7 De afschuwelijke moord op de Herengracht

De Amsterdamse Hendrik Knuif is wat we tegenwoordig een psychopathisch moordenaar noemen. Toen hij nog in Hengelo woonde, belandde hij in het krankzinnigengesticht nadat hij zijn vrouw en zijn zevenjarige kind met een scheermes de hals doorsneed. Helaas blijkt het tbs -probleem van alle tijden: hij werd vroegtijdig vrijgelaten met als gevolg ‘De afschuwelijke moord op de Herengracht’, waar de 19e-eeuwse kranten uitgebreid van berichtten.

Herengracht, vrijdag 27 februari 1880, heel vroeg, door een van onze verslaggevers – Het miezerde al vanaf het moment dat politieagent Van der Meulen aan zijn nachtelijke ronde begon. Water liep met straaltjes over zijn gezicht in zijn volle baard. Onder een van de nieuwe kroonlantaarns in de Reguliersdwarsstraat probeerde hij zijn pijp weer aan het branden te krijgen. Tevergeefs, ook zijn tabak was nat. In de verte sloegen de kerkklokken het derde uur. Door de gestaag vallende regen klonk het alsof er een deken over de klokken was gelegd. Alles was rustig. Wie zou zich nu met dit hondenweer op straat wagen? Van der Meulen borg zijn pijp op en vervolgde zijn ronde. Op het Rembrandtplein klampt een man met verwilderde gelaatstrekken en in hysterische toestand politieagent Van der Meulen aan: ‘Ik heb een moord gepleegd. Ik heb mijn zuster vermoord…’

Hendricus Wilhelmus Bernardus Knuif was 46 jaren oud en schilder van beroep. Zijn zuster was sinds een tal van jaren huishoudster bij de heer Corver Hooft aan de Herengracht. Ze was goed en edel, echt een voorbeeld voor

anderen. De moordenaar was toegestaan om nu en dan, voor de veiligheid van het huis en wat er zich in bevond, er de nacht door te brengen. Dit verklaart zijn aanwezigheid daar ten huize in de nacht van donderdag op vrijdag.

Knuif, die geen minnaar was van het schone geslacht, koesterde meer haat dan liefde voor de vrouwen en dit gepaard met zijn lust tot moorden leidde hem er toe de gruwelijke daad te verrichten.

Reeds sinds een paar dagen was hij van plan om zijn zuster Catharine Elisabeth te vermoorden. Hij had een paar dagen te voren een flesje alcohol gekocht, dat hij bij een goede gelegenheid wilde gebruiken als slaapmiddel. Eindelijk was het door hem gewenste tijdstip daar. Donderdagavond had hij met zijn zuster ‘een kaartje zitten spelen’. Ze hadden een kopje koffie gebruikt en daarna een glaasje anisette. Hij moet deze gelegenheid hebben aangegrepen om een deel van de alcohol in het glaasje van zijn zuster te werpen om haar ’s nachts beter en vaster te doen slapen. Het kaartspelen werd gestaakt en ’s avonds om ruim halfelf ging men naar bed.

Knuif had het grote broodmes, dat hij reeds voor die tijd scherp had gemaakt, mee naar boven genomen. Een halfuur wachtte hij en na verloop van tijd ging hij naar het slaapkamertje van zijn zuster en toen hij merkte dat ze nog wakker was, deed hij het haar voorkomen alsof hij naar het toilet moest. Hij begaf zich weer naar zijn slaapplaats en wachtte met alle geduld een uur lang.

Daarna begaf hij zich opnieuw naar het slaapkamertje en vond daar zijn zuster liggend op haar rug met de handen gevouwen in slaap. Hij haalde zijn mes voor de dag, zette dit met alle kracht op haar keel en sneed diep in haar strot. Als kroon op zijn euveldaad haalde hij met alle kracht het mes nog eens terug, zodat het gehele strottenhoofd werd doorgesneden en de arme vrouw zonder zich te kunnen verweren en zelfs zonder een enkele kreet of zucht te kunnen slaken, plotseling stierf.

Na de daad gepleegd te hebben, had de moordenaar als ’t ware zijn verstand verloren. Hij liep razend door de kamer. Eindelijk kwam hij weer bij zinnen. Hij waste het bloed van het mes, waarmee hij de ongelukkige daad gepleegd had, en nam een ander mes. Hij besmeerde dit met bloed en legde dit bij het lijk om de gedachte aan zelfmoord ingang te doen vinden. Later kwam hij tot andere gedachten. Toen nam hij de sleutel, ging daarmee de deur uit en sloot de deur. Hij liep de straat op met het doel zich bij de politie aan te geven. Op het Rembrandtplein ontmoet hij de eerste agent en hij verhaalde aan hem het gebeurde.

De nietsverbloemende illustratie en het bericht over de moord zijn afkomstig uit het Geïllustreerd Politie Nieuws van
februari 1880. Voor nog een spectaculair bericht uit deze sensatiekrant zie ‘De kindermoord op de Kattenburgerstraat’.