Yerba maté

Ongeëvenaarde natuurlijke voeding

Een van de belangrijkste van deze geheimen was: hoe de bladeren van de yerba maté-boom te oogsten en te prepareren. De maté-drank stond garant voor gezondheid, vitaliteit en levensverwachting.

De keuze van de favoriete drank van de Tupi en de Guaraní staat symbool voor de tegenovergestelde paden die de respectievelijke stammen verkozen te volgen. De yerba maté van de Guaraní heeft veel meer gunstige eigenschappen dan de guarana van de Tupi en heeft ook geen schadelijke bijwerkingen.

Maté werd, tot de dag van vandaag, het meest voorkomende ingrediënt in de geneeskrachtige huismiddeltjes van de Guaraní.

Tegenwoordig wordt in het moderne Argentinië en Paraguay maté-thee gemaakt van de bladeren gedrenkt in heet water.

De oorspronkelijke bereiding is anders: een grote hoeveelheid vermalen bladeren wordt eerst in koud water gelegd. Dan wordt steeds opnieuw heet water toegevoegd, waardoor alle goede stoffen vrijkomen. Tussen iedere toevoeging van heet water in wordt de thee gezeefd door een speciale houten of metalen zeef, een bombilla, waardoor de bladeren steeds uitgefilterd worden.

Maté wordt ook wel als koude drank genuttigd.

Onder de inheemse Guaraní is het gebruik van maté voor gezondheidsdoeleinden blijven bestaan. Ze gebruiken het voor immuniteit, om het bloed te reinigen en ontgiften, voor ontspanning, herstel van haarkleur, verjonging, bestrijding van vermoeidheid, stimuleren van de geest, reguleren van de eetlust, vermindering van stress en slapeloosheid, enzovoort.

In dit hoofdstuk gaan we in op de eigenschappen van yerba maté in een poging om te zien of het daadwerkelijk zo’n geweldig middel is als door de eeuwen heen gesteld wordt.

Beschrijving van de plant

Maté (Ilex paraquariensis) is een groenblijvend lid van de hulstfamilie. De plant kan ongeveer 18 meter hoog worden. Het is een bloem- en vruchtdragende plant, bloeiend in oktober en november en vruchtdragend van maart tot juni. De plant heeft een dringende behoefte aan een bepaalde hoeveelheid en regelmaat van jaarlijkse regenval, met een minimum van 1200 millimeter. De plant is minder gevoelig voor temperatuurschommelingen. Hij is bestand tegen temperaturen tot -6°C bij een jaarlijks temperatuurgemiddelde van 21 à 2°C. Hij kan ook tegen regelmatige sneeuwval, die voorkomt in de bergachtige gebieden waar de plant oorspronkelijk vandaan komt. Hij heeft verschillende gangbare namen als: Paraguay-thee, jezuïeten-thee, missionarissenthee en Zuid-Amerikaanse hulst. Hij groeit in het wild in het zuiden van Zuid-Amerika: Argentinië, Chili, Peru en Brazilië, maar groeit het meest overvloedig in Paraguay. Gecultiveerd wordt yerba maté het meest in Argentinië, waar ongeveer 152.000 hectare per jaar geoogst wordt met een opbrengst van 280.000 ton per jaar. Wereldwijd wordt 290.000 hectare yerba maté verbouwd, met een opbrengst van 874.678 ton in 2002 (FAOSTAT 2007). Er is geen uniforme manier van verbouwen en oogsten van yerba maté. De plant wordt op drie verschillende manieren gewonnen, afhankelijk van de herkomst:

 

1. Hij wordt in het wild geplukt.
2. Hij wordt verbouwd in plantages.
3. Een mengvorm van beide methoden.

 

De eerste methode is erg belastend voor het bos, en levert zowel kwalitatief als kwantitatief het minste op; bovendien is zij erg arbeidsintensief. De derde methode, een mix van plantage en pluk in het wild, combineert het gebruik van wilde planten met een betere cultivering van de grond en de aanplant van jonge struiken. Deze werkwijze levert een hogere en kwalitatief betere opbrengst op dan de eerste methode. Methode 1 en 3 komen het meest voor in Brazilië. Gecultiveerde matéplantages komen het meest voor in Argentinië. Deze methode wordt geacht de meest efficiënte te zijn en er werd in 1915 mee begonnen. De opbrengst is een stuk hoger doordat er meer planten op een kleinere oppervlakte kunnen worden verbouwd en de bewerking van de grond en de oogst gemechaniseerd is.

