13. Brieven

Nadat hij erin geslaagd was Ellen de kamer uit te werken, keek Poirot mij met een peinzend gezicht aan.
'Nu zou ik toch wel eens willen weten -- heeft ze die schoten nou gehoord of niet? Ik denk van wel. Ze hoorde ze, en deed de keukendeur open. Ze hoorde Nick de trap af en naar buiten rennen, en zelf ging ze de hal in om te weten te komen wat er gebeurd was. Dat is heel natuurlijk. Maar waarom is ze die avond niet naar buiten gegaan om naar het vuurwerk te kijken? Dat zou ik nu wel eens willen weten, Hastings. '
'Hoe kwam je er zo bij naar een geheime schuilplaats te vragen?'
'Dat was maar een ingeving van me. Per slot van rekening had het kunnen zijn dat we nog niet van J. af waren. '
'J. ?'
'Ja. De laatste persoon op mijn lijst. Die buitenstaander, van wie we helemaal niet zeker zijn. Stel je voor dat om de een of andere reden, die iets met Ellen heeft uit te staan, J. gisteravond
naar het huis is gekomen. Hij (ik neem aan dat het een hij is) verbergt zich in een schuilplaats in deze kamer. Een meisje dat hij voor Nick aanziet, loopt de kamer door. Hij volgt haar naar buiten - en schiet haar neer. Non - c'est idiot! En in ieder geval weten we dat er geen schuilplaats is. Ellens besluit om gisteravond in de keuken te blijven was zuiver toeval. Kom, laten we naar het testament van mademoiselle Nick gaan zoeken. '
Er waren geen documenten in de salon. We begaven ons nu naar de bibliotheek, een nogal sombere kamer die uitzag op de oprijlaan. In deze kamer stond een groot, ouderwets notehouten schrijfbureau.
Het nam nogal wat tijd in beslag om het te doorzoeken. Alles lag wanordelijk door elkaar. Rekeningen en kwitanties allemaal op een hoop. Uitnodigingen, brieven waarin werd aangedrongen op de betaling van rekeningen, brieven van vrienden en vriendinnen.
'We zullen deze papieren rangschikken, ' zei Poirot op strenge toon, 'ordelijk en methodisch rangschikken. '
Hij hield woord. Een half uur later liet hij zich achterover vallen in zijn stoel, met een vergenoegde uitdrukking op zijn gezicht.
Alles was keurig gesorteerd, gerangschikt en van etiketten voorzien.
'C'est bien, ga. Dat is tenminste voor elkaar. We hebben alles zo grondig moeten ziften dat we met geen mogelijkheid iets overgeslagen kunnen hebben. '
'Nee, inderdaad. Niet dat er veel bijzonders te ontdekken viel. '
'Behalve dit misschien. '
Hij gooide me een brief toe. Hij was geschreven in een groot, wijdlopig handschrift, dat bijna niet te ontcijferen was.
Lieveling, Feestje was gewoon geweldig. Maar ik ben vandaag geen cent waard. Verstandig van je om die rommel niet aan te raken -- begin er maar nooit aan, lieveling. Als je er eenmaal aan begint is het verdraaid moeilijk er weer mee op te houden. Heb het vriendje geschreven vlug voor meer voorraad te zorgen. Wat is het leven toch een hel! ie Freddie
'Gedateerd februari van dit jaar, ' zei Poirot peinzend. 'Ze gebruikt natuurlijk verdovende middelen. Dat wist ik zodra ik haar had aangekeken. '
'Werkelijk? Dat had ik nou nooit vermoed. '
'Het ligt nogal voor de hand. Je hoeft alleen maar naar haar ogen te kijken. En dan die merkwaardige wisseling van stemmingen bij haar. Soms is ze vreselijk zenuwachtig en geladen -- soms is ze loom en lusteloos. '
'Het gebruik van verdovende middelen is ook van invloed op het moreel, nietwaar?'
'Dat is onvermijdelijk. Maar ik geloof niet dat mevrouw Rice er al echt aan verslaafd is. Ze staat aan het begin -- niet aan het einde. '
'En Nick?'
'Daar zijn geen sporen van. Ze is zo nu en dan misschien wel eens voor de grap naar een partijtje geweest van mensen die dergelijke middelen gebruiken, maar een geregeld gebruikster van verdovende middelen is ze niet. '
'Daar ben ik blij om. '
Plotseling herinnerde ik me wat Nick van Frederica had gezegd, namelijk dat ze niet altijd helemaal zichzelf was. Poirot knikte, en tikte op de brief die hij in zijn hand hield.
'Ze doelde ongetwijfeld hierop. Nou, we hebben hier bot gevangen, zoals jullie dat noemen. Laten we naar boven gaan, naar de kamer van mademoiselle. '
Er stond in Nicks kamer ook een schrijftafel, maar er werd betrekkelijk weinig in bewaard. Ook hier echter geen spoor van het testament. We vonden het kentekenbewijs van haar auto en een geldig dividendbewijs van een maand tevoren. Voor de rest was er niets van belang.
