Sinninghe, Spokerijen in de Zaanstreek en Waterland (Europese Bibliotheek, Zaltbommel 1975) 41-42.

27 Het zeepaard van Volendam

Bron: Dieren. Dierenverhalen uit de Chinese, Joodse, Nederlandse, Indiase, Turkse, Surinaamse, Marokkaanse en Indonesische verteltraditie (Lemniscaat, Rotterdam, 1990).

28 Het spookschip van Zaandam

Bron: S. Franke, Legenden langs de Noordzee , (Zutphen 1934) 135-137.

29 De bultenaar van Buiksloot

Bron: Merit Roodbeen, De mooiste Nederlandse sagen en legenden (Verba, Hoevelaken 1999) 50-53. Oorspronkelijke titel: ‘De bultenaar van Buiksloot’.

30 De schat in de strooppot op Texel

Bron: S. Franke, Legenden langs de Noordzee , (Zutphen 1934) 186-190. Zie ook: www.texel-plaza.nl.

31 De valse schat van Slot Assumburg in Heemskerk

Bron : Anton van Oirschot, Spoken en kastelen in Nederland. (Utrecht, 1974) 98.

Noot: meer informatie over kasteel Assumburg vindt u op www.kasteleninnoordholland.nl.

32 Nieuwsgierig Aagje uit Enkhuizen

Bron: Bert Sliggers, Volksverhalen uit Noord- en Zuid-Holland . (Het Spectrum, Utrecht 1980) 87-88.