Kwazulu Natal	8

Voor sommige reizigers symboliseert Kwazulu Natal met zijn uitstekende wildparken en trotse Zoeloebevolking het hart van Afrika. Anderen zijn juist geïnteresseerd in het oosterse tintje dat de Indiërs aan de provincie geven. Daarnaast halen vissers, surfers en andere watersporters hun hart op aan de uitgestrekte stranden, terwijl de Natalse Drakensbergen uitnodigen voor een inspannende wandeling. Ten slotte kun je in Kwazulu Natal, onder meer langs de Route van de Slagvelden, kennismaken met het veelbewogen verleden van Zuid-Afrika.

Kwazulu Natal ligt langs de noordelijke oostkust van Zuid-Afrika en grenst aan Swaziland en Lesotho. Het is een van de dichtstbevolkte provincies van Zuid-Afrika. Ruim 20 procent van de bevolking woont hier op 7 procent van het grondgebied. De Zoeloes vormen ongeveer vier vijfde van de bevolking.

De kustvlakte in het oosten van de provincie heeft prachtige gouden stranden. In het westen ligt een groen heuvelland, in het noordoosten ongerepte wildernis en in het zuidoosten de imposante Drakensbergen. Het kustgebied kent een subtropisch klimaat en heeft het hele jaar door een aangename temperatuur, terwijl in het gebergte het klimaat gematigder is en er in de winter sneeuw kan vallen.

De provincie heeft een agrarisch karakter en bestaat uit een mengeling van grote, veelal blanke, boerenbedrijven die vooral gericht zijn op commerciële gewassen (suikerriet, subtropische vruchten, hout), en zwarte keuterboeren die maïs en groente voor eigen gebruik en de lokale markt produceren. De provincie bezit omvangrijke steenkoolvoorraden, die rond Utrecht, Vrijheid, Newcastle en Ladysmith gewonnen worden. Durban en Richard’s Bay hebben een belangrijke havenfunctie, met de bijbehorende scheepsbouw- en onderhoudsindustrie. De overige industrie ontwikkelde zich vooral rond Durban en in mindere mate rond Pietermaritzburg. Daar zijn chemische bedrijven, olieraffinaderijen en frisdrank- en snoepgoedfabrieken.

Kwazulu Natal
Klik op een van de volgende deelkaarten voor een vergroting: linksboven, rechtsboven, linksonder en rechtsonder.

Een veelbewogen verleden

Het huidige Kwazulu Natal is in het verleden verschillende malen het toneel geweest van bloedige strijd. De Zoeloes kwamen rond de 10de eeuw naar dit gebied en leefden lange tijd relatief vreedzaam. De eerste Europeaan die de kust van Natal aandeed, was Vasco da Gama in 1497. Hij kwam op eerste kerstdag aan land en gaf het gebied de naam Natalis (Kerstmis). De Portugese zeevaarders lieten Natal verder ongemoeid.

Onder koning Shaka breidde het Zoeloerijk zich aan het begin van de 19de eeuw sterk uit. Rond dezelfde tijd kregen de Britten toestemming om een handelskolonie te vestigen op de plaats van het huidige Durban. De Boeren, die tijdens de Grote Trek vanuit de Kaap naar het noorden trokken, toonden ook interesse. Onder leiding van Piet Retief onderhandelden ze met de Zoeloes. Piet Retief en de zijnen moesten dit uiteindelijk met de dood bekopen. De Voortrekkers wreekten zich in de Slag bij de Bloedrivier (1838) op de Zoeloes en riepen in hetzelfde jaar de Boerenrepubliek Natalia uit. De Engelsen lieten dat niet op zich zitten, namen in 1842 gewapenderhand de macht van de Boeren over en dreven de Zoeloes met geweld terug in speciale gebieden.

Mede hierdoor weigerden de Zoeloes op de plantages van de blanke boeren te werken, zodat de plantage-eigenaren arbeidskrachten van elders moesten halen. De Britten rekruteerden in de tweede helft van de 19de eeuw arbeiders uit India. Zij bleven en de interessante etnische mengeling van de provincie was een feit.

De Zoeloes hebben zich door de eeuwen heen verzet tegen de dominante houding van de blanken, maar konden niet verhinderen dat ook zij in een thuisland moesten wonen. Mangosuthu Buthelezi en zijn Inkatha Freedom Party kregen de leiding over het thuisland KwaZulu dat in 1976 wel zelfbestuur kreeg maar nooit een onafhankelijke status toekwam.

Door het verschil in visie over de toekomst van Zuid-Afrika kwamen Buthelezi en Inkatha vanaf het einde van de jaren tachtig op gespannen voet met het ANC te staan. Tijdens de overgang naar een democratisch gekozen regering stonden de aanhangers van ANC en Inkatha regelmatig in gewelddadige conflicten tegenover elkaar.

In dezelfde periode werden de grenzen van het thuisland KwaZulu opgeheven en ontstond een nieuwe provincie, Kwazulu Natal. Het is de enige provincie waarvoor in de grondwet een speciale voorziening is getroffen om de monarchie van Zoeloekoning Goodwill Zwelethini te erkennen.

De democratische verkiezingen in 1994 maakten niet direct een einde aan de negatieve geweldspiraal die zich vanaf 1985 in Kwazulu Natal had ontwikkeld. De strijd tussen aanhangers van het ANC en Inkatha heeft in 10 jaar aan meer dan 18.000 mensen het leven gekost. In sommige jaren waren dagen waarop meer dan 50 politieke moorden plaatsvonden eerder regel dan uitzondering.

Na de provinciale verkiezingen in Kwazulu Natal (1996) werd het rustiger. Een nieuwe wet verzekert de vertegenwoordiging van alle partijen in een permanente raad. Dit betekent helaas niet dat de spanning tussen de bevolkingsgroepen is verdwenen. Frustraties over het uitblijven van echte verbeteringen leidden in 2002 en 2003 opnieuw tot gewelddadigheden tussen Zoeloes en andere bevolkingsgroepen, zoals de Xhosa en Indiërs, en in 2008 ook tegen Afrikaanse immigranten.

De wereld in een provincie

Kwazulu Natal kent een aantal interessante streken en routes die hieronder beschreven worden. Onderweg van Johannesburg naar Durban kom je langs de route van de slagvelden met historische plekken die het veelbewogen verleden van de provincie laten spreken. Reizigers vanuit Mpumalanga naar Durban hebben twee mogelijkheden. Natuurliefhebbers kiezen de N2 langs de natuurgebieden aan de kust, terwijl cultuurliefhebbers de R66 door het hart van Zoeloeland nemen. In beide gevallen kom je via de noordkust in Durban. Reizigers naar de Wild Coast in de OostKaap nemen vervolgens de N2 langs de zuidkust. Wandelaars en natuurliefhebbers reizen vanuit Durban juist naar het westen. De Natalse Drakensbergen liggen tegen de grens met Lesotho.

Route langs de slagvelden

Ten oosten van de N11 tussen Volksrust en Ladysmith ligt een gebied dat een belangrijke rol heeft gespeeld in de geschiedenis van Zuid-Afrika. In de 19de eeuw vochten hier achtereenvolgens Zoeloes tegen Voortrekkers, Zoeloes tegen Britten en Boeren tegen Britten.

