17
'Zo heb ik hem nog nooit gezien, ' zei Larry, toen we weer op het trottoir stonden.
'Zijn geloof wordt aangevallen, ' zei ik. 'Hij ziet zijn hobby graag als iets onschuldigs, zoals het verzamelen van postzegels. Maar je gebruikt geen postzegels om iemand te chanteren. '
Hij schudde zijn hoofd. 'Het was al gek om naar Sharon te kijken, maar die andere film was iets heel anders - echt boosaardig. Die arme kerel die aan het neuken was, zonder te weten dat hij daarmee tevens zijn filmdebuut maakte. '
Weer een hoofdschudden. 'Chantage. Dit wordt verdomme steeds eigenaardiger, D. Om het allemaal nog eens erger te maken, heb ik vanmorgen een telefoontje gekregen van een dispuutgenoot uit mijn studententijd. Een kerel die Brenda en ik alletwee hebben gekend en die ook een zieleknijper is geworden - gedragstherapeut — had een grote praktijk in Phoenix. Neukte met zijn secretaresse, die hem een druiper gaf. Hij gaf die aandoening door aan zijn vrouw, die hem het huis uit trapte, de hele stad het verhaal vertelde en er zo voor zorgde dat hij zijn praktijk vaarwel kon zeggen. Enige dagen later is hij naar huis teruggekeerd, heeft zijn vrouw voor haar kop geschoten en vervolgens zichzelf. Zegt niet veel goeds over ons beroep, nietwaar? Als je weet hoe je je tentamens moet afleggen en hoe je een dissertatie moet schrijven, kun je promoveren. Om je praktijkvergunning te behouden, hoef je alleen maar eens in de zoveel tijd een cheque te versturen. Niemand controleert ons verder op psychopathologie. '
'Misschien is het wel heel verstandig van de psycho-analytici dat ze hun kandidaten lange tijd aan een analyse onderwerpen voordat ze een praktijkvergunning krijgen. '
'D., je moet inmiddels genoeg van die vogels hebben ontmoet die volkomen maf zijn. En wij hebben ook therapieën moeten ondergaan. Sommige mensen zullen na een eindeloze therapie van binnen nog altijd verrot zijn. Wie weet... Misschien zijn we wel van het begin af aan verdacht. Ik heb net dat artikel gelezen over de achtergronden van families van psychologen en psychiaters. Heel wat van die mensen hadden depressieve moeders. '
'Dat heb ik ook gelezen. '
'Op mij is het beslist van toepassing. En op jou?'
Ik knikte.
'Zie je wel? Als kind moesten we al zorgen voor onze mammie, dus hebben we geleerd hypervolwassen te zijn. Als we ouder worden, gaan we op zoek naar andere depressievelingen voor wie we kunnen
zorgen. Op zichzelf is dat niet erg, wanneer we onze eigen ellende hebben verwerkt. Maar als dat niet zo is... Nee, een eenvoudig antwoord is er niet, D. Laat de cliënt maar uitkijken!'
Ik liep met hem naar de stationcar. 'Larry, kan die film van Sharon iets te maken hebben gehad met het onderzoek van Kruse?'
'Absoluut niet. '
'En die formulieren van de universiteit die Gordon heeft gezien?'
'Onzin. En onlogisch. Ook in die tijd zou een universiteit zijn nek niet zo ver hebben uitgestoken. Kruse heeft hem een of ander nepformulier laten zien. Gordon geloofde erin omdat hij dat wilde. Bovendien heeft Kruse nooit de moeite genomen ergens formulieren voor te gebruiken. Tussen hem en de faculteit was er sprake van een wederzijdse apathie. Ze pakten het geld aan dat hij meenam, gaven hem een lab in de kelder dat verder toch door niemand werd gebruikt, wilden niet weten wat hij uitspookte. Vergeleken met de experimenten van de sociaal-psychologen leek zijn onderzoek heel onschuldig. ' Hij zweeg, keek verward. 'Waarom heeft hij haar verdomme zo gefilmd?'
