10

Het gebouw waarin Leslie Weingardens kantoor was ondergebracht, telde drie verdiepingen, was opgetrokken uit rode baksteen en bevond zich midden in de medische wijk van Beverly Hills. Binnen goudkleurig eikehouten lambrizeringen, groenroze tapijten. In het gebouw waren artsen, tandartsen en een handjevol psychologen ondergebracht.

De naam van één van die laatsten trok mijn aandacht: kruse, p. p. suite 300. Was op zich niet zo gek. Dit was de Divanstraat. Maar vroeger had hij een ander adres gehad.

Het kantoor van Leslie Weingarden bevond zich op de begane grond, bij de achterzijde van het gebouw. Volgens haar naamplaatje had ze zich gespecialiseerd in ingewandsstoornissen en vrouwenkwalen. Haar wachtkamer was klein, goedkoop maar vrolijk ingericht. Witkatoenen kussens op de stoelen, waarin je diep wegzakte, en moderne Deense tafels, her en der prenten aan de muren, een plant in een rieten mandje. Geen patiënten, wel de restanten van een dag spreekuur houden: kauwgumpapiertjes, een leeg aspirineflesje, tijdschriften die

geopend op de stoelen lagen.

Ik tikte tegen de glazen scheidingswand, wachtte enige seconden voordat die werd opengeschoven. Een Spaans ogende vrouw van ergens in de vijftig vroeg: 'Kan ik u ergens mee van dienst zijn?'

'Ik ben dr. Delaware. Ik heb een afspraak met dr. Weingarden. '

'Ik zal haar zeggen dat u er bent. '

Ik wachtte een half uur, bladerde tijdschriften door, vroeg me af of de column van Paul Kruse in één daarvan had gestaan. Om half zeven ging de deur naar het privé-kantoor open en zag ik een goed ogende vrouw van een jaar of dertig.

Ze was klein, heel slank, met kort haar en een smal, alert gezicht. Ze had lange zilveren oorbellen in, droeg een witzijden blouse, een duif-grijze gabardine pantalon en grijssuède pumps. Om haar hals hing een stethoscoop. Daaronder een zware, gouden ketting. Haar gelaatstrekken waren delicaat en regelmatig, haar ogen amandelvormig en donkerbruin. Als die van Robin. Ze had zich slechts heel licht opgemaakt. Meer was ook niet nodig.

Ik ging staan.

'Meneer Delaware? Ik ben dr. Weingarden. ' Ze stak haar hand uit en ik drukte die. Ze had kleine botten, haar handdruk was ferm en droog. Toen zette ze beide handen op haar heupen. 'Wat kan ik voor u doen?'

'U heeft patiënten doorverwezen naar Sharon Ransom, een psychologe. Ik weet niet of u het al heeft gehoord, maar ze is dood, heeft zondag zelfmoord gepleegd. Ik wilde met u over haar praten. Ik zou graag met die patiënten in contact willen komen. ' Geen spoortje van een schok. 'Ja, ik heb het in de krant gelezen. In welke zin bent u betrokken bij haar en haar patiënten?' 'Voornamelijk persoonlijk en ietwat beroepsmatig. ' Ik gaf haar mijn visitiekaartje.

Ze bekeek dat. 'U bent ook psycholoog. Dr. Delaware dus, en geen meneer, zoals Bea tegen me zei. ' Ze stopte het kaartje in haar zak. 'Bent u haar therapeute geweest?'

Die vraag verbaasde me. 'Nee. '

'Ze had er anders beslist een nodig. ' Frons. 'Waarom maakt u zich zoveel zorgen over haar patiënten?'

'Ik ben er vandaag een tegen het lijf gelopen. D. J. Rasmussen. Hij heeft me uw naam gegeven. '

Daar schrok ze van, maar ze zei niets.

'Hij was dronken, ' zei ik. 'Stomdronken, laveloos in feite. Ik denk dat hij al heel onevenwichtig was en nu het risico loopt volledig in te storten. Misschien gewelddadig. Het verliezen van een therapeut kan net zoiets zijn als het verliezen van een ouder. Ik heb me afgevraagd hoeveel van haar andere patiënten... '

'Ja, ja, natuurlijk. Dat begrijp ik allemaal. Maar wat ik niet begrijp, is Uw bezorgdheid. In welke zin bent u bij dit alles betrokken?'

