‘Ik ga even de post halen,’ zei Patrik en hij trok zijn schoenen aan. Erica en hij hadden elkaar de afgelopen dagen amper gezien. Alle verhoren en wat daarop volgde hadden hem en zijn collega’s van ’s morgens vroeg tot ’s avonds laat beziggehouden. Nu was het eindelijk vrijdag en hij had de ochtend vrij genomen.

‘Allemachtig, wat is het koud!’ zei hij toen hij weer binnenkwam. ‘Volgens mij is er vannacht wel een meter sneeuw gevallen.’

‘Ja, er lijkt geen eind aan te komen.’ Vanaf de keukentafel glimlachte Erica moe naar hem.

Hij ging tegenover haar zitten en begon de stapel enveloppen door te nemen. Erica ondersteunde haar hoofd met haar handen en was zo te zien in gedachten verzonken. Hij legde de stapel neer en keek haar nadenkend aan.

‘Hoe is het eigenlijk met je?’

‘Ik weet het niet. Ik ben behoorlijk onzeker over het boek. Of ik het wel moet schrijven. Het verhaal heeft nu immers een soort vervolg gekregen.’

‘Maar Laila wil toch dat je ermee doorgaat?’

‘Ja, volgens mij ziet ze de publicatie van het boek als een soort veiligheidsmaatregel en denkt ze dat Marta niet weer naar voren durft te treden als de mensen lezen wie ze is en wat ze heeft gedaan.’

‘En het omgekeerde kan niet gebeuren?’ zei Patrik voorzichtig. Hij wilde Erica niet vertellen wat ze wel of niet moest doen, maar hij vond het geen prettige gedachte dat ze een boek ging schrijven over mensen die zoveel kwaad in zich hadden als Jonas en Marta. Wat als ze zich op haar wilden wreken?

‘Nee, ik denk dat Laila gelijk heeft. En diep in mijn hart weet ik dat ik het boek af moet maken. Je hoeft je geen zorgen te maken,’ zei Erica en ze keek hem recht aan. ‘Vertrouw me maar.’

‘Dat doe ik ook, maar ik vertrouw hen niet. We hebben geen idee waar ze zich bevinden.’ Hij kon de ongerustheid in zijn stem niet verbergen.

‘Ze durven vast niet terug te komen; er is hier ook niets meer wat ze bindt.’

‘Behalve hun dochter,’ zei Patrik.

‘Molly kan ze niets schelen. Marta heeft waarschijnlijk nooit om haar gegeven en Jonas’ belangstelling was kennelijk verdwenen zodra hij begreep dat ze niet zijn dochter was.’

‘Blijft de vraag waar ze naartoe zijn gegaan. Gezien het landelijke opsporingsbericht is het vrij onwaarschijnlijk dat het ze gelukt is het land te verlaten.’

‘Geen idee,’ zei Erica en ze scheurde een van de vele vensterenveloppen open. ‘Laila is bang dat ze naar Spanje gaan om Peter op te zoeken.’

Patrik knikte. ‘Dat begrijp ik, maar ik denk dus dat ze nog in Zweden zijn en vroeg of laat krijgen we ze wel te pakken. En dan zullen ze heel wat moeten verantwoorden. We zijn er al in geslaagd een paar meisjes op de films te identificeren. Zowel meisjes die door Einar zijn ontvoerd als slachtoffers van Jonas en Marta.’

‘Ik snap niet hoe jullie naar die films hebben kunnen kijken.’

‘Het was inderdaad weerzinwekkend.’

Patrik zag de beelden voor zich. Die zouden hem waarschijnlijk eeuwig bijblijven, als een herinnering aan het kwaad waartoe de mens in staat is.

‘Waarom denk je eigenlijk dat ze Victoria hebben ontvoerd?’ vroeg hij toen. ‘Dat moet een enorm groot risico zijn geweest.’

Erica zweeg een tijdje. Er waren geen vanzelfsprekende antwoorden. Jonas en Marta waren weg en de films lieten weliswaar hun daden zien, maar onthulden niets van het motief.

‘Ik denk dat Marta verliefd werd op Victoria, maar toen Jonas erachter kwam dat ze een verhouding hadden twijfelde ze er geen moment over bij wie haar loyaliteit lag. Misschien was Victoria een soort offer voor Jonas. Een manier om sorry te zeggen.’

‘We hadden veel sneller door moeten hebben dat zij erbij betrokken was,’ zei Patrik. ‘Want zij moet Victoria gevangen hebben genomen.’

‘Maar hoe hadden jullie dat kunnen vermoeden? De handelingen en drijfveren van deze mensen zijn onmogelijk te begrijpen. Ik heb er gisteren met Laila over gesproken en zij had ook geen enkele verklaring voor Marta’s gedrag.’

