1

De vrouw verderop stopt even en blijft op één been staan onder het licht van de straatlantaarn. Ze wrijft over haar enkel, alsof ze niet gewend is schoenen met hoge hakken te dragen. Nummer zeven: een mokkeltje uit Torry, op weg naar huis na een avond in de kroeg, waggelend op haar uitdagende pumps en in haar geile minirok, alsof het niet al februari is in Aberdeen. Ze ziet er lekker uit. Bruin, krullend haar. Een wipneusje. Mooie benen. Lang en sexy. Precies het soort dat hij graag onder zich voelt tegenstribbelen als hij in de teef binnendringt. Als hij haar laat zien wie de baas is. Ze komt weer overeind en waggelt verder, aangeschoten en in zichzelf mompelend. Hij houdt ervan als ze dronken zijn; niet zo dronken dat ze niet meer weten wat er gebeurt, maar dronken genoeg om er niets tegen te kunnen doen. Aangeschoten genoeg om hem niet goed te kunnen zien. Vuile teven. Ze hinkelt langs het NorFish-gebouw, dat even oplicht in de koplampen van een vrachtwagen, en ze neemt de Victoria Bridge over de donkere, zwijgende rivier de Dee, klikhakkend over de keien, op weg naar Torry. Hij leunt een beetje achterover en doet, totdat ze bijna aan de andere kant is, net alsof hij zijn veter vastmaakt. Dit deel van de stad is niet zijn gebruikelijke jachtterrein, dus hij moet voorzichtig zijn. Oppassen dat er geen getuigen zijn. Hij glimlacht: de donkere, grijze straat is verlaten, afgezien van hemzelf en geluksnummer zeven. Een snel sprintje en hij is vlak achter haar. Hij is in goede conditie en transpireert niet. En wat is er vreemd aan een eenzame jogger, gekleed in een FC Aberdeen-trainingspak compleet met capuchon en zwarte Nike-gympen? Torry is een schim in de late februariavond; granieten gebouwen, bijna zwart van het vuil, overgoten met het pisgele licht van de straatlantaarns. De vrouw past er helemaal, met haar goedkope kleren, haar goedkope leren jack, haar goedkope schoenen en haar goedkope parfum. Een goedkope slet. Hij glimlacht en raakt het mes in zijn zak aan. Het is tijd dat deze slet een beurt krijgt. Ze neemt Victoria Road, volgt de flauwe bocht en slaat dan linksaf, een van de zijstraten in, naar de visverwerkingsfabrieken. Waarschijnlijk is dit de kortste weg naar haar afgrijselijke eenkamerwoning of naar het huis waar ze woont met haar vader en moeder. Hij grijnst en hoopt op het laatste. Dan heeft ze tenminste iemand met wie ze de pijn kan delen als het allemaal voorbij is. Want ze zal veel pijn te verwerken krijgen. 

De straat is verlaten. Verderop, tegenover de Aziatische supermarkt, staat een tientonner geparkeerd. Het is een industrieterrein; stil, donker en verlaten. Niemand die hen kan zien, niemand die kan gaan halen. De vrouw - nummer zeven - passeert een container met metaalafval. Hij loopt sneller en verkleint de afstand. Haar hoge hakken klikklakken op het koude betonnen plaveisel, maar zijn Nike-schoenen maken geen geluid. Voorbij een paar grote plastic afvalbakken vol met graten en vissenkoppen, afgedekt met smerige houten pallets om de meeuwen weg te houden. Dichterbij. Hij haalt het mes tevoorschijn. Met zijn andere hand wrijft hij over zijn trainingsbroek, ter hoogte van zijn kruis. Het is een gewoontegebaar, het strelen van zijn erectie vlak voordat hij tot actie komt. Hij is supergeconcentreerd, zodat hij intens kan genieten van ieder detail. Zoals bloedspetters op een gave, blanke huid. Op het allerlaatste moment draait ze zich om. Als ze hem ziet, sperren haar ogen zich wijd open. Dan ziet ze het mes. Ze is te geschrokken om te kunnen schreeuwen. Dit wordt bijzonder. Nummer zeven gaat dingen doen die haar stoutste dromen overtreffen. En haar ergste nachtmerries. Ze... Haar arm schiet omhoog en slaat het mes weg, terwijl ze zijn trainingspak vastgrijpt en haar knie zo hard in zijn kruis ramt dat hij loskomt van de grond. Hij piept van de pijn. Ze slaat zijn mond dicht met haar vuist. Hij suizebolt, ziet gele lichtflitsen en zijn knieen begeven het. Het plaveisel voelt koud en hard aan als hij in elkaar zakt, zich kromt om zijn gekwetste ballen en begint te huilen. 'Jezus... ' Rechercheur Rennie keek naar de man die lag te kreunen op het naar vis stinkende plaveisel. Volgens mij heb je zijn ballen gemold. Ik hoorde ze knappen. ' Agent Jackie Watson haalde haar schouders op, draaide de man op zijn buik en deed hem de handboeien om. Ze glimlachte terwijl hij kreunde. 'Eigen schuld, vuile smeerlap... ' Ze keek omhoog naar Rennie. 'Kijkt er iemand?' Hij zei nee, waarop ze hem een trap in zijn ribben gaf. 'Dat is voor Christine, Laura, Gail, Sarah, Jennifer, Joanne en Sandra. ' 'Jezus, Jackie!' Rennie greep haar beet om herhaling te voorkomen. 'Stel dat iemand het ziet!' 'Je zei toch dat niemand keek?' 'Ja, maar... ' 'Nou, wat is er dan?' Ze stond op en keek met gefronste wenkbrauwen naar de huilende man in het FC Aberdeen-trainingspak. 'He, schattebout, opstaan!' Hij bewoog zich niet. 'O, krijg het heen en weer... ' Ze greep hem bij zijn oor en trok hem overeind. 'Rennie, wil jij... ' Maar Rennie was al in de weer met zijn portofoon. Hij deelde de meldkamer mee dat operatie Sweetmeat succesvol was afgerond. Ze hadden de klootzak gearresteerd.

2

De Aberdeen Royal Infirmary breidde zich uit als een kwaadaardig betonnen gezwel. Jarenlang was het stabiel gebleven, maar een tijdje geleden was het ziekenhuis weer gaan groeien en infecteerde het de omgeving met nieuwe vleugels van beton en staal. Iedere keer als hij het gebouw zag raakte Logan McRae gedeprimeerd. Hij onderdrukte een geeuw, verfrommelde het dunne plastic bekertje waar zijn automatenkoffie in had gezeten en gooide het in een afvalbak voordat hij de bruine klapdeuren opende waarachter het rook naar ontsmettingsmiddelen, formaline en de dood. Het mortuarium van het ziekenhuis was beduidend groter dan dat van het hoofdbureau van politiekorps Grampian en het was er een stuk vrolijker. Een kleine muziekinstallatie in de hoek van het grote, bruine vertrek liet de greatest hits van Dr. Hook horen. De muziek overstemde het geluid van water dat in het drainagesysteem van een van de snijtafels verdween. Een in een chirurgische overall en witte rubber laarzen geklede vrouw was bezig de organen van een oude dame op hun plaats terug te leggen, onder de tonen van 'When You're in Love with a Beautiful Woman'. Logans ongeïdentificeerde slachtoffer lag op zijn buik op een brancard, de ogen met tape dichtgemaakt, het gelaat zo bleek als waspapier. Ze hadden alle slangen en draden nog aan het lichaam laten zitten met het oog op de sectie, waardoor het eruitzag alsof iemand het abrupt in de steek had gelaten. De man was ongeveer vijfentwintig jaar oud. Hij had kort, blond en enigszins dunnend haar, maar hij was gespierd, alsof hij verslaafd was geweest aan de sportschool. Zijn onderlichaam zat onder de bloedsporen en aan de lange rij haastig aangebrachte hechtingen kon je zien waar ze hem hadden dichtgemaakt nadat de chirurg de wedstrijd tenslotte had opgegeven. De dood: één. Aberdeen Royal Infirmary: nul. De vrouw die het karkas van de oude dame aan het volstoppen was, keek op toen hij het naakte lichaam van de man bestudeerde. 'Politie?' Logan knikte. Ze trok haar masker omlaag en er ontsnapte wat krulhaar onder haar chirurgische hoofddeksel vandaan. 'Dat dacht ik al. We zijn nog niet aan hem toegekomen. ' Een overbodige mededeling. Niet dat er veel kans was dat een sectie nog bruikbaar forensisch materiaal zou opleveren. Dat was al grondig besmet op de afdeling Spoedeisende Hulp, in de onderzoekskamer en in de OK. 'Geeft niet, ' zei hij. 'Ik heb geen haast. ' 'Mooi. ' Ze pakte de ribbenkast van de oude dame op van een roestvrijstalen tafel met wieltjes en wurmde het onderdeel op zijn plaats, waarna ze het lichaam begon dicht te maken. Logan zag het even aan en vroeg toen: 'Zou je straks misschien even naar onze vriend hier kunnen kijken?' Ze snoof misprijzend. 'Vergeet het maar! Heb je enig idee wat die heks met haar verstoorde hormonenhuishouding doet als ze erachter komt dat de een of andere onbeduidende obductieassistent aan het lijk heeft gezeten voordat zij het met haar ijzige vingers kan betasten?' 

'Ik vraag je niet om een sectie te doen. Alleen maar om er even naar te kijken, ' zei Logan schouderophalend, terwijl hij zijn charmantste glimlach produceerde. 'Anders moeten we tot morgenmiddag wachten. Hoe eerder we weten wat dit te betekenen heeft, hoe eerder we de dader kunnen pakken. Je zou me een groot plezier doen met een oppervlakkig onderzoekje. Het blijft onder ons. ' Ze tuitte haar lippen, fronste haar wenkbrauwen, zuchtte en zei toen: 'Oke. Maar als je iemand vertelt dat ik het heb gedaan, zorg ik dat je in een van de vriesladen belandt, begrepen?' Logan grinnikte. 'Ik hou mijn mond wel. ' 'Goed. Wacht een minuutje tot ik hier klaar ben en dan zal ik zien wat ik kan doen... ' Tien minuten later lag de oude dame dichtgenaaid in haar vrieslade. Wat weten we van hem?' 'Ze hebben hem bij de spoedeisende hulp uit een auto gegooid, gewikkeld in een deken. ' Logan hield de plastic zak vol bebloede kleding omhoog die hem boven in zijn handen was gedrukt. 'We zullen hier een forensisch onderzoek op loslaten. Misschien gaat het om een ongeluk waarbij de automobilist is doorgereden. Op weg naar huis rijdt hij een of andere stakker dood. Hij raakt in paniek, frommelt het lichaam achterin en legt het voor de deur bij het ziekenhuis. ' Hij keek terwijl de obductieassistente zich vooroverboog en naar het gezicht van de dode man tuurde. 'Dan hebben ze tenminste nog geprobeerd het goed te maken, min of meer... ' vervolgde hij, terwijl ze met haar vingers in het koude vlees begon te prikken. Ze schudde haar hoofd, waarbij een lok bruin krulhaar vrolijk meebewoog. 'Dat weet ik nog zo net niet: kijk... ' Ze stak een vinger in de mond van het lijk en trok de wang opzij zodat hij het gebit kon zien, waartussen zich nog steeds het zuurstofbuisje bevond. 'De voortanden zijn gebroken, maar de neus en kin zijn helemaal niet beschadigd. Als iemand hem heeft geslagen dan zouden op zijn minst de lippen verwond moeten zijn... ' Ze streek met een in latex gehulde vinger langs de zijkant van het gezicht. 'Volgens mij heeft hij een soort knevel in gehad. Als je goed kijkt, kun je daar nog afdrukken van zien in de huid. ' Logan werd ijskoud vanbinnen. 'Weet je dat zeker?' 'Ja.  

En hij heeft overal kleine brandvlekjes. Zie je?' Kleine felrode cirkeltjes en vlekjes, sommige met rode blaartjes in het midden. 'En verder?' 'Schaafwonden en kneuzingen... Volgens mij is iemand nogal met hem tekeergegaan... Ook littekens om de polsen, alsof iemand hem ergens aan heeft vastgebonden. Met iets wat dikker is dan touw. Een riem misschien? Zoiets. Daar zat Logan net op te wachten. Opnieuw iemand die was mishandeld en gemarteld. Hij stond op het punt haar te vragen of hij misschien ook vingers miste toen ze hem een paar latex handschoenen aanreikte zodat hij haar kon helpen het lijk om te draaien. Vanaf de onderrug tot aan de enkels zat het lijk onder de bloedklonters. De obductieassistent bestudeerde de huid zorgvuldig en wees Logan op de vele brand- en schaafwondjes. Vervolgens trok ze de billen van het slachtoffer uit elkaar, wat een zompig geluid maakte. 'Godallemachtig. ' Ze deed een stap achteruit, knipperde met haar ogen en keek opnieuw van dichtbij naar het achterwerk van de dode man. Op de achtergrond zong Dr. Hook 'If I Said You Had A Beautiful Body Would You Hold It Against Me?'. 'Dit kan alleen maar een verkeersongeluk zijn geweest als iemand heeft geprobeerd een Transit in zijn achterste te parkeren.' Ze kwam overeind en trok haar latex handschoenen uit. 'En als je meer wilt weten zul je het aan de patholoog moeten vragen, want ik ga hem niet opensnijden om erachter te komen. ' Het hoofdbureau van het politiekorps Grampian was niet bepaald het mooiste gebouw van Aberdeen. Het was een fantasieloos blok donkergrijs beton met verticale ramen. In het vaalgele licht van de straatlantaarns leek het op een mislukt stuk Engelse drop. In de hal klonk een hoop verontwaardigd geschreeuw, dus besloot Logan die te ontlopen. Eén blik door het glas van de deur was genoeg: een grote vrouw met grijs haar en een wandelstok stond luidkeels tegen Dikke Gary te tetteren. Het kwam erop neer dat hij boeven moest gaan vangen in plaats van nette burgers lastig te vallen. Logan nam de trap. In de kantine was het rustig, zoals altijd na middernacht. Logan hoorde alleen het gekletter van potten en pannen op het aanrecht en het nachtprogramma dat op laag volume uit de radio kwam. Hij probeerde zijn tomatencremesoep te eten zonder aan het doorboorde achterwerk van de dode man te denken. Toen hij bijna klaar was, kwam een vertrouwde gestalte binnen. Ze liep naar de balie en bestelde drie koffie, waarvan één met spuug erin. Het was agent Watson, die er in haar uniform en met haar conform de regels opgestoken haar een stuk ongelukkiger uitzag dan toen ze nog was uitgedost als sletje om op straat te worden losgelaten, als prooi voor de serieverkrachter. Hij besloop haar van achteren terwijl ze stond te wachten, greep haar om haar middel en zei: 'Boe!' Ze knipperde niet eens met haar ogen. 'Ik zag je weerspiegeling in het spuugscherm. ' 

'O. Hoe gaat het?' Jackie keek over de balie naar de kleine oude man die bij het koffieapparaat stond te treuzelen. 'Hoe lang duurt het verdomme om drie kopjes koffie te maken?' 'Slecht dus... ' Ze haalde haar schouders op. 'Ik kan verdomme beter naar Brazilie zwemmen om de bonen zelf te gaan plukken!' Toen de koffie uiteindelijk was gebracht, liep Logan met haar mee naar verhoorkamer nummer drie. 'Hier, ' zei ze, terwijl ze hem twee van de drie kartonnen bekertjes gaf. Ze haalde het plastic deksel van de derde, rochelde en spuwde in het schuimachtige bruine vocht, waarna ze het deksel er weer op deed en de beker schudde. 'Jackie, dat kun je niet. 'O, nee?' Ze nam de twee andere bekertjes van hem aan en ging de verhoorkamer binnen. Gedurende het korte moment dat de deur openstond zag Logan de enorme gestalte van inspecteur Insch, die eruitzag alsof hij ieder moment kom exploderen. Ze stootte de deur met haar heup weer dicht. Nieuwsgierig liep Logan door de gang naar de observatiekamer. Het was een klein, sfeerloos vertrek met twee kunststof stoelen en een serie videomonitors. Er zat al iemand. Het was rechercheur Simon Rennie, die bezig was met het kapot gekauwde uiteinde van een balpen in zijn oor te peuren. Hij haalde hem eruit, bestudeerde het uiteinde en stak hem weer in zijn oor om hem nog wat meer rond te draaien. 'Als je een stel hersens zoekt, zou ik eens een ander gat proberen, ' zei Logan terwijl hij zich in de tweede stoel liet zakken. Rennie grinnikte. 'Hoe gaat het met dat lijk van jou?' 'Nog steeds dood. En hoe gaat het met jouw serieverkrachter?' Rennie tikte met het uiteinde van zijn balpen tegen de monitor. 'Herken je hem?' Logan boog zich naar voren en bekeek het flikkerende beeld van verhoorkamer drie. Hij zag de achterkant van het hoofd van Jackie, een oude tafel met een formicablad en de verdachte. 'Krijg nou wat, is dat niet... ' 'Ja. Rob Macintyre. De goaltjesdief van Aberdeen. ' Rennie zuchtte en leunde achterover in zijn stoel. 'Je weet natuurlijk wat dit betekent. ' 'Dat Aberdeen kansloos is aanstaande zaterdag?' 'Zeker weten. En ze spelen nota bene tegen Falkirk. Wat een vernedering gaat dat worden. ' Hij begroef zijn gezicht in zijn handen. 'Falkirk!' Robert Macintyre was de beste spits die FC Aberdeen in jaren had gehad. 'Wat is er met zijn gezicht gebeurd?' Zijn bovenlip was opgezwollen en gespleten. 'Jackie. Ze heeft zijn ballen ook te grazen genomen'...  

