41
Mark liep naar buiten en voelde de aangename warmte van de zonnestralen op zijn gezicht. Vogels kwetterden en de lucht rook kruidig naar de nabijgelegen bossen.
Op zijn aanraden had Nicole op een bankje in het park voor het districtsziekenhuis van Freudenstadt op hem gewacht. Ze was nog altijd krijtwit, maar zag er alweer wat beter uit, vond Mark. Op weg naar de kliniek had ze naast de bewusteloze paddestoelenverzamelaar op de achterbank van de oude Volkswagen gezeten en had ze Ellen vastgehouden. Nicole was lijkbleek geweest en Mark had zich zorgen om haar gemaakt. Maar intussen hadden de zon en de frisse lucht hun uitwerking gehad en leek Nicole de eerste schok te hebben verwerkt.
Toen ze hem zag, sprong ze op en ging ze hem tegemoet.
‘Hoe gaat het met haar? Wat zegt de arts?’
Mark doorzocht zijn jasje naar sigaretten en vond die. Hij liet zijn Zippo-aansteker dichtklappen en nam een diepe trek van zijn sigaret, voor hij antwoordde.
‘De snijwonden in haar arm zijn diep. Ze heeft een pees en een spier doorgesneden, waardoor haar hand waarschijnlijk stijf zal blijven. Maar het bloedverlies is niet zo erg als het in eerste instantie leek. Ik maak me meer zorgen om haar geestelijke toestand. Ze is volkomen afwezig en reageert nergens op.’
‘En Masurke?’
‘Hij heeft tamelijk veel bloed verloren, ze hebben hem een transfusie moeten geven. Maar hij is sterk, hij redt het wel.’
Mark ging op een van de bankjes zitten en nam weer een diepe trek van zijn sigaret. Nu de opwinding minder begon te worden bij hem, schoten de tranen in zijn ogen.
‘Het is pas een paar dagen geleden; we zaten in Ellens kantoor en zij vertelde me dat ze knikkende knieën had. Vlak daarvoor had een van haar patiënten zich bijna van het leven beroofd; Ellen had kon het maar net verhinderen. En nu…’ Hij moest slikken voordat hij verder kon praten. ‘Nu voel ik hetzelfde, omdat ik bij háár het ergste heb kunnen voorkomen.’
Nicole ging naast hem zitten en raakte zijn schouder aan. Ze zwegen een tijdje en Mark probeerde zichzelf weer onder controle te krijgen. Hij was nog in shock en moest zich daartegen verzetten.
Na een poosje zei Nicole: ‘Raar, hoor. Ik kende haar alleen als Lara. Heeft Annemarie dan echt gedacht dat ze door Lara’s naam te veranderen al die vreselijke herinneringen zou laten verdwijnen?’
‘Het maakt niet uit wat haar moeder heeft gedacht, ze heeft het daarmee nog veel erger gemaakt,’ zei Mark en hij drukte de sigaret uit. ‘Ik denk dat ze daarmee Ellens… ik bedoel natuurlijk Lara’s stoornis heeft opgewekt.’ Hij schudde zijn hoofd. ‘Het zal nog een tijd duren voordat ik aan die naam gewend ben.’
‘Wat is er precies met Lara aan de hand?’ wilde Nicole weten.
‘Op dit moment heb ik alleen nog maar een vermoeden, maar ik ben er vrij zeker van dat ik gelijk heb. Het wordt wel een dissociatieve fugue genoemd, een soort identiteitsvlucht. Mensen vluchten na een traumatische gebeurtenis in een andere identiteit. Ze verlaten hun persoonlijke omgeving volledig. Daarbij geven ze zich uit voor een andere persoonlijkheid en zijn ze er ook rotsvast van overtuigd die persoon te zijn. Dat heeft niets te maken met een klassieke verdringing, waarbij iemand bewust niet meer aan iets traumatisch wil worden herinnerd. Het is veel meer een soort onderbewuste beschermfunctie, waar de betrokkene geen controle over heeft. In de regel zijn deze mensen psychopathologisch volkomen onopvallend, en je neemt van hen aan dat ze de persoon zijn die ze voorgeven te zijn.
‘Maar je kunt toch niet iedereen om je heen bedotten?’
Mark lachte vermoeid. ‘O jawel, dat kan. Daar ben ik misschien wel het beste bewijs van, net als haar vriend. Die twee zijn al een hele tijd samen, en Chris is zelf psychiater. Zelfs hem is niets opgevallen. Hoewel, en nu spreek ik vooral uit eigen ervaring, ik nog nooit heb gehoord van een fugue die zo lang is volgehouden. Ellen… Lara moet die andere persoonlijkheid al jaren zijn geweest. In elk geval lang genoeg om zich haar ware identiteit niet meer te kunnen herinneren. Ze had haar daadwerkelijke identiteit scherp voor ogen en de andere heeft ze verdrongen.’
‘En dat is allemaal mijn schuld.’ Nicole greep naar Marks sigaretten, hanteerde met trillende handen de aansteker en slaagde er uiteindelijk in een sigaret op te steken. Hoestend blies ze de rook uit.
