Zonder de tafel van dinges kan het ook; laat je dus niet manipuleren

Misschien hoop je dat we nu tegen je zeggen: “Je hoeft jezelf niet verder te ontwikkelen hoor! Trek je aanvraag voor een cursus in, gooi die studie weg of hang je cursus aan de volksuniversiteit aan de wilgen. Dat heb je allemaal niet nodig, want een beetje zelfbewustzijn en originaliteit is voldoende…dan komt alles helemaal in orde.”

En wellicht denk je dan: Pippi gaat immers ook niet naar school. Als ik dan al een paar dingen van haar moet overnemen, kies ik meteen voor haar sympathieke manier van lui zijn. Waar is een opleiding nou helemaal voor nodig? De helft van de mensheid is hoe dan ook werkloos!

Maar helaas, we zijn het helemaal niet eens met dat soort gedachten. Sorry. En als je echt denkt dat Pippi te lui is om te leren, moet je haar verhalen maar weer eens goed lezen. Wie haar verhalen namelijk goed leest, ontdekt al snel dat Pippi helemaal geen luilak is. Ze leert, elke dag opnieuw en met veel plezier.

Terwijl Tommy en Annika elke ochtend lusteloos naar school hollen, bepaalt Pippi haar eigen dagprogramma. Ze weet dat ze opwinding nodig heeft en daarom gaat ze een beetje tekenen, verzorgt haar dieren of gaat 43 keer kopjeduikelen. Ook al kan ze niet bijzonder goed rekenen, ze weet wel dat ze veel geld heeft. Heel veel geld. Dat moet worden geteld, verstopt en uitgegeven.

Aan de andere kant kun je Tommy en Annika ook heel goed begrijpen als ze in de klas zitten, naar buiten kijken en eraan denken hoe goed Pippi het toch heeft omdat ze niet naar school hoeft en niet volgens een lesprogramma hoeft te leren optellen, aftrekken en delen. Zij heeft geen schoonschrift nodig en de belangrijkste landen verkent ze zelf (zelfs al doet ze dat gewoon in haar dromen). Is dat niet voor iedereen een opwindend idee?

Terwijl de andere kinderen hun huiswerk zitten te maken, zit Pippi op haar veranda en kijkt naar de lucht en de wolken. Ze kijkt naar haar rozen, die weliswaar niet edel zijn maar wel heerlijk ruiken, de oude eiken, de olmen en de hoge boom. Als dat geen leven is! Je kunt gemakkelijk een beetje jaloers op haar worden. En dat overkomt niet alleen de volwassenen, maar ook Tommy en Annika. Hoewel ze Pippi graag mogen en dolgraag in Villa Kakelbont zijn, smeden ze op een goede dag een plan. Ze vragen zich af hoe ze Pippi zover kunnen krijgen dat ze naar school gaat. Als Pippi namelijk ook naar school zou gaan, zou dit voor hen bijzondere voordelen hebben. Ze zouden een beetje kunnen opscheppen met Pippi. Of Pippi zou rare streken uithalen en ijs voor de hele klas kopen. En de juffrouw zou het regelmatig zo druk met Pippi hebben dat de andere kinderen in de klas even kunnen pauzeren.

Tommy en Annika zien er heel veel voordelen in als Pippi hun klasgenootje zou worden. Maar al hun overwegingen klinken noch naar motivatie noch naar een uitnodiging. Op die manier draaien Annika en Tommy de boel om. De voordelen voor Pippi veranderen ze steevast en heel slim in nadelen voor Pippi. Ze zijn niet langer jaloers op Pippi, maar Pippi moet jaloers op hen worden. Vanaf nu praten ze steeds vaker over de leuke kanten van het naar school gaan.

Heel erg slim! Annika en Tommy beschrijven de lessen met de mooiste woorden, zodat Pippi toehapt en met hen mee naar school gaat. Niet omdat het leuk voor Pippi zou zijn en ze iets zou leren, nee: Tommy en Annika zouden het leuk vinden als het minder saai zou zijn op school. In dit hoofdstuk smeden de twee kleine egoïsten dus hun plan. De saaie schooldag zou dankzij Pippi een beetje vrolijker worden. En omdat Pippi met haar eigenaardigheden en haar zelfbewustzijn altijd wel voor gedoe zorgt, is het helemaal niet zo’n slecht idee om te proberen haar naar school te krijgen. Het wordt zelfs al leuker zodra ze er alleen maar aan denken.