Theeproductie

Yerba maté wordt niet als rauw product geconsumeerd, maar wordt bewerkt voor het de consument bereikt. Verse yerba maté ondergaat diverse bewerkingen voordat deze klaar is om verpakt te worden. Dit omvat het blancheren, drogen en het laten verouderen van de bladeren. Er zijn vele variaties in de bereiding, afhankelijk van de producent, de uiteindelijke toepassing en de smaak van de thee. Producenten variëren de duur en temperatuur van het blancheren en drogen en niet alle producenten laten de thee verouderen. Ook is de duur van het verouderingsproces variabel.

Hieronder volgt een overzicht van het algemene proces van de verwerking van maté-thee.

OOGST

Bladeren en stengel worden geoogst, gewogen en naar de verwerkingsfabriek getransporteerd.

BLANCHEREN

Het product wordt tussen 10 seconden en 3 minuten verhit (500°C) boven een hout- of propaanvuur, waardoor de epidermis en huidmondjes kapotgaan en oxidatie stopgezet wordt.

DROGEN

Bladeren komen in droogkamers waar gefilterde of ongefilterde rook en warmte (100 °C) de bladeren droogt van 10 tot 12% vocht naar 4,5%; dit duurt 8 tot 24 uur.

VEROUDEREN

Het droge product wordt in betonnen of houten verouderingskamers gebracht voor een duur van 12 maanden. Dit dient voor de ontwikkeling van de smaak.

VERPAKKEN

Het rijpe product wordt vermalen tot het gewenste formaat en vervolgens verpakt.

Het grote verschil tussen de bereiding van maté-thee en gewone thee is de droogmethode. Gewone thee wordt snel door hete lucht gedroogd, waardoor er meer karaktereigenschappen van het verse blad aanwezig blijven en ook de geur bewaard blijft. Maté-thee wordt heel langzaam gedroogd en wordt vaak gerookt. Dit houdt in dat de thee een heel andere geur krijgt en een andere chemische samenstelling en voorkomen. Een ander groot verschil met gewone thee is dat er in het eindproduct stengels van de plant voorkomen. Bij gewone thee worden deze voor vermaling verwijderd.

Bestanddelen

Gedurende de afgelopen decennia is er een aantal pogingen gedaan om alle of een aantal bestanddelen van maté te karakteriseren. Sommige van deze onderzoeken komen met elkaar overeen, andere niet. Het is niet ongewoon dat verschillende technieken gevoelig zijn voor verschillende bestanddelen.

Er is een overeenstemming in de verschillende uitkomsten:

• Gebruikelijk is de vondst van harsen, vezels, vluchtige oliën en tannine, die in veel plantaardige stoffen voorkomen.
• Dan is er ook nog de groeiende lijst van vitaminen en mineralen, waaronder bèta-caroteen, vitamine A, C, E, B1, B2, B-complex, riboflavine, nicotine-zuur, pantotheenzuur, biotine, vitamine C-complex, magnesium, calcium, ijzer, natrium, kalium, mangaan, silicium, fosfaten, zwavel, zoutzuur, chlorofyl, choline, inositol, aluminium, chroom, koper, nikkel en zink.

De laatstgenoemde anorganische zouten zijn van specifiek belang voor het menselijk metabolisme en de celopbouw.

Verschillende tests vinden verschillende voedingsstoffen en in geen enkel onderzoek zijn ze allemaal aangetoond. Er zullen mogelijk nog andere voedingsstoffen te vinden zijn die nu nog niet ontdekt zijn. Een groep onderzoekers van het Institut Pasteur en de Société Scientifique de Paris heeft geconcludeerd dat maté vrijwel alle vitaminen bevat die nodig zijn om te leven.