Ze keken zwijgend naar de monitor, waarop te zien was hoe de man ongemakkelijk heen en weer schoof en af en toe een slokje nam van de koffie die was verrijkt met Jackies speeksel. Zijn uiterlijk stelde niet veel voor: eenentwintig jaar oud, flaporen, een weke kaaklijn, zwart piekhaar en één enkele wenkbrauw die als een streep boven de ogen in zijn magere gezicht liep. Maar de kleine rat kon sprinten als de beste en had een moordend schot. 'Heeft hij zijn zonden bekend?' Rennie snoof. 'Nee. En weetje wie hij heeft gebeld? Zijn moeder. Die kwam hier als een speer naartoe en begon de hele boel bij elkaar te krijsen. Die vrouw lijkt wel een rottweiler die anabole steroïden heeft gekregen. Wat een ordinair mokkel. ' Logan draaide het volume omhoog, maar er was geen geluid. Inspecteur Insch probeerde waarschijnlijk weer een van de stiltes uit waarop hij het patent leek te hebben. Hij wist dat de meeste mensen hun mond niet kunnen houden als het te lang stil blijft in een stresssituatie. Ze voelen zich geroepen de stilte te doorbreken en praten hun mond voorbij. Maar Macintyre trapte er niet in. De stilte leek hem niet te deren. Hij had alleen maar last van zijn in elkaar getrapte ballen. Toen hoorden ze de bulderende stem van Insch, die buiten beeld zat. 'Ik geef je nog één kans, Rob. Vertel ons alles over de verkrachtingen, of we maken je helemaal kapot. Jij mag het zeggen. Als je bekent en spijt betuigt, zal dat de jury gunstig stemmen. Misschien kom je er met een lichte straf vanaf. Als je dat niet doet, reken er dan maar op dat ze je een vieze smeerlap vinden die het op jonge vrouwen heeft voorzien en levenslang verdient. ' Daarna liet hij opnieuw een berekenende stilte vallen. 'Luister, ' antwoordde Macintyre ten slotte, terwijl hij met een van pijn vertrokken gezicht rechtop ging zitten en onder de tafel voorzichtig zijn handeltje betastte. 'Ik zal het nog één keer zeggen, zodat je me goed begrijpt. ' Hij was nog maar kort beroemd en had nog steeds een zwaar Aberdeens accent. 'Ik was aan het joggen omdat ik fit wilde zijn voor de match van zaterdag. Ik heb niemand verkracht. ' 'Je had een mes... ' wist Jackie nog uit te brengen voordat Insch haar tot zwijgen bracht. Zijn brede rug verscheen op de monitor. Hij plantte zijn vuisten op het tafelblad en zijn kale schedel glom in het licht van de tl-buizen. Macintyre was niet meer te zien. 'Dat heb je wel gedaan, Rob. Je hebt ze achtervolgd, je hebt ze besprongen, je hebt ze in elkaar geslagen, je hebt ze verkracht, je hebt hun gezichten met een mes bewerkt'...  

'Dat was ik niet!' 'Je hebt spullen van ze bewaard als trofeeén, stomme idioot: kettingen, oorbellen, een slipje zelfs! Die zullen we vinden als we je huis doorzoeken. ' 'Ik heb niks gedaan, oké? Prent dat nou eens in die dikke vette kop van je. Ik heb niemand verkracht!' 'Denk je nou echt dat je hiermee wegkomt? We hebben je bekentenis niet eens nodig, er is meer dan genoeg bewijs. ' 'Weet je wat? Ik ben het zat om mee te werken aan dit politieonderzoek. Ik wil mijn advocaat spreken. ' 'Daar hebben we het al over gehad. Je kunt je advocaat spreken als ik daar toestemming voor geef. Eerder niet!' 'O, nee? Nou, laat dan nog maar wat koffie halen, want het wordt een lange nacht. Ik zeg niks meer. ' Hij hield woord.

3

De arrestatie van Rob Macintyre had te laat plaatsgevonden om nog te kunnen worden meegenomen in de eerste editie van de Press &J Journal - de plaatselijke krant van Aberdeen - maar kwam wel in het Schotse deel van het vroege ochtendjournaal op de televisie. Een journaliste met een vormeloos, wit gezicht interviewde een klein groepje huiverende FC Aberdeen-fans voor de ingang van het Pitto-drie Voetbalstadion. Ze vroeg hun mening over de beschuldigingen aan het adres van hun held, de beroemde spits die nu werd verdacht van een serie aanrandingen. God mocht weten hoe de BBC er zo snel achter was gekomen. De supporters, die allemaal een FC Aberdeen-shirt droegen, steunden hun held door dik en dun: Macintyre was een toffe peer, zoiets zou hij nooit doen, hij werd erin geluisd. De club kon niet zonder hem... Het volgende nieuwsitem was een uitslaande brand in een huis in Dundee. Logan zat in zijn woonkamer. Hij slaakte een geeuw, dronk thee en luisterde hoe een of ander zulthoofd van de politie van Tayside de verslaggever vertelde hoe belangrijk het was dat je de batterijen van je rookmelder op tijd verving. Na de verkeersinformatie en het weer werd overgeschakeld naar de studio in Londen. Het nieuws van het hele land, samengebald in acht minuten. Zijn ongeïdentificeerde vriend van de afgelopen nacht zou pas over drie uur - om tien uur 's ochtends - worden opengesneden, maar er lag een behoorlijke stapel papierwerk op Logan te wachten. Hij dronk zijn thee op en kleedde zich aan. Het mortuarium in het hoofdbureau was blinkend schoon en grondig gedesinfecteerd. De vloer en de muren waren bedekt met witte tegels en onder de afzuigkappen stonden smetteloze snijtafels. Ook de werkbladen waren spie en span. Voordat Logan de steriele ruimte betrad, trok hij de verplichte witte overall met capuchon en bijpassende laarzen aan. De eregast was al ter plaatse en lag in volle bebloede en plakkerige glorie op een van de snijtafels. Een fotograaf van de technische recherche legde het tafereel vanuit alle hoeken vast en een collega van hem was bezig alle sporen die hij kon vinden met een soort kleefband van het lichaam te trekken. Een macabere dans in slow motion, compleet met door de flitser verzorgde lichteffecten. Dokter Fraser stond over de P&J gebogen die hij op het roestvrijstalen oppervlak van een andere snijtafel had opengeslagen. Hij keek op toen Logan binnenkwam en vroeg hem naar een woord van tien letters dat begon met een E 'Geen idee. 

Wie heeft de leiding van het onderzoek?' De patholoog zuchtte en begon op het uiteinde van zijn pen te kauwen. 'Geen idee, ik ben vandaag alleen maar de toeziend patholoog. De officier is er al, je kunt het haar vragen als je wilt. Mij vertelt niemand ooit iets. ' Logan wist precies hoe de man zich voelde. Hij trof de officier aan in de observatiekamer, waar ze driftig ijsbeerde en in zichzelf leek te praten. Even later zag hij de kleine bluetooth headset in haar oor. 'Luister, ' zei ze, terwijl ze ondertussen iets probeerde in te voeren in haar palmtop, 'we moeten ervoor zorgen dat die zaak waterdicht is. Ik heb geen zin allerlei lastige vragen te moeten gaan beantwoorden als ik straks in de zon lig te bakken. En hoe zit het met die inbraken bij de Bridge of Don?' Hij besloot haar met rust te laten. Even later maakte het antwoord op zijn vraag haar entree, krabbend aan het kruis van haar overall en rochelend alsof ze elk moment een long kon gaan ophoesten. Inspecteur Steel had de leiding van het onderzoek: een rimpelig rampgebied van middelbare leeftijd, één meter vijfenzestig lang, geurend naar een combinatie van sigaretten-lucht en Chanel nummer vijf. 'Laz!' zei ze met een grijns, zodra ze hem zag. 'Is dit lijk niet een beetje te vers voor jou? Ik dacht dat jij ze liever wat aan de rijpere kant had?' Logan ging er niet op in. 'Ze hebben hem gisteravond voor de ingang van de afdeling Spoedeisende Hulp gevonden. Hij was toen al zowat doodgebloed. Geen getuigen. Er is iets akeligs gebeurd met zijn achterste. ' 'O, ja?' De inspecteur trok een van haar wenkbrauwen op. 'Moet ik dan denken aan een medische status? Of ligt het meer in de sfeer van: 'Ik was naakt aan het rondfladderen en toen viel ik plotseling boven op een standbeeld van koningin Victoria?' 'Met koningin Victoria zit je redelijk in de buurt. ' Steel knikte filosofisch. 'Juist. Ik vroeg me al af waarom ze me dit in de maag hebben gesplitst. Kunnen we beginnen? Want ik snak nu al naar een sigaret. ' Fraser keek op van zijn kruiswoordpuzzel, haalde de pen uit zijn mond en vroeg Steel hetzelfde wat hij eerder aan Logan had gevraagd. De inspecteur trok haar hoofd scheef, dacht er even over na, fronste haar wenkbrauwen en opperde: 'Fistfucken?' 'Nee, er moet een A in zitten. We wachten op dokter MacAlister. ' Inspecteur Steel knikte opnieuw. 'Aha, wordt het zo'n sectie. ' Ze slaakte een diepe zucht. 'Kom op, Laz, breng me eens op de hoogte. ' 

Logan vertelde haar alles over de verklaringen die hij de vorige avond had opgenomen toen het slachtoffer werd geopereerd en over de formulieren die het ziekenhuis had afgeleverd. 'Hebben de bewakingscamera's nog wat interessants vastgelegd?' vroeg ze toen hij klaar was. 'Niets bruikbaars. De kentekenplaten van de auto zijn onleesbaar. Waarschijnlijk hebben ze er iets overheen geplakt. De bestuurder droeg een capuchon met daaronder een honkbalpet. ' 'Aha, de laatste gangstermode. Hebben we het merk van de wagen?' 'Een oud model Volvo stationwagen. ' Steel produceerde een vochtig, proestend geluid. 'Nou, dat wordt geen eitje. Maar wie weet kan madame Pierlala ons iets wijzer maken, als ze tenminste ooit nog komt opdagen!' Tien minuten later dreigde de inspecteur een carnavalskraker in te zetten. Om tien voor halfelf kwam dokter Isobel MacAlister met een rood aangelopen gezicht het mortuarium binnengesjokt. Ze negeerde Steel, die applaudisseerde en 'daar is Hare Majesteit' mompelde, waste haar handen en liet zich in haar chirurgische kleding hijsen. Het groene plastic schort spande strak om haar volumineuze buik. 'Zo, ' zei ze, terwijl ze haar dictafoon inschakelde, 'we hebben hier een ongeïdentificeerde man van tussen de vijfentwintig en dertig jaar oud... ' Het was vreemd een hoogzwangere patholoog aan het werk te zien. Vreemder nog werd het toen Logan bedacht dat het kind dat in haar buik groeide van hem had kunnen zijn, als de zaken anders waren gelopen. Maar dat waren ze niet. In plaats van vaderlijke trots voelde hij een mengeling van spijt en opluchting. En walging, toen ze haar assistent de urogenitale organen uit het lijk liet verwijderen. Na afloop werd er thee met koekjes geserveerd in Isobels werkkamer. Isobel, die achter haar bureau zat, klaagde over de hitte, ondanks het feit dat het februari was en er ijzige regendruppels tegen het raam tikten. 'Het lijkt erop dat iemand herhaaldelijk een tamelijk groot voorwerp in hem heeft gestoken, ' zei ze, terwijl ze haar aantekeningen bestudeerde, 'tussen tien en twaalfenhalve centimeter doorsnee en minstens vijfendertig centimeter lang. De sluitspier is ernstig beschadigd en het darmkanaal is op vier plaatsen gescheurd. Hij heeft te veel bloed verloren, de bloeddruk is sterk gedaald en het hart is ermee opgehouden. De dood is opgetreden als gevolg van een shock. Geen arts had hem kunnen redden. ' Ze schoof ongemakkelijk heen en weer in haar stoel en probeerde dichter bij het bureaublad te komen, maar haar buik zat in de weg. 'De brandwondjes op zijn bovenlijf zijn waarschijnlijk veroorzaakt door kaarsvet, maar er zijn ook sigaretten op hem uitgedrukt. De meeste kneuzingen zijn oppervlakkig. ' Inspecteur Steel nam een Jaffa-cake en murmelde met volle mond: 'En die striemen?' 'Zo te zien afkomstig van dikke, leren riemen met metalen beslag. 

Er zijn nogal wat schaafwondjes aan de randen, dus ik vermoed dat hij nogal heeft tegengestribbeld. ' Steel snoof spottend, waarbij er cakeresten aan haar mond ontsnapten. 'Tja, dat lijkt me logisch, als iemand zo'n geintje met je achterste uithaalt. ' Dat leverde haar een frons en een ijzige stilte op. 'Ik moet op het toxicologisch rapport wachten, ' zei Isobel ten slotte, 'maar ik heb een aanzienlijke hoeveelheid alcohol in de maag aangetroffen en ook wat gedeeltelijk verteerde pillen. ' 'Dus degene die dit heeft gedaan heeft hem eerst dronken gevoerd en verdoofd voordat hij een laars in zijn achterste heeft geramd. Waarom zeggen ze toch dat echte liefde tegenwoordig niet meer bestaat?' Isobels blik werd nog twintig graden killer. 'Had u nog meer verrassende inzichten die u met ons wilde delen, inspecteur?' Steel grijnsde terug en stak een nieuwe Jaffa-cake in haar mond. Vervolgens deelde de officier van justitie iedereen mee hoe het onderzoek wat haar betreft zou moeten verlopen, waarna ze hun vertelde over haar aanstaande vakantie op de Seychellen. Tijdens haar afwezigheid zou een capabele assistente het van haar overnemen, en ze rekende erop dat ze het meisje niet te veel problemen zouden geven. Anders zwaaide er wat als ze terugkwam, voegde ze eraan toe terwijl ze Steel veelbetekenend aankeek. De inspecteur deed alsof ze geen idee had waar de officier op doelde. 'Verdomme!' riep Steel terwijl ze de trap op liepen naar het parkeerterrein aan de achterkant van het hoofdbureau en in de stromende regen naar de achteringang van het bureau snelden, af en toe wadend door diepe plassen. 'Waarom kunnen ze de tussendeur niet opendoen als het water met bakken uit de hemel komt?' Er was één verbindingsdeur tussen het mortuarium en de rest van het gebouw, maar die was gereserveerd voor familie van overledenen en de hoofdcommissaris. Het voetvolk moest de elementen trotseren. Eenmaal binnen schudde ze het water van zich af als een hond en haalde een hand door haar wilde kapsel, zodat het linoleum om haar heen kletsnat werd. Ze was drieénveertig maar met haar spitse, rimpelige gezicht, haar kippennek, haar gele nicotinevingers en haar vogelverschrikkerskapsel zag ze eruit als vijfenzestig. 'Kom op. ' Ze liep naar de lift. 'Ga jij eens thee halen, dan kan ik lekker een sigaretje roken. En neem ook maar wat sandwiches met gebakken spek mee, want ik verga van de honger. Het leek wel alsof er geen eind aan die sectie kwam. ' Logan duwde met zijn rug de deur van Steels kamer open, met twee koppen thee en een paar in aluminiumfolie verpakte sandwiches op een grote, bruine dossiermap, die hij als dienblad gebruikte. De inspecteur stond, in strijd met het rookverbod, voor het open raam met een sigaret in haar hand terwijl het Benson & Hedges-wolkje naar buiten kringelde, de regen in. 