Ik dacht na over het beste antwoord. 'Gedeeltelijk zal het waarschijnlijk wel terug te voeren zijn op schuldgevoelens. Sharon en ik hebben elkaar vroeger goed gekend. Afgelopen zaterdag ben ik haar na jaren toevallig tijdens een feest tegen het lijf gelopen. Ze leek ergens door van streek te zijn en vroeg of ze met me kon praten. We maakten een afspraak. Ik bedacht me echter en annuleerde die de volgende dag weer. Die avond heeft ze zelfmoord gepleegd. Ik denk dat ik me nog altijd afvraag of ik dat had kunnen voorkomen. In ieder geval zou ik nog meer verdriet nu willen voorkomen zo me dat mogelijk is. '

Ze speelde met de stethoscoop en staarde me aan. 'U meent dit echt, nietwaar? U werkt toch niet voor de een of andere gehaaide jurist?' 'Waarom denkt u dat?'

Ze glimlachte. 'Dus u zou graag willen dat ik contact opneem met patiënten die ik naar haar heb verwezen?'

'Ja, en dat u me vertelt wie nog meer patiënten naar haar kan hebben doorverwezen. '

De glimlach werd koud. 'Dat zou moeilijk zijn, dr. Delaware. Ik heb er geen idee van wie nog meer naar haar verwees. Hoewel ik wel met die patiënten te doen heb. '

Ze zweeg, leek naar woorden te zoeken. 'Sharon Ransom was een... Zij en ik... Tsja, neemt u maar eens als eerste het woord. Waarom heeft u uw afspraak met haar afgezegd?'

'Ik wilde niet bij haar betrokken raken. Ze is... Ze was een gecompliceerde vrouw. '

'Dat was ze zeker. ' Ze keek op haar horloge en haalde de stethoscoop van haar hals. 'Oké. Ik ga een telefoongesprek voeren om navraag over u te doen. Als u degene bent die u zegt dat u bent, zullen we met elkaar praten. Maar ik moet eerst een hapje eten. ' Ze liet me achter in de wachtkamer, kwam even later weer terug en zei: 'Oké, ' zonder me aan te kijken.

We liepen naar een coffeeshop aan Brighton. Ze bestelde een sandwich met tonijn en kruidenthee. Ik schoof een naar rubber smakende omelet heen en weer op mijn bord.

Ze at snel, bestelde een toetje en zette dat weg toen ze er de helft van op had.

Nadat ze haar mond had afgeveegd, zei ze: 'Toen ze me zeiden dat iemand over Sharon opbelde, raakte ik gespannen. Ze heeft problemen voor me veroorzaakt en we hebben al lange tijd niet meer samengewerkt. ' 'Wat voor problemen?'

'Een seconde. ' Ze riep een serveerster en bestelde nog een kruidenthee. Ik nam koffie. Met de koffie en de thee werd de rekening gepresenteerd.

Ik pakte die. 'Ik betaal. '

'Informatie kopen?'

Ik glimlachte. 'U had het over de problemen die zij voor u had veroorzaakt. '

Ze schudde haar hoofd. 'Ik weet niet of ik hier echt over wil praten. '

'Ik zal alle inlichtingen vertrouwelijk behandelen, ' beloofde ik.

'Officieel, alsof u mijn therapeut bent?'

'Als u zich daar prettiger bij voelt, is dat wat mij betreft prima. '

'Ja, ik voel me daar prettiger bij. Dit is een heet hangijzer. Ethische problemen. ' De blik in haar ogen verhardde zich. 'Ik had het op geen enkele manier kunnen voorkomen, maar probeer dat maar eens te vertellen aan een jury die moet beoordelen of een medicus zijn boekje te buiten is gegaan. Als een gehaaide advocaat zoiets te behandelen krijgt, zal hij alle dossiers opvragen en contact opnemen met iedere arts die de patiënt in kwestie ooit heeft behandeld. '

'Ik ben absoluut niet van plan aan een proces te beginnen. '

'Ik ook niet. ' Ze sloeg met een hand zo hard op de tafel dat het zoutvaatje een sprongetje maakte. 'Verdorie! Ze heeft me belazerd. Alleen al als ik aan haar dénk, word ik woedend. Het spijt me dat ze dood is, maar ik kan me er niet verdrietig om voelen. Ze heeft me gebruikt. '

Ze nam een slokje van haar thee.

