Inleiding

DE ROMEINSE MAANDEN

Januarius (januari, 29 dagen)

Februarius (februari, 28 dagen)

Martius (maart, 31 dagen)

Aprilis (april, 29 dagen)

Maius (mei, 31 dagen)

Junius (juni, 29 dagen)

Quinctilis (juli, 31 dagen)

Sextilis (augustus, 29 dagen)

September (september, 29 dagen)

October (oktober, 31 dagen)

November (november, 29 dagen)

December (december, 29 dagen)

Kalenden: de eerste dag van de maand

Nones: de vijfde of zevende dag

Iden: de dertiende of vijftiende dag

CHRONOLOGIE

Het verhaal begint op 9 augustus 48 v.Chr. Sommige hier genoemde data zijn schattingen. 

De lemmata betreffende Cassandra zijn fictief.

82-80 v.Chr. Sulla regeert Rome als dictator.

73 v.Chr. De Vestaalse Fabia wordt berecht wegens verbreking van haar kuisheidsgelofte met Catilina. Spartacus organiseert de grote slavenopstand, die het jaar erop wordt neergeslagen. 

63 v.Chr. Cicero treedt aan als consul; hij onderdrukt de samenzwering van Catilina.

56 v.Chr. April: Marcus Caelius wordt berecht wegens moord, waarbij Cicero optreedt als zijn advocaat; achter de vervolging steekt Clodia. 

55 v.Chr. 18 november: huwelijk van Milo en Fausta. 

52 v.Chr. 18 januari: Clodius wordt vermoord.

April: Milo wordt berecht wegens de moord op Clodius, waarbij Cicero optreedt als zijn advocaat en Marcus Antonius als aanklager; hij wordt veroordeeld en vlucht naar Massilia.

49 v.Chr. 10 of 11 januari: Caesar steekt de Rubicon over.

17 maart: Pompejus vlucht over de Adriatische Zee naar Hellas.

19 mei: Cicero's dochter Tullia baart een kind dat korte tijd later sterft.

7 juni: Cicero verlaat Italia om zich in Hellas bij Pompejus te voegen.

2 augustus: het leger van Pompejus in Hellas geeft zich over aan Caesar.

Oktober: Massilia geeft zich over aan Caesar, die gratie verleent aan alle ballingen met uitzondering van Milo. Caesar keert terug naar Rome om voor elf dagen het dictatorschap te aanvaarden, met het doel verkiezingen te houden; Caelius wordt tot praetor gekozen. 

November: het nieuws van Curio's dood in Africa bereikt Caesar in Rome.

48 v. Chr. 5 januari: Caèsar steekt de Adriatische Zee over.

Eind februari: Caelius richt zijn tribunaal op naast Trebonius en lokt een rel uit.

Eind maart: Marcus Antonius steekt de Adriatische Zee over om zich bij Caesar te voegen. Caelius lokt opnieuw onlusten uit.

April: Pompejus en Caesar bereiden militaire operaties voor bij Dyrrachium. De Senaat veroordeelt Caelius. Milo ontsnapt uit Massilia en keert terug naar Italia.

17 juli: Pompejus brengt Caesars leger zware verliezen toe bij Dyrrachium. Caesar besluit zich terug te trekken. Het strijdtoneel verplaatst zich landinwaarts naar Thessalia. 

5 augustus (de Nonen van Sextilis): Cassandra wordt vermoord.

9 augustus: Cassandra wordt begraven. Caesar en Pompejus binden de strijd aan bij de stad Pharsalus in Thessalia.

Cassandra:

Apollo, Apollo! Heer van de wegen,

mijn ondergang. Weer hebt gij mij

verslagen, nu voorgoed.

Koor:

Na de duisternis van haar uitlatingen

ga ik verbijsterd door een nevel van

voorspellingen.

-Aeschylus, Agamemnon 1080-82; 1112-13