'Weet je, ' zei ze, terwijl Logan haar de versnaperingen aanreikte, 'o, dank je... Soms denk ik wel eens, waarom krijgt Insch altijd de belangrijke zaken, zoals die serieverkrachter?' Ze haalde de sandwich met gebakken spek uit het aluminiumfolie en praatte, rookte en at tegelijkertijd. 'Maar dan zie ik dat circus beneden en dan denk ik: godzijdank!' Logan ging naast haar bij het raam staan. Op de parkeerplaats aan de voorkant van het gebouw bevonden zich enkele reportagewagens. Een groepje journalisten en cameralieden stond op een kluitje onder wat paraplu's in de stromende regen. Af en toe verlichtte een computerflitser het beton en graniet als een bliksemschicht. 'Rob Macin-tyre. ' 'Precies. Robbie "de goaltjesdief" Macintyre. Had Insch niet iemand anders kunnen uitzoeken om de serieverkrachter te spelen dan een of andere plaatselijke beroemdheid?' Ze nam een enorme hap van haar sandwich, waarna een regen van kruimels op de voorkant van haar antracietgrijze pak neerdaalde. 'Ik geef je op een briefje dat dit een publicitaire ramp wordt voor het korps. Die kleine rat heeft zijn publiciteitsagent opdracht gegeven zich uit de naad te werken om iedereen ervan te overtuigen dat hij een door en door sportieve gast is die niet eens zou weten hoe je een vrouw lastigvalt, laat staan dat hij er zeven onder bedreiging met een mes heeft verkracht... ' Ze zoog het laatste restje teer uit haar peuk en gooide hem naar beneden. Logan was er niet helemaal zeker van, maar het leek er sterk op dat ze op de verslaggever van Sky News mikte. Hij kon niet zien of ze haar doel trof, daarvoor was de afstand te groot. Ze nam nog een hap en kauwde bedachtzaam. 'Wij krijgen een fijne, sappige moord en Insch zit met al deze ongein opgescheept. ' Ze haalde haar schouders op. 'Hij liever dan wij, waar of niet?' 'Ik heb de media-afdeling opdracht gegeven wat posters met het gezicht van de man erop te drukken, ' zei Logan. 'Hier is het rapport van het forensisch lab over zijn kleding. ' Er viel een lange, ongemakkelijke stilte. Toen zei Steel: 'Nou, vertel me wat erin staat, verdomme, zie je niet dat ik het druk heb?' Ze leunde achterover in haar stoel achter het met paperassen bezaaide bureau, legde haar voeten op het blad en blies een rookwolk in de richting van het plafond. 'Goed. ' Logan opende de bruine dossiermap en bladerde door het rapport, totdat hij bij de conclusies op de laatste pagina was beland. 'Blablabla, hier staat het: ze denken dat het bloed in de kleding en de deken van een en dezelfde persoon is; de bloedgroep komt overeen. Maar de DNA-scanner is kapot; daarom hebben ze een monster naar Dundee moeten sturen voor een definitieve uitslag. Maar ze zijn er tamelijk zeker van dat het allemaal zijn bloed is. ' 'Geniaal. ' Ze draaide met haar ogen. 'Staat er toevallig nog iets in wat we niet allang wisten?' 

'Ze hebben sporen gevonden op de deken waarin hij was gewikkeld. Als we een verdachte hebben, kunnen we kijken of die overeenkomen, maar... ' 'Dat helpt ons niet erachter te komen wie hij is. ' 'De lijst van kledingstukken is interessant. ' Logan gaf haar het rapport. De inspecteur tuitte haar lippen en begon te lezen en te herlezen. 'Nou, Sherlock, ' zei ze nadat ze de lijst voor de derde keer had afgewerkt, 'verras me eens met je briljante inzichten. ' 'Een broek, een trui en een deken. Geen sokken, geen ondergoed, geen jas. Geen persoonlijke bezittingen zoals sleutels of kleingeld. Zelfs geen vuile zakdoek. Hij was naakt en iemand heeft hem zo snel mogelijk aangekleed, zijn zakken geleegd, hem in de auto gelegd en... ' 'Godallemachtig. ' Steel gooide het rapport over het bureaublad heen naar hem terug. 'Natuurlijk was hij naakt. Je gaat iemand toch niet doodpalen als hij al zijn kleren aanheeft, of wel soms?' 'O, nou, nee, dat zal ook wel niet... ' Ze genoot ervan te zien hoe ongemakkelijk hij zich voelde en grinnikte. 'Kijk, daarom betalen ze mij nou meer dan jou. ' 'Hoe dan ook, ' zei Logan, terwijl hij het bloed naar zijn wangen voelde stromen, 'de moordenaar heeft hem waarschijnlijk in een deken gewikkeld om te voorkomen dat er bloed op de bekleding van zijn auto zou komen, maar de deken was helemaal doorweekt. Dus de achterbank moet onder het bloed zitten. ' 'Daar hebben we niets aan zolang we die wagen niet hebben gevonden. Vraag maar aan het lab of ze de nummerplaat op die beelden van de bewakingscamera leesbaar kunnen maken. En regel een briefing: een groep van de uniformdienst, wat mensen van de recherche, je kent het wel. We hebben een HOLMES-terminal nodig, een recherchekamer en... ' Ze fronste haar wenkbrauwen. 'Ben ik nog wat vergeten?' Logan zuchtte. Zoals gewoonlijk moest hij al het werk weer doen. 'Persbericht. ' 'Bingo!' Ze straalde. 'Precies, er moet ook een persbericht uit. En als je toch bezig bent, kijk dan of het journaal er aandacht aan wil besteden. We kunnen ze beelden van de bewakingscamera laten zien. Ik kan wel eens met dat meisje van het weer babbelen... ' De inspecteur keek met een gelukzalige blik voor zich uit in het niets maar was snel weer terug in het hier en nu. 'Ik moet even telefoneren. ' Ze maakte wegwuivende gebaren. 'Schiet op, ga nou maar. Uit mijn ogen. ' Logan pakte zijn halflege bekertje thee en deed wat hem werd opgedragen.

4

Eén minuut voor halfvier 's middags; het parkeerterrein achter Brim-mond Hill. De Alfa 96 stopte tussen twee enorme met water gevulde gaten in het wegdek, terwijl de ruitenwissers een uitzichtloos gevecht met de regen voerden. De top van de heuvel werd overschaduwd door een laaghangende wolk en donkere, doorweekte doornen, heide en varens. De bestuurder trok de handrem aan, keek somber naar de weerssituatie aan de andere kant van de voorruit en zei: 'Ga jij of ga ik? Tossen we erom?' 'Nee. ' 'Oké, oké... Verdomme. ' Hij duwde het portier een stukje open. Onmiddellijk overstemde de regen het constant aanwezige achtergrondgeluid van de politieradio. Hij trok zijn waterdichte overjas aan, deed zijn kraag omhoog, trok zijn pet laag over zijn oren en sprong uit de auto. Vloekend rende hij naar het uitgebrande wrak aan de andere kant, de volgeregende gaten in het wegdek zorgvuldig vermijdend. Het portierraam van de patrouillewagen ging halverwege open en zijn collega riep: 'En?' Inwendig vloekend deed de bestuurder zijn zaklamp aan. Hij tuurde in het zwartgeblakerde karkas. Veel was er niet over: het skelet van de stoelen; draadwerk waarop zich klompen grijze en zwarte as hadden vastgezet. Het dashboard was gereduceerd tot een hoop in elkaar gezakt schroot; de banden waren ineengekrompen tot een soort zwarte modder. Alle ruiten waren weg. Zorgvuldig bescheen hij alle hoeken van het interieur, want je wist maar nooit. Maar niets bevond zich meer in herkenbare staat. 'Niets. Gewoon een afgedankte, aftandse Volvo. ' Toen Logan alles had geregeld en terugliep naar de kamer van Steel trof hij haar opnieuw bij het raam. Ze keek omlaag naar de journalisten en de camera's. 'De briefing is om vier uur, ' zei hij, terwijl hij zich in de versleten bezoekersstoel liet vallen. 'Je hebt zestien agenten van de uniformdienst, vijf rechercheurs en een stuk of acht administratieve krachten. Ik heb de technische recherche gevraagd om een goede foto van de bovenkant van het lijk, waarop hij zijn ogen open heeft. Ze zullen hem een beetje bewerken op de computer zodat hij er niet zo dood uitziet. ' Logan geeuwde, maar Steel leek het niet te merken. Ze stak een nieuwe sigaret op en ging door met het uitstoten van rook in de regen. Logan bekeek zijn aantekeningen. 'Het persbericht is om vijf uur klaar, maar ze denken niet dat het waarschijnlijk is dat je er het nieuws mee haalt. Niet met die heisa rondom Rob Macintyre. ' Ze knikte. 'Nee, twee verhalen uit Aberdeen, dat zal wel te veel van het goede zijn. Jammer'...  

Ze zuchtte. 'Ik had dat blonde meisje van het weer graag eens laten zien wat een écht regenfront is... Trouwens, er schijnt nu werkelijk iets te gaan gebeuren daar beneden. Zullen we even gaan kijken? Als we geluk hebben, kunnen we van dichtbij zien hoe Insch iemand een dreun op zijn neus verkoopt. ' Het was te nat voor een mediacircus. Vanonder paraplu's richtte het journaille camera's, microfoons en digitale recorders op het gerechtsgebouw. De deuren gingen open. Een bekende gladjakker schreed naar buiten en trotseerde de regen en het vragenvuur. Het was Sandy Moir-Farquharson, eminent strafpleiter: rijzig, goed gekleed, grijzend haar, licht gebogen neus en vergezeld van een stagiair om zijn paraplu vast te houden. Rob Macintyre liep naast hem met een grijns van oor tot oor, ondanks de opgezwollen lip die Jackie hem had bezorgd. Hij droeg een duur ogend, antracietgrijs kostuum en zijn handelsmerk - een oorknopje met een robijn - glinsterde in het licht van de camera's. Hij had het oorknopje overduidelijk afgekeken van veel beroemdere voetballers in de Engelse competitie, maar het sieraad van Macintyre was rood, de kleur van FC Aberdeen. Op de achtergrond bewoog zich nog een derde persoon. Het was de forse vrouw met grijs haar die de vorige nacht tegen Dikke Gary had staan krijsen. Nu had ze een tevreden, triomfantelijke grijns op haar gezicht. Schuilend onder de paraplu die hij bij de afdeling Gevonden Voorwerpen had gebietst, merkte Logan met een wrange glimlach op: 'Dat voorspelt niet veel goeds. ' Inspecteur Steel snoof minachtend, sloeg haar armen over elkaar en trok een vies gezicht. 'Nee, als die slang erbij betrokken is, kunnen we onze lol wel op. ' De advocaat hief zijn armen en de journalisten vielen stil. 'Ik ben blij dat de rechtbank ermee heeft ingestemd mijn client de heer Macintyre de gelegenheid te geven zich voor de rechter tegen deze absurde beschuldigingen te verdedigen. ' 'Nee, nou wordt-ie mooi, ' zei Steel, terwijl ze in haar zakken rommelde en uiteindelijk een pakje sigaretten tevoorschijn toverde. 'Wij vervolgen dat stuk ongeluk en hij doet net alsof het allemaal hun idee is!' 'De onschuld van de heer Macintyre zal onomstotelijk worden aangetoond en politiekorps Grampian zal dan voor eens en voor altijd een eind moeten maken aan deze schandalige lastercampagne. ' Hij wees naar de donkere schim van het hoofdbureau op de achtergrond. 'We kunnen alleen maar vaststellen dat iemand daarbinnen er alles aan doet om ervoor te zorgen dat Aberdeen dit seizoen geen kampioen wordt van de Schotse eredivisie!' Er werd wat gelachen en toen kwamen de vragen. Sandy Moir-Farquharson beantwoordde ze allemaal; zijn client kwam er niet aan te pas: 'Speel je aanstaande zaterdag tegen Falkirk?' 'Wat vindt je verloofde van de situatie?' 'Is het waar dat je een aanbod hebt gekregen van Manchester United?' Er was maar één journalist die opmerkte dat Macintyre niet voor het eerst van verkrachting werd beschuldigd, maar Sandy negeerde haar en beantwoordde een aangenamere vraag over het aanstaande huwelijk van Macintyre. De enige die de spanning leek te hebben opgemerkt was de moeder van Macintyre; gedurende de persconferentie wierp ze de vrouw die het had gewaagd het verleden van haar zoon ter sprake te brengen woeste blikken toe. 

De advocaat beantwoordde nog wat vragen en leidde de glimlachende Macintyre en zijn moeder naar een wachtende BMW. Ze verdwenen in een vuurwerk van flitslicht. Inspecteur Steel rochelde en spuwde in de regen. 'Wat een slijmjurk. En wij maar denken dat Insch al in een slechte bui was. Hij zal nu wel helemaal niet meer te genieten zijn. ' Ze bracht haar aansteker naar haar sigaret en stak die aan, waarna de rook zich snel onder de paraplu verzamelde. 'Kijk, daar heb je hem... ' Insch liep geïrriteerd het gerechtsgebouw uit. De enorme golfpa-raplu kon zijn enorme lichaam maar nauwelijks droog houden. Een magere man met een bril en een baardje versperde hem de weg. Hij gesticuleerde opgewonden en leek buiten zinnen van woede. De inspecteur bleef even staan, pakte de man bij de arm en duwde hem door de hoofdingang het bureau in. Voordat de deuren zich weer sloten, ving Logan op: 'Hij heeft het gedaan, nietwaar? Waarom laten jullie hem lopen? Zijn jullie gek geworden?' Steel bleef buiten om haar sigaret op te roken. Logan ontvluchtte de regen en spoedde zich naar binnen om zich ervan te vergewissen dat alles klaar was voor de briefing. Hij wendde zijn gezicht af toen hij Insch en de woedende man passeerde. Hij had geen zin bij de ruzie betrokken te worden. Hij hoorde dat de inspecteur de man beloofde dat Macintyre voor een hele lange periode achter de tralies zou verdwijnen. Het was vier uur en in het vertrek hadden zich geïniformeerde mannen en vrouwen, een paar rechercheurs in burger en een chips met kaas- en uiensmaak etende brigadier verzameld. Inspecteur Steel was nog nergens te bekennen, dus riep Logan de namen af, waarna hij de inleiding deed en vervolgens de details behandelde. Hij stond op het punt de beelden van de bewakingscamera's te vertonen toen ze verscheen, met de commissaris in haar kielzog. Logan deed zijn best zijn irritatie te verbergen en gaf een van de aanwezige rechercheurs opdracht het licht uit te doen. 'Goed. ' Hij drukte op de afspeelknop. Steel en de commissaris gingen zitten. 'Dit is gisteravond om twaalf over tien opgenomen. ' Het grote scherm achter zijn hoofd begon te flikkeren totdat de ingang van Spoedeisende Hulp zichtbaar werd. Voor de deur stond een verlaten ambulance. Vervolgens verscheen een gammele Volvo stationwagen in beeld, die schokkerig en half op de stoep tot stilstand kwam. Achter het stuur een vage gestalte. De vage gestalte maakte zijn gordel los, duwde het portier open en sprong uit de auto. Logan drukte op de pauzetoets en alles bevroor. 'Spijkerbroek, zwart trainingsjack, grijze capuchon, donkergroene honkbalpet. ' Het gezicht ging schuil achter de klep van de honkbalpet'. 

