4. Fatal attraction
Diana viel meestal op zwakke mannen, en zwakke mannen op haar. Ze konden in een relatie met haar behoorlijk dominant en emotioneel manipulatief zijn. In veel opzichten was ze net een kind dat van alles uit de kast haalt om aandacht te trekken. Daar zat geen vooropgezette kwaadaardigheid achter. Zo was ze gewoon - koppig en impulsief, maar ook warm van aard en wanhopig op zoek naar iemand die haar gevoelens kon beantwoorden.
Ze was daarom gevoelig voor het soort mannen dat aangetrokken wordt tot kwetsbare vrouwen om hun eigen problemen te maskeren.
In de volgende jaren bezorgde haar dat onafzienbaar veel problemen.
Ik ben geen psychiater, maar te oordelen naar wat Diana me vertelde - en ze sprak er openlijk en veel over - was een deel van haar nog steeds een eenzaam meisje van zes, dat op de drempel zat te wachten op een moeder die nooit terug zou komen, een meisje dat angstig de goedkeuring probeerde te verdienen van een emotioneel afstandelijke vader. Hoe hard ze ook haar best deed, hoeveel therapie ze ook kreeg, dat gevoel van verlatenheid raakte ze nooit helemaal kwijt.
Het dreef haar ertoe troost te zoeken bij mannen die ze beter kon vermijden.
Haar betrekkingen met de andere sekse hadden nogal geleden onder het advies van haar broer Charles dat mannen alleen slanke vrouwen aantrekkelijk vinden. Diana was twee jaar ouder dan hij, en toen ze klein waren deed ze hem altijd poppenkleertjes aan, en één keer een teddyberenpakje. Hij was voor haar net een knuffelbeest. Hij riep moederlijke gevoelens in haar op. Toen hij twaalf werd, wilde hij een ander soort spelletje spelen met zijn zusje. Diana vertelde me dat hun stoeipartijtjes een bepaalde ondertoon kregen.
Het gesprek kwam erop toen Diana en ik onze eerste ervaringen bespraken. Toen ze me vertelde wat er gebeurd was, stond ik met mijn mond vol tanden - en daar is heel wat voor nodig. Ik kon alleen maar luisteren terwijl Diana me vertelde hoe ongemakkelijk ze zich erbij had gevoeld.
Diana werd pas voor het eerst ongesteld toen ze zestien was. Ze vertelde hoe ze zich als tiener al volpropte met chocolade en daarna met opzet overgaf. Ik had zelf vroeger boulimie gehad, en we spraken veel over het effect dat het heeft op het lichaam van een vrouw. In Diana's geval verstoorde het haar menstruatiecyclus ernstig. In combinatie met de ervaringen met haar broer - en het feit dat Charles Althorp van magere vrouwen hield - leverde dat een beladen puberteit op, en een slechte basis voor de uitdagingen die het vrouwzijn met zich meebrengt.
Met die achtergrond zouden veel vrouwen alle mannen ontlopen hebben, en het is waar dat ze seks in het begin een verschrikkelijke teleurstelling vond. Maar ondanks die handicap hield Diana van mannen en vond ze veel leuker dan vrouwen. Ze had het gevoel dat ze iets van mannen kon leren, vooral van de intelligente en machtige mannen die ze ontmoette als prinses van Wales. Ze vond ook dat ze eerlijker en psychologisch stabieler waren, en dat ze haar als persoon meer completeerden dan een vrouw ooit zou kunnen. Mannen konden haar teleurstellen, en dat deden ze ook vaak, maar ze kon van hen veel meer hebben dan van vrouwen.
Diana's moeder, die haar verlaten had, had bij haar dochter een diep wantrouwen tegen haar eigen soort achtergelaten. Daarom kon Diana zo achteloos omgaan met haar vriendinnen. Ze had de gewoonte om plotseling de band te verbreken, op dezelfde manier als haar moeder haar de rug had toegekeerd.
Een ander belangrijk feit was dat ze, ondanks alles wat er in het verleden gebeurd was, mannen fysiek aantrekkelijk vond. Als ze een man leerde kennen die ze leuk vond, begon ze opzettelijk te flirten. En dat was iets waar ze heel goed in werd. Ze wist dat ze seksuele macht had en genoot ervan.