Wanneer je door het heuvelachtige landschap rijdt, dat in de zomer wit en roze wordt gekleurd door de wilde cosmosbloemen, is het moeilijk voor te stellen dat hier de bloedigste confrontaties uit de Zuid-Afrikaanse geschiedenis van de afgelopen twee eeuwen hebben plaatsgevonden. Bekend zijn de Slag bij de Bloedrivier, de gevechten bij Isandhlwana en Rorke’s Drift en de belegering van Ladysmith. Maar elke plaats heeft zo zijn eigen herinneringen, zoals tal van gebouwen, musea en monumenten laten zien.

Een aantal gedenkplaatsen spreekt zeker tot de verbeelding, en met de uitgebreide documentatie die bij de slagvelden beschikbaar is, kunnen strategen hier filosoferen over de gevolgde strategieën van Zoeloe, Boer en Brit.

Wie op doorreis bekende monumenten wil bezichtigen, kan kiezen voor plaatsen met een historische uitstraling, zoals Utrecht, of het pittoresk gelegen Vrijheid, dat tussen 1884 en 1888 een onafhankelijke Boerenrepubliek vormde. Bij langer verblijf kunnen Dundee of Ladysmith als uitvalsbasis dienen vanwege hun voorzieningen en centrale ligging.

INLICHTINGEN. De belangrijkste plaatsen en gedenktekens worden hieronder vermeld; voor uitgebreide weergave van monumenten, slagvelden, achtergronden en een kaart kunt je terecht bij de informatiebureaus van Newcastle, Dundee, Vrijheid of Ladysmith.

Dundee

Dundee werd in 1882 gesticht door Peter Smith, die de plaats noemde naar de Schotse stad waar hij vandaan kwam. Het kleine stadje dankt zijn bestaan aan de rijke steenkoolvoorraden in de omgeving, die tot op de dag van vandaag geëxploiteerd worden. Op het land van de grondlegger staat nu het Talana Museum, dat verhaalt over de oorlogen en leven van alledag in vervlogen tijden. Het museum heeft ook een nagebouwd dorp, waarin je kennis kunt maken met de gewoontes en gebruiken van de Zoeloes.

TALANA MUSEUM, Talana Hill, www.talana.co.za. Geopend: ma.–vr. 8–16, za., zo. en feestdag. 10–16.30 uur. Het museum beschikt ook over audiorondleidingen en lokale gidsen voor een rondleiding over de nabijgelegen slagvelden.

Ongeveer 50 km van Dundee ligt het monument van de Slag bij de Bloedrivier. Met deze slag wreekten de Voortrekkers de dood van Piet Retief. Beschermd door een cirkel van 64 ossenwagens die de vijand buiten hield (een laager) versloeg een handjevol Voortrekkers hier op 16 december 1838 het Zoeloeleger. De Voortrekkers zagen hun overwinning als een vingerwijzing van God dat zij over Zuid-Afrika zouden heersen. De herinnering aan de strijd is met een laager van bronzen ossenwagens beeldend vormgegeven.

Ten zuidoosten van Dundee liggen twee slagvelden uit de oorlog tussen Zoeloes en Britten. Ten zuiden van het handelscentrum Nqutu ligt het slagveld van Isandhlwana, waar in 1879 zo’n 25.000 Zoeloekrijgers met een doordachte tactiek in een korte tijd meer dan 1200 Britse manschappen de dood in joegen.

Daarna trokken de Zoeloes verder naar Rorke’s Drift. De verdediging van 100 Britse soldaten was zo vasthoudend dat de Zoeloes, ondanks het overwicht in aantal, na twaalf uur felle strijd de aftocht moesten blazen.

Rorke’s Drift is ook bekend van het Rorke’s Drift Art and Crafts Centre, een van de weinige kunstopleidingen in het land die tijdens de apartheid openstonden voor de zwarte bevolking. Je kunt hier mooie souvenirs kopen, bijvoorbeeld de prachtig bedrukte wandtapijten en kleden, die in heel Zuid-Afrika en zelfs daarbuiten bekend zijn.

SLAGVELDEN. Bloedrivier ten zuidoosten van de R33, Isandhlwana ten westen van de R68 en Rorke’s Drift ten zuiden van de R68 en ten oosten van de R33. Geopend: dag. 8–17 uur.

Ladysmith

Een andere klinkende naam uit het strijdlustige verleden van Zuid-Afrika is Ladysmith. Dit Britse stadje werd aan het begin van de Tweede Boerenoorlog 118 dagen door de Boeren belegerd. Die strijd kostte het leven aan meer dan 3000 soldaten. Het kleine Siege Museum in Ladysmith geeft een nauwkeurige weergave van de gebeurtenissen tijdens de belegering; het geschut buiten de Town Hall herinnert aan de slagkracht van beide partijen.

Ladysmith is daarnaast ook het toonbeeld van het multiculturele Zuid-Afrika. Naast de kerken van blanken, zwarten en kleurlingen zijn er geloofshuizen van hindoes en moslims. De witte SufiMosk aan de Kliprivier is met koepelvormige minaretten, stenen versierselen en een strakke vormgeving een sprekend voorbeeld van islamitische architectuur.

SIEGE MUSEUM, Murchison Street, tel. +27-36-6372992. Geopend: ma.–vr. 9–16, za. 9–13 uur. Tevens toeristenbureau en lokale gidsen voor een rit langs de nabijgelegen slagvelden.

Naar Pietermaritzburg

Vanuit Ladysmith kun je op twee manieren naar Pietermaritzburg. De snelle route is via de N3, de tolweg tussen Johannesburg en Durban. De R103, die ten zuiden van Ladysmith richting Colenso afbuigt en ook Estcourt en Mooirivier aandoet, slingert mooi door het gebied.

Mooirivier is het beginpunt van de Midlands Meander, een route langs galerieën, kunstnijverheidswinkels, cafés, hotels en theetuinen. Deze route doet ook allerlei bezienswaardigheden aan, waaronder Howick, dat bekendstaat om zijn 95 m hoge watervallen.

MIDLANDS MEANDER, ligt grotendeels langs de R103, www.mid-landsmeander.co.za.

Pietermaritzburg

Met zijn historische gebouwen ademt Pietermaritzburg, PMB in de volksmond, een Brits-koloniale sfeer. De brede straten worden er omzoomd met groen, bougainvilles en azalea’s.

Ondanks de Britse sfeer ligt de oorsprong van de stad bij de Boeren. Na de Slag bij de Bloedrivier (1838) stichtten de Boeren de republiek Natal. De hoofdstad werd in datzelfde jaar gesticht en genoemd naar Voortrekkersleider Pieter Mauritz (Piet) Retief. In 1843 namen de Britten het bestuur over de republiek en de stad over.

Aan het eind van de 19de eeuw begon de ongelijkheid door te dringen. In 1893 werd Mahatma Gandhi, later de vermaarde volksleider van India, op het station van Pietermaritzburg uit de trein gezet, omdat hij in een eersteklasrijtuig reisde. Ook werd in Pietermaritzburg het principe van gescheiden woongebieden ingevoerd. Wanneer je nu vanaf World’s View in het noorden over de stad uitkijkt, zijn de verschillende woonwijken voor blank, zwart en de Indiase bevolking nog steeds te herkennen.

