Van de ochtend af had het geregend. Ruizelend liep het kille water uit de loodgrauwe luchten over de bloeiende aarde. Geen mens was naar 't veld gegaan en er moest toch zo nodig gewied worden. Iedereen liep te mopperen, iedereen keek zuur en de kinderen hadden geen leven, want naar buiten mochten ze niet en binnen werden ze om elke kleinigheid afgesnauwd. Van een wandeling met Flierefluiter kon voor Merijntje niets komen. Hij zat in een half duistere hoek van de kamer met zijn kleine broertje en een zusje en ze speelden met lege lucifersdoosjes en houtblokjes en bouwden daar paleizen van en boerderijen, schepen of spoortreinen, al naar het zo uitkwam. Arjaan was naar een vrindje gegaan om daar in de schuur te spelen.
Flierefluiter was gekomen en zat met vader Gijzen bij het raam. Ze praatten af en toe wat, rookten een pijp en keken mistroostig door de natbevloeide ramen naar de karikatuur van de dorpsstraat, verwrongen, scheeftrekkend door de grillige bochten van het neersiepelende regenwater, Merijntje hoorde hun stemmen en voelde zich tevreden: het was wonderlik genoegelik daar in die deemsterige hoek, waar zijn fantasie het spel leidde en schoonheid bouwde uit onogelik gehavende lucifersdoosjes.
Flierefluiter was ontevreden. Knorrig mopperde hij:
- Wa'n schoon weer om mee een poar goeie slikwag gen oan deur de Vloandere te stappen een tegen den oaved uit te daampen achter de stoof mee een groote pint schuimende lambiek tusse je kniee.
Gijzen keek verwonderd.
- Gij liever as ikke, zei hij. 't Is beter achter 't roam 'ier.
- Achter 't roam? hoonde de ander. Jullie wooren achter 't roam geboore, jullie leve zo'n bietjen achter 't roam een achter 't roam goan jullie dood. Wa' wete jullie van de wereld af een van wa't leven is? Jullie zijn, gadverdomme, net molle. Gijzen begreep niet veel van zijn uitval. Hij was met zijn eigen zorgen bezig. - 'k Zal van den boames nog eene keer prebere, deink, mee bussels moake, zei hij triestig. Moar die lamme febrieke mee d'r fieber moaken 't glad kepot vor me.
Doar kunde nie tegen op, die rommel is zo oonmeinselik goeiekoop.... 't Is zo noar de kloote, moar de meinse koopen 't toch liever as de dure bussels van zuiver 'oar. - Moak dan ok bussels van fieber, ried Flierefluiter luchtig.
- Da' verdom ik, weerde Gijzen nors af. Ik kan mee die vfillig'ed nie overweg. 'k Em altij' goeie woar gemoakt een vlot verkocht, een knoeie kan 'k nie.... doar 'em ik gin oard noar.
Het bleef even stil. Dan kwam de zwakke, klagende stem van Gijzen weer: - Die flikkers moaken 'et 'oar ok nog duur.... De leste keer a'k Zeeland in gewiest 'em om te leure ben 'k bekaanst mee 'eel m'n bag waark weer noar 'uis gekomme.
A't van de winter weer zo goat, mot ik er ellef elle van doen. Dan scheer ik er vor goed uit.... 'k Zou noar 'Ollaand kunne goan. 'k Kan mee 't mesien bore, blokke bore, ziede, een in Rotterdam is een febriek, doar kunne z' altij boorders gebruike. Fraans Bosters waarkt er ok een die 'ee me lest nog geschreve.
- Vlee joar op deze tijd, antwoordde Flierefluiter, in eigen gedachten verdiept, was ik op een kermes in West Vloandere. Bonisseur van de stoommallemeule. De boa-zin was zo'n struis vrummes, een mooi vriimmes.... gadsamme-n-emele, wa'n schoon wijf was da'!.... Oe mije ellenboog! wad'emme soamen een leut g'ad.... drie rnoanden achter mekoare.... een levetje, man, as een luis op een kletskop.... Een nou.... kuster.... 'k mot er nie oan deinke! Die pestoor gloof zeker da'k em nie in de goaten
'em!.... Moar 't mot gin moand meer dure!....
- Den ouwe Flooren 'ee me-n-ok gevrogen of a'k bij 'em wil komme, vervolgde Gijzen zijn eigen bezwaarlike overpeinzingen. 'IJ wild' op de Meulen een febriekske beginne van bessemblokken een zo. Z'n twee zeuns zouwe d'r in komme, moar da' kan nooit wa' woore. Van den oudste dugd ommes gin spierke, da' wit iederendeen. Flierefluiter schoot in een lach.
- In 't noajoar 'em ik mee de Japaneesen bol gewaarkt, ok in de Vloanderen op de marten een de kermese. Gaddekke toch, wad' em ik die loompe boeren een frangeskes uit d'r zak getooverd! 't Is nie om te gloove zoveul geld a'ge verdiene
kunt mee zo'n klein bolleke van een kerke stop een drie notedoppe. Allez m'sieus-dames, faites votre jeu.... voici le boule Americain.... zied ne keer 'ier; de Japanneesen bol.... doar goatie oonder di' dopke.... ziede 't?.... Aawt em goe vast,
zulle!.... Allez ... , vaaf frang op den dop, 'k doene -k-iek der vaaf baa.... De suffers!
wad' em ik ze gepluimd!