Zij hebben zich vooral verdiept in pantotheenzuur, omdat het zeldzaam is een plant te vinden die zoveel van deze belangrijke en vitale voedingsstof bevat.

Er is nergens ter wereld een plant te vinden die zoveel essentiële voedingsstoffen bevat als yerba maté.

• Daarnaast bevat maté een stof die behoort tot een zeer speciale klasse van chemische verbindingen. Hoewel er maar een kleine hoeveelheid van deze stof in maté voorkomt, heeft de aanwezigheid ervan veel belangstelling opgeleverd. De stof is een xanthine-alkaloïde genaamd ‘mateïne’. Omdat alle aandacht uitging naar het voorkomen ervan in yerba maté, zal de stof uitvoerig behandeld worden, hoewel hij in werkelijkheid waarschijnlijk nauwelijks van belang is voor de werkzaamheid van de plant.

Yerba maté en de xanthine-alkaloïden

Xanthinen trekken veel aandacht, omdat enkele van deze stoffen over traditionele verkwikkende eigenschappen beschikken. De bekendste ervan is cafeïne. Andere zijn theofylline en theobromine. Alle xanthinen hebben een gelijke stereochemie, maar elk heeft zijn eigen unieke eigenschappen. Vele jaren werd gedacht dat yerba maté cafeïne bevatte; sommigen denken dat ook nu nog. Het blijkt dat mateïne niet identiek is aan cafeïne; het verschilt sterk van cafeïne. Sommige wetenschappers houden nog steeds vol dat mateïne een Zuid-Amerikaanse term is voor cafeïne. Ze zouden zich heel goed bewust moeten zijn van de onjuistheid van de aanname dat twee stoffen die een vrijwel gelijke chemie hebben, dezelfde eigenschappen bezitten. Inmiddels dringt ook bij hen langzaam het inzicht door dat er een verschil is tussen mateïne en cafeïne.

Om nog even terug te komen op de legende van de Tupi en de Guaraní, modern onderzoek lijkt het verschil tussen maté en andere xanthine bevattende planten (zoals de guarana van de Tupi’s) te bevestigen.

Uit onderzoek naar xanthinen in de afgelopen decennia blijkt dat, hoewel ze qua basisstructuur hetzelfde zijn, de leden van deze groep over een grote variatie aan farmacologische eigenschappen beschikken. Om precies te zijn, er is maar één eigenschap die alle trimethylxanthinen gemeen hebben: ze ontspannen glad spierweefsel. Daardoor zijn ze, met uitzondering van cafeïne, waarvan de ontspannende werking wordt opgeheven door andere werkingen, uitermate werkzaam bij het verwijden van de bronchiën. Ze lijken dan ook goed bruikbaar bij de behandeling van astma.

Chemische onderzoeken naar maté richtten zich vooral op de aanwezigheid van cafeïne. In die onderzoeken werd mateïne, een simpele stereo-isomeer van cafeïne, positief getest. Tot voor kort had niemand naar de exacte structuur van het molecuul gekeken, en voorzover bekend heeft geen enkele onderzoeker in de Verenigde Staten ooit een poging gedaan. Wetenschappers van het Hygiene Institut in Hamburg (Duitsland) concludeerden dat, zelfs al zou er cafeïne in maté aanwezig zijn, de hoeveelheid zo klein is, dat er 100 theezakjes maté nodig zouden zijn om even-veel cafeïne te verkrijgen als in een gewone mok koffie zit. Zij maken hiermee dus duidelijk dat de actieve component in yerba maté geen cafeïne is; cafeïne is helemaal niet aanwezig.

Mateïne heeft een unieke farmacologie en het is niet juist het te vergelijken met cafeïne.

Overigens zal guarana ook geen cafeïne bevatten. Er zal iets inzitten wat guaranine genoemd zou kunnen worden. Hoewel ook deze stof op cafeïne lijkt, is ze veel schadelijker!