Ondanks haar onafhankelijkheid laat Pippi zich heel even door Tommy en Annika manipuleren. Net zoals jij wanneer er een bijzonder gewiekste verkoper of een van je vriendinnen met betraande ogen tegenover je zit.

Er zijn bijvoorbeeld verkopers die jou met je eigen wapens verslaan als ze een aspect van het product aanprijzen waarvan ze aannemen dat dat belangrijk voor je is. Zo vergaat het Pippi ook in dit deel van het verhaal. Natuurlijk heeft ze geen behoefte om naar school te gaan, maar dan opeens zwicht ze voor een onbelangrijk argument: Tommy en Annika zeggen dat kinderen die niet naar school gaan ook geen vakantie hebben. Nooit, onder geen enkele voorwaarde! Voor Pippi heeft deze schoolvakantie het effect van een worst die haar wordt voorgehouden. Ze probeert erin te happen. Ze heeft nog nooit vakantie gehad, maar Pippi weet wel hoe vrolijk en opgewonden kinderen zijn als de vakantie is begonnen. En dus koppelt ze vakantie aan een heel plezierig gevoel. Dat wil zij ook en ze vindt het onterecht dat alle kinderen behalve zij vakantie hebben en daardoor bevoordeeld zijn. Ze denkt na en komt tot de conclusie dat ze toch maar beter een schooltas kan inpakken als zij ook zomervakantie wil hebben. Ook wat dit betreft kun je iets van Pippi Langkous leren: hoe manipulatie werkt, waaraan je die herkent en hoe je je ertegen kunt wapenen.

Manipulatie herkennen

En wat nou zo leuk is: Pippi had helemaal niet door dat ze eigenlijk altijd al vakantie had! Tommy en Annika kunnen zeggen dat ze bereid zijn om Pippi mee te nemen omdat ze zo’n goede vriendin is. Jij bent vast ook, net als wij, al regelmatig in de val getrapt, toen iemand een bepaald iets als schaarse goederen aanprees of probeerde je moreel onder druk te zetten. Dat is ook een manier om mensen aan te zetten tot iets wat ze helemaal niet willen. Er zijn in dat verband een paar zinnen die veel worden gebruikt:

~ Als niemand van jullie meegaat, blijf ik ook thuis!

~ Je kunt je niet aanmelden bij die club, dat kan alleen op uitnodiging.

~ Dat concert is al bijna uitverkocht.

~ Ga toch mee! In mijn eentje kan ik dat echt niet!

~ Kun je dat niet voor me doen? Jij kunt dat immers zo goed!

~ Ik ben verbaal lang niet zo sterk als jij. Wil jij dat tijdens de vergadering niet zeggen?

~ Als ik mijn best voor je doe, nemen ze je misschien ook wel mee.

∗

Dat klinkt allemaal alsof het grote cadeaus zijn of vriendendiensten. Maar het hangt er maar van af welke opzet erachter zit. “Ga je mee zwemmen? Nee? Dan ga ik ook niet!” Wil iemand in dat geval echt samen met jou iets doen, of wil hij vooral proberen om jou in naam van jullie vriendschap iets te laten doen wat hij graag wil?

Wanneer iemand ons iets probeert te laten doen, ga dan na of het alleen voor zijn eigen gewin is, of het aas dat hij uitgooit niet in feite bedoeld is om jou als ‘opleuking’ of steun bij bepaalde activiteiten te gebruiken.

