Ademhalingsmeditatie

Ademhalen is geest inhaleren.

– Huston Smith

Op een dag belde Debby, moeder van drie jonge dochters. Ze had een workshop bij mij gevolgd. ‘Ik wil je iets vertellen over het ademhalingsgebed dat je ons gaf,’ zei ze meteen. Ze refereerde aan een kaartje met een simpele meditatie, dat ik haar had gegeven.

‘Ik wilde eraan denken om bewust adem te halen terwijl ik de kinderen wegbracht. Daarom had ik een kaartje op het dashboard van mijn auto geplakt. Mijn man noemt zichzelf niet gelovig, new age vindt hij flauwekul en hij plaagt me ermee.

“Een kaartje om je te herinneren om adem te halen?”, vroeg hij.’ Debby lachte.

‘Maar op een dag moesten onze dochters met een paar vrienden naar een pizzeria en ik had een andere afspraak. Daarom vroeg ik mijn man of hij de kinderen in mijn auto wilde brengen.

Vier uur later kwam hij terug. Hij kwam naar me toe en zei: “Weet je nog van dat ademhalingskaartje op het dashboard?”

“Jaaaa,” zei ik.

“Nou, niet dat het heeft gewerkt of zo, maar laten we zeggen dat de kinderen nooit bij de pizzeria zijn aangekomen.”’

Op het kaartje stond een simpele ademhalingsmeditatie van de Vietnamese boeddhistische monnik Thich Nhat Hanh. Het is voor in- en uitademen:

Adem ik in, dan kalmeer ik mijn lichaam.

Adem ik uit, dan glimlach ik.

Me bewust van dit moment

weet ik dat het een wonderbaarlijk moment is.

Voor mij is het een fantastische manier om in het bestaande moment terug te keren en aansluiting te vinden met mijn lichaam en geest.

Adem ik in, dan kalmeer ik mijn lichaam. Wanneer we inademen en deze woorden zeggen om ons lichaam te kalmeren, worden we ons ervan bewust dat we ook echt een lichaam hebben. Als moeders leven we vaak zo vanzelfsprekend in ons hoofd of zijn we zo druk dat we vergeten te voelen wat ons lichaam werkelijk nodig heeft. Wanneer we inademen en ons lichaam toestaan om te bedaren, ontspannen onze schouders en begint ons stresspeil te dalen.

Adem ik uit, dan glimlach ik. Dit is zo’n simpele instructie, maar zo effectief. Het betekent niet dat je moet doen alsof je gelukkig bent of onderdrukt wat je echt voelt. Het gaat erom dat je de glimlach vindt in de allergewoonste momenten. Het gaat om de ontdekking dat een deel van ons zelfs als je gek wordt van de situatie – omdat er geen land te bezeilen is met je kinderen, je collega’s volstrekt niet luisteren, de file nog kilometers lang is – eraan denkt om te glimlachen. Het is alsof er een piepklein gaatje komt tussen alles wat er gaande is en het deel van ons dat het allemaal kan observeren – en glimlachen.

Me bewust van dit moment. Bij deze tweede ademhaling erkennen we hoezeer we in het verleden of de toekomst leven. Het is alsof een bandje telkens opnieuw afspeelt wat er is gebeurd of zou kunnen gebeuren. Wanneer we de pauzeknop indrukken, ademhalen en in het bestaande moment aanwezig zijn, worden we ons ervan bewust dat dit echt het enige moment is dat bestaat. Alle toekomstige momenten zijn alleen maar meer huidige momenten.

Weet ik dat het een wonderbaarlijk moment is. Met deze woorden waarderen we meer hoe een op het oog heel gewoon moment eigenlijk heel wonderbaarlijk is. Plotseling krijgen we een heel nieuwe waardering voor wat er voor onze neus gebeurt: hoe de zon door het raam naar binnen komt, het gelach van onze kinderen, zelfs de vaat in de gootsteen. Als we ons echt verbinden aan die momenten, zijn ze bijna altijd wonderbaarlijk. Als je het een beetje veel van het goede vindt om te zeggen dat een moment wonderbaarlijk is, kun je ook zeggen: ik weet dat dit het énige moment is. Dat is altijd waar.