Mateïne lijkt de best mogelijke xanthinecombinatie te bevatten. Zo stimuleert mateïne, net als andere xanthinen, het centrale zenuwstelsel, maar het werkt in tegenstelling tot andere xanthinen niet verslavend. Xanthinen zijn, met uitzondering van cafeïne, milde diuretica. Ze ontspannen de perifere bloedvaten, waarbij ze de bloeddruk laten dalen zonder dat er een grotere druk op het hart ontstaat. We weten ook dat door mateïne de psychomotorische prestaties verbeterd worden, zonder de typische door andere xanthinen veroorzaakte depressieve neveneffecten.

Dr. Jose Martin, directeur van het National Institute of Technology in Paraguay, schrijft: ‘Nieuw onderzoek en betere technieken hebben laten zien dat, hoewel mateïne chemisch gezien sterk lijkt op cafeïne, de moleculaire structuur verschilt. Mateïne heeft geen enkel ziekmakend effect; bij cafeïne is dit wel zo.’

Horacio Conesa, professor aan de University of Buenos Aires Medical School, stelt: ‘Er is geen enkele medische reden om geen maté te drinken.’ Klinische studies laten zien dat personen met cafeïnegevoeligheid zonder problemen maté kunnen drinken.

Daarom is de tijd nu aangebroken om achterhaalde ideeën aan de kant te zetten:

 

1. dat xanthinen allemaal gelijk zijn
2. dat yerba maté cafeïne bevat
3. dat mateïne hetzelfde is als cafeïne

 

Het zou tragisch zijn als, terwijl de natuur zo’n geweldige plant heeft gecreëerd, het door een bizarre speling van het lot wordt verward met cafeïne. Het is veel waarschijnlijker dat maté, zoals sommigen stellen, ‘de meest perfecte drank van de natuur is’, óf volgens andere ‘de drank van de goden’.

Uit klinische studies in Frankrijk, Duitsland, Argentinië en andere landen komt yerba maté naar voren als het doeltreffende verjongingsmiddel bij uitstek. Maté verjongt niet zoals de guarana van de Tupi, de coca van de Inca’s, de koffie van India of de thee van China, maar simpelweg doordat hij gezonde ingrediënten bevat.

Biologische werking en gezondheidseffecten

Antioxidant

De consumptie van maté-thee draagt in belangrijke mate bij aan de inname van antioxidanten.

Gewichtsbeheersing, obesitas en het maag-darmkanaal

Misschien wel het belangrijkste gebied van toepassing van maté is het maag-darmkanaal. De gerapporteerde effecten variëren van verbetering van de spijsvertering tot het helen van beschadigd of ziek gastro-intestinaal weefsel.

Constipatie, acuut of chronisch, kan overwonnen worden door het gebruik van maté. Gelet op de ernst van dit gezondheidsprobleem, zou een simpele en effectieve oplossing als het drinken van een aangenaam drankje een welkome aanvulling op de huidige behandelingsmethoden zijn.

Maté lijkt hoofdzakelijk de fecale massa te verzachten, maar stimuleert ook in zekere mate de normale darmperistaltiek. Aambeien kunnen ook verminderen door het drinken van de thee, daar de druk op de bloedvaten, veroorzaakt door te harde ontlasting, vermindert.

Mensen die willen afvallen kunnen maté gebruiken om trek te doen verminderen, terwijl ze wel voldoende voedingsstoffen en energie binnenkrijgen, ondanks de vermindering van de hoeveelheid calorieën.

Maté, vermoeidheid en het zenuwstelsel

Beter dan welk xanthine-alkaloïde ook is maté in staat de geest te stimuleren. Het verbetert het concentratievermogen en het doet de accuratesse toenemen. Dit alles echter zonder bijwerkingen als nervositeit of trillen. Deze bevindingen zijn zowel medische experts als gebruikers opgevallen.

De effecten van maté op het zenuwstelsel zijn gevarieerd en nog niet echt begrepen. Het meest waarschijnlijk is dat maté regulerend werkt: het stimuleert een verzwakt zenuwstelsel en het kalmeert bij over-spanning. De voedingswaarde van de plant mag natuurlijk niet gezien worden als een mogelijke vervanging van het verbeteren van gezondheid en functioneren. De kennis van de effecten van maté zijn tot nog toe beperkt tot de observatie van diverse veranderingen in gedrag: toename van energie en vitaliteit, een verbeterd concentratievermogen, verminderde nervositeit, opwinding en angst. Yerba maté vermindert zowel geestelijke als lichamelijke vermoeidheid.