‘Nee, ik weet het, maar toch maak ik mezelf verwijten. En ik wil ondanks alles proberen te begrijpen hoe het zover kon komen. Waarom kozen Marta en Jonas er bijvoorbeeld voor om in Einars voetsporen te treden? Waarom verwondden ze hun slachtoffers op dezelfde macabere manier?’ Patrik slikte. De misselijkheid kwam opzetten zodra hij aan de films dacht.

Erica dacht weer even na. ‘Ik denk dat de oorsprong van Jonas’ gekte in zijn jeugd ligt, toen Einar hem dwong de gruweldaden te filmen. En Marta, of Louise, was net zo beschadigd door wat ze als kind had meegemaakt. Als Gerhard Struwer gelijk heeft, gaat het allemaal om controle. Het lijkt er immers op dat Einar de meisjes gevangenhield, behalve Ingela Eriksson en misschien nog een paar anderen van wie wij niets weten. Door ze in willoze poppen te veranderen bevredigde hij een zieke innerlijke behoefte, een behoefte die hij vervolgens op Jonas overbracht, die op zijn beurt Marta inwijdde. Misschien werd hun eigen relatie intenser door de macht die ze over de meisjes hadden.’

‘Gadver, wat een vreselijke gedachte.’ Patrik slikte om zijn misselijkheid tegen te gaan.

‘Wat zegt Helga eigenlijk?’ vroeg Erica. ‘Wist zij ervan?’

‘Ze weigert te praten. Zegt alleen dat ze bereid is haar straf te ondergaan en dat we Jonas nooit zullen vinden. Maar ik denk dat ze het wist en ervoor koos haar ogen te sluiten. In zekere zin was zij ook een slachtoffer.’

‘Ja, ze moet al die jaren in een hel hebben geleefd. En hoewel ze het doorhad en Jonas’ ware aard zag, was en bleef hij haar zoon, en ze hield van hem.’

Patrik zuchtte. ‘Al die twijfel en onzekerheid. Het is heel frustrerend dat we nog steeds niet alle antwoorden hebben. Dat we moeten blijven speculeren. Maar jij bent er in elk geval zeker van dat Marta Louise Kowalska is?’

‘Ja. Ik heb er geen logische verklaring voor, maar toen ik begreep dat Marta en Jonas de meisjes tijdens paardrijwedstrijden hadden ontvoerd en dat zij ook de ansichtkaarten en krantenknipsels naar Laila hadden gestuurd, stond het voor mij vast. Wie anders dan Louise had een reden om Laila te haten en te bedreigen? Bovendien klopt Marta’s leeftijd met die van Louise. Daarna werden mijn vermoedens door Laila bevestigd, die al veel langer dacht dat Louise nog leefde en dat ze zowel haar als Peter wilde doden.’

Patrik keek haar ernstig aan. ‘Ik wou dat ik wat meer van jouw intuïtie had, al hoef je je er wat mij betreft nooit meer blind door te laten leiden. In elk geval fijn dat je deze keer de tegenwoordigheid van geest had om in te spreken waar je heen was gegaan.’ Hij huiverde bij de gedachte aan wat er had kunnen gebeuren als Erica in de ijskoude kelder van het Huis van de Angst was blijven liggen.

‘Maar het is gelukkig goed afgelopen.’ Erica pakte een envelop uit de stapel, scheurde die met een vinger open en haalde er een rekening uit. ‘Onvoorstelbaar dat Helga bereid was om zowel Marta als Molly op te offeren teneinde haar zoon uit handen van de politie te houden.’

‘Ja, maar je weet zelf hoe sterk moederliefde kan zijn,’ zei Patrik.

‘Over moederliefde gesproken,’ zei Erica en haar gezicht klaarde op, ‘ik heb Nettan weer gesproken en het lijkt erop dat het weer goed komt tussen Minna en haar.’

Patrik glimlachte. ‘Wat een geluk dat je bedacht hoe het met die auto zat.’

‘Ja, al ergert het me enorm dat ik de link niet meteen legde toen ik de foto in het album zag.’

‘Het is eigenlijk ook best vreemd dat Nettan het verband zelf niet zag. Palle en ik hebben haar allebei naar die witte auto gevraagd.’

‘Ik weet het. Toen ik haar belde werd ze bijna boos en zei dat ze het natuurlijk allang zou hebben verteld als ze iemand met zo’n auto kende. Maar toen ik zei dat ik hem op een foto van haar ex Johan had gezien, viel ze helemaal stil. Daarna zei ze dat Minna onmogelijk vrijwillig bij hem kon zijn ingestapt. Ze haatte hem meer dan wie ook.’