Bezienswaardigheden

Ondanks de Britse dominantie is er nog een aantal monumenten uit de tijd van de Voortrekkers te zien. Het Voortrekkers House (1846) in Boom Street is het enige huis met twee verdiepingen dat uit die tijd bewaard is gebleven. De Church of Vow (1841) aan Church Street huisvest nu het Voortrekkersmuseum, waar onder andere een ossenwagen is ondergebracht.

Twee belangrijke monumentale panden uit de Britse koloniale tijd zijn het Old Colonial Building aan Church Street en de City Hall aan Chief Albert Luthuli Street (vroeger Commercial Road). Het Old Colonial Building is een statig gebouw met verschillende bouwstijlen dat uiteenlopende departementen van de Natalse regering huisvestte. Voor het gebouw staat een beeld van de oude Gandhi. De rode bakstenen City Hall dateert uit 1900 en is een klassiek voorbeeld van victoriaanse architectuur. Het staat bekend als het grootste gebouw op het zuidelijk halfrond dat geheel uit baksteen is opgetrokken.

De Aziatische invloeden van de nakomelingen van de contractarbeiders op de Britse suikerplantages zijn te herkennen in de Islamiamoskee aan Church Street en de Sri Siva Soobramonair en Mariammen-hindoetempels aan Longmarket. Als hier jaarlijks op Goede Vrijdag het einde van de vastentijd wordt gevierd, lopen gelovigen blootsvoets over gloeiende kolen. In de omliggende straatjes kun je in Indiase winkeltjes kruiden en stoffen kopen.

Het Natal Museum in Loop Street is een cultuur- en natuurhistorisch museum met onder andere een replica van een straat uit de victoriaanse tijd (rond 1850) en een op ware grootte gereconstrueerde grot uit de Drakensbergen, waar Bosjesmannen in woonden.

TOERISTENBUREAU, 177 Chief Albert Luthuli Street, tel. +27-33-3451348. Hier kun je een stadswandeling halen.

NATAL MUSEUM, Loop Street, www.nmsa.org.za. Geopend: ma.–vr. 9–16.30, za. 10–16, zo. 11–15 uur.

KZN WILDLIFE, bezoekadres: Queen Elizabeth Park, Duncan/MacKenzie Drive, tel. +27-33-8451000.

De oude weg van Pietermaritzburg naar Durban volgt een mooie route door de Umgenivallei. Dit gebied dankt zijn naam, Valley of 1000 Hills, aan de talloze heuvels rond de Umgenirivier. De R103 tussen Drummond en Hillcrest is het mooiste gedeelte van de tocht. Langs deze route liggen onder meer leuke souvenirwinkeltjes en schaduwrijke theetuinen. Bij Assegay ligt PheZulu, een Zoeloekraal waar je kennis kunt maken met het vroegere leven van de Zoeloebevolking.

PHEZULU, tel. +27-31-7771000. Voorstellingen: dag. 10, 11.30, 13.30 en 15.30 uur.

Van Mpumalanga naar Durban

De N2 loopt tussen Piet Retief en Pongola nog door de provincie Mpumalanga. Op kaarten lijkt dit gebied, met slechts één klein plaatsje over een afstand van meer dan 100 km, erg leeg. In werkelijkheid is het dichtbevolkt gebied. Zwarte boeren proberen er het hoofd boven water te houden. Aan de hutjes en de slecht geklede mensen langs de weg kun je zien dat dat niet zo makkelijk is.

In de buurt van Pongola verandert dit beeld. Vooral ten oosten van deze grensplaats tussen Kwazulu Natal en Mpumalanga zijn uitgestrekte akkers, waar door grote agrarische bedrijven suikerriet wordt verbouwd. In de zomer kun je heel duidelijk het verschil zien tussen de frisse groene velden en de drogere groene, gele en bruine tinten ten westen van Pongola.

Vanuit Pongola leiden twee routes naar Durban. De N2 gaat langs de oostkust door een gebied met natuur- en wildparken. De R66 gaat westelijker, door het hart van Zoeloeland, om bij Gingindlovu op de N2 aan te sluiten.

Door het hart van Zoeloeland

Zoeloeland heeft een aantrekkelijk groen en heuvelachtig landschap met kleine dorpjes. Zoeloeland beslaat het gebied ten noorden van de benedenloop van de Tugela, die grofweg tussen Tugela Mouth, Kosi Bay en Vrijheid ligt.

Verwar Zoeloeland niet met KwaZulu, het voormalige thuisland van de Zoeloebevolking. KwaZulu bestond uit negen delen verspreid over de hele provincie Natal, slechts vijf ervan lagen in Zoeloeland.

Vanuit Pongola leidt de R66 in zuidelijke richting naar Ulundi. De route gaat langs Nongoma, een klein handelsstadje, Mahlabatini, de thuisbasis van Inkatha-leider Buthelezi, Ulundi, Umgungundlovu, Melmoth en Eshowe.

Ulundi

Ulundi, tot 1994 de hoofdstad van het thuisland KwaZulu, is tevens de zetel van Zoeloekoning Goodwill Zwelithini. Vlak bij de huidige stad stichtte koning Cetshwayo in 1873 zijn tweede koninklijke kraal die hij Ondini (‘De hoge plaats’) noemde.

In 1879, het jaar waarin de Zoeloes de Britten bij Isandhlwana een lesje leerden, was Ondini het toneel voor de laatste slag tussen Britten en Zoeloes. De Zoeloes werden verslagen en de koninklijke kraal brandde tot op de grond af. Op het Ulundi Battlefield, dicht bij de voormalige koninklijke kraal, worden de gevallenen herdacht. De kraal zelf is door archeologen gereconstrueerd en het bijbehorende Kwazulu Cultural Museum blikt terug op het verleden en de Zoeloecultuur.

KWAZULU CULTURAL MUSEUM. Geopend: dag. 9–16 uur.

Umgungundlovu

Niet ver van Ulundi ligt Umgungundlovu, dat ten tijde van het bestuur van koning Dingane (1828–1839) als hoofdstad van het Zoeloerijk fungeerde. Volgens archeologische vondsten telde deze gemeenschap op haar hoogtepunt meer dan 1500 hutten. Nadat Dingane en Voortrekkersleider Piet Retief hier een overeenkomst over de toekomstige landverdeling in het gebied hadden gesloten, liet Dingane Piet Retief vermoorden. Dit was voor de Boeren een teken van lafheid en onbetrouwbaarheid van de Bantoevolken. Een streek die de Zoeloes bovendien bij de Slag bij de Bloedrivier moesten bekopen. Retiefs graf ligt bij de plaats waar Dinganes Kraal was. Ook deze kraal werd volledig door brand verwoest. Archeologen doen hun best de oorspronkelijke kraal te reconstrueren. Op een informatiepaneel wordt tekst en uitleg gegeven.

DINGANES KRAAL. Geopend: dag. 8–17 uur.

Route langs de natuurgebieden

Wie vanuit Pongola de N2 vervolgt rijdt langs de Jozinidam, die het irrigatiewater voor koffie en suikerriet levert. Het plaatsje Jozini is de toegangspoort tot Maputaland, een deel van Zoeloeland dat ook wel Tsongaland wordt genoemd. Hier liggen volgens velen de mooiste natuurreservaten van Zuid-Afrika. De geïsoleerde ligging, soms moeilijk begaanbare wegen en rustige parken leggen in ieder geval een goede basis voor een echte wildlife experience.