Wat opvalt is verbetering van de gemoedstoestand, vooral bij depressie. Dit zou een direct of indirect effect kunnen zijn van toegenomen energie.

Verbetering van het geheugen is niet experimenteel of klinisch bevestigd, maar lijkt logisch. Het zou kunnen worden toegeschreven aan de voedingsstoffen, vooral choline, een belangrijke neurotransmitter in het centraal zenuwstelsel.

Een van de opmerkelijkste eigenschappen van maté is dat het niet negatief van invloed is op de slaapcyclus. Het lijkt juist meer balans te brengen in de cycli, meer REM-slaap als dat nodig is, of het zorgt voor een langere periode van deltaslaap. Veel mensen zeggen minder slaap nodig te hebben als ze maté gebruiken. Deze ervaring is vaak gekoppeld aan het feit dat deze mensen een diepe, ontspannen slaap ervaren.

De niet-verslavende aard van maté maakt het tot een ideale vervanger voor koffie, zeker voor mensen die van hun cafeïneverslaving af willen komen.

Cardiovasculaire effecten

Hartaandoeningen van velerlei aard worden behandeld door middel van yerba maté. Het bevat talrijke voedingsstoffen die het hart nodig heeft voor een optimaal functioneren.

Daarnaast verhoogt het de zuurstoftoevoer naar het hart, vooral in tijden van stress of opwinding. Dit voorkomt het ontstaan van melkzuur en vermoeidheid, die optreedt als het zuurstofniveau in de cellen onder een bepaalde waarde komt en een proces van anaërobe glycolyse begint.

Het is niet ongewoon dat de bloeddruk daalt door het gebruik van maté; daarnaast lijkt maté voortdurend afvalstoffen uit het bloed te verwijderen.

Effecten op het immuunsysteem

Een steeds terugkerende constatering in de Zuid-Amerikaanse literatuur is dat maté het reactievermogen van het immuunsysteem bevordert, door het stimuleren van de natuurlijke weerstand tegen ziekten. Bovendien is er een voedend en versterkend effect bij zieke personen waar te nemen, zowel tijdens het ziek zijn als in de herstelfase, waarbij soms genezing opvallend snel optreedt.

De exacte werking van maté is nog niet verklaard, maar dat het een antimicrobiële werking heeft tegen bepaalde infectueuze organismen, is wel duidelijk. Bovendien geeft het een algemene, niet-specifieke weerstandsverhoging. De voedingswaarde van de plant zal hierbij een grote rol spelen, maar het is ook waarschijnlijk dat bepaalde stoffen bijdragen aan het stimuleren van de productie en activiteit van de witte bloedcellen.

Voedingstoepassingen

Zoals besproken in het hoofdstuk over de bestanddelen van maté, bevat het een breed scala aan essentiële voedingsstoffen. De interacties en synergie tussen deze voedingsstoffen zijn nog nooit systematisch bestudeerd. De verhalen rond de voedingstoepassingen van maté zijn niet minder dan verbazingwekkend.

Maté wordt gebruikt als hoofdvoedsel; soms vervangt het zelfs belangrijke voeding als brood en groenten. Het is gemakkelijk in staat een hongergevoel te doen verdwijnen en kan een soortgelijke kracht geven als een volwaardige maaltijd.

Er zijn gevallen gemeld van mensen die gedurende een lange periode van droogte en hongersnood in goede gezondheid bleven verkeren ondanks het feit dat ze maar weinig te eten kregen.

Hoe kan dat? Door overvloedig yerba maté-thee te drinken. Sommige inheemsen houden zich hun hele leven aan een dergelijk dieet en kunnen daarmee erg oud worden, soms meer dan honderd jaar.