Poirot zuchtte geergerd.
'Die jonge meisjes --ze worden tegenwoordig niet meer behoorlijk grootgebracht. De orde, de methode, wordt bij hun opvoeding vergeten. Ze is charmant, mademoiselle Nick, maar ze is een warhoofd. Bepaald een warhoofd. '
Hij doorzocht nu de inhoud van een ladenkast.
'Maar Poirot, ' zei ik enigszins verlegen, 'dat is toch ondergoed. '
Hij hield verbaasd even op met zoeken.
'En waarom niet, mijn vriend?'
'Vind je niet -- ik bedoel -- kunnen we eigenlijk wel... '
Hij barstte in lachen uit.
'Heus, mijn arme Hastings, jij bent nog uit de oude doos. Mademoiselle Nick zou je dat ook zeggen als ze hier was. Naar alle waarschijnlijkheid zou ze zeggen dat je slechte gedachten hebt! Jongedames schamen zich tegenwoordig niet meer voor hun onderkleren. Hemdjes, broekjes, het is niet langer een beschamend geheim. Iedere dag, op het strand, ontdoen ze zich van deze kledingstukken op maar een enkele meter afstand van je. En waarom niet?'
'Ik zie het nut niet in van wat je doet. '
'Ecoutez, mijn vriend. Het is duidelijk dat mademoiselle Nick haar schatten niet achter slot en grendel heeft. Als ze iets aan het gezicht zou willen onttrekken -- waar zou ze het dan verstoppen? Onder de kousen en de onderjurken. Ah! Wat hebben we hier?'
Hij toonde me een pakje brieven, bijeengehouden door een verschoten roze lintje.
'De minnebrieven van monsieur Michael Seton, als ik me niet vergis. ' Zonder blikken of blozen maakte hij het lintje los en begon de brieven uit de enveloppen te halen.
'Poirot, ' riep ik geshockeerd. 'Dat kun je niet doen. Dat is geen eerlijk spel!'
'Ik speel geen spelletje, mon ami!'
Zijn stem klonk plotseling luider, bars en streng. 'Ik ben bezig een moordenaar op te sporen. '
'Ja, maar prive-brieven... '
'Die hebben me misschien niets te zeggen, maar het kan daarentegen ook zijn van wel. Ik moet iedere kans aangrijpen, mon ami. Kom, je kunt ze evengoed met me mee lezen. Twee paar ogen zien meer dan een paar. Troost je maar met de gedachte dat de trouwe Ellen ze waarschijnlijk van buiten kent. '
Ik moest er niets van hebben. Toch besefte ik dat iemand in Poirots positie zich niet kon veroorloven al te kieskeurig te zijn, en ik troostte me met de spitsvondigheid dat Nicks laatste woorden waren geweest: 'Bekijk alles maar wat u wilt. '
De brieven waren over een lange periode verspreid, die begon met verleden winter.
Nieuwjaarsdag
Lieveling, Het is Nieuwjaar en ik ben met mijn goede voornemens bezig. Het lijkt te wonderbaarlijk om waar te zijn - dat je werkelijk van me houdt. Je hebt mijn leven heel anders gemaakt. Ik geloof dat we het allebei wisten - van het allereerste ogenblik af dat we elkaar zagen. Gelukkig Nieuwjaar, mijn lieve meisje.
Voor altijd de jouwe. Michael
8 februari
Mijn allerliefste, Wat zou ik toch graag willen dat we elkaar vaker zagen. Zo is er weinig aan, niet? Ik heb een hekel aan al die beroerde geheimzinnigheid, maar ik heb je duidelijk gemaakt hoe het allemaal in elkaar zit. Ik weet hoe je alles haat wat leugenachtig en stiekem is. Ik ook. Maar heus, het zou de hele boel kunnen bederven. Oom Matthew is beslist getikt in zijn opvatting over trouwen op jeugdige leeftijd en hoe dat iemands carriere te gronde richt. Alsof jij de mijne zou kunnen bederven, jij lieve engel!