'Wie zal het zeggen? Het enige waaraan ik kan denken, is een vorm van radicale therapie. De zonden van de moeder verwerken. '
Daar dacht hij over na. 'Ja, misschien. Zoiets eigenaardigs zou precies in zijn straatje passen. Totale controle over het leven van de patiënt, marathonsessies, regressie-hypnose — haal de verdedigingsmuren omlaag. Als ze dan op een gegeven moment zou ontdekken wat haar moeder had gedaan, was ze kwetsbaar. '
'Stel dat ze het heeft ontdekt omdat Kruse het haar heeft verteld?' zei ik. 'Hij kon bij de films van de Fontaines komen, kan die film van Linda Lanier hebben ontdekt. Haar gelijkenis met Sharon is sterk en dus moet hij van een en een twee hebben gemaakt. Toen is hij verder navraag gaan doen over Lanier, heeft enige smerige details gehoord - wellicht zelfs over chantage. Sharon heeft me een onzinverhaal verteld over rijke, wereldwijze ouders. Het ziet ernaar uit dat ze zich verstopte voor de werkelijkheid. Het is mogelijk dat Kruse haar de film heeft laten zien terwijl ze onder hypnose was, die heeft gebruikt om haar volledig te breken en haar in alle opzichten in zijn macht te krijgen. Toen heeft hij gesuggereerd dat ze het trauma zou kunnen verwerken door een eigen film te maken, als een catharsis. '
'Die rotzak, ' zei hij. Toen: 'Ze was een pienter grietje, D. Hoe heeft ze daar in kunnen trappen?'
'Pienter, maar verknipt — de borderline-karakteristieken waar we het al eens over hebben gehad. Je hebt me zelf verteld hoe overtuigend Kruse kon zijn. Hij kon radicale feministen er nog van overtuigen dat het geselen van zijn vrouw iets nobels was. Dat waren vrouwen die hij nauwelijks kende. Hij was Sharons mentor, haar therapeut, en ze is na haar afstuderen als zijn assistente bij hem gebleven. Ik heb de relatie tussen hen nooit echt begrepen, maar ik wist wel dat die intens was. Die film is kort nadat ze naar L. A. was gekomen gemaakt, hetgeen betekent dat hij van het begin af aan bezig is geweest haar geest te beïnvloeden. '
'Of misschien kende hij haar al voor die tijd, ' zei hij.
'Misschien wel. '
'Ons geachte faculteitshoofd is een echte prins. ' Hij keek grimmig.
'Denk je dat de universiteit van zijn methoden op de hoogte moet worden gesteld?'
Hij trok aan zijn snor. 'Brenda heeft me verteld dat de wetgeving ten aanzien van laster verdomd ingewikkeld is. Kruse heeft geld. Hij zou een proces zich jaren lang kunnen laten voortslepen. Wat het eindresultaat ook zou zijn, wij zouden binnenstebuiten worden gekeerd. Heb jij daar trek in?'
'Dat weet ik niet. '
'Ik niet, in ieder geval. Laat de universiteit haar eigen detectivewerk maar doen!'
'En de cliënt moet op zijn hoede blijven?'
Hij legde zijn hand op de kruk van het portier en keek gemelijk. 'Luister, D. Jij hebt je in feite half uit deze branche teruggetrokken. Je werkt voor jezelf en je hebt tijd zat om naar vieze films te kijken. Ik heb vijf kinderen, een vrouw die rechten studeert, een hoge bloeddruk en ook nog eens een hypotheek op mijn nek. Vergeef het me als ik niet op kruistocht wil gaan. Oké?'
'Oké, ' zei ik. 'Houd je goed. '
'Dat zal ik proberen, maar ik dreig er gek van te worden. '
Hij stapte de auto in.
'Als ik iets doe, zal ik jou er niet bij betrekken, ' zei ik.
'Goed idee. ' Hij keek op zijn horloge. 'Ik moet weg. Het was me overigens wel een ervaring op zich, ook al heb ik er dan niets mee verdiend. '
-----
Twee films. Weer een schakel met een overleden multimiljonair. En weer een amateur-filmproducent die zich voordeed als een genezer.
Ik reed naar huis, vastberaden Kruse te bereiken voordat ik de volgende dag naar San Luis zou vertrekken. Vastbesloten die rotzak op de een of andere manier te dwingen met me te praten. Ik belde zijn kantoor. Nog altijd geen reactie. Net toen ik zijn nummer op de universiteit wilde bellen, rinkelde mijn telefoon.
'Hallo?'
'Dr. Delaware, alstublieft. '
'Daar spreekt u mee. '
'Dr. Delaware, u spreekt met Leslie Weingarden. Ik ben met een crisissituatie geconfronteerd en ik had het idee dat u me daarbij zou kunnen helpen. '
'Wat voor een crisis, dokter Weingarden?'