Zuid-Amerikaanse regeringen hebben in hun programma’s opgenomen dat moeders aangemoedigd moeten worden om, vooral in armere gebieden, hun schoolgaande kinderen yerba maté te laten drinken. Noord-Amerikaanse en Europese missionarissen die als zendeling de bossen van Paraguay in gingen, rapporteerden consequent dat ze maanden achtereen alleen op maté konden leven, zonder ziekteverschijnselen te vertonen. Ze verloren slechts enig gewicht.

Zeelieden gebruikten regelmatig yerba maté om scheurbuik te voorkomen.

Nog opvallender is dat in de journalen van zeelieden wordt beschreven dat maté de bemanning hielp het hoofd te bieden aan de vochtige, uitputtende omgeving van de machinekamers, keukens en ketelruimten. Dit is een kenmerk van de buitengewone eigenschappen van maté in het algemeen.

Een van de beste manieren om het hoofd te bieden aan de Zuid-Amerikaanse jungle is het frequent drinken van maté.

Er is een verhaal over een telegram, verstuurd tijdens de Russisch-Japanse oorlog, waarin wordt meegedeeld dat de enigen die geen infecties aan hun voeten kregen, Japanse regimenten waren die yerba maté dronken in plaats van overvloedig thee of koffie.

Artsen van het Italiaanse leger stelden vast dat het drinken van maté-thee een verjongend effect had bij zieke en ondervoede soldaten van de infanterie.

In een artikel in The Society Arts Journal werd geschreven: ‘Maté heeft de verbazingwekkende mogelijkheid kracht te geven, die thee noch chocolade kunnen bieden. Bergbeklimmers kunnen zes tot zeven uur lopen, zonder tussendoor te hoeven eten.’

Er moet wel gezegd worden dat de voedingsstoffen in maté in vloeibare vorm zijn en daardoor makkelijker worden opgenomen dan voedingsmiddelen in de normale voeding, in pillen of capsules.

Endocriene en stofwisselingseigenschappen

Van maté is al lang bekend dat het vermoeidheid voorkomt en vermindert. De meest logische verklaring hiervoor is dat het een direct stimulerend effect heeft op het metabolisme in de spiercellen. Daarnaast is er een groeiend klinisch bewijs dat maté de bijnieren stimuleert om corticosteroïden te produceren. Deze eigenschap van maté zou kunnen verklaren waarom het een gunstig effect heeft op het voorkomen en de hevigheid van allergieën en hooikoorts.

Het positieve effect op de bijnierschors zou kunnen blijken uit het feit dat patiënten met hypoglykemie goed op maté reageren. Het is mogelijk dat maté, door de bijnierschors te stimuleren, glucocorticoïden vrij laat komen, waardoor de bloedglucose evenwichtiger waarden krijgt.

Daarbij zou maté ook de productie van mineraalcorticoïden kunnen stimuleren en aldus bijdragen tot regulering van het elektrolytenmetabolisme (zuur/base-evenwicht). Deze hypothesen zijn aantrekkelijk, gegeven de klinische waarnemingen, en verdienen een nader onderzoek in een experimentele setting.

Stress

Maté vermindert de effecten van stress op het lichaam.

Deze eigenschap vloeit waarschijnlijk voort uit een gecombineerde werking op het endocriene systeem, het zenuwstelsel en het immuunsysteem. Het is een van de belangrijkste werkingen van het kruid.

Mogelijke toepassingen

Alcoholvervanger: Men vindt in de Zuid-Amerikaanse literatuur over kruidengeneeskunde regelmatig verwijzingen naar deze eigenschap. Blijkbaar vinden alcoholisten yerba maté een aangenaam alternatief voor drank. Het ontgiftende effect van maté moet hierin een rol spelen. Het snelle herstel van leverweefsel en de zichtbare toename van levendigheid, helderheid van denken en gezondheid moeten betrokken worden bij de effectiviteit van maté bij alcoholverslaving.

Degeneratieve condities: In relatie met de verbazingwekkende voedingswaarde wordt maté vaak ingezet om de effecten te overwinnen van ernstige aandoeningen als burn-out, reuma, diabetes en dementie. De voedingseffecten kunnen worden gezien in een vermindering van tekenen van veroudering, met inbegrip van rimpels, de hoeveelheid tijd die door patiënten wordt doorgebracht in herstellingsoorden, en stem-mingswisselingen.