De nummerplaten zijn opzettelijk onleesbaar gemaakt, waarschijnlijk met isolatieband, dus we hebben alleen het merk en model van de auto. We zoeken een blauwe of groene Volvo stationcar. De bijzonderheden kunnen jullie lezen in jullie documentatiemap. ' Hij liet een stilte vallen en zocht oogcontact met zoveel mogelijk aanwezigen. 'Kijk goed uit naar deze auto en zorg dat zoveel mogelijk collega's dat ook doen. De achterbank zit waarschijnlijk onder het bloed. We moeten hem vinden. ' Hij drukte weer op de afspeelknop. De gestalte met de capuchon over zijn hoofd rende om de voorkant van de auto heen, opende het achterportier en sleepte de stervende man naar buiten. Vervolgens sprong hij weer in de auto en reed snel weg. 'Dit, ' zei Logan terwijl het scherm een ogenblik sneeuw en ruis vertoonde, 'is de camera bij de slagboom aan de uitgang... ' Op het scherm verscheen een opname van de oranje bewakingskeet waarin een oudere man de krant zat te lezen. Hij keek op, glimlachte en wuifde de Volvo door. De bestuurder draaide het raampje omlaag en stak de parkeerkaart in de gleuf. Even later ging de slagboom omhoog. De Volvo reed weg en de bewaker richtte zijn aandacht weer op zijn krant. 'Dus we hebben een getuige. Achter in jullie documentatiemap zit een compositiefoto. ' Logan schakelde de video uit en klikte de projector aan. Op het scherm achter hem verscheen een door de computer gegenereerde foto: een rond gezicht, grote snor, bril en netjes getrimd sikje. 'Volgens de bewaker had de verdachte een Iers accent... ' Een agente van de uniformdienst stak haar hand op. 'Ja?' Noord-Iers of Zuid-Iers?' 'Hij zei dat het leek op het accent van die dikke pastoor in Father Ted, een zuidelijk accent dus. Onze verdachte was koelbloedig genoeg om nog even met de bewaker over het weer te praten, terwijl hij net een jongeman voor de Spoedeisende Hulp had gedumpt die aan het doodbloeden was. ' Logan drukte op de knop, waarna de compositiefoto verdween en werd vervangen door een sectiefoto van het gezicht van de dode man. 'Dit is ons slachtoffer. ' Klik. 'En dit heeft de moordenaar met hem gedaan. ' Iedereen in het vertrek trok wit weg. Logan werkte zich naar het eind van de briefing. Nadat hij de teams had ingedeeld en de taken had verdeeld, werkte Steel zich overeind en deelde de aanwezigen mee dat de commissaris nog iets wilde zeggen. 'Goed, ' begon hij, terwijl hij zijn best deed innemend te glimlachen. 'Zoals iedereen waarschijnlijk al weet, staat de gezondheid van de medewerkers binnen ons korps hoog op de agenda... ' Toen iedereen was vertrokken, plofte Steel in een stoel voor in het vertrek, gooide haar hoofd in haar nek, keek met een diepe zucht naar de flikkerende tl-buizen en verzuchtte: 'Mijn god, wat word ik moe van die man. ' 'Je was er niet, dus ben ik maar alvast begonnen. ' Steel knikte. 'Dat heb ik gemerkt. Goed gedaan. Uitstekend. Als de commissaris niet zo lang bij de damestoiletten had rondgehangen, was ik op tijd geweest. Wat een viespeuk. Ik moest hem vertellen waar we mee bezig waren. ' Ze stak een hand onder haar jasje en begon onder haar oksel te krabben. 

'De gezondheid van de medewerkers staat hoog op onze agenda... " Nou, als ze denken dat ik aan dat stomme fitnessprogramma meedoe dan kunnen ze mijn reet likken!' Logan was klaar met opruimen. 'Waarmee wil je beginnen?' Steel keek op haar horloge, dacht er even over na en zei toen: 'Met een groot glas witte wijn. En een portie patat. En een paar sigaretten. Het is bijna tijd. ' 'Maar... ' 'Luister, morgen publiceren de kranten een foto van het slachtoffer en de compositiefoto van de moordenaar. De tandartspraktijken zijn allemaal al dicht, dus we kunnen niet beginnen met de gebitsanalyse. We kunnen vanavond onmogelijk de identiteit van het slachtoffer vaststellen. Het enige wat nog moet gebeuren is het regelen van een recherchekamer en dat kan de administratief coördinator wel doen. Wij gaan een borrel halen. ' 'Maar... ' 'Dat is een bevel, brigadier. ' 'Goed, inspecteur. ' Voordat het een pub werd, was Archibald Simpson's een bank geweest. Het was een indrukwekkend granieten gebouw aan de oostkant van Union Street, met Korinthische pilaren, een zuilengang, bewerkte plafonds, veel glimmend koperwerk, kroonluchters en goedkoop bier. De pub bevond zich om de hoek van het hoofdbureau en politiemensen gingen er na een dag vol geploeter in de regen vaak wat drinken. Steel liet Logan het eerste rondje halen, terwijl ze zich in haar favoriete stoel aan het gangpad van het voormalige bankgebouw nestelde, in de hoek, onder de televisie. Een groot glas witte wijn, twee porties patat en een glas Stella. Logan had liever naar huis willen gaan om te slapen, maar als hij Steel nu haar zin niet gaf, zou de inspecteur chagrijnig worden en dan wist hij zeker dat hij tijdens het lopende onderzoek alle rotklusjes voor haar zou moeten opknappen. Dus bleef hij en praatte met haar over het werk. Hij hoorde haar gezeur aan over de andere zaken waar ze mee bezig was, zoals de dode zwerver die in Duthie Park was gevonden. De man was een natuurlijke dood gestorven, maar niemand wist wie hij was. En de serie inbraken in Tillydrone, Brigde of Don en Rosemount. En de man die in Guild Street zijn geslacht aan het volk had getoond. Toen de patat arriveerde, ging het gesprek over haar vriendin Susan die zo graag een poes wilde nemen, iets waar Steel niets voor voelde omdat ze vermoedde dat het alleen maar de opmaat was naar de adoptie van een kind. Aan een dergelijke verantwoordelijkheid was Steel nog lang niet toe. Ze haalden nieuwe drankjes. De kroeg vulde zich met politiemannen en -vrouwen die hun dagdienst erop hadden zitten. Logan wist van de meesten hoe ze heetten - afgezien van een paar van de jongsten - maar er was er maar één die hij ooit naakt had gezien: agent Jackie Watson, die nu op hen toe kwam lopen met een glas bier, een chagrijnige gelaatsuitdrukking en een bak chips met tomatensmaak. Ze plofte in een stoel naast Logan en bood chips aan. 'Jezus, wat een rotdag!' 'Jij ook een goeie avond. ' Logan grinnikte naar haar: het effect van twee pullen bier op een bijna lege maag. 'We hebben Sissende Sandy gezien voor het gerechtsgebouw. ' Jackie trok een vies gezicht. 'Die kleine etter. Waarom moet hij over iedere zaak altijd een persconferentie geven vlak bij het hoofdbureau? Ken je iemand anders die zoiets doet?' Logan haalde zijn schouders op. 'Hij is een mediahoer. ' 

'Dat is waar. ' Steel leegde haar glas. 'Hij is een hoer, maar wij zijn degenen die altijd worden genaaid. Wil iemand nog wat?' Ze nam hun bestelling op en beende naar de bar, Logan en Jackie samen achterlatend. 'Hij had nota bene het lef te zeggen dat ik die cliënt van hem, die vuile verkrachter, heb mishandeld terwijl hij geboeid op de grond lag. Dat is toch niet te geloven?' Jackie keek beledigd. 'En moet je horen: ze zeggen dat hij alleen maar aan het joggen was. Hij had mij zogenaamd alleen maar benaderd "om de weg te vragen". ' Ze maakte aanhalingstekens in de lucht met de vingers van haar beide handen. 'Met een mes. Hoe bedenken ze het!' Logan wist dat hij beter zijn mond kon houden. Hij luisterde, knikte en liet haar uitrazen. 'En dan die kutmedia! Als het aan hen ligt, is hij al helemaal vrijgesproken. Klootzakken. Die gasten van het onderzoeksteam kunnen kun eigen reet nog niet eens vinden, zelfs niet met twee handen en een routekaart. Ze hebben Macintyres hele huis doorzocht en niet één trofee gevonden. Geen onderbroek, geen sieraad, niets. Helemaal niets!' Er kwam nog veel meer, maar Logan zette de knop om. Jackie moest gewoon even stoom afblazen, dat was alles. Toen ze was uitgeraasd, kwam Inspecteur Steel terug met drie glazen. Ze zette ze op tafel en zei verontschuldigend: 'Ik was vergeten wat jullie wilden hebben, dus heb ik maar drie whisky meegenomen. ' En langzaam maar zeker werden ze allemaal heel erg dronken.

5

De briefing, woensdagochtend om halfacht, was een stuk vermoeiender dan die van dinsdag, maar gelukkig zat Logan nu onderuitgezakt in een stoel achter in de kamer, terwijl Steel haar kater probeerde te maskeren en de taken voor die dag uitdeelde. Aan het eind produceerde ze nog zachtjes haar gebruikelijke strijdkreet 'Falen is geen optie!' Het hele team brulde het uit, zodat Logan even bang was dat zijn hoofd zou exploderen. Drie koppen koffie later begon hij zich iets minder brak te voelen, al verveelde hij zich nog steeds dood. Het was een drukte van belang in de recherchekamer. Iedereen hoopte op een spoedige ontknoping. De muren hingen vol kaarten, prikborden en sectiefoto's. De plaatselijke kranten hadden vol gestaan met speculaties over de zaak Rob Macintyre. Desalniettemin was ook het anonieme lijk van Steel erin geslaagd door te dringen tot de voorpagina van de Press Journal. Ze hadden de computerbewerking van de sectiefoto geplaatst, en ook de compositiefoto van de verdachte. Het artikel liet er geen twijfel over bestaan dat het allemaal de schuld was van de incompetentie van politiekorps Grampian. Niet verbazingwekkend als je wist wie het geschreven had: Colin Miller, sterverslaggever van de Press & Journal. Als er iemand haatdragend was dan was hij het wel. Logan zuchtte, vouwde de krant dicht en gooide hem in de prullenbak. Tot dusver had nauwelijks iemand gereageerd. Er hadden maar een stuk of tien mensen gebeld met de mededeling dat ze zeker wisten wie de dode man was. De moordenaar was nog door niemand herkend. Maar zodra de persconferentie door het middagjournaal was uitgezonden zou dat veranderen. Daarna zouden ze worden overstelpt door reacties. Televisieoproepen brachten altijd massa's idioten in het geweer. Maar ja, er kon een serieuze reactie bij zitten, dat wist je maar nooit... 'Hé, Laz. ' Logan keek op en zag een magere man met een hangsnor in een brigadiersuniform. Het was Eric Mitchell. Hij keek over de rand van zijn bril naar Logan en grinnikte als een debiel. 'Is je vriendin er?' Logan fronste zijn wenkbrauwen. 'Welke vriendin?' 'Watson natuurlijk, idioot. Is ze in het gebouw?' 'Late dienst. Ze komt pas om twee uur. ' 'Nou, misschien moet je maar zeggen dat ze zich beter ziek kan melden... ' 

Hij liet een opgerold exemplaar van de Daily Mail op Logans schoot vallen, knipoogde en slenterde vrolijk fluitend weg. Maar voordat Logan kon vragen wat er aan de hand was, kwakte Steel een stapel dossiers voor hem op tafel. 'Ik word gek van dat ding, ' zei ze, terwijl ze geirriteerd aan het bandje van haar beha trok. 'Laat een paar agenten van de uniformdienst deze maar doornemen, oke? Misschien hebben we wel een smeerlap in ons bestand die lijkt op de compositiefoto. En daarna kun je achter die gebitsgegevens aan. ' Ze liet het bandje los en stak een vinger achter een van de cups. 'En als je toch bezig bent... ' 'Om je de waarheid te zeggen, ' onderbrak Logan haar, 'was ik eigenlijk van plan een paar meldingen na te trekken met betrekking tot de identiteit van het slachtoffer. Je weet wel, om het goede voorbeeld te geven aan het team. ' En om zich uit de voeten te maken zodat de inspecteur hem niet nog meer rotklusjes in de maag kon splitsen. Steel dacht er even over na, hield haar hoofd scheef en richtte haar blik op een punt tussen Logans oren, alsof ze probeerde zijn gedachten te lezen. 'Goed, ' zei ze uiteindelijk, 'maar neem dan'... Ze maakte een langzame draai en wees naar een agent die in een hoek van de kamer iets op een van de prikborden aan het schrijven was. 'Ja, neem Rickards maar mee. Dat is goed voor die arme jongen, dan ziet-ie nog eens wat. En misschien houdt-ie dan ook op met mekkeren. Hij zit al de hele ochtend'...  

'Inspecteur?' Het was de administratief coördinator, die met wat dossiers kwam aangelopen. Hé, nee, ' gromde Steel, waarna ze Logan toefluisterde: 'Ik snak naar een sigaret, sta jij hem even te woord, wil je?' Ze draaide zich om en vertelde de administratief coördinator dat de commissaris op haar zat te wachten, maar dat brigadier McRae het zou regelen. Vervolgens was ze verdwenen. Met een diepe zucht nam Logan de papieren aan. Hij tekende voor een recherchewagen - een van de vele aftandse Opeis die het korps rijk was - en liet agent Rickards rijden, zodat hij zelf onderuit kon zakken en een dutje kon doen. Eindelijk begon hij zich een beetje beter te voelen. Na de whisky waren ze overgegaan op wodka en toen was er een raar mannetje ten tonele verschenen dat had geprobeerd Jackie te versieren, waar ze allemaal smakelijk om hadden moeten lachen. Toen hadden ze nog een biertje genomen, vervolgens nog een tequila en alles daarna was een beetje vaag totdat ze buiten stonden, voor de kebabtent in Belmont Street. En toen ze eindelijk thuis waren, was Jackie op de wc in slaap gevallen. Logan streek met zijn hand over zijn gezicht en onderdrukte een geeuw. Hij werd te oud voor dit soort uitspattingen. De regen van gisteren was verdwenen; de stad zag er schoongewassen uit. Alles glom in het licht van de ongebruikelijk warme februarizon die de kleine stukjes mica in het vale graniet fel deed oplichten. Rickards reed Union Street uit, op weg naar een wijkje met twee-onder-een-kapwoningen in Kincorth, ten zuiden van de stad, waar een oude vrouw woonde die beweerde dat ze wist wie de dode man uit de krant was. 'Zo, ' zei Logan terwijl de agent de wagen de King George IV-brug op manoeuvreerde. Aan beide zijden glinsterde het water in de zon. 'Jij was vorige week toch bij die inval in dat bordeel in Kin-corth?' Rickards mompelde dat het een gezamenlijke inspanning van het hele team was geweest. 'Schijnt een behoorlijk kinky bedoening te zijn geweest, nietwaar?' vroeg Logan. Hij keek naar twee zeemeeuwen die om een verlaten frietzakje vochten. 'Met zwepen, kettingen en tepelklemmen en dergelijke?' 'Eh... tja...nou...het...ahum... 

Rickards begon te blozen. Logan keek naar het dunne witte litteken op het midden van zijn roze bovenlip. Het zag eruit alsof iemand hem met een kapotte bierfles te lijf was gegaan. Logan glimlachte. Deze agent was niet bepaald een man van de wereld. Hij weerstond de verleiding hem in de zeik te nemen en richtte zijn aandacht weer op de buitenwereld. Het huis van de oude vrouw bevond zich vlak bij Abbotswell Crescent, met uitzicht op de snelweg en de industrieterreinen van Craigshaw en Tullos. Boeiend. Je kon Torry op de achtergrond zien liggen. Ook nu de zon scheen en de lucht onbewolkt was bleef het een deprimerend tafereel. Een kwartier, twee kopjes thee en een paar chocoladekoekjes later zaten ze weer in de auto. 'Dat kunnen we vergeten. ' Logan belde inspecteur Steel met het slechte nieuws en kreeg van haar twee nieuwe adressen, een in Mannofield en een andere in Mastrick, die even waardeloos bleken. Rickards schoof ongemakkelijk heen en weer op zijn stoel, alsof zijn onderbroek hem probeerde te bijten. 'En wat doen we nu?' Logan keek op zijn horloge. Het was bijna elf uur. 'Terug naar het bureau. Dan kunnen we... ' Zijn mobiele telefoon produceerde de gebruikelijke kakofonie van toeters en bellen. 'Wacht even. ' Hij toverde het apparaat tevoorschijn. 'Hallo?' 'Waar ben je verdomme?' Het was Steel. Ze klonk geirriteerd. 'In Mastrick. Daar heb je ons net naartoe gestuurd, weet je nog?' 'Nou, als jij het zegt. Zijn jullie nog steeds niet klaar?' 'Jawel, we zijn onderweg naar het bureau. ' 'Goed, want de persconferentie is om twaalf uur. We komen op het middagjournaal. En als ik we zeg dan bedoel ik jij en ik. Dus zorg dat je op tijd bent. En onderweg kun je nog even langs een nieuw adres. Er heeft nog een vrouw gebeld die beweert dat de dode man naast haar woont, met zijn ouders. En denk erom, als je niet voor twaalf uur terug bent, zwaait er wat. ' Logan schreef het adres op, verbrak de verbinding en gromde: 'We moeten eerst nog even ergens langs. ' Blackburn was meer een bouwplaats dan een slaapstad: naar het noorden en westen strekten zich plukjes vrijstaande huizen uit, gebouwd op minuscule lapjes grond. Peperduur, maar je woonde er als een kip in een legbatterij. Het adres dat Steel hun had gegeven was van het op één na laatste huis in een doodlopende weg in wording. Er was nog geen wegdek, tenzij de dunne laag doorgroefd en modderig asfalt daarvoor door moest gaan. Grondverzetmachines, cirkelzagen en spijkerpistolen wedijverden met elkaar in het produceren van het meest oorverdovende lawaai. Over alles hing een wolk grijs stof. 