Houd maar moed, lieveling. Alles sal reg kom. Je Michael
2 maart
Ik moest je eigenlijk niet twee dagen achter elkaar schrijven, dat weet ik wel. Maar ik kan niet anders. Toen ik gisteren in de lucht was, dacht ik aan jou. Ik vloog boven Scarborough. Dat zalige, zalige, zalige Scarborough -- de prachtigste plaats in de hele wereld! Lieveling, je weet niet hoeveel ik van je houd. Je Michael
18 april
Liefste, Alles is nu in kannen en kruiken. Zonder mankeren. Als ik dit klaarspeel (en ik speel het klaar), dan zal ik hoog van de toren kunnen blazen tegen oom Matthew, en als hij er niets van moet hebben -- och, wat kan met me schelen? Het is vreselijk lief van je, zo'n belangstelling te hebben voor mijn lange technische beschrijvingen van de Albatros. Hoe verlang ik ernaar je mee de lucht in te nemen. Eens op een dag doen we dat! Maar om 's hemelswil, zit niet over me te piekeren. Het is niet half zo riskant als het lijkt. Ik kan gewoon niet doodgaan nu ik weet dat jij van me houdt. Alles komt in orde, lieveling. Vertrouw maar op je Michael
20 april
Jij engel, Ieder woord dat je zegt is waar, en ik zal die brief altijd als een schat bewaren. Ik ben lang niet goed genoeg voor jou. Je bent zo heel anders dan alle andere mensen. Ik aanbid je.
Je Michael
De laatste brief was niet gedateerd.
Liefste, Nou -- morgen ga ik op weg. Ik voel me geweldig enthousiast en opgewonden en absoluut zeker van mijn succes. Mijn goede Albatros is in prima conditie. Die laat me niet in de steek.
Houd moed, lieveling, en maak je maar niet ongerust. Er is wel risico bij, natuurlijk, maar het hele leven is eigenlijk riskant. Tussen twee haakjes, iemand heeft gezegd dat ik eigenlijk een testament moest maken (tactvol van hem, he -- maar hij bedoelde het goed), dus dat heb ik gedaan -- op een half velletje postpapier, en ik heb het naar de oude Whitfield gestuurd. Ik had geen tijd om er zelf heen te gaan. Iemand heeft me op een keer verteld dat een man een testament had gemaakt van drie woorden: 'Alles voor Moeder', en dat was volkomen wettig. Mijn testament was ook zoiets -- ik herinnerde me dat je eigenlijk Magdala heet, wat erg slim van me was! Een paar van mijn vrienden zijn als getuigen opgetreden.
Nu moet je je niet te veel aantrekken van al dat ernstige gepraat over mijn laatste wil, wil je? (Ik was niet van plan een woordspeling te maken, het ging per ongeluk. ) Het komt met mij heus wel in orde. Ik zal je telegrammen sturen uit India en Australie enzovoort. En houd maar goede moed. Het komt in orde. Begrepen?
Welterusten, en God zegen je, Michael
Poirot vouwde de brieven weer op.
'Zie je, Hastings? Ik moest ze wel lezen -- om er zeker van te zijn. Het is zoals ik je gezegd heb. '
'Maar dat had je toch zeker wel op een andere manier kunnen ontdekken?'
'Nee, mon cher, dat kon nu juist niet. Het moest wel zo. We hebben nu een zeer waardevol bewijs. '
'Hoe dat zo?'
'We weten nu dat het feit dat Michael een testament heeft gemaakt waarin mademoiselle Nick de begunstigde is, ook werkelijk schriftelijk is vastgelegd. Iedereen die deze brieven gelezen had, zou van dat feit op de hoogte kunnen zijn. En als brieven zo slordig worden opgeborgen als deze zou iedereen ze wel kunnen lezen. '
'Ellen?'
'Ellen bijna zeker, zou ik zeggen. We zullen een klein proefje met haar nemen voor we weggaan. '
'Maar het testament is nergens te bekennen. '
'Nee, dat is merkwaardig. Maar naar alle waarschijnlijkheid is het boven op een boekenkast neergegooid, of zit het in een porseleinen vaas. We moeten eens proberen of we mademoiselles geheugen niet kunnen opfrissen op dat punt. In ieder geval, hier is niets meer te vinden. '
Ellen was aan het stof afnemen in de hal toen we naar beneden kwamen.
Poirot zei heel vriendelijk goedemorgen toen we haar voorbijgingen. Bij de voordeur gekomen keerde hij zich om en zei: 'U wist zeker wel dat juffrouw Buckley verloofd was met die vlieger, Michael Seton?'
"Ze staarde hem verbaasd aan.
'Wat? Die man over wie al die drukte wordt gemaakt in de krant?'
'Ja. '
'Wel heb ik ooit van mijn leven! Wie had dat nou gedacht! Verloofd met juffrouw Nick!'
'Volslagen en absolute verrassing waarvan ze op zeer overtuigende wijze blijk heeft gegeven, ' merkte ik op toen we buiten de deur stonden.
'Ja. Dat leek werkelijk echt. '
'Misschien was het ook echt, ' opperde ik.
'En dat terwijl dat pakje brieven daar maandenlang onder de lingerie ligt? Nee, mon ami. '
Alles goed en wel, zei ik bij mezelf. Maar we zijn niet allemaal Hercule Poirots. We steken niet allemaal onze neus in wat ons niet aangaat.
Maar ik zei niets.
'Die Ellen -- ze is me een raadsel, ' zei Poirot. 'Het staat me niet aan. Er is hier iets dat ik niet begrijp. '