Hoofdpijn, migraine en neuralgie: De gecombineerde effecten van maté op het zenuwstelsel en het hart- en vaatsysteem dragen bij tot vermindering van pijn in het gebied van de schedel.

Vochtafdrijvend: Maté werkt selectief vochtafdrijvend, dat wil zeggen, het drijft alleen een teveel aan vocht af.

Haarkleur: Sommige gebruikers van yerba maté zijn ervan overtuigd dat het gebruik van het kruid bijdraagt tot het behoud van een jeugdige haarkleur. Dit effect kan ook te danken zijn aan het feit dat goede voeding of de juiste mix van voedingsstoffen bijdragen aan een dergelijk verschijnsel.

Seksuele prestaties: Er worden verbeteringen in dit tamelijk subjectieve domein gemeld. Hoe geldig dergelijke verslagen zijn, zou in een klinisch onderzoek nader moeten worden onderzocht. Van maté kan worden gesteld dat het een stimulerend effect heeft op de bijnieren. Het zou dus best mogelijk zijn dat het effect heeft op de productie van androgene hormonen, wat de seksualiteit ten goede komt.

Kwaliteit

De handel en import van plantaardige producten uit Zuid-Amerika is pas de laatste tijd aan het toenemen en is nog erg primitief. Problemen op het gebied van communicatie, toezicht op de productie en de verwerking, eenvoudige plantidentificatie en andere zaken maken de handel in Zuid-Amerikaanse kruiden moeilijk. Zuid-Amerikanen zelf zijn de eersten die toegeven dat de yerba maté-producten die nu op de markt zijn vaak onzuiver zijn. Ze zitten vol met insecten, ander plantmateriaal, of het product wordt volledig ten onrechte aangemerkt als yerba maté. Een veel voorkomend probleem houdt verband met een algemeen besef dat de plant gedurende minstens twaalf maanden gedroogd dient te worden voordat deze voor verkoop verpakt kan worden.

Yerba maté en stevia

Sommige mensen vinden de smaak van pure yerba maté onaangenaam, het lijkt wat op alfalfa. In de praktijk wordt yerba maté vaak gedronken in combinatie met het zeer goed smakende stevia. Ook dit is een zeer waardevol kruid uit Zuid-Amerika, geliefd om zijn smaak en voedingswaarde. Stevia is een zeer gezond product op zich, en wordt zowel inwendig gebruikt bij maagaandoeningen en voor de bloedsuikerregulering als uitwendig bij huidproblemen als acné, snijwonden, kneuzingen en brandwonden.

De bombilla

Argentijnen en Paraguayanen ontwikkelden een methode om yerba maté te drinken die zeker aandacht verdient. Bij deze methode wordt een rietje gebruikt, meestal van metaal, met een fijnmazig filter aan de onderkant. Het filter wordt in de thee geplaatst. Op deze manier vervangt het het gebruikelijke theezakje en scheidt het de drinkbare thee af van het vezelige materiaal.

Het voordeel van de bombilla ten opzichte van een theezakje is dat het direct in de bladeren en twijgen kan worden geplaatst (uit een theezakje moeten in elk geval de takjes verwijderd worden). Als er aan het rietje gezogen wordt, wordt het kruidenmateriaal tegen het filter aangezogen, maar kan de vloeistof erdoorheen. Door dit proces van geforceerde filtering worden er veel meer voedingsstoffen doorgelaten uit de bladeren dan met welke andere methode ook. Kleine deeltjes van het kruid zullen mogelijk door het filter heen dringen, maar dit kan helemaal geen kwaad en is zelfs goed. De betere bombilla’s kunnen in een vaatwasser worden gereinigd.

De bombillamethode wordt wel bekritiseerd vanuit hygiënisch oogpunt. In inheemse Zuid-Amerikaanse rituelen gaat de bombilla de kring rond van de een naar de ander. Maar als de bombilla gebruikt wordt door één persoon is het een verbetering, zowel vanuit hygiënisch oogpunt als voor wat betreft de voedingswaarde van yerba maté.