Nummer zeven was een 'luxe bungalow' met vier slaapkamers, gebouwd op een postzegel. Logan gaf Rickards opdracht aan te bellen, terwijl hij een sombere blik wierp op de glooiende heuvels in het noorden. Hij vroeg zich af hoe lang het zou duren voordat de projectontwikkelaars die ook zouden gaan volproppen met woonerfjes. De deur werd geopend door een blozende vrouw, gekleed in een ruimzittend T-shirt en een trainingsbroek. Tegen haar heup hield ze een klein kind geklemd. 'Hallo?' Ze klonk een beetje nerveus. Het kind keek hem met open mond en grote blauwe ogen aan. Logan produceerde een geruststellende glimlach. 'Mevrouw... ' Hij wierp een blik op zijn aantekeningen. 'Mevrouw Brown? Hallo. U hebt ons vanochtend gebeld over deze man?' Hij hield de foto omhoog. Ze knikte. 'Ik geloof het wel. Hij lijkt erg op de zoon van het echtpaar hiernaast. Jason heet hij, geloof ik. ' De peuter begon tegen te stribbelen en ze nam hem onder de arm, terwijl ze met haar hand door haar haar streek en de beide politiemannen voor haar deur aanstaarde. 'Hij past op het huis nu ze op vakantie zijn. ' 'Weet u zeker dat hij het is?' Hij gaf haar de foto en ze beet op haar onderlip. 'Hij...Hij lijkt er erg op...' Ze grinnikte nerveus. 'Ik heb het aan Paul gevraagd en die dacht ook dat hij het kon zijn'... 'Wanneer hebt u Jason voor het laatst gezien?' Ze haalde haar schouders op. 'We hebben het nogal druk gehad. Een paar dagen geleden misschien. ' 'Goed. ' Logan nam de foto weer van haar aan. Het kind begon te kermen. 'Wat is de achternaam van die Jason?' Hij moest zijn stem verheffen om zich verstaanbaar te maken. 'Het spijt me, we zijn hier pas drie weken geleden komen wonen, alles zit nog in dozen. ' Ze wiegde het kind op en neer en kirde: 'Wie is mamma's grote jongen?' Vervolgens, tegen Logan: 'Misschien weet de opzichter het wel. ' 'Bedankt voor uw hulp. ' Logan en Rickards liepen naar de aangrenzende woning, belden aan en keken door het raam naar de keurig opgeruimde woonkamer met smaakvolle meubels en schilderijen. Daarna liepen ze om het huis heen. De achtertuin was een modderpoel met hier en daar een groen plekje waar het ingezaaide gras probeerde op te komen. In het midden stond een verlaten droogmolen. De gele plastic waslijnen waren leeg en hingen er treurig bij. In de garage was ook niets te zien, behalve een zwarte olievlek op de betonnen vloer. Rickards liep terug naar de in aanbouw zijnde weg en keek naar de lege ramen van het huis. 'Wat denk je?' 'Net als al die andere adressen. Waardeloos. ' Logan stapte in de auto en keek op zijn horloge. 'Verdomme, het is al tien over half-twaalf. Schiet op! Als we te laat komen vermoordt Steel ons. '

6

Ze arriveerden net op tijd in het hoofdbureau. Het vertrek begon al vol te stromen: televisiecamera's, journalisten en fotografen namen hun plaats in op de rijen klapstoeltjes, de ogen gericht op de tafel op het podium voorin. 'Ik was bang dat je te laat zou komen!' Logan draaide zich om en zag inspecteur Steel, die vlak achter hem stond te frunniken met een pakje sigaretten. Ze draaide het continu rond in haar handen, alsof het een rozenkrans was. 'Had je nog wat aan die adressen?' 'Niets. ' 'Verdomme. ' Ze draaide het pakje sigaretten opnieuw in het rond. 'Is er iets?' Steel haalde haar schouders op, keek achterom en richtte haar blik toen op de schare verslaggevers. 'Ik hoop alleen maar dat we deze zaak snel kunnen oplossen. We laten nog niets los over de doodsoorzaak, maar je weet hoe het gaat: vroeg of laat praat iemand zijn mond voorbij. ' Ze zweeg en wierp een steelse blik op Logan. 'Maar dat hoef ik jou natuurlijk niet te vertellen. ' 'Wat bedoel je daarmee?' 'Niets. Niets. ' Ze wendde zich grinnikend af. 'Trouwens, wie neemt de Daily Mail nou serieus? Shit, daar is de commissaris'... Logan keek haar na terwijl ze wegliep en vroeg zich af waar ze het in hemelsnaam over had.. De persconferentie begon precies om twaalf uur met het welkomstwoord van de commissaris. Logans aandacht verslapte. Hij was pas nodig als er vragen konden worden gesteld en zelfs dan zou er waarschijnlijk geen beroep op hem worden gedaan. In plaats van te luisteren bestudeerde hij het verzamelde journaille om te zien of er bekenden bij waren. Colin Miller zat op de derde rij met een gezicht als een oorwurm in een kleine digitale recorder te mummelen. Waarschijnlijk ter voorbereiding van de zoveelste aanval op het politiekorps Grampian in de Press & Journal van de volgende dag. Er waren er nog een paar die Logan kende van eerdere persconferenties. Hij zag wat bekende koppen van de televisie, maar zijn aandacht richtte hij op Miller. Op zijn chagrijnige blik en zijn zwarte, leren handschoenen. Niet bepaald de gelukkige aanstaande vader. De verslaggever keek op van zijn digitale opnameapparaat en zag dat Logan hem aanstaarde. Hij keek boos terug. Kennelijk nam hij het Logan nog steeds kwalijk dat hij zijn vingers was kwijtgeraakt. Alsof Logan hoogstpersoonlijk de wildschaar had gehanteerd... 

De commissaris kondigde aan dat er vragen gesteld konden worden en het moment ging voorbij. De persconferentie was afgelopen; Logan haastte zich naar de recherchekamer. Steel was al de tweede geweest die suggestieve opmerkingen had gemaakt over de Daily Mail en Logan wilde weten wat de reden was. Het exemplaar dat Eric hem had toegeworpen lag nog steeds op de plek waar hij het had gedeponeerd. Logan bladerde er snel doorheen, Op zoek naar de kop: brigadier logan mcrae verknalt het voor de zoveelste maal. Die kwam hij echter niet tegen. Wat hij wel vond was een artikel over twee pagina's getiteld: politie opent de jacht op spits aberdeen met een grote foto van het lelijke smoelwerk van Rob Macintyre en een inzetje, gewijd aan zijn bliksemcarriére in de voetballerij. in het artikel werd het politieonderzoek omschreven als onderdeel van 'een lopende campagne van het politiekorps Grampian om te voorkomen dat Aberdeen kampioen van de Schotse eredivisie wordt'. 'Macintyre (21)', heette het, 'is een gemakkelijk slachtoffer voor wanhopige vrouwen. Hij is jong, succesvol, rijk en op weg naar de top!' Maar dat was niet de passage waar inspecteur Steel en brigadier Mitchell op hadden gedoeld. Dat was het citaat - grote, witte letters op een felrode achtergrond - uit een uitspraak van agent jackie Watson: NATUURLIJK IS HIJ SCHULDIG. DIE KLOOTZAK HEEFT ME AANGEVALLEN! En verderop in het artikel: kleine vuilakken zoals hij moeten ZE LEVENSLANG OPSLUITEN! Logan kreunde. Geen wonder dat Eric had gezegd dat Jackie zich beter ziek kon melden; ze zouden haar flink de mantel uitvegen zodra ze op het bureau verscheen. Hij keek naar de wandklok. En over vijftien minuten was het zover. 'Verdomme!' Hij belde het appartement in de hoop dat ze nog niet was vertrokken. Jackie nam op met een geïrriteerd: 'Wat?' Te laat. 'Dus je hebt de krant al gezien?' 'Nee, de troep in de woonkamer heb ik wel gezien. We leven op een slagveld!' 'O, god... Luister, heb jij soms onlangs met een journalist gesproken?' 'Wat zeur je nou. Ik moet zo weg!' 'Het staat in de Daily Mail: "Natuurlijk is hij schuldig. Die klootzak heeft me aangevallen. " Klinkt dat je bekend in de oren?' Even bleef het stil aan de andere kant van de lijn en toen klonk een stroom van verwensingen. 'Die lui heeft helemaal niet gezegd dat hij journalist was!' 'Wie?' 'Die slijmbal in de kroeg, gisteravond. Weet je nog? Ik zei je toch dat hij een drankje voor me had besteld en maar liep te zaniken dat hij me op de televisie had gezien en wat een fantastisch werk wij doen bij de politie. En of hij mijn telefoonnummer mocht hebben. Wat een klootzak!' 'Je weet wat je te wachten staat, nietwaar?' 'Graaf Dracula. ' 'Eric zei dat je je beter ziek kon melden. ' Jackie lachte, een korte, holle lach. 'Wat heeft het nou voor zin om het uit te stellen... ' 'Je hebt gelijk. ' 

'En wat hebben we hier?' Inspecteur Steel boog zich over Logans schouder en tuurde naar het rapport dat hij in zijn handen had. Ze rook naar muffe sigarettenlucht en extra sterke muntsnoepjes. Logan zuchtte en telde de resultaten af op zijn vingers. 'Zestig bellers beweren dat ze weten wie ons slachtoffer is, maar de resultaten stemmen niet overeen. We hebben zeven teams van twee samengesteld om ze na te trekken. Wat de verdachte betreft, we hebben vijf zedendelinquenten in het archief die lijken op de compositiefoto: twee verkrachters, een pedofiel, een potloodventer en een kerel die een priester heeft aangerand. ' 'O, ja?' Steel glimlachte. 'Dat is weer eens iets anders dan priesters die koorknaapjes in de billen knijpen. ' 'Ik denk niet dat onze man erbij zit: potloodventers hebben het lef niet om iemand aan te raken; het slachtoffer was te oud om interessant te zijn voor een pedofiel; de twee verkrachters hadden het alleen op vrouwen voorzien en die vent die een priester heeft aangerand is net vrijgelaten uit Peterhead, dus die staat nog onder toezicht. Volgens zijn begeleiders zat hij in zijn pension toen onze man zijn slachtoffer bij de Spoedeisende Hulp dumpte. ' Steel staarde een tijdje in het niets en zei toen: 'Laten we ze toch maar allemaal gaan verhoren. Zelfs die priestofiel. Het zal wel niets opleveren maar dan lijkt het in ieder geval alsof we iets doen. ' Op fluistertoon vervolgde ze: 'Heb je al iets van Watson gehoord?' 'Nee. ' Meteen nadat Jackie zich had gemeld, was ze rechtstreeks naar de afdeling Interne Zaken gebracht. 'Jammer dat je die journalist uit Glasgow niet meer kunt inschakelen om haar uit de wind te houden. ' Maar de dagen dat hij Colin Miller om een gunst kon vragen, lagen ver achter hem. 'Wil je dat ik die gasten laat ophalen?' Opnieuw dacht ze even na. 'Nee, laten we ze maar gaan opzoeken. Als ik vanochtend buiten de deur ben, kan ik tenminste niet naar de medische keuring voor dat stomme fitnessprogramma. ' Ze draaide haar pakje sigaretten om in haar hand. 'Als ik het maar lang genoeg uitstel vergeten ze me misschien. ' Bij de eerste verkrachter begon de inspecteur zich na vijftien minuten te vervelen. En in het huis van de tweede boog ze zich al na zeven minuten naar Logan en fluisterde: 'Zullen we hem per ongeluk eens flink in elkaar trappen?' En de potloodventer bleek niet tot veel in staat nadat Steel hem, meteen nadat hij hen had binnengelaten, had toegeroepen: 'Nou, kom op, laat eens even wat zien?' Iain Watt was langer dan hij er op het eerste gezicht uitzag. Hij was een jaar of vijfendertig, liep enigszins voorovergebogen, droeg een wollen vest, had een buikje en dunnend, bruin haar. Een onbeduidende figuur. Hij woonde in een groot, leeg huis in Don Street met uitzicht op de route die de studenten namen als ze zich van hun studentenverblijven naar de Universiteit van Aberdeen verplaatsten. Toen Steel uit het raam keek, paradeerde juist een handvol goedgevormde jonge meisjes voorbij. Ze lachten en maakten grapjes met elkaar en hun lange haren dansten in de wind. Logan zweerde dat hij haar hoorde kreunen. 'Nou, vertel eens hoe het werkt?' vroeg ze toen de jonge studentes om de hoek waren verdwenen. 'Je ziet ze aankomen, rent naar buiten en laat ze je geval zien? Werkt het zo?' 'Ik... ' Watt vermeed haar aan te kijken en staarde in plaats daarvan naar het smetteloze schaapswollen tapijt in het midden van de woonkamer. 'Ik heb therapie gehad... Ze hebben me medicijnen gegeven. ' 

'O, ja? Krijg je hem niet meer overeind?' Ze trok de gordijnen dicht zodat de kamer in duisternis werd gehuld en nog slechts een streep daglicht de kale kruin van Watt bescheen. 'Als ik ook maar het minste gerucht hoor over iemand in deze buurt die zijn geslacht laat zien, dan heb je geen medicijnen meer nodig. Dan genees ik je voorgoed met de punt van mijn laars. Begrepen?' Hij bloosde, de ogen nog steeds gericht op het tapijt. 'Ik heb er... ik heb er geen behoefte meer aan gehad. Ik ben in therapie geweest. ' 'Ja, dat zei je al. ' Ze bleef hem even zwijgend aankijken. 'Dus waarom heb je het dan gedaan?' Logan zag dat zich zweetdruppeltjes vormden op het voorhoofd van de man. Het bleef stil. De druppeltjes vermeerderden zich en dropen omlaag langs zijn wangen. 'Ik... ' Hij schraapte zijn keel. 'Ik weet niet waar u het over hebt. ' 'Wij weten het wel. ' De stem van de inspecteur klonk zacht, bijna alsof het haar speet. 'Ik... ' Zijn ogen keken schichtig naar de deur, toen weer naar het schaapswol. 'Maar ik... ' 'Vertel het nou maar, dan hoeven we geen andere methoden te gebruiken. ' Hij begroef zijn hoofd in zijn handen en begon te huilen. 'Ik was het ècht niet van plan!' Logan wierp Steel een verbaasde blik toe, maar ze haalde onverschillig haar schouders op. Zij had er ook geen idee van wat de man op het punt stond te gaan bekennen. 'Waarom vertel je het ons niet gewoon, Iain?' vroeg Logan. 'Je voelt je vast een stuk beter als je het aan iemand hebt kunnen vertellen. ' Langzaam kwam Watt overeind. Hij beet op zijn onderlip terwijl een mengeling van zweet, tranen en snot over zijn gezicht droop. Zijn ronde schouders trilden toen hij ze voorging naar de keuken. 'Ik wilde het echt niet doen, ' snotterde hij herhaalde malen. Logan begon zich ernstig zorgen te maken over wat Watt kon hebben gedaan. De man boog zich voorover naar een keukenla, maar Logan was hem voor en drukte zijn hand op het aanrecht. Je wist maar nooit. Misschien lag die la vol messen. Weet je wat, ' zei hij kalm en op zachte toon, 'laat mij het maar even voor je pakken. Ga maar een stukje naar achteren... Goed zo. ' Logan haalde een paar latex handschoenen uit zijn jaszak en trok ze aan voordat hij de la opentrok. Er lag een zaklamp in, een pakje AAA-batterijen en een bebloede vrouwenslip, het soort slip dat Laura Shand had gedragen toen Rob Macintyre haar had verkracht, het soort slip waarvan ze dachten dat Macintyre hem had bewaard als trofee. Inspecteur Steel verwoordde Logans gedachten treffend: 'O, shit!'

7

De februarizon verschool zich achter de grijszwarte massa van het hoofdbureau en het parkeerterrein was donker en koud. 'Dit wordt een nachtmerrie, ' zei Steel toen Logan naar buiten kwam om haar te vertellen dat Watt klaar was om verhoord te worden. Ze zuchtte en er ontsnapte een wolkje rook uit haar mond. 'Ik zweer je, Insch zal ontploffen... Maar goed, ' vervolgde ze, terwijl ze zich oprichtte en haar peuk onder de BMW van de hoofdcommissaris mikte, 'dat is ons probleem niet. ' Ze snoof bedachtzaam en gaf Logan opdracht alles te verzamelen wat ze hadden over Laura Shand: verhoorverslagen, medische gegevens, de hele bliksemse boel. Ze wilde zich inlezen in zijn slachtoffer voordat ze hem gingen verhoren. Daarom bevond Logan zich enkele ogenblikken later voor de deur van de recherchekamer van Insch. Volgens het archief had de inspecteur, die bezig was het allemaal in de schoenen van Rob Macintyre te schuiven, alle dossiers al opgehaald. Logan haalde diep adem en liep naar binnen. Het was een van de grootste recherchekamers van het hoofdbureau, maar hij was vrijwel leeg, afgezien van een paar administratief medewerkers die bezig waren de overblijfselen van operatie Sweetmeat op te bergen in bruine archiefdozen, waarna ze konden beginnen aan het volgende grote onderzoek. En daar, op de rand van een krakend bureau, zat inspecteur Insch. Hij was enorm: een grote, dikke man met een glimmend kaal hoofd en handen als kolenschoppen, geperst in een kostuum waarvan de naden het nauwelijks hielden. Hij leek op een kwade, roze rups die op het punt stond zijn cocon af te werpen. Hij at rozijnen met een chocoladelaagje. Logan schraapte zijn keel en zei: 'Het spijt me inspecteur, maar ik zou graag even het dossier van Laura Shand willen lenen. ' Insch hield op met eten en wierp Logan een onheilspellende blik toe. 'O, ja?' Zijn stem klonk donker en dreigend. 'En waarom dan wel?' Logan vermande zich. 'Eh, we hebben iemand gearresteerd die beweert dat hij haar heeft aangerand. ' Logan voegde er voor de veiligheid nog het woordje 'inspecteur' aan toe. 