Wanneer we deze oefening doen, ontdekken we dat achter alles onze ademhaling zit, die ons op elk moment in leven houdt. In en uit. In en uit. Onze ademhaling is bij ons, vanaf het moment dat we de moederschoot verlaten tot we dit leven verlaten. In de tijd daartussenin wacht onze ademhaling, al negeren we dat meestal, tot we er vriendschap mee sluiten en het gebruiken als een manier om thuis te komen.

Ademen kan ook een gebed zijn, een manier om verbinding te maken met God, het Heilige en ons diepste ik. De woorden ‘adem’ en ‘geest’ hebben in veel talen dezelfde wortel, en de meeste religieuze tradities hebben een vorm van ademhalingsmeditatie of -gebed. Wanneer we onze ademhaling koppelen aan de kracht van de Geest, met woorden of zinnen die heilig aanvoelen, openen we een kanaal van heling en volkomenheid dat we op elk moment tot onze beschikking hebben.

Als ik ga zitten om te bidden of te mediteren, ga ik eerst mijn ademhaling gebruiken en denk daarbij aan de eenheid van adem en geest. Ik heb dat mijn kinderen ook geleerd en ze hebben elk hun favoriete versie. Ze zeggen dat ze daardoor beter kunnen omgaan met de spanningen in hun studie en momenten waarop ze nerveus of bang zijn. Vaak beginnen we ons avondgebed met een ademhalingsmeditatie en in onze kerk openen we de zondagsschool door een kaars midden in de kring aan te steken en Gods liefde in- en uit te ademen.

Onlangs belde Debby me weer met een verhaal over het ademhalingsgebed. ‘Mijn dochter van vijf kreeg een tumor in haar keel. Ik kan je niet vertellen hoe vaak ik dat gebed elke dag heb gebruikt. Meer kon ik niet doen, gewoon ademen, bidden en in het moment zijn.’

Debby vertelde verder hoe ze haar dochtertje had geleerd om adem te halen en te glimlachen om zichzelf te kalmeren tijdens al dat geprik en gepor van de dokters. ‘We deden ook elke avond samen het ademhalingsgebed. Daardoor viel mijn engeltje gemakkelijker in slaap.

Het is niet te geloven, maar hoe verdrietig die periode ook was, ik heb ontdekt dat onze hele gemeenschap altijd klaarstond voor mijn gezin, en dat is een groot geschenk geweest. We hebben ons allemaal vastgehouden gevoeld in een liefdevolle verbinding met God, elkaar, onze vrienden en families, zelfs met vreemden.’

Toen haar dochter was geopereerd en de tumor verwijderd, kwam de chirurg naar Debby toe. ‘Ik weet niet wat u uw dochter hebt verteld, maar ze was in elk geval geweldig. Ze was zo kalm en vredig. Alles ging heel goed, beter dan ik had verwacht’, zei hij. In de weken dat ze moesten wachten op het laatste biopsierapport met het goede nieuws dat de tumor goedaardig was, deden Debby en haar dochter vaak een ademhalingsmeditatie. ‘Ik begon ongerust te worden en dan ademde ik in en uit en bad. Midden in alle toestanden had ik echt het gevoel dat elk van deze momenten een wonderbaarlijk moment was.’

Probeer zelf ook van de ademhalingsmeditatie een dagelijkse gewoonte te maken. Je kunt kaartjes maken om je eraan te herinneren om bewust adem te halen. Schrijf zinnen op die je gedachten helpen verbinden met je lichaam, je adem met je geest. Gebruik het als gebed, als een manier om thuis te komen bij het wonder van elk moment.