Vroeger, toen ze nog meekrap verbouwde, peinsde Gijzen, toen ar ik 'et goed.
Mee voaders een oom Arjoanen 'adde me drie, vier krooje meekrapstekers, een wieers een vlasplukkers ok, een die ver'uurde me-n-oan de meestoven een oan de boere.... Doar konde mee binne loope, moar da's ammoal verbij. Meekrap woor nie meer verbouwd, een de boeren 'ure d'r arrebeiers zelf. De tije zijn slecht.
- Da' zijn ze sjuust, gaf Flierefluiter somber toe. Wie 'ad een 'alf joar geleje, toen 'k mee Jan Gat in Dotslaand taanden-elixer een moagpoeier moakte van citroensap een boomwortels, kunne deinke, da' k nou noar wierook en noar waskeerse zou stienken overal doar 'k stoan.... 't Is om schijt oan j'w eige te krijge, Gijze, verdomd a't gin woar is.
Merijntjes moeder kwam uit het achterhuis, waar ze de borden gewassen had.
Ze liep zachtjes te neurien en keek in 't voorbijgaan verwonderd naar de mistroostige gezichten van de beide mannen bij het raam. Toen zong ze wat luider:
Toen 't klooster stong in volle vlam, Kwam 't nonneke voor 'em stoan, Mee opgestroopte mouwkes D'r nonnekleed a-ad zij oan, Een zo kwam ze voor 'em stoan! Een zo kwam ze voor 'em stoan!
Flierefluiter hief het hoofd op en knikte glimlachend. Dan viel hij' in met zijn volle barriton:
Zij sprak er: mijn liefst oud ruiterke,
Wa' doede me nou voor een schaand? Doar lest toen ik jouw dien trouwrieng bood, Toen weigerde gij mijn j'w 'aand
Goad' een vertrek moar uit m'n laand! Goad' een vertrek moar uit m'n laand!
Nu zong ook Gijzen het lied mee met zijn harde tenorgeluid en Merijntje luisterde verrukt naar het oude lied,
met zijn droefgeestig einde, de zelfmoord van het ruiterke, dat te rusten gelegd werd bij het fonteintje 'al oonder de rozemarijn, doar al die broave ruiterkes zijn.' Toen het lied uit was bleef het even stil. Merijntje dacht na. Hij herinnerde zich, wat Flierefluiter gezegd had en in eens kwam zijn stemmetje uit de schemerige hoek:
- Da' was-t-er ok een, die beter bij de vrullie uit de buurt 'ad kunne blijven, 'ee?
De drie volwassenen keken elkaar een ogenblik verbluft aan. Toen begonnen ze onmatig te lachen en z'n moeder riep met de handen op haar schuddende buik:
- Oe mijen, een meins zou z'n eigen een oongeluk oandoen! Woar 'oal zo'n jong d'uitdruksels vandoan! 't Is zoonde nog toe, de troane loope leinst m'n koake!
- Zo'n kleine kruip-tege-de-noavel! gierde Gijzen. Woar zo'n oap al nie over prakkezeert!
- 't Is toch freet mee da' manneke! verbaasde Flierefluiter zich mee, maar al lachend knipoogde hij naar Merijntje, die het echter niet zag, omdat hij zich met een rood hoofd van schaamte en boos om de pret van die eigenwijze grote mensen, had omgekeerd en met trillende handen een hoge toren ging bouwen, die telkens om viel.
- Allee, vrouw Gijzen, zette gij nou es een lekker bakske troost, dan goan ik er wa' bij te smikkelen 'oale, stelde Flierefluiter voor. Moar gin lang nat, orre! 't Is net een weer om je binne nou es doanig goed te doen!
- Allee voruit! lachte Merijntjes moeder. Me-n-emme toch niks beters te doen.
Flierefluiter liet zijn hoed in de lucht duikelen en ving hem precies op z'n zotte kop. Dan was hij met een paar komieke glijpassen van zijn lange benen de deur uit en stapte haastig door de plassende regen naar de winkel van de bakker schuin aan de overkant. Gijzen kreeg de koffiemolen tussen de knieen, terwijl zijn vrouw vuur maakte in het fornuis en water opzette. De kinderen in de hoek joelden zachtjes van pret: het ging gezellig worden, en ze zouen wat te knabbelen krijgen! Toen Flierefluiter terugkwam droop het water uit de randen van zijn hoed en zijn jas glom van het nat. Baldadig slingerde hij de natte bullen in een hoek, snoof de koffiegeur behagelik in en wreef zijn grote handen. Op de tafel lagen zakken met krentenbroodjes, kadetjes, krakelingen en boterkoeken.
- 't Lijke wel of a'ge 't wees'uis trakteere mot! lachte vrouw Gijzen en Flierefluiter zei met een komiek-ongelukkig gezicht:
- Zijn me nie ammoal weeskes vor 't oangezicht van God de Voader, die in den 'emel woont een die oons in z'n toom alleen op die smerige wereld gezet 'eet?