'Heeft te maken met ons vorige gesprek, ' zei ze. 'Ik wil er over de telefoon liever niet op doorgaan. Zou u vanmiddag naar mijn kantoor kunnen komen?'
'Ik kan er over twintig minuten zijn. '
Ik trok een ander overhemd aan, pakte een stropdas, belde de dienst die mijn telefoontjes aannam en kreeg te horen dat Olivia Brickerman had gebeld.
'Ik moest u zeggen dat het systeem defect is, doctor. Wat dat dan ook mag betekenen. Zodra het weer werkt, zou ze de door u gevraagde informatie achterhalen. '
Ik bedankte haar en hing op. Terug naar Beverly Hills.
-----
In de wachtkamer zaten twee vrouwen te lezen. Geen van beiden leek in een goed humeur te zijn.
Ik tikte op de glazen scheidingswand. De receptioniste liet me meteen binnen. We liepen langs verschillende onderzoekkamers, bleven staan voor een deur met privé erop. Een seconde later ging die een stukje open en glipte Leslie naar buiten. Ze was perfect opgemaakt, ieder haartje zat op zijn plaats, maar ze zag er beroerd en angstig uit.
'Hoeveel patiënten zitten er nog te wachten, Bea?'
'Een paar, maar een ervan is een vervelend mens. '
'Zeg dat er sprake is van een noodgeval en dat ik zo snel mogelijk hij hen zal komen. '
Bea vertrok. 'Laten we wat verder lopen, weg van de deur, ' zei Leslie.
We liepen de gang door. Ze leunde tegen de muur aan, ademde uit, vouwde haar handen, gespannen.
'Ik wou dat ik nog rookte, ' zei ze. 'Dank voor uw komst. '
'Wat is er aan de hand?'
'D. J. Rasmussen. Hij is dood. Zijn vriendinnetje zit daar binnen en is volkomen overstuur. Ze kwam een half uur geleden binnengelopen, toen ik net terug was van mijn lunchpauze, en stortte de wachtkamer in. Ik heb haar snel meegenomen, voordat de andere patiënten arriveerden, en sinds die tijd ben ik met haar bezig geweest. Ik heb
haar intraveneus valium toegediend, tien milligram. Daar leek ze een tijdje lang rustiger van te worden, maar toen ging het weer mis. Wilt u me nog altijd helpen? Denkt u dat u iets zou kunnen bereiken door met haar te praten?'
'Hoe is hij gestorven?'
'Carmen, het vriendinnetje, zegt dat hij de laatste dagen zwaar aan de drank was. Zwaarder dan normaal. Ze was bang dat hij geweld jegens haar zou gaan gebruiken, omdat hij dat gewoonlijk deed als hij te veel dronk. Maar in plaats daarvan werd hij huilerig, ernstig depressief, zei dat hij door en door verdorven was, sprak over alle verschrikkelijke dingen die hij had gedaan. Ze probeerde met hem te praten, maar hij zakte steeds verder weg en bleef doordrinken. Vanmorgen vroeg werd ze wakker en vond duizend dollar cash op zijn kussen, met een paar fotootjes van hen en een briefje met "Vaarwel". Ze sprong het bed uit, zag dat hij zijn wapens uit de kast had gepakt, maar kon hem nergens vinden. Toen hoorde ze zijn vrachtwagentje starten en rende naar buiten. In die wagen lagen de wapens en hij was alweer aan het drinken - dat kon ze ruiken. Ze probeerde hem tegen te houden, maar hij duwde haar weg en ging er vandoor. Zij pakte haar auto en ging achter hem aan. Ze wonen in Newhall en kennelijk zijn daar veel canyons en kronkelende wegen. Hij reed snel, meer dan negentig per uur, en slingerde. Ze kon hem niet bijhouden en miste een afslag. Toen is ze omgedraaid en vond hem weer, waarna ze hem door een berm zag schieten. De vrachtwagen is het ravijn in gerold en daar geëxplodeerd. Net zoals je dat op de televisie kunt zien, zei ze. '
Leslie kauwde op een vingernagel.
'Is de politie hiervan op de hoogte gesteld?'