'Ik heb haar pas vorig jaar leren kennen. Ze liep binnen, stelde zich voor en nodigde me uit voor een lunch. Ik wist wat ze aan het doen was - vissen naar verwijzingen. Maar dat mag. Ik oefende toen pas iets meer dan een jaar praktijk uit en ik heb iets dergelijks ook gedaan. Bovendien was de eerste indruk die ik van haar kreeg, heel positief. Ze was intelligent, kon prima uit haar woorden komen en leek alles goed op een rijtje te hebben staan. Haar curriculum vitae zag er uitstekend uit, allerlei gevarieerde klinische ervaring. Bovendien had ze in hetzelfde gebouw als ik een kantoor en dat vond ik prettig, om contact over patiënten te kunnen blijven houden. Bijna al mijn patiënten zijn vrouwen en de meesten voelen zich prettiger bij een vrouwelijke therapeut, dus dacht ik: waarom niet, laat ik het maar eens proberen. Het enige nadelige vond ik dat ze zo knap was om te zien, omdat ik me afvroeg of sommige vrouwen dat niet als bedreigend zouden ervaren. Maar ik hield mezelf voor dat ik niet seksistisch mocht denken en begon patiënten naar haar te verwijzen. God zij dank niet al te veel. Ik heb een kleine praktijk. ' 'Bevond haar kantoor zich op de derde verdieping? Bij dat van dr. Kruse?'

'Inderdaad, maar hij was er nooit. Ze heeft me het een keer laten zien. Een klein kantoor - piepklein wachtkamertje en een behandelkamer. Ze was Kruses psychologisch assistente of zoiets dergelijks, en had een officiële vergunning. '

'Om als assistente te werken. '

'Kan. In ieder geval was alles in orde. '

Assistente. Een tijdelijke functie, bedoeld om pas afgestudeerde psychologen ervaring te laten opdoen onder supervisie van een ervaren psycholoog met praktijkvergunning. Sharon was zes jaar geleden afgestudeerd en had dus allang een volledige praktijkvergunning kunnen krijgen. Ik vroeg me af waarom ze die niet had aangevraagd. Wat ze in die zes jaren had gedaan. 'Heeft u dat curriculum vitae nog?' 'Nee. '

'Kunt u zich er nog iets meer van herinneren?'

'Nee, alleen wat ik u heb verteld. Hoezo?'

'Ik probeer haar verleden na te gaan. In welk opzicht heeft ze u belazerd?'

Ze keek me scherp aan. 'Wilt u zeggen dat u dat nog niet zelf heeft bedacht?'

'Ik zou gokken op seksueel wangedrag, naar bed gaan met patiënten. Maar uw patiënten zijn voor het merendeel vrouwen. Was ze lesbisch?'

Ze lachte. 'Lesbisch? Ja, ik kan me voorstellen dat die gedachte bij u opkomt. Eerlijk gezegd weet ik niet wat ze was. Ik ben opgegroeid in Chicago en niets in deze stad verbaast me nog. Maar nee, voor zover mij bekend ging ze niet met vrouwen naar bed. In dit verband hebben we het over mannen. Echtgenoten van patiënten. Vriendjes. Mannen gaan niet in therapie wanneer ze niet onder druk worden gezet. De vrouwen moeten alles doen - verwijsbriefje halen, de afspraak maken. Mijn patiënten vroegen me om verwijsbriefjes en ik heb er zes naar Sharon gestuurd. Ze heeft me daarvoor bedankt door met hen naar bed te gaan. '

'Hoe bent u daar achter gekomen?'

Ze keek walgend. 'Ik was mijn boekhouding aan het controleren, om te kijken wie veel achterstand had met het betalen van de rekening en het viel me op dat het merendeel van de vrouwen wier echtgenote

ik naar haar had doorverwezen, niet had betaald of vervolgafspraken niet was nagekomen. Dat viel uitermate op, omdat alle andere rekeningen keurig op tijd waren voldaan en verdere vervolgafspraken vrijwel stipt waren nagekomen. Ik ben toen gaan opbellen, om te achterhalen wat er was gebeurd. De meeste vrouwen wilden niet met me praten en sommigen legden zelfs meteen weer de hoorn op de haak. Maar twee hunner waren wel bereid me te woord te staan. De eerste ging meteen hevig tekeer. Het bleek dat haar man een paar maal naar Sharon toe was gegaan - in verband met stress op zijn werk. Ze had hem geleerd zich te ontspannen, en dat was dat. Een paar weken later belde ze hem op, om vervolgafspraken te maken. Gratis. Toen hij verscheen, trachtte ze hem te verleiden, en niet zo zuinig ook. Midden in haar kantoor trok ze haar kleren uit. Hij liet haar staan, ging naar huis en vertelde het zijn vrouw. Ze was woedend, gilde dat ik me moest schamen omdat ik contacten had met een geniepig, amoreel kreng als Sharon. De tweede vrouw was nog erger. Die deed niets anders dan huilen. '

Ze masseerde haar slapen, nam een aspirientje uit haar tas en slikte dat door met de thee.