- Wel wel, wa' zijde weer bij de pienke! riep Merijntjes moeder vrolik, terwijl ze de gemalen koffie in de kan schudde. Toen zag ze, dat de kinderen bij de tafel naar de zakjes grabbelden en ze riep: Viengers tuis doar, ee Oonstraante fret-oppe. Wacht je tijd af.
- Wa' zit er in, moeke? vroeg Annet.
- Vroagschottels, weerde moeder af.
- Zede gij 't es, Flierefluiter? vleide Merijntje, en die antwoordde zachtjes, alsof hij een groot geheim verklapte:
- Stroont mee stripkes.
- Ajakkes, zei Annet nuffig, maar de anderen schoten in een lach.
Toen maakte Flierefluiter de zakken open, stopte de handen der kinderen vol lekkers en joeg ze naar hun hoek terug.
Het werd gezellig in de lage kamer met de berookte balken en het weifelende licht van de regendag. De koffie geurde. Het geknabbel op de harde krakelingen stemde de zwaarmoedige mensen zachter, de rook uit de pijpen slierde sierlik om hun hoofden. Het gesprek
werd levendiger. Vrouw Gijzen keek naar de spelende kinderen in de hoek, die een trein bevrachtten met koekkruimels.
- 'Edde nooit es gin spijt, Flierefluiter, a'ge gin kinders 'ed? vroeg ze onverwacht. Ge zijt er zo zot mee. Flierefluiter keek haar verbaasd aan. Toen schudde hij het hoofd en zei:
- Wa' zijn jullie toch een vremd soort meinse! Waarom 'em ik die kinders doar nou nie net zo goed as gullie?.... Neee, veul beter. Want at er broerdig'ed mee is, meuge jullie d'r vor opdraaie. Vor mijn is-'t-er alleen de leut.... Alle kinders zijn toch ommes van alle meinse.
- Nou joa, a'ge 't zo bekekt.... Moar kinders van j'w eige!
Flierefluiter trok z'n groot gezicht tot een vervaarlik grimas, wachtte even en antwoordde toen:
- Wel meins nog toe.... ik 'oop vor jou a'ge nooit zoveul kinders zult krijgen ad ik van m'n eigen 'em!
- Wa'? riep vrouw Gij zen verbaasd. Zijde dan getrouwd? Doar wies ik niks van!
- Moar meinske toch, wees Flierefluiter haar zachtmoedig terecht. Ik docht da'ge nou toch zo zoetjes oan wel wete zou, da'de kinnekes nie van 't trouwe komme.... zo min as van den ooievoar.
Gijzen grinnikte. Zijn vrouw kreeg een kleur en mopperde:
- Wa' zijde gij toch 'ne slechterik van een vent. Een da' mot nou een kuster verbeele!
- Zo moar vor tijd een wijle, verontschuldigde Flierefluiter zich, een zonder schuld, witte! Einkel uit meinslievend'eid.
- Joa, van eiges, smaalde vrouw Gijzen, en haar nieuwsgierigheid dwong haar tot een aanloopje naar verdere confidenties: een die kinders?.... die 'edde zeker ok uit meinslievend'eid zo 'ier een gunter achter geloate?
- Sjuust, lachte Flierefluiter. Want iederendeen wit toch wel a'ge zukke fratse niet uit 'oat begint, 'ee?
- Ge zijd' een mooien, or! schimpte vrouw Gijzen. Me zijn d'r op verkoevereerd mee oonze nieuwe kuster! D'n eene licht den offerblok een den aandere durf nog te stoefen op z'n eige grootste deugenieterije.
- Doar kom warachtig de zon! riep Gijzen, naar buiten wijzend.
En inderdaad vlaagde een zilverig licht door de grauwe dag, dat snel sterker werd en tot een goudgloed aanzwol.
Op hetzelfde moment klonk van buiten een neuzelende muziek, waar een scherp-klagende fluittoon boven uit snerpte. Flierefluiter kwam met zijn lange bovenlijf op zijn stoel naar voren. Zijn ogen gingen wijd open en hij keerde zijn oor naar het raam. Toen stond hij met een sprong op zijn voeten en schreeuwde:
- A'da Pepino mee z'n zeun nie is meude me vor schot-teldoek gebruike!
En meteen rende hij in zijn vest en blootshoofds de deur uit, op de voet gevolgd door heel de familie Gijzen. Ze zagen hem met z'n armen zwaaiend op een oude doedelzakspeler toesnellen, die een jonge man en vrouw bij zich had en ze hoorden hem roepen:
- He!.... Pepino! Uberto! Rina!.... Buon giorno! Madonna! Ah! la gioia! la sorpresa!
En zij hoorden de anderen ook zulke heidense klanken uitstoten. Aan alle kanten gingen deuren open en nieuwsgierige gezichten vertoonden zich achter de kierende gordijntjes en boven de horren. En met open monden staarden de verbaasde dorpelingen naar het zonderlingste schouwspel, dat zij nog ooit in hun leven hadden bijgewoond.