De inspecteur liet zich van de rand van het bureau glijden en fronste zijn wenkbrauwen. 'Doe niet zo idioot. Macintyre heeft haar aangerand. ' 'Ja, nou... ' Hij dacht snel na. 'Hij liegt waarschijnlijk, maar dat willen we voor de zekerheid graag vaststellen. Dat hij er niks mee te maken heeft, begrijpt u. Want dat kan natuurlijk niet, als Macintyre het heeft gedaan... ' Hij moest uitkijken dat hij niet ging raaskallen. 'Dus als ik het dossier mag hebben, dan laat ik u verder weer met rust. ' 'Wie is het?' Logan voelde dat zijn geforceerde glimlach begon te verslappen. 'Iain Watt, een potloodventer. Het is waarschijnlijk niets... ' Hij zag dat de ogen in het woedende, varkensachtige gezicht van Insch veranderden in kleine, zwarte kooltjes. 'Dat mag ik hopen. ' Desondanks gaf hij Logan het dossier. Logan besloot dat hij Insch beter niet kon vragen hoe het Jackie was vergaan bij Interne Zaken. Om acht minuten over halfzeven hing in verhoorkamer vijf de geur van angst en opgedroogd zweet. Aan de andere kant van de versleten tafel zat Iain Watt in de witte overall die ze hem hadden aangetrokken en die elke keer als hij ging verzitten piepende geluidjes maakte. Hij friemelde en schoof heen en weer terwijl hij Logan en inspecteur Steel vertelde over zijn therapie. Dokter Goulding vond dat hij enorm vooruit was gegaan. Hij deed zijn best niet te kijken naar de doorzichtige bewijszak die voor hem op tafel lag. Daar zat het slipje van Laura Shand in: paars met grijze varkentjes. En met donkerbruin, aangekoekt bloed. 'Als je zo vooruit bent gegaan, hoe kwam dit dan in je keukenla terecht?' vroeg Steel, terwijl ze met een vinger tegen de zak duwde. 'Ik... ' Watt liet zijn hoofd hangen. 'Ik zag haar wel eens lopen. In Seaton Park... Ik'... Hij schraapte zijn keel. 'Mag ik een glas water?' 'Nee. Vertel ons nu maar over haar. ' Stilte. Toen: 'Ik heb er verschrikkelijk lang over nagedacht... ' Opnieuw stilte. 'Dat zal best. ' 'Nee! Maar dokter Goulding had gezegd dat ik contact met vrouwen moest proberen te maken, om een echte relatie op te bouwen. Om te leren anders over ze te gaan denken. Niet alleen voor... nou u snapt wel wat ik bedoel... ' Hij ademde diep en onregelmatig. 'Ik wilde haar alleen maar gedag zeggen. Gewoon: "Hallo. "En misschien: "Mooi weer, nietwaar?" Zodat ze misschien hallo terug zou zegen, zodat we misschien een gesprek konden beginnen en het gezellig zou worden... ' Hij liet zijn blik even rusten op de bebloede onderbroek in de doorzichtige plastic zak en likte langs zijn lippen. 'En ik heb er wel een week over nagedacht. Dat dokter Goulding had gezegd dat ik het initiatief moest nemen. Ik oefende voor de spiegel en toen ging het allemaal goed... ' Opnieuw een stilte; het enige geluid was het metalige gezoem van de banden in de opnameapparatuur - beeld en geluid - waarop het verhoor voor het nageslacht werd vastgelegd. Logan boog zich voorover. 'Maar het verliep niet volgens plan, nietwaar, Iain?' Watt schudde zijn hoofd. 'Ik zei: "Hallo, mooi weer, nietwaar?" maar zij zei helemaal niets! Ze liep gewoon door! Alsof ik er helemaal niet was... ' Steel zuchtte. 'Dus heb je haar aangerand. ' 'Nee! Nee! Ik dacht dat ze me misschien niet goed had gehoord. Of misschien stond mijn gulp per ongeluk open. Per ongeluk, snapt u?' Hij keek Steel en Logan afwisselend aan, op zoek naar een blijk van begrip. 'Maar, maar dat was het niet... 

Ze mocht me niet. Ze wilde helemaal niet met me praten. Ik had geprobeerd contact te leggen, precies zoals dokter Goulding me had aangeraden... ' Steel probeerde het opnieuw. 'Dus toen heb je haar aangerand. ' 'Nee. Ik ben naar huis gegaan en heb een geroosterde boterham met bonen gegeten. Toen ben ik de krant gaan lezen. En daar stond een stuk in over een man die vrouwen achterna ging met een mes. En dat hij daarna seks met haar had. Seks... En ik dacht... Ik... Ik ben naar buiten gegaan en heb op haar gewacht... Ze wilde me niet eens gedag zeggen... ' 'Verdomme. Kan hij het niet gewoon hebben verzonnen?' Inspecteur Steel stond te roken bij het geopende raam van haar kamer. Buiten ging de zon onder; de talloze gotische pilaren van het Marischal College schitterden in de zonsondergang en diepe, blauwe schaduwen rukten op om het gebouw in duisternis te hullen. 'Ik heb Laura Sharid gebeld, ' zei Logan, die aan de andere kant van haar bureau stond. 'Ze is onderweg om hem te identificeren. ' Hij probeerde onverschillig over te komen. 'Vertel jij het aan Insch?' 'Wat, dat we zijn onderzoek naar de bliksem hebben geholpen?' Steel zuchtte en bestudeerde het gloeiende uiteinde van haar sigaret. 'Ik zou eens met die dingen moeten stoppen. Maar ja... ' Ze nam een lange trek. 'Wat maakt het uit. ' Ze haalde haar mobiele telefoon tevoorschijn, toetste een nummer in en bracht het toestel naar haar oor. 'Insch? Ja, met mij. Steel... Ja, ik heb om het dossier gevraagd... Uhuh... Nee. Watt heeft bekend. Macintyre heeft Laura Shand niet verkracht... Hallo? Insch?' Ze tuitte haar lippen en maakte een kus-gebaar naar haar telefoon, voordat ze hem weer in haar zak stopte. 'Hij heeft opgehangen. ' 'O... ' Logan wist wat eraan zat te komen en hij wilde niet in de buurt zijn als het arriveerde. 'Eh, inspecteur, als je me niet meer nodig hebt, dan ga ik even... ' Verderop in de gang klonk een dreun, alsof iemand een deur met veel geweld had dichtgeslagen. 'Want ik moet een smoelenboek maken en... ' Te laat. De deur vloog open en daar stond Insch. Hij zag er pisnijdig uit; zijn gezicht was gezwollen en paars aangelopen. Hij wees met een dikke vinger naar Steel. 'Waar ben jij verdomme mee bezig?' Ze zuchtte, nam een laatste trekje van haar sigaret en gooide de peuk door het raam naar buiten. 'Ik doe mijn werk, nou goed? Ik vind het ook vervelend... ' 'Hoe haal je het in je hoofd die vent te gaan verhoren'. ' 'Watt heeft bekend. Zijn verhaal komt overeen met de versie van Laura Shand... ' 'HIJ LIEGT!' Vette klodders speeksel vlogen door de kamer. 'Ach, word toch eens volwassen. ' Steel plofte in haar versleten bureaustoel. 'En doe die deur dicht, als je tenminste niet wilt dat iedereen kan horen hoe idioot je je gedraagt. ' Het kostte hem duidelijk veel moeite, maar inspecteur Insch, die nog steeds paars zag en trilde van woede, liep de kleine kamer binnen en sloot de deur achter zich. Logan zat opgesloten. 'Heb je er één moment bij stilgestaan, ' beet hij haar toe, 'dat die potloodventer alleen maar bekent om aandacht te krijgen? Hij is een exhibitionist, weet je nog wel?' 'Hoe kan het dan dat alles overeenkomt? Nou?' Steel liep dichter naar hem toe en drukte hem het dossier van Laura Shand onder de neus. 

'Niet één of twee dingen, maar alles! Hij had nota bene haar slipje in zijn keukenla!' 'O, ja? Je meent het. Nou, dat komt dan wel erg van pas, zeg. Jij arresteert iemand en meteen is mijn hele onderzoek naar de kloten. Als jij twijfel wilt zaaien rond de verkrachtingszaak van Laura Shand. ' 'We hebben het heus niet expres gedaan! Ik was gewoon aan het vissen. Je weet wel, in de trant van: "We weten dat je ondeugend bent geweest. Beken nou maar. " Hij is erin getrapt. Hij had net zo goed schending van de openbare zeden of een winkeldiefstal kunnen bekennen! ' 'De MO was hetzelfde!' Steel hief haar armen ten hemel. 'Hij had het in de krant kunnen lezen: een man met een mes plus een vrouw staat gelijk aan seks. ' Ze benadrukte ieder woord: 'Hij - had - haar - slipje - in - zijn - keukenla! Hij heeft haar verkracht!' 'Hij... ' Insch fronste zijn wenkbrauwen. 'Hij moet het hebben zien gebeuren. Hij heeft gezien hoe Macintyre haar verkrachtte en daarna heeft hij haar slipje opgeraapt en meegenomen als aandenken. ' 'Hou toch op. ' Steel zuchtte en wreef met haar hand over haar gerimpelde gezicht. Wat niet tot een strakker resultaat leidde. 'Godallemachtig. Misschien heeft Macintyre die andere vrouwen verkracht, maar Laura niet. ' 'Maar...' 'Nee! Wanneer dringt dat nou eens tot die dikke schedel van jou door: deze verkrachting heeft hij niet gepleegd!' Insch boog zich dreigend over haar bureau. Zijn stem klonk laag en dreigend: 'Tegen wie denk je eigenlijk wel dat je het hebt?' 'Eikel!' Steel duwde haar stoel met een ruk naar achteren en stond op. Haar neus bevond zich op slechts enkele centimeters afstand van die van Insch. 'Jij gedraagt je nu al maanden als een eerste klas klootzak! Ik weet niet wat je dwarszit, maar ik kan er niets aan doen, vetklep! Dus hou eens op iedereen overal de schuld van te geven! Watt heeft Laura Shand verkracht. PUNT UIT!' Insch liep donkerpaars aan, draaide zich toen om en stormde de gang op. Hij sloeg de deur zo hard achter zich dicht dat Logan de vullingen in zijn kiezen voelde trillen. Toen Logan Steels kamer verliet en naar zijn kleine hoekje in de recherchekamer liep, kon hij een speld horen vallen. Hij besteedde twintig minuten aan het samenstellen van een smoelenboek waar Laura Shand in kon neuzen als ze zou arriveren; het gezicht van Iain Watt was verstopt tussen elf andere zedendelinquenten die hij uit de database had gelicht. Het was niet meer dan een formaliteit. Nu Watt had bekend en ze forensisch bewijsmateriaal in overvloed hadden, zou Watt op de eerste bus terug naar de Peterhead-gevangenis worden gezet, of ze hem zou identificeren of niet. En toen kon hij het niet langer uitstellen: hij belde de balie en vroeg aan Dikke Gary waar Jackie uithing. 'Geen idee, ' luidde het antwoord. 'Ze is meteen naar Interne Zaken gegaan, maar ze kunnen haar onmogelijk hebben ontslagen, want dan had ik erbij moeten zijn als vertegenwoordiger van de bond. ' Er klonk een vaag slurpend geluid, alsof Gary bezig was een kop thee te drinken. 'Ze zullen haar wel een uitbrander hebben gegeven. ' 'Ja... bedankt, Gary. ' Logan hing op en probeerde haar mobiele telefoon. Die ging lang over, tot hij werd doorgeschakeld naar de voicemail. Het had geen zin Interne Zaken te bellen, want die zouden niets loslaten. 

Dus begon hij door de gangen van het hoofdbureau te wandelen en vroeg hij de collega's die hij tegenkwam of ze agent Watson hadden gezien. Hij vond haar in het archief in de kelder, waar oude dossiers naartoe werden gestuurd om een zachte dood te sterven. Ze was bezig met een stapel onopgeloste misdrijven en vloekte zachtjes voor zich uit; een constante, gewelddadige monoloog over wat er zou gebeuren als ze die klootzak van de Daily Mail ooit te pakken zou krijgen. Ze kwakte een stoffige doos op de betonnen vloer, rukte het deksel eraf en keek naar de inhoud. Logan deed de deur achter zich dicht en liep naar haar toe. 'Hé. ' Ze keek op en staarde hem woedend aan. Hij deed een paar passen achteruit en stak zijn handen omhoog. 'Jeetje, ik weet niet wat ik heb gedaan, maar het spijt me!' Jackie richtte haar blik weer op de inhoud van de doos. 'Dat geloof je toch niet?' Ze haalde er een stapel dossiers uit die bij elkaar werd gehouden door een stuk elastiek dat zo versleten was dat het op sommige plaatsen begon te verpulveren. 'En de helft komt niet eens overeen met de inventarislijst. Stelletje luie flikkers!' 'Gaat het wel goed met je?' Ze haalde haar schouders op en ze begon de inhoud te noteren op een groot notitieblok. 'Ik bedoel, zo moeilijk kan het toch niet zijn om behoorlijk op te schrijven wat je in een doos stopt? Of wel soms?' 'Jackie?' 'Ik bedoel, sommige van deze zaken zijn dertig of veertig jaar oud! Waarom konden ze het niet meteen goed doen?' Ze smeet de stapel terug in de doos. Het elastiek schoot los. 'Verdomme!' 'Jackie, het geeft niet. ' 'Waarom laten ze die gepensioneerde rotzakken niet opdraven om hun eigen rotzooi te inventariseren?' Ze haalde er een andere stapel uit en begon weer op haar notitieblok te schrijven. 'Ze hadden die zaken gewoon moeten oplossen! Wie kan het nu nog wat schelen dat de een of andere sloeber twintig jaar geleden in elkaar is geslagen. Gaan we dat dan misschien nu nog even regelen?' Er verschenen tranen van woede in haar ogen. 'Jackie!' 'Ze hebben me toegesproken alsof ik een klein kind was, oké? Alsof ik het expres had gedaan! Alsof ik een dom vrouwtje ben dat haar grote waffel niet kan houden!' 'Kom eens hier. ' Logan hielp haar overeind en sloot haar in zijn armen.