VOORBEELD

Sabine weet hoe dat gaat. Ze is 31 jaar en volgt een cursus Spaans, hoewel ze niet van plan is naar Spanje te gaan of iets anders met de taal te gaan doen. “Een collegaatje dat ik aardig vind, belde me een keer op en zei dat ze vond dat ik Spaans moest gaan leren. Volgens haar was dat de belangrijkste handelstaal en ik zou mijn vak niet serieus nemen als ik niet op Spaanse les zou gaan. Zonder kennis van de Spaanse taal kon je tegenwoordig nergens meer aankomen. Ik was in de war. Waarom had ik dat zelf niet bedacht? Misschien omdat ik in de vakantie liever naar Frankrijk of Italië ga? Ik ging akkoord en we gaven ons op. Enkele weken later bekende ze dat ze in haar eentje nooit op Spaanse les zou zijn gegaan. Alleen zou ze het nooit hebben volgehouden. Ik was altijd zo betrouwbaar en zou het nooit laten sloffen en daarom had ze zich aan me vastgeklampt!”

∗

Nu maar hopen dat deze taalcursus iets oplevert voor Sabine, want dit is een typisch geval van manipulatie. Sabines collega heeft haar iets heel anders voorgespiegeld dan het was; ze wilde er voor haarzelf een voordeeltje uit halen. Dat is wel slim, maar zeker niet fair en al helemaal niet iets wat een vriendin zou doen. “In mijn eentje ben ik te lui, ga mee!” had zeker geen effect gehad. Om die reden heeft ze dus maar snel Sabines gebrek aan kennis van de Spaanse taal omgetoverd tot een gebrek aan beroepsvaardigheden. Daardoor werd de kans groter dat ze de nieuwsgierigheid van de trouwe Sabine zou opwekken. En dat lukte dus ook.

Het gaat dus niet altijd om jouw kennis of welzijn als iemand probeert je een cursus, een product of een lidmaatschap aan te smeren. Vaak is het alleen maar de bedoeling dat je ervoor zorgt dat het voor diegene leuker of aangenamer wordt. “Dit is te gek!” zeggen ze dan, of: “Deze training is perfect!” en in feite is het een noch het ander waar, maar je moet ergens toe worden verleid omdat de ander geen zin heeft om het alleen te gaan doen.

Tommy zegt tegen Pippi: “Wat zou het leuk zijn als we samen uit school kwamen!” Ja ja, heel leuk. Vooral de uren daaraan voorafgaand. En dan zegt hij ook nog eens dat Pippi zich niet kan voorstellen hoe aardig de juf is. Tommy wekt bij Pippi een behoefte op, net zoals Sabine opeens het gevoel heeft dat ze een kennelijk gebrek aan opleiding heeft.

Wanneer heeft iemand jou voor het laatst gemanipuleerd?

Kun je het je nog herinneren dat je een keer aan iets hebt meegedaan wat je eigenlijk niet interesseerde, alleen maar omdat iemand anders tegen je zei:

~ Maar dat móét je doen!

~ Natuurlijk, dat is nu in!

~ Wat? Heb je daar nog nooit van gehoord?

~ Ach, weet je dat niet?

~ Ik had durven zweren dat je je daar al voor had aangemeld.

~ Nou, als je daar niet aan meedoet, tel je echt niet meer mee hoor!

~ Het verbaast me dat jij je daar niet voor interesseert!

~ Ben je soms conservatief of zo?

∗

Wat hier in de vorm van een bewering of overtuiging wordt gezegd, is niets anders dan een poging je over te halen. Niet meetellen kan tegenwoordig echt niet meer. Je moet goed op de hoogte zijn van nieuwe trends en ook als je carrière wilt maken, moet je meetellen! En conservatief mag je echt niet zijn hoor, want voor veel mensen is dat hetzelfde als niet-flexibel. Wat erg om zo onwetend te zijn, denk je dan en je geeft toe.

Mensen proberen je ergens toe over te halen zonder duidelijk te zeggen waar het hun om te doen is. Niet jij hoeft iets te leren, maar iemand heeft jou nodig zodat hij iets kan leren. Het komt zo vaak voor dat iemand probeert je ergens toe over te halen. De ene keer geven ze je een complimentje en de andere keer zijn de uitspraken negatief en neerbuigend. Daarmee willen ze je dan onder druk zetten. Een voorbeeld van commercieel gemotiveerde manipulatie is direct marketing. Daarmee haal je de reclame en verkoop rechtstreeks in huis. Het is niet langer een onbekende verkoopster die probeert je iets aan te smeren, maar je vriendin. Direct marketing is heel effectief; op die manier worden keukenapparatuur, cosmetica, wijn, kaarsen en nog veel meer dingen verkocht. De truc is: je vriendin of je buurvrouw prijst iets aan. En dat zou ze toch alleen doen als het inderdaad goede spullen zijn…

VOORBEELD

“Laat me eens naar je huid kijken. Verzorg je die wel?”