‘Dit is mijn tweede.’ Ze veegde de tranen uit haar ogen. De eerste heb ik samen met Lara in het bos gerookt. Toen was ik twaalf of zo. Daarna wilde ik eigenlijk nooit meer.’
Mark keek haar indringend aan en stelde de vraag, die hem sinds de voorvallen bij het pompstation en in het bos niet meer met rust liet. ‘Nicole, wat is er toen eigenlijk gebeurd?’
Ze inhaleerde weer, hoestte weer en drukte de sigaret uit. ‘Toen… toen het was gebeurd, wilde Lara’s vader dat het in geen geval in de openbaarheid zou komen. Hij had een hoge positie bij de een of andere universiteit en was bezorgd om zijn reputatie. Hij had genoeg geld om het zwijgen van een paar mensen te kopen, maar dat had hij eigenlijk helemaal
niet moeten doen.’
‘Waarom niet?’
‘U bent waarschijnlijk niet op het platteland opgegroeid?’
‘Nee, ik ben een stadskind.’
‘Dat dacht ik al. Bij ons weet iedereen alles over elkaar, maar er wordt gedaan alsof de wereld perfect is. Niemand wil iets weten van de onaangename dingen. Die zwijgen ze liever zo lang dood, totdat iedereen ze daadwerkelijk is vergeten. Dat was altijd al zo. Niet voor niets vermijdt iedereen die pentagrammen bij de ruïne.’
‘Maar daarmee kun je toch niet terugdraaien wat er is gebeurd?’
Ze schudde haar hoofd. ‘Natuurlijk niet, maar leg dat maar eens aan hen uit. Nee, die mensen willen hun wereld intact houden. Tegen elke prijs als het moet. Ze willen niets weten van wat er bij de ruïne is gebeurd. Niet van die gek, die zijn familie en de hoeve heeft verbrand, en ook niet van wat Lara is overkomen.’
‘Over wat voor gek hebt u het?’
‘Hij heette Alfred Sallinger,’ zei Nicole. ‘De hoeve was van hem. Voorzover ik weet, moet hij een van de velen zijn geweest die in 1910 geloofde dat de wereld zou vergaan door de komeet Halley. Mijn grootvader heeft me verteld dat Sallinger alleen nog maar dronken was en dat hij zijn huis en hoeve had vergokt. Toen de komeet toch niet insloeg, zaten Sallinger en zijn gezin financieel en maatschappelijk aan de grond. In zijn radeloosheid moet Sallinger zijn verstand hebben verloren. Hij vermoordde zijn vrouw, sloot zijn kinderen in het huis op en stak de hoeve in brand. Ook hijzelf kwam daarbij om het leven.
Sindsdien wordt er gezegd dat de rusteloze geesten van het gezin tot op de dag van vandaag op die plek rondwaren. En er wordt ook gezegd dat iedereen die te dicht in de buurt van de ruïne op dat vervloekte stukje aarde komt waanzinnig wordt.’ Ze glimlachte bitter. ‘Zoals het er nu uitziet, is dat meer dan bijgelovige praat. Ik heb me al die tijd afgevraagd wat er van Lara was geworden. Haar moeder kon ik het niet meer vragen, want zij heeft Lara in een of ander internaat gestopt en is een paar jaar later gestorven.’
‘En haar vader?’
‘Aan hem heb ik nooit iets kunnen vragen. Hij is niet lang daarna getrouwd met een vrouwelijke professor en is later naar Engeland gegaan. Oxford, geloof ik. Geen idee waar hij nu is. Maar weet je wat pas echt vreemd is?’
‘Wat dan?’
‘Een paar dagen geleden was ik in Fahlenberg. Ik moest bij dat nieuwe motorenbedrijf speciale onderdelen afhalen voor een klant. Geen idee waarom, maar op de een of andere manier moest ik aan Lara denken. Misschien is ze hier wel, dacht ik, en ik heb dat zelfs nagekeken in het telefoonboek. Dat ze nu Ellen Roth heette, kon ik natuurlijk niet weten.’
‘Nicole,’ Mark boog zich naar haar toe, ‘ik kan me voorstellen dat het moeilijk voor je is om erover te praten, maar je moet me nu vertellen wat er toen gebeurd is. Alleen zo kan ik Lara misschien helpen. Wat heeft ze daar in godsnaam meegemaakt?’
Nicole slikte. In haar ogen stonden tranen. ‘Je hebt gelijk, Mark, het is inderdaad verdomd moeilijk. Maar ik geloof dat het er nu gewoon uit moet. Binnen deze muur van zwijgen was het ongelofelijk moeilijk om alle stukjes op hun plek te leggen. Ik heb er jaren voor nodig gehad, maar op een bepaald moment is het toch gelukt. Ik… o god, ja, ik zal het je vertellen. Hopelijk zullen we daarna eindelijk allemaal vrede vinden.’
Ze begon te vertellen, en van wat Mark te horen kreeg, stolde het bloed in zijn aderen.