Raketbrandstof

Steve Kelleher

In Lao wordt alle informatie mondeling doorgegeven en het is dan ook louter door toeval dat ik hoor dat het leuk zou zijn om naar Muang Sing, in het noordwesten bij de grens met China, te gaan omdat daar een festival zou beginnen.

Muang Sing is een stad met één straat en gebouwd rond de markt, en is tijdens de zonsopkomst een en al gonzende bedrijvigheid. In de vroege uren wordt er koortsachtig gekocht, verkocht en verhandeld en door de verschillende klederdrachten van de stammen en inheemse bevolking is het een aantrekkelijk en kleurrijk schouwspel.

Op zondagochtend zijn er heel andere activiteiten; dan begint het rakettenfestival met de welluidende naam Bun Bang Fai om de komst van het levenbrengende water op de droogstaande rijstvelden te vieren. In teams wordt er gestreden om de grootste raket en sommige moeten met zestien man worden gedragen zodat dit festival het stadje op meer dan één manier op de been brengt.

Het innemen van Lao-lao, de plaatselijke witte 'raketbrandstof' begint al vroeg en gaat gedurende de twee dagen van het festival ononderbroken door. De scherpe rijstdrank brandt in je keel en doet je naar adem snakken. Ik neem heel wat slokken uit flessen die me worden toegestoken en sta naar lucht te happen.

's Morgens paraderen de jonge meisjes uit de omliggende dorpen in de hoofdstraat in hun mooiste, geborduurde, zijden jurken, schorten die met muntjes zijn versierd en hoofdtooien. De meeste mannen dragen Chinese petten met een glimmende klep, die ze olijk een beetje scheef zetten.

De dagen zijn lang, heet en zonder enige schaduw, maar vol van kleur en activiteiten en de Lao-lao vloeit rijkelijk. Groepen dansers uit de dorpen dansen om de beurt in paren en lijken de passen steeds sneller te vergeten. De raketten worden op de schouders naar stellages gedragen en tegen bamboesteigers gezet, waar een van de dapperste - of domste - teamleden de opdracht krijgt de lont aan te steken. Sommige lontjes sputteren wat en gaan dan uit, om vervolgens weer door een windvlaag te worden aangestoken, maar de eerste paar raketten gaan uiteindelijk met een enorme knal en vergezeld van veel rook en vonken de lucht in.

Met verschillend resultaat. Sommige raketten blijven wat sputteren op het platform, andere vliegen een stukje voor ze met een scherpe bocht tussen de buffels in het veld belanden. Er klinken enorme explosies, waarna iedereen is bedekt met een laagje kruit en de pogingen verder worden gestaakt. Soms vliegt er een verheugend hoog de lucht in en dan wordt er door de toeschouwers hard geklapt.

Na een succesvolle vlucht wordt de bouwer van de raket op de schouders genomen. Bij een mislukking wordt de arme ziel in de beek gegooid. Het is een eenvoudig systeem van beloning en straf, en zeer aan te raden. Het lijkt me ook uitermate geschikt om politici van alle nationaliteiten bij de les te houden.

Als het lanceren van de raketten bij zonsondergang voorbij is, worden er overal lantaarns opgehangen als verlichting voor het drinken en dansen. Gelukkig duurt het festival maar twee dagen. Raketbrandstof is bedoeld om projectielen de lucht in te schieten, maar de Lao-variëteit doet het grootste deel van de bevolking van Muang Sing uiteindelijk laveloos op de grond belanden.