Sterker nog, ze kon echt heel ver gaan als ze in de stemming was, en ze ging een keer zo ver dat ze een Sharon Stone-actie uithaalde tegenover een beroemde journalist van een van de grote kranten.
Het gebeurde toen ze zich voorbereidde op een acupunctuursessie. Ze droeg een limegroen minirokje en een maillot met ingenaaid broekje. De maillot moest uit voor de acupunctuur, en terwijl ze dat deed sloeg ze haar benen over elkaar op de manier waarop Stones personage dat deed in Basic Instinct.
Het ging haar er niet zozeer om de goedkope slet uit te hangen, ze was gewoon op zoek. Haar huwelijk met de prins van Wales was haar eerste gooi naar de bestendigheid die ze nodig had. Toen dat niet uitpakte zoals ze had gedroomd, is het niet verrassend dat ze het elders ging zoeken. Het zou een zoektocht vol pijn en teleurstellingen worden.
De eerste man voor wie ze warme gevoelens ontwikkelde nadat haar huwelijk met Charles begon te mislukken was Barry Mannakee, de agent van het Royal Protection Squad die haar moest bewaken. Hij deed meer dan dat. Door zijn werk was hij altijd vlak in de buurt, en hij werd haar intiemste vertrouweling binnen de koninklijke kring. Samen bekeken ze de foto's van Diana in de kranten en kozen ze de beste uit. 'Hij was altijd zo complimenteus,' vertelde ze me. Hij was ook degene naar wie ze ging als ze zich eenzaam of gedeprimeerd voelde. En het was Mannakee, niet haar man, die zijn armen om haar heen sloeg en haar troostte als de wanhoop haar overviel en zij huilde. Bij meer dan een gelegenheid moest hij zijn shirt verwisselen omdat het door haar tranen besmeurd was met mascara.
Mannakee had een buikje, zijn haar werd al dun en hij was getrouwd - geen ideaalbeeld van een minnaar. Maar paleizen zijn net kleine dorpen, en het duurde niet lang voordat de roddel dat er iets onbetamelijks aan de hand was tussen de prinses en haar bodyguard in de gangen de ronde deed. Het kwam onvermijdelijk onder de aandacht van Colin Trimming, de persoonlijke lijfwacht van de prins van Wales, die zijn werk streng en strikt onpersoonlijk opvatte. Diana vond hem intimiderend en dominant, en ze had een hartgrondige hekel aan hem. Hij zag alles wat ze deed, zeer tot ongenoegen van Diana die me vertelde dat het 'was alsof ze in een politiestaat woonde'.
Op een dag liep hij de kamer in en zag Mannakee Diana vasthouden terwijl zij een huilbui had. Hij besloot dat zijn ondergeschikte in het corps de wetten van het decorum had overtreden en vertelde zijn verdenkingen aan prins Charles.
Het was niet de eerste keer dat iemand van Diana's personeel in de knoei kwam wegens 'te familiair gedrag'. Vlak na haar verloving was Diana naar Buckingham Palace verhuisd, waar een knappe jonge kamerheer die Mark Simpson heette aan haar was toegewezen. Toen Charles op een avond thuiskwam van de opera ging hij bij Diana's kamer langs om haar goedenacht te wensen en betrapte Simpson, die op haar bed met haar zat te kletsen. De prins was geschokt door wat hij beschouwde als de onbeschaamdheid (of erger) van de bediende, en kort daarna verliet Simpson Buckingham Palace om voor prinses Anne te gaan werken. Simpson, die in 2002 overleed, was homoseksueel; maar de ongegronde roddel dat hij een affaire had met Diana gaat nog steeds rond onder de oudere leden van de koninklijke huishouding.
In Mannakees geval waren de bewijzen wat overtuigender. Ze noemde hem 'mijn vent' en zei dat ze vroeger verschrikkelijk met hem geflirt had. Dan liet ze haar handen over haar huidstrakke avondjurken glijden, sloeg haar ogen neer en zei: 'Zie ik er goed uit?' En hij zei dan vaak: 'Ik zou haast zelf verliefd op je worden,' waarop zij als een filmster antwoordde: 'Maar dat ben je toch al?'