'Ongelooflijk, nietwaar? Gratis vervolgsessies. Ik wacht nog altijd op een dagvaarding om voor de rechtbank te verschijnen. Ik kan u wel vertellen dat ik er heel wat slapeloze nachten door heb gehad. '

'Vervelend voor u, ' zei ik.

'Inderdaad. En nu vertelt u me dat Rasmussen helemaal is doorgeslagen. Geweldig!' 'Was hij een van hen?'

'O ja, een echte prins. Zijn vriendinnetje is degene die alleen maar kon huilen aan de telefoon. Een van de patiënten die zomaar bij me binnen komen lopen, niet al te wereldwijs, vage, psychosomatische klachten - ze had aandacht nodig. Ik leerde haar een beetje kennen en ze begon me openhartiger te vertellen over hem - dat hij te veel dronk, verdovende middelen gebruikte, met haar solde. Ik heb heel veel en lang met haar gepraat, om haar te laten zien dat hij een verliezer was, om haar duidelijk te maken dat ze hem moest verlaten. Natuurlijk deed ze dat niet. Een van die passieve types met een gewelddadige vader, die blijven zoeken naar surrogaat-papa's. Toen vertelde ze me dat die ezel zich tijdens zijn werk had verwond, last van rugpijn had en erover dacht een proces aan te spannen. Zijn advocaat raadde hem aan naar een psych te gaan en mij werd gevraagd of ik zo iemand kende. Ik stuurde hem naar Sharon en vertelde haar alles over zijn andere problemen. Mijn hemel, wat heeft zij hem geholpen. Hoe heeft u hem leren kennen?' 'Hij was vanmorgen bij haar huis. '

'Bij haar huis? Heeft ze zo'n griezel haar huisadres gegeven? Wat stom!'

'Ze behandelde ook thuis. '

'O ja, dat stond in de krant. Klop ook wel, want nadat ik haar met de feiten had geconfronteerd, is ze meteen uit ons gebouw vertrokken. Heeft u een diagnose ten aanzien van Rasmussen gesteld?'

'Persoonlijkheidsproblemen. Mogelijk gewelddadige neigingen. '

'Met andere woorden iemand die moeilijkheden kan veroorzaken. Geweldig. Hij is de zwakste schakel. Een vrouwenhater, die zijn impulsen heel moeilijk onder controle kan houden. En hij heeft al een advocaat in de arm genomen. Schitterend!'

'Hij zal heus niet aan een proces beginnen wegens seksuele avances. Er zijn maar weinig mannen die dat zouden doen, ' zei ik. 'Zouden zich met hun houding geen raad weten. '

'Een frontale aanval op het oude machismo? Ik hoop dat u gelijk heeft. Tot dusverre heeft nog niemand actie ondernomen. Maar dat betekent niet dat ze dat niet kunnen gaan doen. En zelfs wanneer me de ellende van een proces wordt bespaard, heeft ze me ten aanzien van mijn reputatie al meer dan genoeg gekost. Eén patiënt spreekt weer tien andere patiënten. Geen van de mensen die ik naar Sharon heb doorverwezen, heeft me betaald voor de uren die ik al eerder in hen had gestoken. En dan heb ik het alleen al over vier cijfers aan laboratoriumkosten. Ik ben nog niet zo ver dat een dergelijk financieel verlies me onberoerd laat, want hier op West Side zitten te veel artsen. Waar oefent u praktijk uit?'

'Ook hier in West Side, maar ik werk met kinderen. '

'O. ' Ze tikte met haar nagels tegen de rand van haar theekop. 'Ik zal wel heel zakelijk overkomen, ben ik bang. U heeft het over altruïsme, het overnemen van patiënten, alle goede voornemens die bij het afleggen van de eed van Hippocrates horen. En het enige waar ik me zorgen over maak, is hoe ik me afdoende kan indekken. Ik ga daar echter geen excuus voor verzinnen, want als ik me niet indek, is er niemand anders die dat voor mij zal doen. Toen ik uit Northwestern vertrok om mijn stage in Harbor General te lopen, heb ik de meest geweldige man ter wereld ontmoet, met wie ik drie weken later al was getrouwd. Een scenarioschrijver, die onderzoek verrichtte in het ziekenhuis in verband met een miniserie. Mijn hemel, liefde op het eerste gezicht! Opeens had ik een huis in Playa Del Rey en zouden we bij elkaar blijven tot de dood ons scheidde. Hij zei dat hij gek op me was geworden omdat ik een arts was en beloofde me plechtig dat hij me nooit zou verlaten. Twee jaar later liet hij me stikken. Plukte on

ze bankrekening kaal en ging met een of ander grietje naar Santa Fe. Het heeft twee jaar geduurd voordat ik daar overheen was. '