De route langs de natuurgebieden gaat door dunbevolkt gebied. Er zijn wat fruitverkopers op de route en her en der zijn wat kleine dorpjes tegen de heuvels aan gebouwd. Meer naar het zuiden wordt het drukker langs de weg, vooral als de scholen uitgaan. Dan wachten grote groepen kinderen op een bus. Of ze zijn, als ze geen geld voor de bus hebben, lopend op weg naar huis.

Hluhluwe (spreek uit als Schluschluwi), een plaatsje ten oosten van de N2, heeft een toeristenbureau met het nodige materiaal over de omgeving. Erbij is een winkeltje van Ilala Weavers met prachtige handwerkproducten, waarvan de opbrengst ook daadwerkelijk ten goede komt aan de makers.

Ter hoogte van Richard’s Bay kun je de N2 verlaten en een uitstapje maken naar een van de Zoeloekraals in de buurt van Eshowe.

De natuurgebieden

Ten zuiden van de N2 vanuit Pongola ligt het Ithala Game Reserve in een bergachtig gebied met oude rotsformaties, diepe valleien en verschillende riviertjes waar onder meer aloë’s en wilde dadelpalmen groeien. Er leven cheeta’s, neushoorns, olifanten, buffels en giraffen.

Tegen de grens met Mozambique liggen twee bijzondere parken. Ndumo Game Reserve vormt de zuidelijke grens van het gebied waar trekvogels uit Oost-Afrika komen en staat bekend om zijn vogelrijkdom (meer dan 400 soorten). Bijzonder zijn onder meer Pel’s visuil, de gekuifde parelhoen en de zwarte reiger.

Tembe Elephant Park bestaat uit dicht bosgebied, vlaktes en waterpartijen. Hier leven natuurlijk olifanten, maar ook witte neushoorns, giraffen en waterbokken. Het park is erg afgelegen en beperkt toegankelijk. Per dag mogen er maximaal tien auto’s (met vierwielaandrijving) het park in, en alleen onder begeleiding van een gids. Dat draagt natuurlijk bij aan een exclusief safarigevoel.

Aan de kust ligt het Kosi Bay Nature Reserve, waar een verlaten kustlijn het decor vormt voor de broedplaats van de zeldzame lederschildpad. Iets zuidelijker ligt Lake Sibaya, een groot zoetwatermeer met nijlpaarden en krokodillen. Beide natuurgebieden zijn onderdeel van het iSimangaliso Wetlands Park waar ook het Mkuze Game Reserve en het St. Luciameer onderdeel van zijn. Het bekende Hluhluwe-Imfolozi Park ligt westelijk van de N2 (zie ook p. 100).

Naast de natuurreservaten die door de KZN Wildlife beheerd worden, zijn er particuliere natuurreservaten, bijvoorbeeld Pumalanga Game Reserve (tel. 035-5620049) ten zuiden van Mkuze.

PRAKTISCHE INFORMATIE, Ithala Game Reserve, camping, chalets en luxe lodges, reserveren bij KZN Wildlife. Tevens (night) gamedrives en wilderness trails (tel. +27-34-9832540). Ndumo Game Reserve, hutten, reserveren bij KZN Wildlife. Gamedrives reserveren op tel. +27-35-5910058. Tembe Elephant Park, luxe tentenkamp, tel. +27-31-2029090, www.tembe.co.za. Tembe, Kosi Bay en Lake Sibaya zijn moeilijk met een gewone auto te bereiken.

Langs de kust

Richard’s Bay, dat ten oosten van de N2 aan de kust ligt, is een havenen industriestad. De haven is in twintig jaar tijd uitgegroeid tot de belangrijkste haven voor goederenvervoer in Zuid-Afrika. Daarnaast zijn er petrochemische bedrijven en een aluminiumsmelterij.

De havenstad doet haar best een aantrekkelijke toeristenstad te zijn. Een deel van de haven is gerevitaliseerd met een waterfront. Er zijn stranden, meren, een natuurgebied en je kunt er golfen, winkelen, vissen en surfen. Toch heeft de stad weinig sfeer. Voor een tussenstop kun je beter doorrijden naar het zuiden.

Mtunzini is een goed alternatief. De omgeving van het rustige plaatsje is aantrekkelijk voor zonaanbidders. Voor een actievere tijdsbesteding kun je terecht in het nabijgelegen Umlalazi Nature Reserve. Een van de wandelroutes in dit reservaat leidt door een mangrovemoeras, met onder meer boomklimmende wulken (schelpdieren).

UMLALAZI NATURE RESERVE. Camping, tel. +27-35-3401836, of huisjes, reserveren bij KZN Wildlife.

De noordkust

Over de Tugelarivier kom je in een kustgebied dat de Dolphin Coast wordt genoemd, naar de spitssnuitdolfijnen die hier voor de kust zwemmen. De Dolphin Coast is minder ontwikkeld dan de kuststrook ten zuiden van Durban. Er zijn prachtige stranden en rustige kleine baaitjes, die idyllisch ogen door de omzoming van subtropische vegetatie. Sommige stukken kust zijn gevaarlijk en het is aan te raden om alleen op beveiligde stranden te zwemmen. Daar zijn meestal netten aangebracht om de witte haaien die in de Indische Oceaan leven op een veilige afstand te houden.

Het kustlandschap wordt in de zomer opgesierd door golvende groene suikerrietvelden, die soms tot op het strand doorlopen. In het seizoen zie je vaak landarbeiders, al dan niet gewapend met kapmessen, langs de weg op een zoete stengel kauwen.

Dolphin Coast

Bij Tugela Mouth stroomt de Tugela uit de Drakensbergen in de oceaan. In het verleden speelde deze rivier als natuurlijke grens vaak een rol van belang in de conflicten tussen Europeanen en Zoeloes.

In het Harold Johnson Nature Reserve (met camping, tel. +27-32-4861574) herinneren de overblijfselen van Fort Pearson en de Ultimatum Tree daaraan. Bij de Ultimatum Tree stelden de Britten in 1878 Zoeloekoning Cetshwayo een ultimatum, omdat zij het beheer over Zoeloeland over wilden nemen. Cetshwayo kwam niet aan de eisen tegemoet en een oorlog tussen de Zoeloes en de Britten was een feit.

Verder naar het zuiden liggen Zinkwazi Beach en Blythdale Beach, kleine plaatsen met goede stranden, die in de zomer bevolkt worden door populaire surfboys.

Een paar kilometer landinwaarts ligt Stanger, de vroegere woonplaats van koning Shaka. De roemruchte Zoeloekoning, die hier in 1828 door zijn halfbroer Dingane werd vermoord, ligt begraven in de Shaka Memorial Garden.

Stanger is een industriële stad, waarvan de bevolking, die voornamelijk uit Aziaten en zwarten bestaat, opvallend verschilt van die in andere plaatsen langs de Dolphin Coast, die vooral op de welgestelde (blanke) bevolking gericht zijn. De Indiase markt en de talrijke winkeltjes maken het centrum van Stanger levendig.

In Ballito kunnen strandaanbidders hun hart ophalen. In de omgeving is een aantal mooie stranden, zoals Shaka’s Rock, Sheffield Beach en Salt Rock, waar in vroeger tijden het zout voor koning Shaka werd verzameld. Je kunt er duiken, surfen, vissen, golfen en langs dolfijnen varen.