'Ja, want ze heeft opgebeld. Ze hebben haar een aantal vragen gesteld, haar verklaring opgenomen en toen tegen haar gezegd dat ze naar huis moest gaan. Volgens haar leken ze zich er niet zo druk over te maken. D. J. stond plaatselijk bekend als een herrieschopper en was al meerdere malen gepakt wegens het rijden onder invloed. Ze beweert dat ze iemand "nu is het verdomme een stuk veiliger op straat" heeft horen mompelen. Meer weet ik niet en verdorie, het spijt me. Kunt u helpen?'
'Ik zal het proberen. '
We liepen haar kantoor in - klein, veel boekenplanken, een bureau van pijnbomenhout en twee stoelen. Leuke posters aan de muren, planten, souveniertjes, foto's. In een van de stoelen zat een gezette jonge vrouw met een zieke huidskleur. Ze had een witte, ruimvallende blouse aan, een bruine stretchpantalon en platte sandalen. Haar haren waren lang en zwart, met blonde strepen, verward. Haar ogen waren opgezet en roodomrand. Toen ze mij zag, wendde ze zich af en begroef haar gezicht in haar handen.
'Carmen, dit is dr. Delaware, ' zei Leslie. 'Dr. Delaware, Carmen Seeber. '
Ik ging in de andere stoel zitten. 'Hallo, Carmen. ' 'Carmen, dr. Delaware is een psycholoog. Met hem kun je rustig praten. '
Toen liep Leslie de kamer uit.
De jonge vrouw hield haar gezicht verborgen, bewoog zich niet, zei niets. Na een tijdje zei ik: 'Dokter Weingarden heeft me over D. J. verteld. Het spijt me heel erg. '
Ze begon te snikken, haar gebogen schouders schokten. 'Carmen, is er iets dat ik voor je kan doen? Iets dat je nodig hebt?' Nog meer gesnik.
'Ik heb D. J. een keer ontmoet, ' zei ik. 'Hij leek erg veel problemen te hebben. '
Een tranenvloed.
'Het moet niet makkelijk voor je zijn geweest om met hem samen te leven, gezien dat vele drinken. Maar natuurlijk mis je hem toch verschrikkelijk. Het is moeilijk te geloven dat hij er niet meer is. '
Ze begon heen en weer te zwaaien, hield haar gezicht met beide handen stevig vast.
'O God, ' riep ze. 'O God! O God, help me!'
Ik gaf haar een schouderklopje. Ze rilde, maar dook niet weg.
Zo bleven we een tijdje zitten, zij roepend om goddelijke hulp, ik haar verdriet in me opnemend, haar gedoseerd medelijden gevend. Ik gaf haar ook papieren zakdoekjes en een bekertje water, terwijl ik zei dat niets haar schuld was, dat ze haar uiterste best had gedaan en dat niemand het beter had kunnen doen. Dat het niet erg was om te vóelen en verdriet te hebben.
Uiteindelijk keek ze op, veegde haar neus af en zei: 'U bent een aardige man. '
'Dank je. '
'Mijn vader was ook een aardige man, maar hij is gestorven, weet u. '
'Jammer. '
'Hij is al heel lang geleden weggegaan, toen ik nog op de kleuterschool zat. Ik kwam naar huis met de dingetjes die we voor Thanksgiving hadden gemaakt - papieren kalkoenen en Pilgrimhoeden, weet u wel — en toen zag ik dat ze hem meenamen in een ambulance. '
Stilte.
'Hoe oud ben je, Carmen?' '
Twintig. '
'Dan heb je in die twintig jaar al heel wat moeten meemaken. '
Ze glimlachte. 'Dat denk ik wel. En nu Danny. Hij was aardig, weet u, ook al was hij gemeen als hij had gedronken. Maar diep in zijn binnenste was hij aardig. Hij maakte het me niet lastig, weet u, nam me mee, kocht van alles en nog wat voor me. '
'Hoe lang hebben jullie elkaar gekend?'
Ze dacht na. 'Een jaar of twee. Ik reed rond met een snackbarretje. Langs bouwplaatsen, weet u wel. En Danny was op een daarvan aan het werk. '
Ik knikte bemoedigend.
'Hij vond burrito's lekker, ' zei ze. 'U kent dat wel. Vlees en aardappelen, maar geen bonen. Van bonen ging hij boeren en jeweetwellen. Ik vond hem aardig en gaf hem wel eens iets voor nop. De baas heeft dat nooit geweten. Toen zijn we samen gaan wonen. '
Ze keek me aan, als een kind.