Dat waren gesprekken van het soort dat de tongen in beroering bracht. Het kwam opnieuw onder de aandacht toen de video-opnames van haar spraakleraar Peter Settelen werden uitgezonden. Daarin zegt ze: 'Ik was alleen gelukkig als hij in de buurt was... Ik had alles zo achter kunnen laten... om ergens met hem te gaan wonen. Niet te geloven, hè? En hij zei altijd dat het een goed idee was.' Eigenlijk denk ik dat ze hier subtiel verwees naar James Hewitt, die in die tijd veel bij Diana in de buurt was.
Het was net iets voor haar. Diana zei graag ongepaste dingen, gewoon om te zien wat voor reacties ze losmaakte. Maar in dit geval ging ze duidelijk te ver. Maar van iemand houden is iets heel anders dan verliefd zijn, en ze legde er veel nadruk op dat haar relatie met Mannakee nooit seksueel was. Ze was zo open over de details van haar echte liefdesaffaires dat ze geen reden had om te liegen.
Dat betekende niet dat ze niet om hem gaf. Diana maakte geen geheim van haar genegenheid voor haar agent. Ze zei vaak tegen me: 'Ik hield van hem.' Ze legde uit: 'Hij was mijn beste vriend, iemand met wie ik kon praten zonder terughoudend te zijn. Hij was een geweldige man, een soort vader en broer ineen. Maar hij was niet mijn minnaar.'
Ik geloofde haar. Maar in het besloten wereldje van het hof doet het er ook toe hoe de dingen eruitzien, en toen het iedereen duidelijk werd dat Mannakee en de prinses een hechte band hadden, werd hij van zijn post ontheven. Een jaar later, in 1987, verongelukte hij als bijrijder op een motor, in South Woodford, Essex. De motor knalde op een Ford Fiesta die plotseling uit een zijstraat kwam.
Alom werd gerapporteerd dat Charles 'geschokt' was over het zogenaamde overspel van zijn vrouw met de agent, en dat hem dat weer in de armen van Camilla Parker Bowles dreef. Diana vertelde me een ander verhaal. Wantrouwig van nature doorzocht ze regelmatig Charles' zakken en zijn koffertje, en daar had ze aanwijzingen gevonden die geen twijfel lieten dat hij meer met Camilla had dan de vriendschap die ze door de vingers wilde zien. Hij sloop weg, vaak op zondagavond, om bij haar te zijn, in aanwezigheid van een agent. Toen ze de kwestie aansneed bij haar echtgenoot, wees hij haar verwijt direct van de hand, wat de toch al moeizame situatie alleen maar erger maakte.
Ze zei dat Charles het geen punt vond om zelf vreemd te gaan, maar dat hij te jaloers was om zijn vrouw dezelfde vrijheid te gunnen - en toen hij ontdekte hoe gehecht Mannakee aan de prinses was, verbeeldde Diana zich dat iemand zijn ongeluk in scène had gezet.
Ik zei tegen haar: 'Doe niet zo gek.' Maar Diana weigerde zich op andere gedachten te laten brengen. Ze zei: 'Er was niets tussen ons, maar ik had hem over alles verteld, echt alles. Alle roddels die ik hoorde over de politiek, de koninklijke familie, en het hele doen en laten van Charles. Hij wist te veel.'
Ze kwam nooit over Mannakees dood heen, en jaren later ging ze nog steeds in het geheim naar het crematorium in Londen waar zijn as is uitgestrooid. En ze bleef de Britse geheime dienst de schuld geven van zijn dood. Ik vroeg of ze bewijs had. Ze zei van wel, maar als dat zo is heeft ze het me nooit laten zien.
Het lijdt geen twijfel dat Mannakees tragische ongeluk haar getraumatiseerd heeft en doodsbang en kwetsbaar heeft gemaakt. En dat was de kans die James Hewitt aangreep.
Ze ontmoetten elkaar voor het eerst in 1986 en ze vond hem onmiddellijk aantrekkelijk. Mannakee was toen nog bij haar, en hij waarschuwde haar tegen een relatie met de jonge cavalerieofficier. Hij verdacht hem van kwade bedoelingen, en terecht, zoals later bleek. Diana wuifde zijn zorgen weg en raakte zelfs behoorlijk geïrriteerd dat hij zich bemoeide met een deel van haar leven waarmee ze in haar ogen kon doen wat ze wilde. En Hewitt was, in het begin althans, erg lief voor haar.