“O, hè, bah.”

“We zijn toch onder ons…”

“Mmm…”

“Waarmee dan?”

“Mmm…allerlei producten.”

“Tja, je huid ziet er, onder ons gezegd en gezwegen hoor, een beetje onverzorgd uit. Dat kun je je op jouw leeftijd echt niet meer permitteren hoor!”

∗

Een onverzorgde huid! Dat is toch wel een bijzonder boute uitspraak! Wie wil dat nou hebben? En ja hoor, even later ben je zomaar honderdvijftig euro kwijt aan lotions en crèmes, omdat je goede vriendin gelukkig een koffertje vol producten bij zich heeft.

Terwijl je bij reclame meteen doorhebt wat ze willen, is dat vaak niet het geval als je vriendin hetzelfde probeert te doen. Daarom is het belangrijk dat je weet dat mensen dikwijls hun eigen belangen najagen als ze je ergens toe willen overhalen. Misschien heb je zelf ook wel eens geprobeerd – bewust of onbewust – om iemand enthousiast te maken voor iets waar je in je eentje net te weinig energie voor hebt.

Mensen beloven je dat je ergens voordeel van zult hebben, maar vaak is dat Voordeel’ vooral affectie: ze beloven je in feite dat ze je aardiger zullen vinden als je dit of dat doet.

Meestal heeft zo iemand niet eens door wat hij aan het doen is. Of jij merkt niet dat je bijvoorbeeld bezig bent een vriendin over te halen om iets te doen waar je zelf voordeel van hebt. Je bedoelt het immers helemaal niet slecht, je wilt alleen iets voor elkaar krijgen.

~ Kom, laten we nog een glas wijn nemen.

~ Nee hoor, je neemt nu gewoon drie bolletjes ijs.

~ Wat, heb je geen zin om mee te gaan? Natuurlijk wel!

∗

Vrienden vragen soms of je mee wilt doen aan een nachtwandeling of een ander uitje, alleen omdat ze daar in hun eentje geen trek in hebben. Maar diep in hun hart zijn ze er dan van overtuigd dat ze iets goeds voor jou doen. Want het is kennelijk nodig dat jij de natuur ‘s-nachts eens ondergaat. Omdat dat zo leuk is en omdat jij dat nooit doet. Je weet het alleen niet, omdat je nog nooit mee bent geweest. En daarom ga je maar mee – en daarom gaat ook Pippi naar school. Maar Pippi laat je ook zien dat manipulatie tot rare dingen kan leiden en dat je die met je eigen wapens kunt verslaan. Bijvoorbeeld in dat verhaal over die geweldige zomervakantie:

Echt waar, iedereen manipuleert wel eens

Wanneer heb je zelf geprobeerd iemand over te halen iets te gaan doen, omdat het daardoor voor jou leuker zou worden? Een feest bijvoorbeeld waar je je beste vriendin mee naartoe hebt gesleept, terwijl je wist dat ze zich daar stierlijk zou vervelen? Maar in elk geval was jij dan niet alleen. Of heb je iets vergelijkbaars gedaan waarbij je op een voordeel voor jezelf had gehoopt?

Iedereen haalt een ander wel eens tot iets over, net zoals jijzelf soms tot iets wordt overgehaald. Weliswaar zul je daar niet bepaald trots op zijn, maar intermenselijke relaties zonder wederzijdse beïnvloeding zijn nu eenmaal niet mogelijk. Je baalt er ook alleen maar van als iets je echt niet bevalt of je het gevoel hebt dat je wordt gebruikt.