Verder naar het zuiden ligt Tongaat, een grote plaats, waar, door hun historische band met de suikerteelt, veel Indiërs wonen. De grote Hindoestaanse gemeenschap viert elk jaar in mei of juni het kleurrijke Kavady festival.

Umhlanga Rocks (‘Plaats van het riet’), de grootste badplaats aan de noordkust, is nagenoeg vastgegroeid aan het 15 km zuidelijker gelegen Durban. Het is een luxueus en druk vakantieoord. Een populair uitstapje is een bezoek aan de Natal Sharks Board, waar je met een tuktuk, een veelkleurige Indiase taxi, naar toe kunt rijden. De Sharks Board bestudeert het gedrag van de witte haai en weert de beesten van de kust door netten in het water te plaatsen. Je kunt hier een video bekijken over het werk van de Sharks Board of zelfs met hen mee op pad om de netten langs de kust te inspecteren.

NATAL SHARKS BOARD, 1a Herwood Dr, tel. +27-31-5660499, www. shark.co.za. Geopend: ma.–vr. 8–16 uur. Voorstellingen: di.–do. 9 en 14, zo. 14 uur. Boottochten dagelijks vroeg in de morgen, alleen op afspraak (tel. +27-82-4039206) en bij voldoende animo.

Durban

Stad met een oosters tintje

Na Kaapstad en Johannesburg is Durban de derde stad van Zuid-Afrika. Net als bij de andere steden is het precieze inwoneraantal niet bekend, maar de grens van drie miljoen wordt zeker overschreden. Durban ligt aan een baai in de Indische Oceaan en is de belangrijkste havenplaats van het land.

Bij vakantiegangers staat Durban bekend om zijn subtropische klimaat, de populaire surfstranden en de goede infrastructuur en voorzieningen. De laatste jaren heeft de stad echter aan populariteit ingeboet. Beleidsmakers schrijven dit toe aan de stijgende criminaliteitscijfers (wees in het centrum en langs de boulevard op je hoede!). Bovendien is het in de zomer vaak heet en vochtig, waardoor de stad als vies en de sfeer als bedrukkend wordt ervaren.

Toch is Durban, vooral door zijn kosmopolitische karakter, boeiend. De stad huisvest het grootste gedeelte van de Aziatische bevolking van Zuid-Afrika. Zij geven delen van de binnenstad met hun winkeltjes, kleine bedrijfjes, tempels en moskeeën een eigen stempel. Ook aan het strand maakt de mengeling van culturen een bijzondere indruk. Families van Aziatische afkomst vermaken zich in het weekend op en in de omgeving van de parkeerplaatsen, terwijl prachtig uitgedoste zwarte bruidsparen foto’s laten maken in de parkjes langs de boulevard, en blanke surfers de show stelen met hun acties in de golven. Ondanks de talloze tegenstellingen lijken de verschillende werelden hier harmonieus samen te gaan. Blank, zwart en Aziaat zitten op hetzelfde strand en zwemmen in dezelfde zee. Toch zijn ook hier de grote economische verschillen zichtbaar, getuige de Zoeloevrouw die op de boulevard haar kinderen in traditionele outfit laat dansen om geld te verdienen, terwijl honderd meter verder leeftijdgenootjes (blank én zwart) onbezorgd aan hun ijsje likken.

Britten, Boeren en Indiërs

De grondvesten van Durban werden gelegd toen twee Britten in 1824 van Zoeloekoning Shaka een stuk land aan Natal Bay kregen om er een basis voor de ivoorhandel te vestigen. De langzaam groeiende nederzetting kreeg in 1835 de naam van de Kaapse gouverneur, D’Urban.

Omdat de Britten zich bedreigd voelden door de vestiging van de Voortrekkers in Natal, lieten zij troepen uit de Kaapkolonie overkomen om de nederzetting te beschermen. Ondanks deze versterking moesten de Britten in 1838 het bestuur over Durban overgeven aan de Boeren, die daarop Natal tot onafhankelijke Boerenrepubliek uitriepen. Dit was van korte duur. In 1842 wisten de Britten het bestuur over Durban weer naar zich toe te trekken en een jaar later annexeerden zij Natal, dat vervolgens door de Kaapkolonie werd beheerd.

Mede dankzij de aanleg van een spoorlijn naar het binnenland en de groei van het transport van mijnbouwproducten kon Durban aan het einde van de 19de eeuw uitgroeien tot een belangrijke havenstad. Deze ontwikkeling legde de basis voor de economische activiteiten in de huidige stad, waarbij industrie en haven nog steeds een voorname rol innemen.

Vanaf 1860 kwamen de eerste Indiase arbeiders naar Durban. Aangetrokken door de succesverhalen kwam een stroom immigranten uit India en zijn buurlanden op gang. Zo kwam in 1893 de later vermaarde Indiase staatsman Mahatma Gandhi naar Zuid-Afrika. Vanuit zijn boerderij Phoenix bij Durban gaf hij leiding aan een groep die zich verzette tegen de discriminerende politiek van de blanke regering. Maar tevergeefs. Ook Gandhi kon niet voorkomen dat de Aziatische bevolking stelselmatig benadeeld werd ten opzichte van de blanken. Ook al kregen de Aziaten meer rechten dan de zwarte bevolking, hun bewegingsvrijheid was beperkt en ook zij werden gedwongen te verhuizen naar speciaal toegewezen plaatsen. Phoenix zou tijdens de apartheid uitgroeien tot een van de grotere woongebieden van de Aziaten.

Net als andere Zuid-Afrikaanse steden groeide Durban snel vanaf het begin van de jaren negentig. De meeste nieuwkomers kwamen terecht in de townships aan de rand van de stad, die daar niet op berekend waren. Overbevolking, miserabele levensomstandigheden en politieke tegenstellingen tussen aanhangers van Inkatha en ANC leidden vanaf de jaren tachtig tot uitbarstingen van geweld, waarbij honderden mensen het leven lieten. De laatste jaren heeft de plaatselijke overheid enorm geïnvesteerd in huisvestingsprojecten en is de situatie wat verbeterd.

Kennismaking met Durban

Durban Africa, het toeristenbureau van Durban, organiseert onder begeleiding van goed geïnformeerde gidsen verschillende thematische wandelingen door de stad. Je kunt de wandelingen ook op eigen houtje maken. Informeer wel altijd naar de huidige veiligheidssituatie.

DURBAN AFRICA, aan het strand (tel. +27-31-3320451), in de Tourist Junction op de kruising van Pine en Gardiner Street (tel. +27-31-366750) en in uShaka Marina Park (tel. +27-31-3378099). Maandelijks informatieboekje: What, when, where, over Durban and Kwazulu Natal. Tevens informatie over excursies in Durban en omgeving.

Indiase wijk

De Indiase wijk ligt in het westelijke gedeelte van de binnenstad, vlak bij het Berea treinstation. Bij dit station is dagelijks een kleurige markt waar ook groente en fruit worden verkocht en de muziek keihard staat. Door de overrompelende drukte is het ook een favoriete plaats voor zakkenrollers, wees dus op je hoede.

