Ontdek de mysteries (antwoorden)

1. Dit is een bekende naamsverklaring voor Gelderland, die wel bekendstaat als de ‘Wichard Sage’, naar heer Wichard de edelman die het dier versloeg om indruk te maken op de vader van een jonkvrouw. Het is wellicht verzonnen, maar lang geleden, dus moet het ergens vandaan zijn gekomen. Het eerste verhaal uit deze bundel handelt hierover.

2. Waar! De volgende dag werd de burgerij opgeroepen om een vergoeding in ontvangst te nemen voor de door haar geleverde melk; 640 liter werden er verrekend. Zoete melk werd in die tijd gezien als het enige effectieve blusmiddel wanneer een gebouw door het inslaan van de bliksem in brand was geraakt.

Dit bijgeloof gold niet alleen in Arnhem. In Elburg kan men binnen in de toren de sporen van de stralen melk nog altijd langs de muren zien, waarmee de boeren van Oosterwolde de brand van 1693 geblust hebben.

3. Waar. Dit was een oud gebruik om mensen te waarschuwen niet het foute pad op te gaan. Er zijn meerdere Galgenbergen in Nederland, maar de bekendste ligt bij Lunteren; deze Galgenberg maakt deel uit van de heuvelrug tussen Wageningen en Lunteren en is 89 meter hoog.

4. Nee. De kastanje in het reservaat is juist een van de hoogste in het bos en heeft maar liefst een omvang van 8,5 meter. De boom wordt, geheel in tegenstelling tot zijn formaat, de Kabouterboom genoemd vanwege zijn holle stam, die hij overhield aan een granaatinslag. In de Tweede Wereldoorlog woedde er rondom deze boom een felle strijd.

Ondanks het feit dat hij al zestig jaar gehavend is, maakt de boom een vitale indruk. Men zegt dat er bij nacht kabouters rondom de holle stam worden gesignaleerd.

5. Dit is niet verzonnen; het wordt al sinds 1840 door Apeldoorners beweerd. De toen al gestorven schoolmeester Haring zou voor deze naamsverklaring verantwoordelijk zijn.

6. Niet waar. Er is wel een wonderlijk verhaal over dat huis, maar daar hebben circusberen niets mee van doen. Een van de vroegere bewoners verkleedde zich van tijd tot tijd namelijk als beer, waarbij hij hevig met een ketting rammelde en alle buurtbewoners liet schrikken. Dit zou de oorzaak zijn van de naam ‘In den Beer’ en de beer in de gevel.

7. Dit klopt niet. Hier ligt juist het kleinste reservaat van Nederland. Het stukje grond, nu begroeid met zeldzame planten, bestaat uit niet meer dan 25 vierkante meter. Het was vroeger een deel van het slotplein van Hof Rumpt. Het slot en het plein hebben plaatsgemaakt voor weilanden, maar een gedenkteken liet men staan. Het is een stenen kruis, dat herinnert aan Otto van Scherpenzeel, opperjachtmeester van de hertog van Gelre, die hier in 1527 door een legerbende in een hinderlaag werd gelokt en doodgeslagen. Nu wordt het als natuurreservaat beschermd door het ministerie van Waterstaat.

8. Wellicht moet daar nog een horrorverhaal over geschreven worden, want dat zou zomaar kunnen. Wat de kalk op de kerk in Ede namelijk niet verhult, zijn de vier azen van het kaartspel, als spitsboogvulling boven de galmgaten aan de buitenkant van de toren. Kaarten is zondig, en het kaartspel wordt van oudsher gezien als ‘het prentenboek van de duivel’. De azen verwijzen ook naar de heidense goden (asen), die in Aasgaard huisden.

9. Waar. Op 9 april 1982 heeft de Rijkspolitie van Brummen achter een villa aan de Imbosweg in Eerbeek, naar schatting tussen de 100.000 en 200.000 geprepareerde dieren gevonden in schuren en ondergrondse bunkers. Deze gruwelijke vondst was eigendom van de tweëenzeventigjarige evangelist Joannes Roeleveld, die als een moderne Noach van vele soorten dieren mannetjes en vrouwtjes had verzameld, zodat hij de ‘dag des oordeels’ met zijn volgelingen zou kunnen overleven.

10. Als we de bronnen mogen geloven, is dit waar. Het verhaal, opgetekend in 1576, gaat als volgt: Ondanks dat zijn vrouw zwanger is, bezoekt een rijke Arnhemmer regelmatig het bordeel. Zijn vrouw zoekt hem daar op en maakt daar flink ruzie met hem. Hij wil zijn vrouw te lijf gaan, maar zijn vrienden houden hem tegen en vragen hem rekening te houden met de zwangerschap van zijn echtgenote. De man zegt daarop: ‘Voor mijn part is ze zwanger van de duivel.’ Waarop de vrouw antwoordt: ‘Ik wou dat het waar was.’ De vrouw gaat terug naar huis en op 23 november 1575 bevalt ze.

Onder verschrikkelijke weeën komt een afgrijselijk monster ter wereld: geheel begroeid met lang zwart haar met een spierwitte kale buik. In plaats van benen heeft het poten als van een pauw, de handen zijn lange klauwen en het draagt een lange staart. De mond is een kraaiensnavel, de ogen zijn als vurige fakkels en op het hoofd prijken twee horens. Het monster ontsnapt uit de handen van de vroedvrouw, maar gelukkig weet men het tussen twee bedden door verstikking ter dood te brengen.