Daarom is het zo belangrijk dat je manipulatie herkent en tegen jezelf zegt dat jij degene was die het laatste woord had. De keus was aan jou en jij hebt een hapje banaan genomen terwijl je niet eens van banaan houdt! Je kunt niet voorkomen dat er steeds weer iemand is die probeert ervoor te zorgen dat je banaan wel lekker vindt. Het enige wat je hieraan kunt veranderen, is het vergroten van je zelfbewustzijn, zodat je in de toekomst veel zelfverzekerder ‘Nee!’ kunt zeggen.

∗

De boodschap van Pippi dat het ook wel zonder de tafels van vermenigvuldiging kan, betekent dus niet: “Geef maar lekker toe aan je luiheid!”, maar je kleine vriendin wil je zover krijgen dat je trouw blijft aan jezelf. Trouw zijn aan jezelf betekent dat je nadenkt over hoe je je leven wilt indelen en wat daarvoor nodig is, en dat je pas dan beslist welk aanbod hier nuttig voor is en welk niet. Zo word je minder manipuleerbaar.

∗

Vaak moet je, om de juiste beslissing te kunnen nemen, eerst iets proberen of ondervinden. Ook Pippi gaat immers naar school om dan al snel te constateren dat deze manier van leren voor haar geen nut heeft. Maar ze had het natuurlijk ook ontzettend leuk kunnen vinden. En vergeet niet dat als Tommy en Annika alleen dat doel voor ogen hadden gehad, ze hun aanbod wel anders zouden hebben verpakt en gepresenteerd.

Durf nee te zeggen

Hoe kom je erachter of een uitnodiging eerlijk is? Je moet proberen in te schatten wie het is die je uitnodigt en of er iets achter zit. Het aanbod zelf is meestal neutraal. Dat kan goed zijn, of onbelangrijk. Het evenementenprogramma van je eigen stad staat vaak vol aanbiedingen. Jij moet dan besluiten of er eentje tussen zit die voor jou wel interessant is.

Een goed aanbod is iets waar je je op verheugt, of waarvan de kans groot is dat het je iets oplevert. Een motiverend aanbod van een vriendin is een aanbod dat ze doet omdat ze zich zorgen over je maakt en jou dan vraagt of je ergens zin in hebt. “Zou dat niet iets voor jou zijn?” vraagt ze dan bijvoorbeeld. En misschien biedt ze zelfs wel aan om mee te gaan, zodat het gemakkelijker voor je wordt om het te doen. Als jij ernaartoe gaat, is dat prima, maar anders ook. Deze instelling is meelevend en bijzonder vriendschappelijk. Je wordt aangemoedigd om iets in jezelf te vervolmaken, iets wat nog een beetje extra glans kan gebruiken. Maar beslissend is dat je vriendin het je niet kwalijk zal nemen en niet zal proberen je over te halen, als je besluit het aanbod niet aan te nemen.

Zodra je dus hebt vastgesteld welke bedoeling achter een uitnodiging steekt, is het gemakkelijker om te besluiten hoe je reactie erop zou moeten zijn.

Bereid je maar voor: het is jouw leven en daarom is de keus aan jou of je wel of niet samen met vrienden iets gaat ondernemen. Mensen die daaraan voorbijgaan en je willen dwingen om iets te gaan doen waar je nu geen behoefte aan hebt, zijn geen vrienden, maar egoïsten. “Ach, stel je toch niet zo aan. Wees nou geen spelbreker,” zeggen ze dan misschien. Het is echter helemaal niet je bedoeling anderen tegen te werken, alleen heb je (nog) geen zin om mee te doen.

Dit zouden argumenten voor een afwijzing kunnen zijn:

~ Ik weet dat het goed voor me zou zijn, maar ik heb er nu nog geen zin in.

~ Vandaag is niet precies de juiste dag voor zoiets.

~ Het komt me niet goed uit.

~ Ik ben in een veel te slechte bui voor zoiets.

~ Ik ben nu te moe.