In de nabijgelegen Victoria Street Market was vroeger een Indiase markt. Tegenwoordig zijn er ook tal van niet-Indiase winkeltjes, maar de oriëntaalse sfeer is bewaard gebleven. Er worden onder meer sieraden, kruiden, handwerkproducten, vis en vlees verkocht.

Durban
Klik op een van de volgende deelkaarten voor een vergroting: linksboven, rechtsboven, linksonder en rechtsonder.

Victoria Street leidt in oostelijke richting langs victoriaanse huizen naar Grey Street, de belangrijkste winkelstraat in de Indiase wijk. Je kunt hier heerlijk curry eten en op straat wordt van alles verkocht. Op de hoek met Queen Street staat de Juma-moskee met prachtige goudkleurige minaretten. De moskee, de grootste op het zuidelijk halfrond, kan op afspraak worden bezocht.

JUMA-MOSKEE, reserveren via tel. +27-31-3060026.

Centrum

Even ten noorden van de historische kern van Durban ligt het Old Railway Station, vroeger het belangrijkste station van Durban. Het oude stationsgebouw en de verderop gelegen werkplaats zijn van de sloop gered en prachtig gerenoveerd. In het stationsgebouw huist nu een kantorencomplex met een toeristenbureau, Tourist Junction. De oude werkplaats, The Workshop, is omgetoverd tot modern winkelcentrum. Het wandelgebied dat beide complexen verbindt, is gezellig druk met stalletjes waar allerlei koopwaar wordt aangeboden.

Ten noorden van de Tourist Junction ligt het KwaMuhle Museum waar de dagelijkse praktijk van de apartheid aansprekend in beeld wordt gebracht. In het gebouw van het oude Department of Native Affairs vind je onder meer voorbeelden van de passen die niet-blanken moesten dragen.

Het historische centrum van de stad bevindt zich rond Francis Farewell Square. Volgens de overlevering zetten Francis Farewell en zijn metgezel hier hun tentenkamp op, toen zij zich in 1924 in Natal vestigden. Aan en in de buurt van het plein staan verschillende bouwwerken met historische waarde, maar ook het eigentijdse Natal Playhouse Complex, een modern theatercomplex dat door de combinatie van overblijfselen van voormalige theaters en moderne bouwstijlen een erg opvallend uiterlijk heeft.

Aan de oostkant van het plein staat de imposante City Hall (1910), met elementen in moderne renaissancestijl, waaronder fraaie koepels. Naast de gemeentelijke diensten en de openbare bibliotheek huisvest het stadhuis ook de Art Gallery, met hedendaagse Zuid-Afrikaanse werken en het Natural Science Museum met een levensgrote dinosaurus, een Egyptische mummie en informatie over het Zuid-Afrikaanse dierenleven. De ingang aan Smith Street biedt toegang tot deze musea.

KWAMUHLE MUSEUM, Ordnance Road 130, tel. +27-31-3112223. DURBAN ART GALLERY, City Hall, Smith Street, tel. +27-31-3112265. NATURAL SCIENCE MUSEUM, City Hall, Smith Street, tel. +27-31-3112248.

Musea geopend: ma.–za 8.30–16, zo. en feestdag. 11–16 uur.

Haven

Aan de noordkant van de haven loopt Victoria Embankment, een brede autoweg. Aan de oostkant van deze kade staat aan het water de Vasco Da Gama Clock, een sierlijk ijzerwerk met een uurwerk dat de Portugese regering aan Durban heeft geschonken ter nagedachtenis aan de ontdekker van Natal, Vasco da Gama. Niet ver hiervandaan ligt het museumschip van het Natal Maritime Museum, met onder andere een mijnenveger. Vanaf deze kade kun je ook rondvaarten maken in de haven.

Even verder naar het westen staat het standbeeld van Dick King, een Britse soldaat die een rol van belang speelde in de uiteindelijke overwinning van de Britten op de Boeren op het Natalse grondgebied.

Wilson’s Wharf, nog iets westelijker en over het kleine spoorlijntje, is Durbans eerste Waterfront. Je vindt er cafeetjes, winkels, restaurants en zelfs wat uitgaansgelegenheden. Het is een heerlijke plek om op een terrasje een ijskoffie te drinken of een hapje te eten.

Het gedeelte van de haven dat nog echt in bedrijf is, ligt ten zuiden van het Albert Park. Daar liggen onder andere Graving Dock, Fish Wharf en Maydon Wharf, waar je de South African Sugar Terminals kunt bezoeken. Hier wordt alle suiker uit Kwazulu Natal opgeslagen voordat deze wordt vervoerd.

SOUTH AFRICAN SUGAR TERMINALS, 57 Maydon Road, tel. +27-31-3658153. Rondleidingen: 8.30, 10, 11.30 en 14 uur.

Golden Mile

De Golden Mile, de boulevard langs het strand aan de Indische Oceaan was vroeger ‘the place to be seen’. Vanaf de boulevard heb je zicht op uiteenlopende strandtaferelen, van de trendy surfscene tot badgasten die met kleren aan zwemmen. Op de boulevard zijn attracties zoals Snake Park en Minitown (het Madurodam van Durban) en stalletjes met etenswaar, snuisterijen en souvenirs. De kleurrijk uitgedoste riksjarijders, die alleen tegen betaling gefotografeerd willen worden, rijden toeristen een stukje langs de boulevard.

De Golden Mile heeft zeker een bepaalde aantrekkingskracht, ook op zakkenrollers, maar lijkt ook een beetje van haar allure te verliezen. Er wordt flink geïnvesteerd om het strand aantrekkelijk te houden. Een nieuwe ster aan het entertainmentfirmament is uShaka Marine World, een groot themapark aan het zuidelijke strand. Het complex heeft een indrukwekkend aquarium, een van de grootste ter wereld, een dolfinarium, een waterspeeltuin en nog veel meer. Op het aangrenzende strand kun je allerhande watersporten beoefenen en grenzend aan de pier wordt het Durban Point Waterfront gerealiseerd. Hier kun je fantastisch vis eten met uitzicht op gigantische oceaanstomers die de haven van Durban binnen komen varen.

USHAKA MARINE WORLD, tel. +27-31-3288000, www.ushakamarineworld.co.za.

Buitenwijken

Ten noorden van Victoria Street Market ligt de Greyville Race Course, waar regelmatig paardenraces worden gehouden. Het bezoek aan zo’n race is een populaire bezigheid, evenals het bijbehorende gokken. De bekendste wedstrijd is Rothman’s July op de eerste zaterdag van juli.

Ten zuidwesten van de renbaan ligt Durbans Botanical Garden. Behalve de flora van verschillende vegetatiezones uit het land heeft de tuin een bijzondere collectie palmvarens en een orchideeënhuis.

In de buurt van renbaan en botanische tuin ligt een bijzonder museum, het Killie Campbell Museum, in een Kaaps-Hollands huis. Hier zijn een bibliotheek, een etnologische verzameling (met onder andere kralenwerk van de Zoeloes) en de meubelcollectie van de Britse kolonist William Campbell bij elkaar gebracht en wordt werk van zwarte kunstenaars tentoongesteld.

Ten zuiden van het centrum, in Chatsworth, een wijk met veel Aziatische bewoners, ligt de Temple of Understanding, een indrukwekkende Krisjna-tempel uit 1985. Combineer een bezoek aan de blinkende meditatieruimte van de tempel met een heerlijke vegetarische maaltijd in het bijbehorende restaurantje, waar je met andere gasten een tafel kunt delen.