8

Toen de Press &J Journal donderdagochtend om tien over zeven op de deurmat viel, voelde Logan de bui al hangen. Boven de lelijke tronie van Macintyre met zijn grote, uitstaande oren prijkte de kop: IK ZEI toch dat ik het niet had gedaan! Logan las het artikel in de keuken, terwijl de koffie in de mok die voor hem op tafel stond langzaam koud werd. In het kort werd beschreven hoe inspecteur en de 'heldhaftige' brigadier McRae een bekend zedendelinquent hadden beschuldigd van een van de verkrachtingen die Macintyre zou hebben gepleegd. Waardoor de voetballer van alle blaam was gezuiverd. Volgens de krant zouden de advocaten van Macintyre nog diezelfde dag naar de rechtbank gaan om de hele zaak ingetrokken te krijgen. En ten slotte was er nog een quote van Sissende Sandy die erop neerkwam dat het bewijs was geleverd dat zijn cliënt slachtoffer was geworden van een cynische hetze door de politie in Aberdeen. Logan hoefde niet te kijken wie het had geschreven. Het was overduidelijk een pennenvrucht van colin Miller. Hij zag dat de woorden 'held' en 'heldhaftig', die Miller altijd gebruikte als hij over McRae schreef, nu tussen aanhalingstekens stonden om aan te geven dat ze ironisch waren bedoeld. Logan trok een grimas, goot zijn koude koffie door de gootsteen en ging naar zijn werk. Steel was er niet, dus begon Logan de briefing die ochtend zonder haar. Voor de zoveelste keer. Vijf minuten voor afloop kwam ze binnengesjokt met het excuus dat de commissaris haar bij zich had geroepen. Logan maakte een einde aan de briefing en keek haar verwachtingsvol aan. 'Hebt u er nog iets aan toe te voegen, inspecteur?' 'Reken maar... ' Ze stak een gebalde vuist omhoog. 'Falen is geen optie!' Stilte. 'Kom op, mensen we gaan niet weg voordat iedereen het heeft geroepen. Falen is geen optie!' Nu opende iedereen zijn mond. Logan probeerde niet hardop te kreunen toen Steel de opmerking 'Ik hoor jullie niet' in de strijd wierp. Uiteindelijk kreeg ze er genoeg van en gaf ze de aanwezigen opdracht aan het werk te gaan. Logan leunde naar achteren, terwijl het vertrek langzaam leegliep. 'Heb je de krant gezien vanochtend?' Steel knikte. 'Waarom denk je dat ik bij de commissaris moest komen? De officier gaat op vakantie, verzekerd van een vrijwel opgeloste zaak tegen Macintyre en vierentwintig uur later is daar niets meer van over. ' 'Maar ze kunnen hem die zes andere verkrachtingen toch nog ten laste leggen?' 'Pfff... ' 

Ze haalde haar sigaretten tevoorschijn en tuurde somber naar de binnenkant van het pakje. 'Ja, maar deze wending met Watt zal een jury te denken geven: als we het in de zaak-Laura Shand bij het verkeerde eind gehad hebben, zitten we dan in al die andere zaken ook wel verkeerd? En ondertussen speelt die afzichtelijke Rob Macintyre mooi weer terwijl Sissende Sandy zijn aureool oppoetst. ' Ze schudde haar hoofd. 'Eerlijk waar, die Insch mag dan een vervelende, dikke mopperkont zijn, maar zo'n zaak wens ik niemand toe. ' Ze kwam overeind uit haar stoel en deed een paar omstandige rek-oefeningen, waarna ze een grimas trok en zei: 'Als iemand vraagt waar ik ben, zeg dan maar dat ik even een sigaretje ben gaan roken. Heb jij wat te doen vanochtend?' 'Laura Shand komt om tien uur voor de identificatie. Verder heb ik niets. ' Zodra hij het had gezegd, realiseerde hij dat hij een stommiteit had begaan: nu had Steel een excuus hem een paar klusjes in de maag te splitsen. 'Mooi, dan kun je de technische recherche vragen of ze in het huis van Watt al aanwijzingen hebben gevonden dat hij verantwoordelijk is voor meer slachtoffers die aan Macintyre zijn toegeschreven. En als je toch bezig bent, zet dan wat meer mensen op die compositiefoto, iemand moet toch weten wie hij is!' Ze zweeg even en krabde zich bedachtzaam onder de arm. 'En zoek eens uit welke slome duikelaar bezig is met die gebitsgegevens. Zorg dat hij een beetje opschiet. Dit is een moordonderzoek, geen pyjamaparty!' De agent die verantwoordelijk was voor het onderzoek naar de gebitsgegevens zat achter een klein bureau in de hoek van de recherchekamer, omringd door stapels paperassen. Het was agent Rickards. Hij hield de telefoon aan zijn linkeroor terwijl hij met zijn rechterhand iets op een velletje papier krabbelde. Logan wachtte tot hij had opgehangen. 'En, heb je al beet?' Rickards trok een vies gezicht en zuchtte. 'Het is zoeken naar een naald in een hooiberg. De meeste tandartsen hebben ongeveer drieduizend patienten en de inspecteur wil dat ik iedere praktijk bel, van Dundee tot Peterhead. Dat duurt een eeuwigheid!' 'Het lukt je wel. ' Logan draaide zich om en wilde weglopen, maar Rickards trok hem aan zijn mouw. 'Eh, brigadier... ' zei hij, bijna op fluistertoon. 'Dat slachtoffer, hé... ' Zijn nek begon begon te kleuren en spoedig was zijn hele gezicht zo rood als een biet. 'Heeft hij... heeft hij een litteken op zijn achterste?' Logan fronste zijn wenkbrauwen. 'Wacht even. ' Hij liep weg om het sectierapport uit een la te vissen. Hij bladerde het door totdat hij bij de pagina's was aangeland die het uitwendige onderzoek behandelden. Er waren twee diagrammen van het lichaam, een van de voorkant en een van de achterkant, waarop alle brandwonden, snij-wonden, striemen, kneuzingen en littekens waren aangegeven. 'Nou?' vroeg Rickards. 'Linker- of rechterbil?' De agent dacht er even over na en zei toen: 'Linker. ' 'Hij heeft er in ieder geval een op één van zijn billen. ' 'Dan denk ik dat ik weet wie hij is. '

9

Inspecteur Steel had haar voeten op het bureau, een kop koffie in haar hand en een onaangestoken sigaret in haar mond terwijl ze sprak. 'Maar hoe komt het dat Rickards het achterste van die vent herkende? Heeft hij het al eens eerder van dichtbij gezien?' Logan haalde zijn schouders op. 'Hij zegt dat hij het heeft gezien op een van de dvd's die ze laatst tijdens die inval in dat bordeel in beslag hebben genomen. Hij is nu onderweg om hem op te halen. ' 'Mooi. Er gaat niets boven een dosis hardcore porno om de dag mee te beginnen!' Ze gingen naar de vergaderzaal, waar Rickards al bezig was met de dvd-speler. Steel bestudeerde de doos. 'James Bondage?' Ze draaide hem om, hield hem op armlengte en begon de kleine lettertjes op de achterkant te lezen. 'Hé, dit is in Aberdeen opgenomen! Fantastisch! Ik heb nooit geweten dat ze hier pornofilms maken. ' De agent zat op zijn hurken. Hij glimlachte toen het televisiebeeld begon te flikkeren. 'Ze maken er een heleboel. En ze zijn helemaal niet slecht, als je het accent even buiten beschouwing laat. Ze... ' Hij zweeg toen hij achterom keek en de uitdrukking op Steels gezicht zag. Toen werd hij knalrood. 'Ik bedoel, dat heb ik gehoord van de jongens die we hebben gearresteerd. Eh... ' Hij kuchte, wreef ongemakkelijk in zijn handen en zei toen: 'Ik... ik ben klaar... ' 'Dat zal best. ' Steel plofte in een stoel aan het hoofd van de vergadertafel. Het televisiescherm werd donkerblauw, er verscheen een copyrightmededeling en een waarschuwing dat de film door de Britse filmkeuring ongeschikt werd bevonden voor jongeren beneden de achttien jaar. Toen het bedrijfslogo verscheen, kon Logan zijn lachen niet bedwingen: CROCODILDO FILMS INC. voerde als beeldmerk een wild, door een batterij aangedreven reptiel. En toen verschenen de titels, met op de achtergrond muziek die duidelijk was geïnspireerd door James Bond-films. Rickards drukte op de knopjes van de afstandsbediening en alles begon sneller te bewegen: sportauto's, een huis, iets wat leek op het Balmediestrand en diverse mensen bewogen zich vierenzestig maal zo snel voort als normaal. Plotseling was het scherm gevuld met roze vlees. De inspecteur riep: 'Laat zien! Druk op de afspeelknop!' Maar Rickards gehoorzaamde niet. 'Het komt over een minuut. ' 'Maar ik wil dit stuk zien!' Nog meer auto's, een mooi huis, een brunette in een bikini, een dikke man met een sikje en opnieuw een roze vleesmassa. 

'Hé, toe nou! Laat nou even zien!' 'Momentje... Hier, dit is het!' Rickards drukte op de afspeelknop en de voorbijschokkende schimmen werden herkenbaar. Het was een schaamteloze scéne in de trant van: Geheim agent wordt gevangengenomen en gemarteld, waarna hij alleen wordt achtergelaten en hij weet te ontsnappen. Maar in deze versie werd de man met de smoking door een roodharige vrouw met stevige borsten die uit een rubberen non-nenhabijt floepten op zijn buik gelegd en vastgebonden op een soort massagetafel. En vervolgens gespankt. 'Kijk... ' zei Rickards. Hij tikte tegen het televisiescherm terwijl de non James Bondage van zijn broek en onderbroek ontdeed. 'De beul. ' Vanuit de schaduw verscheen een als priester uitgedoste gestalte. Hij was een jaar of vijfentwintig, had kort blond haar en droeg een zonnebril. De man zette zijn zonnebril af en zei: 'Het heeft geen zin u te verzetten, meneer Bondage, u kunt ons maar beter alles vertellen!' De non stopte met het bewerken van de billen van Bondage en gespte een neonblauwe voorbinddildo om. Rickards drukte op de pauze-toets en alles bevroor. 'Zie je wel, hij lijkt sprekend!' Hij hield een van de op de computer gemanipuleerde sectiefoto's omhoog. Logan moest toegeven dat hij wel eens gelijk kon hebben. 'En dat litteken?' Agent Rickards drukte weer op de doorspoelknop, zeer tegen de zin van Steel. Roze vlees en snel bewegende mensen trokken voorbij, totdat Rickards opnieuw op de afspeelknop drukte. Nu was de priester annex beul bezig de non van achteren te nemen terwijl deze zich ontfermde over de erectie van geheim agent Bondage. In en uit, in en uit... pauze. In de wachtstand tussen twee stoten door was het litteken in de vorm van een halve maan gemakkelijk te herkennen. Rickards keek hen verwachtingsvol aan. 'Nou, wat denken jullie?' Logan keek in zijn sectierapport: het litteken van het slachtoffer was identiek aan het litteken dat nu het televisiebeeld vulde. 'Dat is hem beslist. ' 'Dus, wie is het?' Logan had het niet voor mogelijk gehouden, maar het gezicht van Rickards werd toch echt nog een stukje roder, toen hij zei: 'Volgens de aftiteling heet hij Dick Langelat. ' 'Nou, mooier kan het niet. "Dick Langelat?" Als dat geen pornoster is. Dan kun je jezelf net zo goed "Ik heb een grote lul" noemen. ' 

Steel bestudeerde de achterkant van de doos opnieuw. 'Heb je het adres van deze tent?' Rickards knikte en Steel staarde hem een seconde lang onderzoekend aan, voordat ze zei: 'Ik ben niet helderziend, waar zitten ze?' Rickards gaf haar het adres en ze glimlachte. 'Nou, waar wachten we nog op. Ik heb wel zin in een excursie naar Crocodildo Films. ' 'Weet je zeker dat het hier is?' Steel deed twee passen achteruit en staarde omhoog naar de gevel van het kleine kantoorgebouw dat zich bevond in een steeg vlak bij Hutcheon Street. Op het naambordje Stond: clarkrig training systems inc. Agent Rickards controleerde zijn aantekeningen. 'Hier moet het zijn. Het is in ieder geval hun officiële adres. ' Binnen stonden kamerplanten. De muren hingen vol met ingelijste foto's van olieplatforms en mensen die poseerden met veiligheidsapparatuur. Midden in de hal stond een grote vitrine met mahoniehouten planken, waarop twee antiek ogende projectoren stonden uitgestald, als pronkstukken in het National History Museum. De receptioniste, een vrouw van in de zestig met een opgeblazen gezicht, legde de Hello die ze aan het lezen was weg en glimlachte naar haar bezoekers. 'Kan ik u van dienst zijn?' Ze klonk als iemand die deftig probeert te praten door de telefoon. Logan liet zijn politielegitimatie zien. We willen iemand spreken over de... ' Hij zweeg omdat hij niet zo gauw wist hoe hij het Croco-dildogebeuren ter sprake moest brengen. Ze leek hem het type dat nogal gemakkelijk te choqueren was. 'Eh... ' 'O, in jezusnaam, ' zei Steel terwijl ze hem opzij duwde. 'We willen iemand spreken over de porno. ' 'O, op die manier, ' zei de receptioniste, minder deftig nu. 'Dan ga ik de baas effe bellen. ' Ze toetste een nummer in en wachtte totdat er wat geklik en gekraak klonk door de luidspreker van de telefooninstallatie. Iemand antwoordde geïrriteerd: 'Wat is er nou weer, verdomme? Ik heb je toch gezegd dat we aan het filmen zijn!' De receptioniste blies zich op. 'Alexander Lloyd Clark! Zo spreek jij je moeder niet toe!' Er viel een stilte. Daarna klonk het gedwee: 'Wat kan ik voor je doen, moeder?' 'Er is bezoek. ' 'Kun je ze niet zeggen dat ze moeten opzouten? Ik ben bezig. Als ze... ' Inspecteur Steel leunde over de balie en riep: 'We zijn van de politie!' Opnieuw viel er een stilte. 

'Mam, heb je de luidspreker aangezet? Hoe vaak moet ik je nog zeggen dat je die nooit moet gebruiken?' 'We willen u spreken, meneer Clark. ' 'Gaat dit over de inbraak? Dat mocht een keertje tijd worden!' Steels mond vormde het woord 'inbraak' en ze keek Logan vragend aan, maar die haalde zijn schouders op. 'Nee, het gaat over... ' 'Luister, kom morgen maar terug. Ik heb vandaag geen tijd. Maak maar een afspraak. Ik:.. ' Steel greep in voordat de receptioniste de gelegenheid had de agenda tevoorschijn te halen. 'Luister eens, lieverd, je kunt ons helpen met ons onderzoek, of ik kan je arresteren om op het bureau eens diep in die pornozaakjes van jou te duiken. Jij mag het zeggen. ' 'O, verdomme, oké, oké, ik kom wel naar kantoor. ' De inspecteur grijnsde breed. 'Nee, blijf maar waar je bent, wij komen wel naar jou toe. ' Oké, goed, wat jullie willen... ' Hij gaf hun het adres, een containeropslag in Altens, waarna hij de verbinding verbrak. Steel straalde. 'Ik heb altijd al eens bij de opname van een pornofilm willen zijn. Misschien mag ik wel auditie doen. ' Altens was niet bepaald pittoresk: een bedrijventerrein aan de zuidrand van de stad met lelijke kantoren van oliemaatschappijen, opslagplaatsen, patatkramen opleggers met boorpijpen en opleggers met alleen maar een paar rollen vettig, blauw touw. Ze troffen de filmset aan naast een stapel enorme containers. Lampen en camera's, maar niet veel actie. 'Wie van jullie is Clark?' riep Steel. Bijna iedereen wees naar een grote kerel met een enorm gewatteerd jack, een wollen muts en een  grijze sik, die iets aan het drinken was uit een plastic bekertje, zodat zich stoom vormde op zijn vreemde, kleine, vierkante brillenglazen. Hij was niet zo groot als inspecteur Insch, maar het scheelde weinig. De man verstijfde even, alsof hij was betrapt op iets ondeugends, maar produceerde vervolgens een innemende glimlach. 'Zander Clark, met een Z, ' zei hij, terwijl hij een gehandschoende hand uitstak. 'Hallo. En jullie zijn... ?' 'Politie. En, vertel eens... ' Steel keek naar de camera en de lampen, en wierp vervolgens een blik op het kleine groepje mensen dat zich boog over een script. 'Wanneer begint het neuken?' Er spoot een fonteintje koffie uit Zanders mond. 'Ssst! Hij greep Steel bij de arm en leidde haar weg. 'We maken opnamen voor een veiligheidscursus, oké? Ik wil niet dat mijn cliënt erachter komt dat ik ook porno doe. ' 'Dus je schaamt je ervoor? Nou, dat kan ik begrijpen, ik heb er een gezien. ' Ze haalde de James Bondage-dvd tevoorschijn. 'Als je het echt wilt weten, ' zei Zander, die met zijn één meter negentig ruim boven Steel uittorende, 'mijn films hebben overal in Europa prijzen gewonnen. Ik wil mijn verschillende activiteiten gewoon graag gescheiden houden. ' 'Ben je bang dat je klanten je zullen dumpen als ze weten dat je films maakt over nonnetjes die geheim agenten onzedelijk te grazen nemen?'. Hij fronste zijn wenkbrauwen en leek eerder geïrriteerd dan kwaad. 'Jullie wilden me spreken?' 'Klopt. ' Ze hield de dvd weer omhoog. 