∗

Als iets je niet of nog niet uitkomt, wees dan eerlijk en zeg gewoon nee. Echt goede vrienden hebben daar begrip voor en zullen je de tijd geven die je nodig hebt. Mensen die je na staan, houden rekening met jouw behoeften en letten niet op hun eigen voordeel. Respect en waardering zijn tenslotte de belangrijkste criteria voor vriendschap. En mocht het heel lang duren voordat je ergens aan toe bent, vraag dan of ze later weer eens aan de bel willen trekken. Samen iets doen is immers ook onderdeel van vriendschap, en als je dus al heel lang niets meer samen hebt ondernomen, mogen je vrienden best alarm slaan. Dan kun je je tenminste op tijd afvragen of je nog steeds echt geen zin hebt, zonder dat je van tevoren uit principe op elk aanbod moet ingaan.

Bovendien: reclame kan zelfs de gezondste persoon kleinkrijgen!

Heel veel mensen vertellen je continu wat je nodig hebt om ‘en vogue’ of superactueel te zijn. Multinationals vragen zich af welke behoeften ze nog meer kunnen opwekken. Ze vinden ziekten uit zodat hun medicijnen beter verkopen. Of ze proberen ons met reclame een schoonheidsprobleem aan te praten.

Bedrijven pompen heel veel geld naar de afdelingen die de pr en reclame moeten verzorgen. Daarbij gaat het niet alleen om de verkoop van producten, maar ook om opleidingen of trends. Heel vaak wordt de consument op zijn zwakheden aangesproken. Je moet je te dik of te dom voelen of ergens behoefte aan krijgen. Als je dit of dat koopt of ervaart, dan hoor je er pas bij, willen ze je laten geloven! Pas als je erbij hoort, ben je niet meer alleen. Dan hoor je bij een groep en is er verbondenheid, waardoor je samen met anderen ergens aan kunt deelnemen of over kunt praten. Denk maar aan Tommy en Annika: op welke manier proberen ze Pippi voor zich te winnen? Op precies dezelfde manier werken degenen die geld willen verdienen in de mode- of lifestylebranche.

Je moet:

~ verschillende tijdschriften kennen en lezen;

~ weten wat nu in de mode is;

~ sporten die nu trendy zijn leren;

~ alle functies van je mobieltje kunnen gebruiken;

~ met je ogen dicht de computer kunnen bedienen;

~ door onbekende landen trekken;

~ boeken lezen;

~ verschillende dieetprogramma’s kennen.

∗

En er is nog veel meer wat je allemaal moet kennen, weten en kunnen.

Je wilt niet negatief opvallen of buiten een bepaalde groep vallen, en daarom doe je zo je best om die pijnlijke uitroep: “Wat? Heb je daar nog nooit van gehoord?” te voorkomen. Vaak ben je veel te bang om door anderen als dom of onontwikkeld te worden beschouwd, of om over te komen alsof je wereldvreemd bent. Precies daarom hebben veel reclameboodschappen effect. Het probleem is echter dat je nooit alles kunt weten! Het verhaal over de zomersproeten laat wel zien dat je de moed moet hebben om zelf te bepalen welke behoeften je hebt. In hoofdstuk 6 zeiden we het al: het is heerlijk ontspannen om niet helemaal perfect te hoeven zijn.

De truc met dat ‘gebrek in je algemene ontwikkeling’

Het kan heel nuttig zijn om toe te geven dat je iets niet weet. Pippi weet wat ze kan, wat ze niet kan en wat ze nooit zal kunnen. En ze kijkt heel goed wie iets zegt, voordat ze er iets mee doet.

Het is goed om ook eens net als Pippi te doen en een keer na te denken over ‘bedachte woorden’ en je af te vragen wat ze precies betekenen.

VOORBEELD

Naomi, 31 jaar oud, is journaliste. Ze moet van van alles en nog wat op de hoogte zijn. Een collega van haar is bevriend met iemand die bij het theater werkt en die op dat moment bezig is met een kleine theaterproductie. Een oude, schijnbaar bekende toneelspeelster speelt ook mee in de productie. Naomi kent de naam van deze toneelspeelster helemaal niet. “Wat?” roept haar collega geschokt. “Ken je haar niet? Maar dat is een gebrek in je algemene ontwikkeling!”