De tempel wordt soms ook aangedaan tijdens georganiseerde excursies, die je een completer beeld van Durban kunnen geven. Bijvoorbeeld door een bezoek aan Cato Manor, een township met een bewogen geschiedenis van bewoning door Indiërs en zwarten en een enorme toestroom van migranten na 1994. Na jarenlange investeringen zijn delen van de wijk flink opgeknapt, terwijl in andere delen de levensomstandigheden erbarmelijk zijn.

BOTANISCHE TUIN, tel. +27-31-3091170. Geopend: dag. 7.30–17.15 uur.

KILLIE CAMPBELL MUSEUM, 220 Marriot Road, tel. +27-31-2073432. Bezoek op afspraak op ma.–vr. 8.30–16.30 uur.

KRISJNA-TEMPEL, Florence Nightingale Drive, Chatsworth, tel. +27-31-4033328.

EXCURSIES. Informeer voor de mogelijkheden bij het toeristenbureau.

De zuidkust

De zuidkust bestrijkt het kustgebied ten zuiden van Durban en loopt van Amanzimtoti tot Port Edward. De groene kuststrook, bezaaid met palmen en bananenbomen, wordt regelmatig onderbroken door lagunes van rivieren die hier de zee in stromen. De uitstekende stranden zijn de belangrijkste aantrekkingskracht van het gebied.

De temperaturen zijn het hele jaar door aangenaam, hoewel het in de zomer in combinatie met de hoge luchtvochtigheid vreselijk heet kan zijn. De populairste sport langs het strand is ongetwijfeld het golfsurfen. Daarnaast valt er ook te waterskiën, kanoën, duiken en vissen.

Met uitzondering van het industriële Port Shepstone zijn alle plaatsen langs de kust volledig afhankelijk van het toerisme. Het is dan ook niet verwonderlijk dat het kustgebied is volgebouwd met vakantieflats, vakantieparken en centra met alle mogelijke faciliteiten voor sport en ontspanning. In de drukke zomer waan je je hier langs de Griekse of Spaanse kust. In de winter is het rustiger en nog steeds aangenaam met temperaturen van een graad of twintig.

De kalme winter wordt in juni of juli opgeschrikt door de ‘sardin run’. Sardines komen dan in groten getale van de zuid- en westkust naar het warme water van de Agulhasstroom om kuit te schieten ( p. 249).

Sunshine Coast

De Sunshine Coast loopt van Amanzimtoti tot Mtwalume. Amanzimtoti, vol vakantieappartementen, is langzamerhand een onderdeel van Durban geworden. De beste surfstranden bevinden zich volgens kenners in de buurt van Umkomaas. Umkomaas en Scottburgh staan te boek als goede duikplekken; de Aliwal Shoal bij Umkomaas behoort zelfs tot de top 10 van duikplekken in de wereld omdat je er onder meer tijgerhaaien kunt zien.

Tussen Umgaba en Widenham, bij Shell Ultra City, liggen de Umnini Craft Stalls, waar Zoeloevrouwen hun handwerk verkopen. In Croc World, tussen Umkomaas en Scottburgh, kun je krokodillen, slangen en roofvogels bewonderen. Het bijbehorende restaurant serveert krokodillenvlees, dat het midden houdt tussen kip en vis. Ten slotte is er in de buurt van Sezela, bij Selborne Lodge, een uitstekende 18-holesgolfbaan. Alleen met deze green verdient de zuidkust al bijna de bijnaam ‘Golf Coast’.

DUIKEN. Informatie over duiken en accommodatie op www.aliwals-hoal.co.za.

CROC WORLD, aan de R102, tel. +27-39-9761103. Geopend: ma.–zo. 9–17 uur. Voedertijd: 11 en 15 uur.

Hibiscus coast

De Hibiscus Coast, van Hibberdene tot Marina Beach, wordt gedomineerd door Port Shepstone en Margate. Port Shepstone is de oudste stad en het commerciële centrum van de zuidkust. Vanuit Port Shepstone rijdt een stoomtrein, de Banana-Express, naar het westelijker gelegen Izotsha en Paddock. De trein maakt een boeiende tocht langs plantages met bananen en suikerriet en Zoeloedorpjes van het voormalige thuisland KwaZulu. Natuurliefhebbers kunnen naar het Oribi Gorge Nature Reserve, waar de Umzimkulwanarivier een prachtig ravijn in het zandsteengebergte heeft geslepen. Het ravijn is 24 km lang, 5 km breed en 400 m diep. Wandelend kun je genieten van de prachtige natuur en het rijke vogel- en dierenleven.

Het zuidelijker gelegen Margate is voor jeugdige vakantiegangers uitgegroeid tot het populairste vakantieoord aan de zuidkust. Compleet met schoonheidswedstrijden, disco’s, live cabaret en een amusementspark.

BANANA-EXPRESS. Reserveren via tel. +27-82-7812492.

ORIBI GORGE NATURE RESERVE. Camping en hutten reserveren bij KZN Wildlife.

Port Edward

Port Edward is de zuidelijkste kustplaats van Kwazulu Natal. Vergeleken met de andere kustplaatsen is het een kleine en relatief rustige plaats, met bovendien een iets koeler klimaat. Een verademing voor de vermoeide reiziger die in een aangename omgeving van de zon wil genieten. Van de verschillende kustreservaten staat het Trafalgar Marine Reserve bekend om zijn goede surfmogelijkheden.

Naast genieten van zon en strand kun je ten zuiden van Port Edward op de Mzamba Village Market leuke souvenirs kopen. De markt en bijbehorende werkplaatsen zijn onderdeel van een project dat werkt aan de professionalisering van kunstnijverheidproducenten.

Natalse Drankensbergen

De Drakensbergen, de grootste bergketen van het land, beslaan een gebied dat vanuit Mpumalanga richting het zuiden loopt en langs de grens met Lesotho tot in het noorden van de provincie Oost-Kaap doorgaat. De bergketen is niet over de gehele lengte prominent aanwezig. Tussen de hooggebergtes van de Natalse en de Transvaalse Drakensbergen ligt een minder hoog gedeelte, dat morfologisch gezien bij de bergketen hoort, maar niet duidelijk als zodanig in het landschap herkenbaar is.

De Drakensbergen zijn ongeveer 30 miljoen jaar geleden ontstaan. Het gebied bestond toen uit een rotsplateau van zandsteen. Door scheuren in dit plateau konden lavamassa’s naar boven dringen en ontstonden basaltbergen met een hoogte tussen de 1000 en 4000 m. In de loop van de eeuwen hebben rivieren talloze dalen in de basaltbergen geslepen, waardoor op sommige plekken het zandsteen weer aan de oppervlakte komt.

Het gebergte dankt zijn naam aan de Boeren die in het silhouet van de bergen een draak zagen. De Zoeloes noemen de bergen Quathlamba (‘Muur van speren’), naar het natuurlijke obstakel dat de bergen vormden bij de uitbreiding van het Zoeloerijk aan het begin van de 19de eeuw.

In de Natalse Drakensbergen heerst een gematigd klimaat: de zomers zijn warm en de winters aangenaam koel. De winternachten zijn koud en het kwik daalt regelmatig onder het vriespunt. Sneeuwval is niet uitzonderlijk en de hoogste bergtoppen blijven vaak enkele weken met sneeuw bedekt.