Ik glimlachte.
'Ik had echt nooit gedacht dat hij het zou doen. '
'Zelfmoord plegen?'
Ze knikte. De tranen liepen over haar wangen.
'Had hij het al eens eerder over zelfmoord gehad?'
'Als hij dronken was, zei hij altijd dat het leven een grote troep was en dat het beter was om dood te zijn en dat hij het op een dag zou doen, waarbij iedereen verder kon verrekken. Toen hij zijn rug had beschadigd, was hij echt depressief. U begrijpt dat wel, de pijn en geen werk. Maar ik had nooit gedacht... ' Ze stortte weer in.
'Carmen, je had dat op geen enkele manier kunnen weten. Als iemand eenmaal het vaste besluit neemt zelfmoord te plegen, kun je hem of haar op geen enkele manier tegenhouden. '
'Ja, ' zei ze, naar adem snakkend. 'Als Danny eenmaal een besluit had genomen, kon je hem er niet meer vanaf brengen. Dat staat vast. Hij was erg koppig, weet u. Ik heb hem vanmorgen geprobeerd tegen te houden, maar hij ging gewoon door, alsof hij me niet hoorde, weet u, helemaal dronken en wegracend... als een vleermuis de hel uit. ' 'Dokter Weingarden zei dat hij heeft gesproken over een paar lelijke dingen die hij had gedaan. '
Ze knikte. 'Hij was helemaal van streek, zei dat hij doodzonden had begaan. '
'Weet je waarom hij zo van streek was?'
Schouderophalen. 'Hij vocht vaak, weet u. Sloeg mensen in bars in elkaar. Niet echt ernstig, maar toch wel behoorlijk. Verder rookte hij graag hasj en dronk hij. Maar toch was hij een goeie vent, weet u. Hij heeft nooit iets gedaan dat door en door slecht was. '
Ik wilde weten of iemand haar kon steunen en vroeg naar familie en vrienden.
'Ik heb geen familie, ' zei ze. 'Had Danny ook niet. En we hadden geen vrienden, weet u. Ik bedoel... mij stoorde dat niet, maar Danny vond de mensen niet aardig - misschien omdat zijn vader hem altijd sloeg en hij daardoor boos is geworden op de wereld, weet u wel. Daarom heeft hij... '
'Wat heeft hij gedaan?'
'Hem om zeep gebracht. '
'Heeft hij zijn vader vermoord?'
'Toen hij nog jong was, en uit zelfverdediging. Maar de smerissen hebben hem stevig te grazen genomen. Ze hebben hem naar een gesticht gestuurd, weet u, tot hij achttien was. Toen is hij zelfstandig gaan leven, maar vrienden heeft hij nooit gemaakt. Hij was alleen gesteld op mij en de honden - we hadden twee halve Rottweilers. Dandy en Paco. Zij vonden hem heel aardig en zijn al de hele dag aan het janken, omdat ze hem zo erg missen. '
Ze huilde lange tijd.
'Carmen, ' zei ik, 'je maakt nu een moeilijke tijd door. Het zal je helpen als je met iemand kunt praten. Ik zou je graag doorsturen naar een psycholoog zoals ik. '
Ze keek op. 'Ik kan toch met u praten. '
'Ik.. Normaal gesproken doe ik dit soort werk niet. '
Ze tuitte haar lippen. 'Komt door de poen, nietwaar? U neemt geen mensen aan die u niet als particulier patiënt kunnen betalen. '
'Nee, Carmen. Ik ben kinderpsycholoog. Ik werk met kinderen. '
'Oké, ik begrijp het wel, ' zei ze, eerder triest dan boos. Alsof dit de laatste onrechtvaardigheid was in een leven vol ermee.
'Degene naar wie ik je wil verwijzen, is heel aardig en heeft erg veel ervaring. '
Ze pruilde, wreef in haar ogen.
'Carmen, als ik haar over jou vertel en jou haar telefoonnummer geef, ben je dan bereid haar op te bellen?'
'Een zij?' Ze schudde woest haar hoofd. 'Geen sprake van. Ik wil geen vrouwelijke psycholoog. '
'Waarom niet?'
Danny heeft een vrouwelijke psycholoog gehad en zij heeft met hem geflikflooid. ' 'Met hem geflikflooid?'