∗

Bam! Dat verwijt zit! Zeker omdat Naomi voor een cultureel tijdschrift werkt. Ze wordt rood en krijgt last van een slecht geweten. Ze hoopt maar dat haar collega niet rondvertelt hoe onontwikkeld Naomi is.

Dit is een bijzonder gemene vorm van manipulatie: Naomi voelt zich betrapt en is haar collega later waarschijnlijk zelfs dankbaar dat zij haar de kans heeft gegeven deze kennelijk zo beroemde toneelspeelster in levenden lijve te zien optreden. En daarmee heeft die collega haar doel bereikt.

Als je namelijk goed kijkt, wilde ze (net als Tommy en Annika bij Pippi hebben geprobeerd) Naomi ergens toe overhalen. Vandaar het lokaas van die beroemde toneelspeelster. Zou Naomi namelijk toehappen, dan was de kans groot dat ze een interview met deze toneelspeelster zou regelen of een reportage over de kleine theaterproductie zou maken. Haar collega heeft daar baat bij en daarom maakt ze die productie belangrijker dan die is.

Gelukkig laat Naomi zich maar heel even imponeren. Nadat ze wat informatie heeft ingewonnen, weet ze dat het wel meevalt met haar gebrekkige algemene ontwikkeling, maar nu heeft ze geen zin meer om het stuk te gaan zien. Jammer voor haar collega en voor de productie, want nu zit er niet eens meer een heel klein beetje reclame in. Ook uit dit voorbeeld blijkt weer dat het belangrijk is dat je weet hoe snel je je door iemand anders iets laat wijsmaken. Een paar opgetrokken wenkbrauwen en de uitroep “Ach!” zijn vaak al genoeg. Net als Pippi ga je erop in. Je wilt het liefst zonder op te vallen het hiaat in je kennis opvullen. En net als Pippi merk je al heel snel dat het kennelijk zo interessante en absoluut belangrijke maar betrekkelijk interessant en belangrijk was.

Ontspan je een beetje!

Wat Pippi wil, is dat je loslaat. Je angsten en je vraag hoe anderen je zien. Als je jezelf blijft, is er niets aan de hand. Dan gaat het je steeds gemakkelijker af om jezelf te blijven wanneer andere mensen je ergens van willen overtuigen of andere normen hanteren dan jijzelf. Probeer uit te vinden wat jij nodig hebt in je leven. Welke vrienden? Welke opleiding? En bedenk alvast een paar zinnen die je kunt gebruiken zodra je de neiging voelt opkomen om weer eens te snel ja te zeggen op een voorstel waar je zelf helemaal niets mee opschiet.

Dit zijn een paar voorbeelden:

~ Daar moet ik nog even over nadenken.

~ Ik merk wel dat jij dit een belangrijk onderwerp vindt.

~ Dat wil ik eerst eens uitzoeken.

~ Misschien is het stom, maar ik neem het risico toch.

~ Nu niet, maar later misschien.

~ Volgend jaar kan toch ook nog? (En dan is het dus ook niet urgent.)

Geef jezelf de ruimte en de tijd om een doordachte beslissing te nemen. De meeste dingen kunnen later ook altijd nog, dat scheelt! En was het aanbod een vorm van manipulatie, dan kun je sowieso wel zonder.

Vrouwen met Pippi-kracht zijn overtuigd van hun eigen kracht. Ze weten dat ze zoveel inbrengen dat het helemaal niet erg is dat ze af en toe ergens niet op ingaan. Ze kunnen zich tegen eisen van de buitenwereld verzetten. Met energie, ironie, boosheid en een glimlach.

Per slot van rekening ben jij degene die beslist wat in je leven thuishoort, welke ervaringen en kennis wel en welke niet. Leven is veranderen. Ook verandering van kennis. Elke dag opnieuw kun je hierover weer beslissingen nemen. Iets wat onbelangrijk was, kan belangrijk worden en andersom. Juist deze ongedwongenheid helpt je nieuwsgierig te blijven.

Beoordeel kennis met humor. Je kunt namelijk niet weten of die appels nog een keer bessen worden.