'Hij was geweldig,' herinnerde ze zich. Hij leerde haar paardrijden, overlaadde haar met aandacht, leek gefascineerd door alles wat zij zei en, wat altijd werkte, hij maakte haar aan het lachen. Ze vond hem verschrikkelijk aantrekkelijk. Ik denk niet dat ze ooit eerder alleen was geweest met een man die zo'n onverholen seksuele aantrekkingskracht uitstraalde.
Als het op verleiden aankwam, was hij werelds genoeg om de tijd te nemen. Het begon met een heleboel gerommel. Diana vertelde me: 'Hij bezorgde me een orgasme een maand voordat we echt met elkaar naar bed gingen, zodat ik niet bang werd en wist wat ik kon verwachten.'
Het was haar eerste orgasme ooit, en ze raakte seksueel volledig in zijn ban. Hun affaire was buitengewoon gepassioneerd en hij haalde haar over om voor het eerst in haar leven aan orale seks te doen.
Hun relatie ging in die trant verder, zelfs als ze niet bij elkaar waren, en op Hewitts aandringen begonnen ze met telefoonseks. Toen hij voor het eerst vieze woordjes door de telefoon begon te fluisteren, had ze geen flauw idee hoe ze daarop moest reageren omdat haar ervaring met mannen tot dan toe beperkt was gebleven tot haar man. Prins Charles was niet vies van expliciete praatjes, zoals die bizarre opnames van 'Camillagate' bewijzen waarin hij zei dat hij een tampon wilde zijn. Maar tegen zijn vrouw bleef hij altijd heel keurig.
Dat was bij Hewitt wel anders, en uit wat Diana me vertelde lijkt het wel alsof ze hardop uit een pornotijdschrift lazen. Zij ging erin mee. 'Hij gebruikte me als seksslaaf,' herinnerde Diana zich.
Hij ging niet zover dat ze zich voor hem moest verkleden, maar ze gaf toe dat er een tijd was dat ze graag bereid was om alles te doen wat hij haar vroeg. Hij had haar seksueel in zijn macht, en dat is waarom ze die sexy brieven aan hem schreef toen hij in het Midden-Oosten zat tijdens de Eerste Golfoorlog. Ze waren heel expliciet. Ze zei dat ze 'roodgloeiend' waren. Ze schreef ze recht uit haar hart, omdat ze de opwinding zo miste van met hem in bed liggen. Ze zou later andere en betere minnaars hebben, maar hij was de eerste man die haar dat gevoel gaf, en in die eerste roes van opwinding zette ze alle discretie overboord. Ze had nog nooit zoiets meegemaakt, en toen hij naar het front gestuurd werd, voelde ze de drang om haar verlangens op papier te zetten.
In die tijd was ze er vast van overtuigd dat ze verliefd op hem was. Ze kocht kleren voor hem, diamanten dasspelden, dure wekkers van Asprey's en ze gaf hem een winkelcreditcard bij Harvey Nichols zodat hij daar zijn sokken en ondergoed kon kopen. Ze vertelde me hoe ze altijd fantaseerde dat ze Charles verliet en met hem ging samenwonen. Ze was gewoon een jonge vrouw, die voor het eerst iets meemaakte wat ze niet voor mogelijk had gehouden. Ze zei: 'Ik wist helemaal niet dat zoiets kon.'
Het is verleidelijk om Diana's gedrag te bekritiseren en dat deden veel mensen dan ook, vooral uit de kring rond haar echtgenoot. Charles had een prinses van haar gemaakt, ze was moeder van twee fijne jongens, en in hun ogen had ze gewoon een toontje lager moeten zingen, de plichtsgetrouwe echtgenote spelen en dankbaar zijn voor wat ze kreeg.
Maar de meeste mensen vonden dat Diana het recht had om zich te ontwikkelen en zichzelf te ontdekken zoals alle vrouwen dat mogen, en ik ben dat met ze eens. Ze was dan misschien een prinses, maar eerst en vooral was ze een vrouw met haar eigen gevoelens, verlangens en behoeften. De meeste vrouwen sympathiseerden met haar - wetend dat ze een seksueel gefrustreerde 25-jarige was toen dit gebeurde.
