Voorwoord

I am a woman
who understands
the necessity of an impulse whose goal or origin
still lie beyond me

Olga Broumas, ‘Artemis’

De Griekse godinnen maken nog steeds deel uit van ons dagelijks leven. Athena als godin van de kunsten leent haar naam aan kunstacademies en als godin van de wijsheid is ze de beschermvrouwe van verenigingen die de bevordering van de wetenschappen hoog in hun vaandel hebben. Demeter als godin van de vruchtbaarheid komen we tegen in de schappen van de natuurwinkel, als de merknaam van een reeks biologische producten. En Aphrodite als godin van de liefde heeft de misschien wat dubieuze eer om haar naam vooral verbonden te zien met het woord afrodisiaca, dat refereert aan lustopwekkende middelen. De Griekse godinnen staan nog steeds symbool voor bepaalde eigenschappen van een vrouw die sinds de oudheid niet meer zijn veranderd.

De boeken van Jean Shinoda Bolen, Godinnen in elke vrouw (1984) en Goden in elke man (1989), heb ik jaren geleden voor het eerst gelezen. Ik vond ze leuk en informatief, en de archetypische gedragspatronen van vrouwen en mannen vertaald naar Griekse goden en godinnen raak getypeerd. Ik herkende mezelf onmiddellijk in de daadkrachtige en confronterende Artemis, de beschouwende Hestia en de creatieve Aphrodite, die zich kan verliezen in waar ze mee bezig is, en toegegeven: het handige manoeuvreren van Athena was mij ook niet geheel vreemd. Wat verfrissend dat je jezelf mag zien als ‘werk in uitvoering’ en een vat vol tegenstrijdigheden, en niet als onveranderbaar en eendimensionaal. Na lezing belandden beide boeken in mijn boekenkast. En verder gebeurde er niets. Het was hun – of mijn – tijd nog niet om de Griekse goden en godinnen zo’n centrale plaats in mijn leven te geven. Jaren later kwamen ze weer op mijn pad, bij toeval, maar wat is toeval? Toen drongen ze zich aan me op. Ze werden meer dan mythische figuren: vrouwen en mannen van vlees en bloed die ik elke dag om me heen zie. Alles waar je energie in steekt krijgt een groter belang en dat gold ook voor de godinnen en de goden. Ze staan nu centraal in het advieswerk dat ik doe.

Waarom er nu een boek over schrijven? Heeft Bolen niet alles al gezegd? De Griekse mythen zijn zo’n rijke en ook nog steeds actuele bron van de psychologie van menselijk gedrag dat het onmogelijk is om daar ooit het laatste woord over te zeggen. De goden en godinnen zijn allemaal complexe persoonlijkheden die laten zien dat zon- en schaduwkanten, positieve en negatieve eigenschappen onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn.

Ik zie dit boek zelf als een aanvulling op Bolens godinnenboek. Ik borduur voort op het gedachtegoed dat zij heeft neergezet en ben haar veel dank verschuldigd voor het baanbrekende werk dat ze heeft verricht.

Mijn dank gaat daarnaast uit naar mijn zakenpartner Jeroen Hoekman, met wie ik, al filosoferend over dit gedachtegoed, menige lunch heb doorgebracht.

Marlies Brenters
september 2007