Voorwoord

Spreekwoorden zijn opmerkelijke verschijningen in onze taal. In een gesprek dat in de verste verte niets met schapen te maken heeft, kan iemand opmerken: als er één schaap over de dam is, volgen er meer en niemand zal hem meewarig aanstaren en denken dat hij een klap van de molenwiek heeft gehad. Spreekwoorden zijn levenswijsheden die op een bijzondere manier gepresenteerd worden. In plaats van te zeggen dat kleine kinderen meer horen en begrijpen dan je zou denken, zegt het spreekwoord: kleine potjes hebben grote oren. De beeldspraak waarop spreekwoorden berusten, gaat vaak al honderden jaren mee. Al regent het varkens… vertelt dan ook niet alleen wat spreekwoorden betekenen – veel spreekwoorden zijn zo bekend dat dat niet eens nodig is – maar laat ook zien waar ze vandaan komen. Bij het scheiden van de markt leert men de kooplui kennen, dat is bekend. Maar wat is het scheiden van de markt precies, en waarom was juist dat het moment waarop men de kooplui leerde kennen? Dachten de Romeinen in de klassieke Oudheid ook al dat blaffende honden niet bijten? En wie is toch die Jan Salie die maar geen borstels krijgt als het varkens regent? Ik hoop dat dit boek de taailiefhebber zal vermaken en van tijd tot tijd verbazen.

Met dank aan Robin Meeuwisse en Pyter Wagenaar.

Heidi Aalbrecht Leiden, september 2003