Haar fout was dat ze James Hewitt koos. Dat gaf aan hoe naïef ze was. Omdat hij knap en voorkomend was, onderschatte ze helemaal hoe verdorven hij eigenlijk was.
Het kostte haar veel tijd om te zien dat het probleem was dat ze buiten de slaapkamer hoegenaamd geen intellectuele band hadden. Ze probeerde alles met hem te delen, maar hij begreep gewoon niet waar ze het over had. Uiteindelijk moest ze wel beseffen dat 'hij zijn hersenen in zijn broek had zitten', zoals ze het verwoordde, en na een tijdje was dat gewoon niet meer genoeg. Later zei ze dat hij, afgezien van de fysieke kant, 'ongeveer zo interessant was als een breipatroon'.
Dat was geen liefde, althans niet het soort dat ze zocht. Ze zocht vastigheid en toewijding. Die gaf hij haar niet. Hij probeerde het niet eens.
Diana's wantrouwende aard maakte haar soms tot een echte bemoeial. Dat was geen fraaie karaktertrek, maar opnieuw bleek haar intuïtie juist. Ze begon zijn zakken te doorzoeken en vond het telefoonnummer van een andere vrouw. Toen ze hem confronteerde met zijn ontrouw ontkende hij, maar ze wist dat het waar was. Ze liet hem volgen door dezelfde mensen die ze haar appartement op afluisterapparatuur had laten doorzoeken. 'Ik kreeg een volledig rapport - inclusief foto's,' vertrouwde ze me toe.
Als we over hem spraken, raakte ze altijd van streek. Haar gezicht werd rood, ze beet op haar onderlip en haar ogen werden vochtig. Ik zei tegen haar dat hij haar tranen niet waard was. Ik wees haar erop: 'Hij beschouwde jouw liefde als een soort broodwinning. Je was een bron van inkomsten. Hij liet jou voor alles betalen en mat zich een levensstijl aan die hij zich helemaal niet kon veroorloven. Nooit gaf hij een cent aan jou uit, afgezien van een bosje bloemen zo nu en dan. En al die tijd ging hij met andere vrouwen om.'
Ik was heel uitgesproken en streng. Ik zei tegen haar: 'Ik geloof niet dat hij ooit van je gehouden heeft. Hoe had dat ooit gekund? Hij gebruikte je. Beschouw dit gewoon als een leerervaring - zo'n fout zul je nooit meer maken.'
Wat haar het meeste stoorde was dat hij zoveel misbruik van haar had gemaakt. Ze voelde zich bedrogen toen ze ontdekte dat andere vrouwen ook cadeaus voor hem kochten. Daardoor voelde ze zich goedkoop. Ze klaagde: 'Hij was ontzettend duur in het onderhoud.'
Hoe duur precies werd al snel akelig duidelijk. Hewitt had haar aangemoedigd tot het schrijven van die seksueel expliciete brieven. Toen Diana hun verhouding beëindigde, vroeg ze ze terug. Hij liet haar erom smeken. Elke keer weigerde hij. Hewitt is een zwakke man, die Diana manipuleerde om zijn eigen ego op te krikken. Dankzij die brieven had hij macht over haar.
Ze waren ook een onweerstaanbaar gemakkelijke bron van inkomsten voor de man die ik beschouw als een gigolo. Diana had copyright op de brieven. Maar Hewitt bleef ze in bezit houden, en hij gebruikte ze in 1994 toen hij meewerkte aan het boek De verliefde prinses van Anna Pasternak (familie van de Nobelprijswinnende auteur van Dokter Zhivago). Het schijnt dat hij voor zijn medewerking een bedrag met vijf nullen ontving.
Diana vond het weerzinwekkend. Ze beschouwde het boek als een vorm van verraad. Ze kwam om 9.00 's ochtends bij me op de dag dat het verscheen, met een rood gezicht van het huilen. Ze was woedend dat hij publiciteit zocht, dat hij haar bedroog en tegen haar loog. Ze riep dat ze alles terug wilde dat ze hem ooit had gegeven. Ze bleef vragen: 'Hoe kon ik zoiets doen? Wat we hadden was privé, tussen ons, niet voor het publiek. Hij heeft me verkocht. Dat horen mannen niet te doen bij vrouwen.'
