16 Het helderziende hondje

Tijdstip: 10 juli 1584

Plaats: Delft

Auteur: Onze redacteur

Willem van Oranje redde was al meerdere keren aan de dood ontsnapt voor hij in 1584 door Balthasar Gerards werd vermoord. Een spectaculaire ontsnapping had hij te danken aan een helderziende spaniël. Het Nederlandse kooikerhondje dat van dit hondje zou afstammen, wordt daarom ook wel het Willem de Zwijgerhondje genoemd.

In het najaar van 1572 bivakkeerde Willem van Oranje bij het Franse dorpje Hermigny op nog geen drie kilometer van Le Havre. Daar sloeg op 11 september Don Frederik, de zoon van de beruchte hertog van Alva, met vierduizend van zijn beste mannen zijn kamp op. Hij was er op gebrand om voor eens en altijd met Willem van Oranje af te
rekenen en besloot diezelfde nacht nog een ‘encamisada’,
een verrassingsaanval, uit te voeren op het kamp van de prins. Hij koos zeshonderd mannen bewapend met haakbussen en degens en stuurde deze onder leiding van Julian Romero richting Hermigny. De soldaten droegen hun kleren over hun harnas om elkaar zo in het donker te herkennen. Zonder problemen bereikten zij het kamp van de prins. Daar werden een voor een de schildwachten uitgeschakeld en wat volgde was een ware slachtpartij. Het leger van de prins werd zonder enige waarschuwing over de kling gejaagd. Zeshonderd soldaten van het prinselijke leger werden aan het zwaard geregen. Vele anderen kwamen om in de vlammen of verdronken in het riviertje dat buiten het kamp stroomde. De Spanjaarden zelf verloren die nacht nog geen zestig man. Een paar onverschrokken soldaten met Julian Romero voorop, rende meteen naar de tent van de prins. Hij en zijn lijfwachten waren in een diepe slaap verzonken. Een kleine spaniël, vergelijkbaar met het huidige kooikerhondje, die altijd aan het voeteneind van de prins lag te slapen, was gelukkig wel een betrouwbare wacht. Het beestje sprong op en begon woest te blaffen toen hij de vijand hoorde naderen. Hij likte en krabde aan het gezicht van zijn meester om hem wakker te maken. Net op tijd wist de prins op zijn al gezadelde paard te springen. Op dat moment bereikten de Spanjaarden zijn tent. Zij stormden naar binnen en vermoordden de dienaars van de prins. Buiten volgden twee secretarissen, die net hun paard hadden weten te zadelen, hun bloedig voorbeeld.

De prins wist te ontsnappen en hield sindsdien altijd een zelfde hondje in zijn slaapkamer.

Dat het hondje echt een bijzonder plek innam in het leven van Willem van Oranje bleek ook weer toen Willem aan zijn onfortuinlijk einde kwam. Zijn trouwe viervoeter weigerde te eten en stierf niet lang daarna. Het hondje werd samen met zijn baasje vereeuwigd op het praalgraf in de Nieuwe Kerk te Delft. Aan het voeteneind, waar hij altijd sliep.