‘Er is veel wat mensen niet over hun tienerdochters weten,’ zei Patrik.

‘Helemaal waar. Maar wie had kunnen raden dat Minna verliefd zou worden op de ex van haar moeder met wie ze altijd ruziemaakte? En dat ze ook nog zwanger zou raken en er met hem vandoor ging omdat ze bang was dat Nettan boos zou worden?’

‘Nee, dat is inderdaad niet het eerste waar je aan denkt.’

‘Hoe dan ook heeft Nettan beloofd Minna met de baby te helpen. Ze zijn beiden even boos op die eikel van een Johan, die kennelijk genoeg kreeg van Minna toen haar buik dikker werd. En ik denk dat Nettan zo opgelucht was toen de politie Minna gezond en wel in Johans zomerhuisje vond dat ze er alles aan zal doen om het goed te maken.’

‘Dan is er in elk geval nog iets positiefs voortgekomen uit deze ellende,’ zei Patrik.

‘Ja, en binnenkort zal ook Laila met haar zoon worden herenigd. Na meer dan twintig jaar… Toen we elkaar laatst spraken, vertelde ze dat Peter binnenkort bij haar op bezoek komt en dan mag ik hem ook ontmoeten.’

Erica straalde van vreugde en Patriks vond het hartverwarmend om de verwachtingsvolle blik van zijn vrouw te zien. Ze was zo gelukkig dat ze Laila had kunnen helpen. Zelf verlangde hij er vooral naar deze zaak achter zich te laten. Hij had genoeg van al het kwaad en de duisternis.

‘Wat leuk dat Dan en Anna vanavond komen eten,’ zei hij om van onderwerp te veranderen.

‘Ja, ik ben zo blij dat ze elkaar weer hebben gevonden. Bovendien zei Anna dat ze ons iets leuks te vertellen had. Ik vind het vreselijk als ze zo doet – wie a zegt, moet ook b zeggen. Maar ze was onvermurwbaar en zei dat ik tot vanavond geduld moest hebben…’

Erica nam de post op tafel door. Het waren vooral rekeningen, maar helemaal onderop lag een dikke witte envelop die er beduidend chiquer uitzag dan die van de telecomprovider en het energiebedrijf.

‘Wat kan dit zijn? Het lijkt wel een uitnodiging voor een bruiloft.’ Ze stond op en pakte een mes om de envelop te openen. Er lag een mooie kaart met twee gouden ringen op de voorkant in. ‘Kennen wij iemand die gaat trouwen?’

‘Voor zover ik weet niet,’ zei Patrik. ‘De meesten van onze vrienden zijn allemaal al jaren getrouwd.’

Erica vouwde de kaart open. ‘Nee maar…’ zei ze en ze keek naar Patrik.

‘Wat?’ Hij rukte de kaart uit haar hand. Toen las hij hardop, met een ongelovige toon in zijn stem: ‘We willen u uitnodigen voor het huwelijk tussen Kristina Hedström en Gunnar Zetterlund.’

Hij keek naar Erica en toen weer naar de uitnodiging.

‘Is dit een grap?’ zei hij en hij draaide de kaart een paar keer om.

‘Ik denk het niet.’ Erica begon te giechelen. ‘Dit is hartstikke leuk!’

‘Maar ze zijn zo… oud,’ zei Patrik en hij probeerde het beeld van zijn moeder in een lange witte jurk met sluier te verdrijven.

‘Ach, stel je niet aan,’ zei Erica en ze stond op en gaf hem een kus op zijn wang. ‘Het wordt geweldig. Een eigen Bob de Bouwer in de familie. Straks hoeft er niets meer in huis te worden gedaan en waarschijnlijk wil hij het ook nog uitbouwen, zodat we twee keer zoveel ruimte krijgen.’

‘Wat een vreselijk idee,’ zei hij, maar hij moest toch lachen. Want ze had natuurlijk gelijk. Eigenlijk gunde hij zijn moeder al het geluk van de wereld en het was fantastisch dat ze op haar oude dag de liefde had gevonden. Hij had alleen wat tijd nodig om aan het idee te wennen.

‘Mijn god, wat ben je soms kinderachtig,’ zei Erica en ze woelde door zijn haar. ‘Gelukkig dat je zo lief bent.’

‘Dank je, insgelijks,’ zei hij en hij glimlachte.

Hij moest proberen de gedachten aan Victoria en de andere meisjes achter zich te laten. Nu kon hij niets meer voor ze doen. Maar hier thuis had hij zijn vrouw en kinderen, die hem nodig hadden en die hem heel veel liefde gaven. Er was niets in zijn leven wat hij zou willen veranderen. Geen enkel detail.