Ze brulde: 'Ik hoop dat zijn pik verschrompelt!'
Ik gaf haar een genezende behandeling en een kopje kamillethee. Toen ze een beetje gekalmeerd was, zei ze: 'Ik wil zijn naam nooit meer horen.'
Tegen die tijd had ze een relatie met Oliver Hoare, dus de seksuele ban waarin hij haar ooit gehouden had was verbroken. Maar Hewitt was niet van plan om met stille trom uit haar leven te verdwijnen. Hij had de beroemdste vrouw ter wereld veroverd en hij was niet van plan om haar los te laten. Hij belde haar steeds en ze vond dat ze zijn telefoontjes aan moest nemen. Ze was te bang om dat niet te doen. Hij had nog steeds die verschrikkelijk beschamende brieven en hij gebruikte ze als een ketting om haar vast te leggen.
Wanhopig kwam Diana tot de conclusie dat ze de brieven maar op één manier terug kon krijgen van de man die ze nu hartgrondig haatte: ze moest ze kopen. Ze was overtuigd geraakt dat hij haar alleen maar gevraagd had op zo'n seksueel expliciete manier te schrijven omdat hij ze wilde verkopen - en ik geloof dat ze gelijk had.
Geconfronteerd met die trieste mogelijkheid had ze besloten dat als ze ooit verkocht werden, zij degene was die ze moest kopen. De inhoud was gewoon te explosief om ze in handen van een ander te laten vallen. Ze was bezig met de laatste onderhandelingen over haar scheiding van Charles, en ze was doodsbang dat ze alsnog de voogdij over William en Harry kwijt zou raken als de inhoud bekend werd.
Na een aantal lastige telefoontjes en met hulp van een tussenpersoon sprak Diana met Hewitt af elkaar te ontmoeten om de brieven terug te kopen.
Hewitt stelde de voorwaarden. Hij bepaalde dat de overdracht plaats moest vinden in Spanje. En hij eiste dat ze het geld cash betaalde.
Ze besprak de kwestie uitgebreid met me. Ik zei tegen haar dat er een heel lelijk woord was voor wat hij deed.
Diana was het met me eens. Ze was absoluut witheet - op zichzelf, omdat ze zo dwaas was dat ze in deze vreselijke situatie terecht was gekomen, maar vooral op Hewitt, om wat wij beschouwden als een groteske daad van bedrog. Ik waarschuwde haar dat ze voorzichtig moest zijn, dat Hewitt niet te vertrouwen was, dat ze te maken kreeg met een uitgewerkt plan vol risico. En wat het allemaal nog buitengewoner maakte was de prijs die Diana overeengekomen was met Hewitt.
'Hij wil tweehonderdvijftigduizend pond - en dat zal ik hem geven,' zei ze tegen me.
Ik stond volkomen paf. Ik vroeg haar: 'Ben je gek? Als je zoveel geld wilt betalen, waarom doe je het dan niet legaal?'
Maar ik kon haar er niet van afbrengen. Ze was in een zeer emotionele toestand en niet voor rede vatbaar. Ze bleef volhouden dat ze naar Spanje moest vliegen en hem dat geld betalen, want het was de enige manier waarop ze voorgoed van hem af kon komen.
Ze werd op de reis vergezeld door Susie Kassem, de vrouw van een rijke Arabische beleggingsbankier die een van haar beste vriendinnen geworden was. Ze droeg het geld, zei ze later, in een reistas.
Om te voorkomen dat de fotografen die op vliegvelden rondhangen in de hoop een beroemdheid te spotten haar zouden herkennen, vloog Diana naar Spanje met een pruik op. Dat werkte niet. Ze werd herkend op de vlucht en toen ze aankwam in Benidorm was het hotel dat Hewitt gekozen had overspoeld met fotografen.
Toen ze me die avond vanuit het hotel belde, was ze in een staat van razernij. Ze zei dat ze Hewitt aan de telefoon had gehad, maar dat hij had gezegd dat hij haar niet kon ontmoeten vanwege de paparazzi - en ze was ervan overtuigd dat de fotografen door Hewitt zelf getipt waren, in ruil voor een zakcentje.