De vegetatie in de Drakensbergen varieert van (sub)alpiene begroeiing, zoals korstmossen en heide, tot orchideeën, geelhout en protea’s. Ook de dierenwereld is divers. Er leven onder andere zebra’s, elanden, hartenbeesten, duikers, klipspringers, luipaarden en verschillende vogelsoorten, waaronder de zeldzame lammergier.

Met de hoogste bergtoppen van het land en de talrijke mogelijkheden tot een actieve tijdsbesteding is dit berggebied een populaire vakantiebestemming.

De Natalse Drakensbergen bestaan uit drie delen: de Noordelijke Bergen, met onder andere het Royal Natal National Park, de Centrale Bergen, met onder meer Giant’s Castle Game Reserve, en de Zuidelijke Bergen, met de Sani Pass naar Lesotho. Tezamen vormen deze gebieden het Ukhahlamba Drakensberg Park, dat in 2001 door de UNESCO als werelderfgoed werd erkend.

Noordelijke Bergen

De Noordelijke Bergen beslaan het gebied tussen Royal Natal National Park in Kwazulu Natal en Golden Gate Highlands National Park in Vrijstaat. De Oliviershoek Pass (R74) vormt een schitterende verbinding tussen beide provincies, met prachtige vergezichten in de richting van Harrismith en Bergville. Bergville is de toegangspoort tot de Noordelijke Bergen.

Het Royal Natal National Park geldt voor velen als het mooiste gebied van de Natalse Drakensbergen. Het karakteristieke amfitheater, een 8 km lange halvemaanvormige ronding in de hoofdmuur van basalt, vormt een opvallende verschijning in het landschap en is van grote afstand te herkennen. In het park liggen drie indrukwekkende bergtoppen: de Sentinel (3165 m), de Eastern Buttress (3047 m) en de Mont-aux-Sources (3284 m). De laatste top dankt zijn naam aan de verschillende bronnen die er ontspringen. Een daarvan is de Tugelarivier, die even later zo’n 850 m naar beneden stort op weg naar de Indische Oceaan.

Het park biedt verschillende wandelmogelijkheden. Voor ervaren wandelaars zal de beklimming van de Mont-aux-Sources, die 2 dagen in beslag neemt, een mooie uitdaging zijn. Door de mogelijke overbelasting van de natuur is deze piek slechts toegankelijk voor een beperkt aantal mensen, dat zich van tevoren moet aanmelden. Kortere en minder zware wandelingen zijn er ook, variërend van een fikse tocht naar Witsieshoek (met restaurant) of de Tugelakloof, tot een ‘ommetje’ naar de rotstekeningen bij Sigugudu Shelter, waar je kunt genieten van mooie vergezichten en de geluiden en geuren uit de dorpjes in de buurt.

ACCOMODATIE THENDELE CAMP, bereikbaar via de R74 ten noordwesten van Bergville, tel. +27-36-4386303/310. Camping, huisjes of lodge, reserveren bij KZN Wildlife.

Centrale Bergen

De Centrale Bergen beslaan het gebied dat wordt begrensd door Giant’s Castle Game Reserve in het zuiden en Cathedral Peak in het noorden. Uitdagende beklimmingen maken dit deel voor bergbeklimmers het interessantst. Zij kunnen zich in het zweet werken op Cathkin Peak (3181 m), Monk’s Cowl (3234 m) en Champagne Castle (3377 m). Andere toppen, zoals Cathedral Peak (3004 m), zijn ook geschikt voor geoefende wandelaars. Ook mountainbikers en minder ervaren wandelaars kunnen hier hun hart ophalen; vanuit Didima Camp zijn routes uitgezet.

BEREIKBAARHEID. De routes naar Champagne Castle, Monk’s Cowl en Cathkin Peak beginnen bij het kantoor van het Monk’s Cowl State Forest, vlak bij het Champagne Castle Hotel aan de R600 ten zuiden van Winterton. De noordelijker gelegen Cathedral Peak, Inner Horn, Outer Horn en de Bell zijn bereikbaar vanaf het Cathedral Peak Hotel en het kantoor van het Cathedral Peak State Forest, 30 km ten westen van Winterton. ACCOMMODATIE. Didima Camp, camping en luxe chalets, reserveren bij KZN Wildlife.

In het Giant’s Castle Game Reserve wisselen mooie berglandschappen met de indrukwekkende pieken van de Injisuthi (3409 m) en Giant’s Castle (3314 m) en heuvelachtige grasvlaktes elkaar af. Het reservaat (345 km²) werd in 1903 opgericht om de elandantilope te beschermen.

Er zijn twee kampen, vanwaar verschillende wandelpaden zijn uitgezet die voor iedereen toegankelijk zijn. Ervaren bergsporters kunnen gebruikmaken van bergpaden en klimroutes. Daarnaast kun je er ook paardrijden en vissen en van mei tot september kun je vanuit een schuilhut lammergieren observeren.

Het erfgoed van de Bosjesmannen die hier tot het midden van de 19de eeuw leefden, is op verschillende plekken bewaard gebleven. In Main Cave, vlak bij Main Camp, zijn meer dan 500 tekeningen te bezichtigen.

GIANT’S CASTLE GAME RESERVE, tel. +27-36-3533718. Er zijn twee kampen: Main Camp heeft cottages en bungalows, en Injisuthi Camp een camping en huisjes. Reserveren bij de KZN Wildlife, geldt ook voor berghutten en wilderness trails. Main Camp is bereikbaar over gedeeltelijk onverharde weg ten westen van Estcourt of Mooirivier. Injisuthi Camp is bereikbaar via Loskop.

Zuidelijke Bergen

De Zuidelijke Bergen liggen een beetje afgelegen en zijn op toeristisch gebied relatief minder ontwikkeld dan de andere delen van de Natalse Drakensbergen. Toch is het landschap er niet minder spectaculair. De belangrijkste attractie van dit gebied is de Sani Pass, de hoogste pas van Zuid-Afrika. Een kronkelende onverharde weg leidt langs adembenemende rotsformaties en fantastische uitzichten. De weg, die ook gebruikt wordt door karavanen van muilezels, is alleen begaanbaar met een auto met vierwielaandrijving. Het is de enige verbinding over de weg naar Lesotho tussen de 250 km van Bushman’s Nek in het zuiden en Royal Natal National Park in het noorden. Voor het Camel Trophy-gevoel kun je zo’n tocht georganiseerd ondernemen. Eenmaal op de top kun je heerlijk lunchen, kennismaken met de lokale bevolking, een verkwikkende wandeling maken of een ritje op een paard. Vanaf de Sani Pass vertrekt een vijfdaagse wandeling, de Giant’s Cup Hiking Trail, door prachtige berglandschappen en langs rotstekeningen van de Bosjesmannen naar Bushman’s Nek. Op deze 60 km lange tocht overnacht je in berghutten.

TOURS NAAR DE SANI PASS, Sani Pass Tours, tel. +27-33-7011064, www.sanitours.co.za.

GIANT’S CUP HIKING TRAIL, reserveren bij KZN Wildlife.

GRENSOVERGANG. Grensovergang naar Lesotho over de Sani Pass is dag. geopend: 8–16 uur.