Ze spuugde op de grond. 'Ja. Ze heeft met hem geneukt. Hij zei altijd dat ze dat nooit hadden gedaan, maar als hij van haar terug kwam, weet u, had hij die blik in zijn ogen, weet u wel, en rook hij naar vrijen - walgelijk. Ik wil er niet over praten. Ik wil absoluut geen vrouwelijke dokter. '
'Dr. Weingarden is ook een vrouw. '
'Dat is anders. '
'Dr. Small, de vrouw naar wie ik je wil verwijzen, is ook heel anders, Carmen. Ze is ergens in de vijftig en heel aardig. Ze zou nooit iets oneerlijks doen. '
Ze keek niet overtuigd.
'Carmen, ik ben zelf bij haar geweest. '
Dat begreep ze niet.
'Carmen, ze is ook mijn therapeute geweest. '
'De uwe? Waarvoor?'
'Soms heb ik er ook behoefte aan om te praten. Dat overkomt iedereen. Beloof me dat je een keer naar haar toe zult gaan. Als je haar niet aardig vindt, zal ik iemand anders voor je zoeken. ' Ik haalde een visitekaartje te voorschijn en gaf dat aan haar.
'Ik geloof niet dat het goed is, ' zei ze.
'Wat niet?'
'Dat ze met hem neukte. Een psychologe zou beter moeten weten, weet u wel?'
'Je hebt volkomen gelijk. '
Dat verbaasde haar, alsof het de allereerste keer was dat iemand het met haar eens was.
'Sommige therapeuten zouden geen therapeut moeten zijn, ' zei ik.
'Klopt. Ik zou aan een proces kunnen beginnen, nietwaar?'
'Carmen, je kunt niemand meer aanklagen. Als je het over dr. Ransom hebt, moet ik je zeggen dat zij dood is. Zij heeft ook zelfmoord gepleegd. '
Haar hand vloog naar haar mond. 'O, mijn god. Ik wist niet... ik bedoel, u zult wel weten dat ik heb gewenst dat het zou gebeuren. Maar ik... Nu is het... o, mijn god!'
Ze sloeg een kruisteken, drukte tegen haar slapen, staarde naar het plafond.
'Carmen, niets van dit alles is jouw schuld. Jij bent een slachtoffer. '
Ze schudde haar hoofd.
'Een slachtoffer. Ik wil dat je dat begrijpt. '
'Ik... ik begrijp niets. ' Tranen. 'Dit is allemaal te... U weet het wel... Ik begrijp het niet. '
Ik boog me naar haar toe, rook haar onzekerheid. 'Carmen, ik zal hier blijven zolang je me nodig hebt. Oké? Oké, Carmen?'
Knikje.
Het duurde een half uur voordat ze zichzelf weer in de hand had en toen ze haar ogen droogde, leek ze ook weer iets van haar waardigheid te hebben hervonden.
'U bent heel aardig, ' zei ze, 'het is nu weer met me in orde. U kunt nu rustig weggaan. '
'En dr. Small, die therapeute naar wie ik je graag zou verwijzen?'
'Weet ik niet. '
'Een keertje maar. '
Vaag glimlachje. 'Oké. '
'Beloofd?'
'Beloofd. '
Ik pakte haar hand, hield die even vast, ging toen naar de receptie en zei tegen Bea dat ze haar in de gaten moest houden. In een lege onderzoekkamer belde ik Ada. Ik kreeg te horen dat ze net op het punt stond aan een sessie te beginnen.
'Het is een crisissituatie, ' zei ik en ik werd doorverbonden.
'Alex, ' zei Ada. 'Wat is er aan de hand?'
'Ik heb een jonge vrouw in een crisissituatie die ik graag zo snel mogelijk bij jou zou willen zien. Ada, ze is geen particuliere patiënte en inzicht in zichzelf heeft ze totaal niet. Maar als ik je de details verschaf, denk ik dat je het met me eens zult zijn dat het belangrijk is dat je haar ziet. '
'Verschaf me die dan maar. '
Toen ik mijn verhaal had gedaan, zei ze: 'Wat afschuwelijk. Je hebt er verstandig aan gedaan me te bellen, Alex. Ik kan haar om zeven uur ontvangen. Kan ze hier dan zijn?'