Ik zei tegen haar dat ze moest kalmeren en zo snel mogelijk vertrekken voor de zaak nog erger werd. Op mijn voorstel riep ze de manager erbij, die heel behulpzaam was. Hij zorgde ervoor dat een taxi haar de volgende ochtend afhaalde aan de achterdeur van het hotel en haar regelrecht naar het vliegveld bracht. Na achttien uur was ze alweer terug in Londen, met het geld, maar zonder dat ze Hewitt had gezien.
Diana heeft me het geld nooit echt laten zien, maar ik twijfel er niet aan dat ze naar Spanje vloog met een enorme hoeveelheid geld. Ze was de enige die ik ooit ontmoet heb die onbesuisd genoeg was om zoiets te doen. En daarbij heeft ze nooit helemaal de waarde van geld begrepen, of wat het bekende voor andere mensen.
Ze vertelde me ook niet waar ze het geld vandaan haalde. Haar vader had haar een erfenis nagelaten, maar je kunt niet zomaar een bank binnenlopen en een kwart miljoen pond opnemen, zelfs al ben je de prinses van Wales. Ze had het zeker niet van Charles gekregen, die in die tijd nogal op haar toelage bezuinigde. Ik kan alleen maar aannemen dat ze het van een rijke vriend had geleend, met de overeenkomst dat ze het terug zou betalen zodra de echtscheidingssom van £ 17 miljoen die ze bedong binnen was.
Het waren niet de financiële details van de afgebroken transactie die door haar hoofd spookten toen ze terugkwam in Londen. Het was Hewitt. Ze belde me op de dag dat ze terugkwam en vroeg me of ik naar Kensington Palace wilde komen. Ik ging en we bleven die avond laat op. Ze spuwde vuur van woede.
'Ik kon zijn ballen er wel afhakken,' verklaarde ze. Het was geen geintje. Ze was bloedserieus, en in haar woede begon ze plannen te verzinnen om hem te laten kidnappen en naar het paleis te brengen, waar zij hem zou vastbinden en castreren. Het was gewoon een wilde fantasie, maar als haar kwelgeest die avond plotseling binnen was komen lopen, vermoed ik dat ze haar dreigement graag zou hebben uitgevoerd.
Het ergste was nog dat Diana's woede en verontwaardiging Hewitt volslagen koud lieten. Hij bleef haar maar bellen en beloofde een nieuwe afspraak. Maar elke keer dat hij belde ging de prijs omhoog. Uiteindelijk vroeg hij meer dan £ 500.000, waarop Diana niet anders kon dan accepteren dat hij een wreed spelletje met haar speelde en helemaal niet van plan was om haar ooit de brieven terug te geven. Ze nam zijn telefoontjes niet meer aan en liet hem sudderen in zijn 'zielige bestaan', zoals zij het beschreef, terwijl zij zich wijdde aan de veel positievere activiteit om haar eigen leven weer op te bouwen.
Maar hoe hard ze het ook probeerde, ze kwam nooit helemaal los van James Hewitt. Hij hield vol dat ze hem had verteld dat ze inderdaad een affaire met Mannekee had. Het was schandalig om zoiets te zeggen, en Diana zei woedend dat het een leugen was.
Maar wat haar het ergste raakte, waren de geruchten over de verwekking van haar jongste zoon.
Ik was degene die de prinses dat onplezierige nieuws moest brengen. Ze vroeg me altijd wat de mensen over haar zeiden, en op een dag haalde ik diep adem en vertelde haar dat het gerucht de ronde deed dat Hewitt de vader van prins Harry was.
Ze wilde weten waarom niemand anders haar dat verteld had. Ik zei tegen haar, zoals zo vaak: 'Omdat de meeste mensen die jij kent je alleen vertellen wat je wilt horen.'
Dit wilde ze zeker niet horen, en ze nam het heel serieus. 'Als de mensen naar de jaartallen kijken, zien ze direct dat Hewitt er niets mee te maken heeft,' zei ze. Ze vatte het op als een grove belediging dat iemand zelfs maar kon denken dat ze zo stom zou zijn om zoiets desastreus te laten gebeuren. 'Hij is duidelijk een Windsor,' zei ze. 'Hij heeft de haarkleur van de Spencers, maar hij heeft Charles' ogen.' Diana werd in niet mis te verstane bewoordingen duidelijk gemaakt dat haar zonen een bloedtest moesten ondergaan, en natuurlijk bleek alles in orde. En Hewitt zelf heeft altijd ontkend dat hij de vader was.
