16 De heks van Hoorn

Ook heksen hebben liefde nodig… Dat is wellicht de onderliggende boodschap van de volgende sage. Dat wij ‘normale’ mensen niet met hen overweg kunnen, is eigenlijk maar triest. In Hoorn wordt het volgende nog verteld.

Hoorn, in een ver verleden, door overlevering bekend – Er stond eens een molen buiten Hoorn, die alleen te bereiken was over een stuk land dat bij hoogwater blank stond. Op een dag was de molenaar met zijn meisje naar de stad geweest. Toen ze bij het stuk land kwamen, konden ze daar niet droogvoets over, want het was weer ondergelopen en een schuitje was er niet. Hij wilde daar dus afscheid van haar nemen en zelf door het water waden. Maar ze wilde met hem mee naar de molen.

‘Ga dan maar op mijn rug zitten,’ zei hij, maar dat wilde ze niet.

‘Dan krijg je natte voeten! Maar geen nood,’ zei ze.

De molenaar waadde toen door het water, en zijn meisje wandelde eroverheen. Haar muiltjes kletterden op het nat.

Dat trok de molenaar zich zo aan, dat hij ziek werd. De deur van de molen bestond natuurlijk uit een onder- en een bovendeur. Toen hij nu een dag ziek was, wipte er een hen over de onderdeur en het beest kakelde dat het ’n aard had. De moeder van de molenaar joeg het beest weg, maar de volgende dag verscheen het weer, luid kakelend, en ging pas weg toen het verjaagd werd.

De molenaar vertrouwde dat niet en de derde dag zei hij: ‘Moeder, geef me het turfbijltje op bed...’

‘Wat moet je daarmee doen?’

‘Dat zul je wel zien, maar als de kip komt, moet je hem niet wegjagen.’

En jawel, het duurde niet lang of de kip verscheen weer en kwam al dichter en dichter bij het bed. Toen de molenaar dacht dat het beest dicht genoeg bij was, wierp hij met zijn bijl. De hen werd geraakt en vloog kakelend weg.

De volgende dag hoorde hij dat zijn meisje in bed lag, ze had haar heup gebroken. Hij wist nu dat ze een kol was en weigerde met haar te trouwen.

De stad Hoorn heeft acht molens gekend, met de volgende namen: Molen van Nieuwpoort; Polder De Kleine Waal; Meelmolen; Molen van Balk; De Vergulde Korenaar; De Halm; De Hoop (ook wel De Rob) en een waarvan de naam niet bekend is.

Alleen van de Meelmolen zijn nog restanten bewaard gebleven, die in 2001 zijn opgegraven.

De molen zou vroeger op de Uyterdijk gelegen hebben.
Als ‘Uyterdijk’, zoals ik vermoed, betekende dat het buitendijks lag, dan zou dit weleens de plaats kunnen zijn waar de heks van Hoorn over het water liep.