Ze keek in het kopje, als een waarzegster in haar glazen bol. 'Ik heb verdomme te hard gewerkt om zover te komen om dat alles door de een of andere nitwit teniet te laten doen. Dus nee, ik ben niet van plan een van de mannen met wie ze heeft genaaid te bellen om opnieuw door te verwijzen. Het zijn volwassen kerels en ze zullen dit zelf best kunnen verwerken. Ze zullen zichzelf er inmiddels wel van hebben overtuigd dat ze stoere hengsten zijn en ten aanzien van haar een ware verovering hebben gemaakt. Dr. Delaware, u moet dit verder ook laten rusten. Laat haar maar onder de grond liggen, dood en begraven. '

Ze was luider gaan spreken. Mensen staarden onze kant op. Dat viel haar op en meteen ging ze zachter verder. 'Hoe kan iemand als zij in vredesnaam een therapeute worden? Screenen jullie je studenten dan helemaal niet?'

'Niet voldoende, ' zei ik. 'Hoe reageerde ze toen u haar met de feiten confronteerde?'

'Eigenaardig. Ze keek me alleen maar aan met die grote blauwe, superonschuldige ogen, alsof ze niet wist waarover ik het had, en toen begon ze met het uh... uh, alsof ze probeerde als mijn therapeute op te treden. Toen ik mijn verhaal had gedaan, zei ze alleen "Sorry" en ging weg. Geen verklaring, niets. De volgende dag zag ik haar met dozen naar buiten sjouwen. '

'Kruse was in juridische zin verantwoordelijk voor haar, omdat hij haar mentor was. Heeft u met hem gesproken?'

'Dat heb ik geprobeerd. Ik moet hem wel twintig keer hebben opgebeld. Ik heb zelfs briefjes onder zijn deur door geschoven. Hij heeft daar nooit op gereageerd. Dat maakte me destijds behoorlijk nijdig en ik heb er zelfs over gedacht een klacht in te dienen. Uiteindelijk heb ik het erbij gelaten, denkend dat ik al blij mocht zijn dat ik van dat mens af was. '

'Zijn naambordje hangt er nog. Oefent hij in dat gebouw nog altijd praktijk uit?'

'Zoals ik u al heb verteld, heb ik hem nooit gezien. Toen ik naar hem op zoek was, heb ik met de conciërge gesproken en die zei dat hij hem ook nog nooit had gezien. Tien tegen één dat Kruse dat kantoor voor háár heeft ingericht. Ze zal ook wel met hem hebben geneukt. '

'Waarom zegt u dat?'

'Omdat neuken haar specialiteit was, nietwaar? Dat dééd ze. Waarschijnlijk zal ze ook wel neukend haar graad hebben behaald. '

Daar dacht ik over na, raakte verdiept in mijn eigen gedachten.

'U bent toch niet van plan echt die patiënten van haar op te zoeken?' vroeg ze.

'Nee, ' zei ik, op dat moment een beslissing nemend. 'Alles wat u me heeft verteld, heeft deze zaak in een ander licht geplaatst. Maar we zouden wel iets moeten doen aan Rasmussen. Hij is een tijdbom. '

'Laat hij zichzelf dan maar opblazen. Opgeruimd staat netjes. '

'Stel dat hij iemand anders verwondt?'

'Wat zou u kunnen doen om dat te voorkomen?'

Daar had ik geen antwoord op.

'Luister, ' zei ze. 'Ik wil volkomen duidelijk zijn. Ik wil er niets mee te maken hebben. Ik wil geen zorgen en ellende aan mijn hoofd. Heeft u dat goed begrepen?'

'Ja. '

'Ik hoop echt dat u dat meent. Als u ook maar iets van wat ik u heb verteld gaat gebruiken om mij met haar in verband te brengen, zal ik alles ontkennen. De dossiers van de patiënten die zij heeft behandeld, zijn vernietigd. Als u mijn naam noemt, zal ik u juridisch laten vervolgen wegens het misbruik maken van vertrouwelijke informatie. '

'Rustig nu maar, ' zei ik. 'U bent volkomen duidelijk geweest. ' 'Dat hoop ik uit de grond van mijn hart. ' Ze trok de rekening uit mijn handen en stond op. 'Ik betaal mijn eigen consumpties wel. '