De roddel kwam ook prins Philip ter ore. De toch al gespannen relatie met haar schoonvader kwam nog meer onder druk te staan. Diana noemde hem een 'bullebak', en de manier waarop hij haar in die laatste jaren behandelde past zeker bij die beschrijving. Hij schreef haar geregeld en een paar van zijn brieven zijn uiterst venijnig.
Ze liet me ze lezen op een van die lange avonden dat we lagen te luieren in haar zitkamer op de eerste verdieping van Kensington Palace. Diana was gekleurde lokken in haar haar aan het spuiten en verschillende kleuren nagellak aan het uitproberen, waaronder blauw. En de hele tijd waren we bezig met haar post. Ze was erg geïnteresseerd in grafologie, het analyseren van handschriften op aanwijzingen voor iemands karakter en persoonlijkheid. Ze had er een boek over en we vergeleken de voorbeelden daarin met de brieven;
Diana was een groot verzamelaar van herinneringen en correspondentie. Ze bewaarde alle liefdesbrieven die ze ontving en die beruchte opnames die ze op tape had gezet, en verstopte ze op verschillende plaatsen in haar appartement. Een paar lagen in haar nachtkastje, andere onder kleren in een ladekast. Ze had ook een klein verstopgat in de muur van haar slaapkamer. De brieven die we bekeken, zaten netjes in plastic hoesjes in een rijkbewerkte lederen opbergdoos.
Als Paul Burrell toevallig binnenkwam met thee op het moment dat we naar de brieven keken, deed ze de dozen snel dicht omdat ze niet wilde dat hij zag wat erin zat. Zodra hij de kamer uitliep, deed ze ze weer open.
Veel brieven waren van Charles. We hadden veel pret toen we ontcijferden wat zijn handschrift betekende. Dat bleek onmogelijk: niets in het boek leek op zijn lelijke hanenpoten. We gaven het op. Toen kwam ze met een andere map.
Daar bewaarde ze de brieven in die prins Philip haar had geschreven. Meestal waren ze getypt en dan door hem ondertekend. Maar er was er een bij die een uitermate akelig handgeschreven PS had. Diana vroeg: 'Wat vind je hiervan?'
Het begon met een bruusk 'Diana' en bekritiseerde haar in duidelijke bewoordingen. De strekking was dat zij een sloerie was. Het enige wat ze ooit gewild had, was echtgenote en moeder zijn en dat was ze ook geweest. Pas na de geboorte van haar zoons ging ze elders de steun zoeken die ze in haar huwelijk ontbeerde. Om iets anders te suggereren, zoals Philip had gedaan, was afschuwelijk.
Maar wat me pas echt verbijsterde was zijn bewering in een andere brief dat Diana geen goede moeder was. Ik kon niet geloven dat hij zoiets kon schrijven aan de moeder van zijn eigen kleinkinderen. Het was zo wreed.
Prins Philip heeft beweerd dat hij alleen maar vriendelijke brieven aan zijn schoondochter heeft geschreven. Dat is niet waar. Ik heb zijn brieven gelezen. Ze waren kort en heel formeel, en sommige dingen die hij schreef waren ronduit harteloos. Toen ik klaar was met lezen, vroeg Diana: 'Wat denk je daarvan?'
Ik wist niet wat ik moest zeggen. Ik denk dat ik geschokter was dan zij, die avond. Zij had de brieven al een poosje en de tijd had haar woede en pijn verzacht. Maar voor mij waren ze nieuw en ik voelde me alsof ik recht tegen een stenen muur was opgelopen.
Ik weet niet wat er met die brieven gebeurd is. Misschien heeft haar moeder, Frances Shand Kydd, ze door de papierversnipperaar gehaald. Ze heeft een aantal van Diana's papieren vernietigd na haar dood, ter bescherming van haar nagedachtenis. Of misschien liggen ze ergens in het Koninklijk Archief.
Maar ik weet wat erin stond - ik heb ze zelf gelezen.