18 De Militaire Academie te Breda

In Breda staat een groot kasteel, dat in 1350 werd gebouwd en in de zestiende eeuw werd uitgebreid. Sinds 1826 is dit kasteel de Koninklijke Militaire Academie, waar jaarlijks duizend cadetten en tweehonderd cursisten worden opgeleid tot officier. Deze locatie heeft een roemrijke historie en kent verborgen tradities waar burgers (niet-militairen) vaak geen weet van hebben...

... zo wordt de academie in aanwezigheid van burgers vaak Kilacadmon genoemd.

Neem de naam ‘Koninklijke Militaire Academie’, gebruik alleen het eerste stuk van de samenstellende woorden, verhaspel die op militaire wijze, en Kilacadmon is het resultaat. De plaats van de Academie was ooit het toneel van een van de sluwste listen van de Nederlandse militaire geschiedenis: die van het turfschip van Breda.

Het kasteel van Breda, 1590, door Anton van Oirschot – Het was lente. Adriaan Janszoon van Bergen ging, zoals altijd, turf en brandhout leveren op het kasteel. Hij ging met zijn schip op en neer van Zevenbergen. In het kasteel, dat altijd van de Oranjes is geweest, zaten toen Spaanse soldaten, die ook de stad Breda bezet hielden.

Op zekere nacht werden door de schipper zeventig soldaten van Maurits in zijn turfschip ondergebracht. Daarbovenop werd turf geladen. Het was een korte reis, maar men wilde alles zo voorzichtig mogelijk doen, zodat het geheim niet zou uitlekken. Zo duurde het langer dan twee dagen dat

de verborgen soldaten in het ruim moesten blijven. Er was ook te veel tegenwind. Eindelijk kwam het schip dan bij het kasteel. Het werd vluchtig onderzocht en goed bevonden. De Spaanse soldaten sleepten het schip verder de kasteelgracht in. En meteen gingen ze het schip lossen. Zover zelfs, dat de soldaten die onderin zaten door de spleten van het hout het daglicht al konden zien. Maar de schipper speelde mee. Hij wist gedaan te krijgen dat de rest de volgende dag gelost zou worden.

Het werd nacht. Precies om twaalf uur gaf de commandant van de verborgen troep bevel dat ze uit het schip moesten komen. Meteen werd de wacht overvallen en gedood. De rest van de bezetting werd teruggedreven. Een groep Spanjaarden ondernam nog een poging om uit breken. De meesten werden echter verslagen. Toen de mensen uit Breda hoorden wat er op het kasteel was gebeurd, rukten ze op, maar de soldaten van Maurits wisten hen met wapens terug te houden. Toen het kasteel eenmaal in handen van de overvallers was, kwam ook de prins met zijn troepen naar Breda om vanaf het kasteel de stad te veroveren. Het bestuur van Breda wist dit echter af te kopen door twee maanden soldij te geven aan de soldaten van Maurits. Zo bleef een gevecht Breda bespaard. De turfschipper en zijn knecht kregen een jaargeld zolang zij zouden leven, uit dankbaarheid voor hun hulp.

Vanaf begin jaren zestig van de vorige eeuw vinden er op de kma grote veranderingen plaats: de opleiding krijgt een wetenschappelijke status en de nadruk van de opleiding komt steeds meer te liggen op militair leiderschap. De roep om democratisering bij de dienstplichtig militairen dringt ook door tot binnen de dikke muren van het kasteel en heeft effect op soms jarenlange tradities. De groetplicht verdwijnt, cadetten mogen trouwen, vrouwen worden tot het mannenbolwerk toegelaten, ontgroening heet introductie, en het traditionele systeem van opleiden in internaatsverband is vrijwel losgelaten. Maar sommige dingen veranderen nooit. De namen van geslaagden zijn vereeuwigd in de bakstenen van de kasteelpoort. Uit respect daarvoor lopen cadetten nog altijd in de houding door de Henricuspoort.