'Daar zal ik voor zorgen. Heel hartelijk dank, Ada. '
'Graag gedaan, Alex. Er wacht een patiënt op me, dus kan ik niet langer aan de lijn blijven. '
'Dat begrijp ik, en nogmaals bedankt. '
'Best. Ik bel je zodra ik haar heb gezien. '
Ik liep terug naar de spreekkamer en gaf het telefoonnummer aan Carmen.
'Het is geregeld, ' zei ik. 'Dr. Small kan je vanavond om zeven uur ontvangen. '
'Oké. '
Ik gaf haar een stevige handdruk en ging weg, zag Leslie toevallig en vertelde haar wat ik had geregeld.
'Hoe vind jij haar?' vroeg ze.
'Nogal breekbaar, maar nog verdoofd door de schok. De eerstkomende dagen kan ze het heel moeilijk krijgen. Ze heeft niemand op
wie ze kan terugvallen en het is echt heel belangrijk dat ze met iemand kan praten. '
'Lijkt me inderdaad waarschijnlijk. Waar zit die therapeute?'
'Brentwood, San Vincente, bij Barrington. ' Ik gaf haar het adres, en de tijd van de afspraak.
'Perfect. Ik woon in Santa Monica. Rond half zeven ga ik hier weg. Ik zal het zelf voor haar regelen. Tot die tijd zullen we goed op haar passen. ' Een korte aarzeling. 'Die persoon naar wie je hebt verwezen is goed?'
'De beste. Ik ben zelf een patiënt van haar geweest. '
Die bekentenis had Carmen gerustgesteld, maar irriteerde haar arts. 'Californische eerlijkheid, ' zei ze. Toen: 'Verdomme, het spijt me. Je bent heel aardig geweest door hier zomaar naartoe te komen, maar ik ben een regelrechte cynica geworden. Ik weet dat dat niet gezond is, maar ik moet mezelf ertoe zien te brengen mensen weer te vertrouwen. '
'Dat is niet makkelijk, ' zei ik. Ik dacht aan het feit dat het mij ook moeite begon te kosten mensen te vertrouwen.
Ze speelde met een oorbel. 'Luister, ik wil je hartelijk bedanken voor het feit dat je hierheen bent gekomen. Zeg maar hoeveel ik je verschuldigd ben en dan zal ik meteen een cheque uitschrijven. '
'Hoeft niet, ' zei ik.
'Nee, ik sta erop. Ik betaal liever voor bewezen diensten. '
'Geen sprake van, Leslie. Ik heb geen seconde verwacht dat ik hiervoor betaald zou worden. '
'Weet je dat zeker? Ik wil absoluut geen misbruik van je maken. ' 'Dat idee heb ik ook helemaal niet. '
Ze keek ongemakkelijk, haalde de stethoscoop van haar hals en pakte die telkens van haar ene hand over in haar andere.
'Ik weet dat je de eerste keer dat we elkaar spraken, het idee moet hebben gekregen dat ik alleen maar voor mezelf wenste te zorgen. Het enige dat ik kan zeggen, is dat ik in wezen niet zo ben. Ik wilde die patiënten wel degelijk bellen en bleef daarover met mezelf discussiëren. Ik geef mezelf niet de schuld van Rasmussens dood - hij was een tijdbom. De enige vraag was wanneer hij dood zou gaan. Ik heb erdoor echter wel beseft dat ik verantwoordelijkheid moet dragen en me moet gaan gedragen als een arts. Toen ik jou met Carmen alleen had gelaten, ben ik gaan opbellen en heb een aantal vrouwen kunnen bereiken. Zij leken in orde te zijn en ze zeiden dat er met hun echtgenoten ook niets aan de hand was, en ik kan alleen maar hopen dat dat waar is. In ieder geval ging het beter dan ik had verwacht. Ze waren minder vijandig dan de eerste keer. Misschien is mijn mededeling echt tot hen doorgedrongen – ik weet het niet. In ieder geval heb ik contact gemaakt. Ik zal blijven proberen ieder van hen te bereiken, wat de consequenties daar voor mij ook van mogen zijn.’
‘Je doet het juiste.’
‘Dank je,’zei ze, opeens heel intens. Toen keek ze verlegen naar de deur van een van de onderzoekkamers. ‘Ik moet me nu weer met mijn patiënten gaan bezighouden. Nogmaals hartelijk dank.’
Aarzeling.
‘Dat was stom,’zei ze.
Voordat ik dat had kunnen tegenspreken, liep ze terug naar haar patiënten.