'Deze kerel, Dick Langelat, hoe heet die in het echt?' Zander pakte de doos van haar aan en kneep zijn ogen half dicht. 'Jason. Jason Fettes. Ik heb hem ontdekt. ' 'Je zag meteen dat hij de ideale man was om een nonnetje aan het spit te rijgen?' 'Luister, heb je ergens problemen mee? Zijn erotische films te "echt" voor je? Dat jij nou nog nooit van je leven seks hebt gehad betekent nog niet dat... ' Logan onderbrak hem. 'Wanneer heb je Fettes voor het laatst gezien?' De grote man wierp Steel een laatste afkeurende blik toe en keerde haar vervolgens de rug toe. 'Een paar weken geleden. Ik had hem nodig om iets in te spreken. Het geluid in zijn laatste film was af- schuwelijk. ' Hij maakte een handgebaar naar een magere man die met een verveelde uitdrukking een microfoon aan een hengel vasthield. 'Als hij niet beter zijn best gaat doen ontsla ik hem, ik zweer het je. ' 'Jason. ' 'O, ja, oké. Ik heb hem regelmatig ingeschakeld. Hij speelde in James Bondage en in het vervolg: From Rubber With Love. Een goeie film heeft een vervolg, dat hoort nou eenmaal zo. Harriet Potter en de Geheime Peeskamer, Jamie en het Magische Kruis en, natuurlijk: Cro-codildo Dundee. Daarvoor heb ik een internationale prijs gekregen. ' Hij glom van trots. 'Hij krijgt ook een rol in mijn volgende film: Dodelijke Oliepijpen. Dat gaat over een veiligheidsinspecteur die olieplatforms bezoekt en ontdekt dat Vikingvrouwen uit de dood zijn herrezen. Ze dwingen alle mannen op de olieplatforms om seks met hen te hebben tot ze er dood bij neervallen! Dat wordt een enorm succes. ' 'Aha... ' Logan moest moeite doen om zijn gezicht in de plooi te houden. 'En heb je het adres van Jason?' 'Ik heb het niet bij de hand. ' Hij fronste zijn wenkbrauwen. 'Cults, geloof ik... Nee, wacht even, hij is net verhuisd. Blackburn. Zijn ouders hebben een van die nieuwe huizen daar gekocht. ' Logan probeerde niet te vloeken. 'Dus jullie vertellen me doodleuk dat jullie gisteren al bij zijn huis zijn geweest zonder mij daarover te rapporteren?' zei Steel. Ze draaide zich om en wierp Logan, die op de achterbank zat, een vuile blik toe. Rickards, die achter het stuur zat, werd knalrood maar hield zijn mond dicht. Zijn ogen bleven op de weg gericht. Het was aan Logan om te antwoorden. 'Dat is onze schuld niet! Die vrouw wist helemaal niet zeker of hij het wel was. 

En trouwens, wat was dat allemaal, zojuist? Waarom was het nodig die kerel zo op stang te jagen?' 'Nou, eh, ' Steel haalde haar schouders op, 'ik had me zo verheugd op wat harde seksscénes, en in plaats daarvan waren ze bezig met vorkheftrucks. ' Ze draaide zich weer om. 'Dan had hij maar niet zo groot en lelijk moeten zijn. Hij deed me denken aan die mopperpot Insch. ' Toen ze bij het bouwterrein arriveerden, was de lucht niet langer blauw. Grijze stapelwolken trokken zich boven hen samen en er woei een kille wind. De dakspanten van de nog in aanbouw zijnde huizen staken omhoog als kaalgevreten botten. 'Het is ijskoud, ver-domme! ' klaagde Steel, nadat ze vanuit de wagen op het modderige wegdek was gestapt. 'Rickards, ga jij eens bij de buren vragen of ze Jason Langelat sinds maandag nog hebben gezien. Want als hij het niet is, staan we behoorlijk voor gek. ' Terwijl de agent zich naar de voordeur van het naastgelegen huis spoedde, stak Steel een sigaret op. Daarna stopte ze haar handen diep in haar zakken en liep naar de voordeur van het levenloze huis. Het zag er nog even verlaten en ontoegankelijk uit als de vorige keer, maar de inspecteur vond het nodig door alle ramen naar binnen te kijken, waarbij ze sporen van haar laarzen achterliet in de lege bloembedden en vingerafdrukken op de ramen maakte. Toen ze bij de garage waren, kwam Rickards terug met de mededeling dat de buurvrouw Jason niet meer had gezien. En of ze misschien binnen wilden komen voor een kop thee. 'Reken maar!' Steel zoog het laatste restje nicotine uit haar sigaret en drukte hem daarna uit op de bakstenen muur. 'Want hier buiten vriezen mijn tieten er bijna af. ' Logan probeerde zich dit niet voor te stellen. 'Ik ga even naar de opzichter, want die weet misschien wel... ' Hij zweeg toen een grote, rode Citroen de oprijlaan in reed. Achterin was de wagen volgestouwd met koffers en dozen. De bestuurder zette de motor af, wierp een blik op Rickards in zijn politieuniform en stapte de auto uit. 'Verdomme!' Hij was vroeg in de vijftig en zijn dunnende, grijze haar liet een groot deel van zijn roze schedel zien. 'Die kleine vandalen uit het dorp zijn zeker weer bezig geweest, nietwaar? Ik heb de projectontwikkelaar nog zo gezegd dat ze betere veiligheidsmaatregelen moeten nemen, maar luisteren ze naar me? Nee dus! We kunnen nog niet eens twee weken wegblijven. Wat hebben die ettertjes nu weer uitgevreten?' Logan en Rickards keken inspecteur Steel aan. Dit was een van die momenten waarop je in het nadeel was als je een hogere rang had. Dan was jij degene die het slechte nieuws moest vertellen, dat waren de regels. Maar de inspecteur was niet van plan zich aan de regels te houden. 'Toe maar, brigadier, ' fluisterde. 'Jij hebt het woord. Maar breng het voorzichtig. ' Fantastisch. 'We zijn hier niet vanwege vandalisme, meneer, ' zei Logan. Hij haalde de sectiefoto uit zijn zak en overhandigde hem aan de man. 'Kent u deze jongeman?' De man zuchtte diep en vroeg op gekwelde toon: 'Wat heeft-ie uitgespookt?' 'Ik vrees dat ik heel slecht nieuws voor u heb. '

10

Ze lieten agent Rickards achter in de woonkamer met Jasons moeder. Ze zat zwijgend en onbeweeglijk op de bank, alsof ze er niet echt was. De heer Fettes deed het een klein beetje beter: hij rommelde energiek in de keuken, verontschuldigde zich voor de stank terwijl de kleine terriér wild blaffend en kwispelstaartend om zijn benen sprong. Hij pakte het etensbakje van de hond, dat op een mat bij de wasmachine stond, en spoelde het onder de kraan af. Hij zei dat de hond zich verbazingwekkend goed had gedragen door alleen maar in de keuken te poepen terwijl hij dat in het hele huis had kunnen doen, als je in aanmerking nam dat hij meer dan twee dagen alleen was geweest. Omdat Jason niet hier was geweest om hem te voeren en uit te laten. Omdat Jason... De blikopener kletterde op de vloer. Meneer Fettes kromp ineen en begon te huilen. Inspecteur Steel sloeg een arm om zijn schouders en bracht de snikkende man naar een van de stoelen aan de keukentafel. 'Laat mij hem maar eten geven. Daarna zal ik een kop thee zetten. Gaat u maar even zitten. ' Ze wierp een blik in Logans richting en vormde met haar mond geluidloos de woorden: kijk jij even rond. Jasons kamer was gemakkelijk te vinden: een grote slaapkamer op de eerste verdieping met een computertafel in de hoek en een boekenkast van Ikea vol science fiction en fantasy. Geen posters aan de muur, maar wel veel ingelijste portretten: Jason met vrienden en vriendinnen, Jason op het strand, Jason in Amerika met een aantrekkelijk, donkerharig meisje. Er was geen enkele foto waar hij zelf niet op stond, poserend voor de eeuwigheid. Logan trok een paar latex handschoenen aan en opende de klerenkast. De kleren zagen er enigszins versleten uit, maar zo te zien waren ze duur geweest. Er zat niet veel bijzonders in de zakken: een paar bonnetjes van Burger King, een handvol onleesbare aantekeningen op de achterkant van servetjes, een pleister en drie geribbelde condooms. 

Hij probeerde de nachtkastjes: sokken, onderbroeken, zakdoeken, nog meer sokken, een klein, zilverkleurig sleuteltje, een verzameling goedkope pornoblaadjes en een handvol Crocodildo-dvd's. Logan legde ze op de computertafel en keek onder het bed. Daar lagen wat halters, een plastic krat met T-shirts en een langwerpige metalen kist waar een hangslot op zat. De zilverkleurige sleutel uit het nachtkastje paste perfect. Logan wierp een blik in de geopende kist en floot zachtjes, waarna hij hem weer afsloot. De computertafel was bezaaid met cd's en vellen papier. Er lagen een paar brieven tussen van de acteursvakbond Equity, waarin hem werd meegedeeld dat hij helaas niet kon worden ingeschreven, omdat hij voor zijn acteerwerk in de 'volwassenenfilm' geen behoorlijk contract had gehad. En er lagen wat uit Stage gescheurde pagina's met in het rood omcirkelde aankondigingen van audities. Rechts, onder op een stapel, vond Logan een bekeuring. Hij keek er vluchtig naar en wilde het alweer wegleggen, toen hij het kenteken zag. Het was veel te oud voor de rode Citroen die op de oprit stond geparkeerd en er stond geen andere auto in de garage. Hij belde de meldkamer en vroeg of ze de auto konden laten opsporen. Even was het stil aan de andere kant van de lijn, afgezien van het geklik van vingers op een toetsenbord, en toen: 'Goed, dat is dus een opsporingsverzoek voor een blauwe Volvo stationwagen, kenteken... ' 'Wat?' 'Het kenteken is van een blauwe Volvo stationwagen. ' Logan zuchtte. Natuurlijk. Hij vond inspecteur Steel buiten, bij de keukendeur. Ze stond te roken en keek naar de laaghangende bewolking. De adem die ze uitblies was niet te onderscheiden van de sigarettenrook. Ze zag er oud en vermoeid uit. 'Het spijt me, Laz, ' zei ze, terwijl hij naar buiten liep, de kou in. 'Ik kon die mensen gewoon niet vertellen dat hun kind dood is. Mooie inspecteur ben ik, nietwaar?' Ze zuchtte en nam nog een trekje van haar sigaret. 'Honderdzevenenzestig keer. Zo vaak heb ik ouders moeten vertellen dat hun kind dood is. Ik heb het bijgehouden: honderdzevenenzestig keer. ' Ze zuchtte opnieuw. 'Wat een kutbaan. We lijken wel gek. ' 'Ik heb iets in Jasons kamer gevonden. De auto waarmee ze hem naar het ziekenhuis hebben gebracht - het lijkt erop dat het zijn eigen auto was. ' 'Verdomme. ' 'Ja. 

En er is een computer. Ik heb meneer Fettes verteld dat we die, samen met wat andere spullen, mee moeten namen voor nader onderzoek. ' 'Die arme drommel had er geen idee van dat zijn zoon in pornofilms speelde. Dat geeft je te denken, nietwaar?' 'Wil je dat Rickards bij ze blijft?' 'Wat?' Ze fronste haar wenkbrauwen en leek even moeite te hebben zich op het onderwerp te concentreren. 'Nee, laten we dat maar niet doen. Daar is hij nog niet voor op cursus geweest en dan weet je niet hoe het uitpakt. Zorg maar dat er een sociaal werker komt. Zodra die er is, gaan we terug naar het bureau. ' Ze reden terug naar het hoofdbureau met Jasons computer, de langwerpige metalen kist die onder zijn bed had gelegen en een verzameling pornografie in de kofferbak. Meneer Fettes zat achterin, naast inspecteur Steel. Hij ging mee om zijn zoon formeel te identificeren. In het mortuarium wierp hij één blik op Jason, waarna hij zei: 'Hij lijkt ineens zo klein... ' Hij vroeg of iemand hem naar huis kon brengen. Zijn stem was niet meer dan gefluister. Steel gaf de Alfa opdracht hem een lift te geven. De recherchekamer was vrijwel uitgestorven; er waren slechts een paar agenten om de telefoontjes te beantwoorden. De anderen waren aan het lunchen in de kantine. Logan had het bewijsmateriaal dat ze uit Jasons kamer hadden meegenomen ingeschreven en uitgestald op een van de bureaus bij het raam, om het goed te kunnen bestuderen. Steel stortte zich onmiddellijk op de porno. Ze bestudeerde de dvd's en las flarden van de teksten op de achterkant van de doosjes voor, met een gemaakt, theatraal stemmetje. Daarna kwamen de tijdschriften aan de beurt. Ze waren niet bepaald toonaangevend, maar wel behoorlijk expliciet. En allemaal bevatten ze foto's van Jason Fettes. 'Allemachtig, ' zei Steel. Ze liet een reportage van twee pagina's over hun slachtoffer zien, waarin ook twee vrouwen en een man met een rubberen masker figureerden. 'Hij heeft een hele pornoverzameling van zichzelf. Wat een nareist!' Ze legde het tijdschrift terug op de stapel. 'Wat zit er in de doos?' Logan opende hem en liet het hun zien. 'Sodeju!' De inspecteur deed een greep in de doos en haalde er een latex pak uit, compleet met handschoenen en laarzen, allemaal matzwart. Ze stak een vinger door een klein gat in het kruis. Aan de achterkant zat een identiek gat. 'Zou hij dit bij Marks & Spencer hebben gekocht?' In de doos bevond zich ook een bijpassende rubberen kap met kleine gaten voor de ogen en de neus, evenals een verzameling zweepjes, slaghoutjes, knevels en vreemde, roze dingen die door batterijen werden aangedreven. Logan keek verbaasd naar een merkwaardig, paddenstoelvormig object. 'Wat is dit in vredesnaam?' 'Butt plug, ' antwoordden Steel en Rickards in koor. Vervolgens werd de agent zo rood als een biet. 'Goed dan, Sherlock. ' De inspecteur grinnikte naar hem en haalde een kleine, zwarte plastic doos uit de kist. 'Als jij zo veel weet over seksuele afwijkingen dan kun je me misschien ook wel vertellen wat dit is. ' Ze opende het doosje, waarin een aantal draden, plakkers en een soort transformator zaten. 

Rickards gelaatskleur veranderde van knalrood in donkerpaars. 'Dat is een elektrostimulatieset. ' 'O, ja?' Steel leek oprecht verbaasd. 'Dat... dat geeft je... door de elektriciteit... een lekker, ehhh. ' 'Is dat lekker?' Ze haalde de transformator tevoorschijn en begon met de knoppen te spelen. 'Nou... Dat hangt ervan af... Ik... ' Logan schoot de agent te hulp. 'Dit verklaart de striemen op het lichaam van Jason. ' 'Hmmm?' Steel deed de transformator terug in het doosje en sloot het. 'Nou, het is wel duidelijk dat hij aan bondage doet. Iemand haalt hem op, neemt hem mee naar huis en bindt hem vast. Maar het loopt uit de hand. Die andere kerel raakt in paniek en dumpt hem bij Spoedeisende Hulp. Het was een ongeluk. ' 'Een ongeluk? Hoe kun je iemand nou per ongeluk op die manier doden?' 'Je weet hoe het gaat in het bondagewereldje. ' Logan wees op de inhoud van Jasons geheime kist. 'Het begint met een beetje lichte spanking, en voor je het weet komen de zwepen, de kettingen, de tepelklemmen en de butt plugs tevoorschijn. ' Hij kon het zich hebben verbeeld, maar hij had het sterke vermoeden dat Rickards hem even afkeurend aankeek toen hij dit zei. 'Als je iemand in die situatie wilt vermoorden dan zijn er wel betere manieren. Je slachtoffer is al vastgebonden en gekneveld. Waarom zou je hem dan niet wurgen? Of een plastic zak over zijn hoofd trekken? En waarom zou je hem dan na afloop naar een ziekenhuis brengen?' Steel fronste haar wenkbrauwen. Ze probeerde waarschijnlijk een alternatief scenario te bedenken. 'O, verdomme, ' zei ze ten slotte. 'Daar gaat weer een sappige moordzaak. ' Ze verdween om de commissaris het goede nieuws te gaan vertellen. Agent Rickards wachtte tot ze weg was voordat hij het woord nam. 'Het feit dat Jason anders was, maakt hem nog geen viespeuk!' Logan staarde hem aan. 'Nee, werkelijk, jij bent er ook zo een - jij doet zelf ook aan bondage en dat soort dingen!' 'Opgelet allemaal!' Inspecteur Steel stond voor in de briefingruimte, terwijl de sterke arm van Aberdeen het zich gemakkelijk maakte. 'We hebben het slachtoffer geïdentificeerd. ' Ze knikte naar Logan. Hij drukte op de knop. 

Op het scherm achter de inspecteur verscheen een glimlachend gezicht, gefotografeerd op een strand waar het een stuk warmer was dan in het noordoosten van Schotland. 'Jason Fettes, alias Dick Langelat. ' De inspecteur wachtte even totdat het gelach was verstomd. 'Hij maakte ondeugende films voor Crocodildo Films, zodat het voor onze eigen agent Rickards een klein kunstje was hem te ontmaskeren. ' Er klonk gefluit en gejoel en er werden wat dubbelzinnige opmerkingen gemaakt in de richting van Rickards, die er doodsbenauwd uitzag. Hij werd rood toen Steel begon te vertellen over de bondageuitrusting van Jason Fettes. 'Dus, ' zei ze, terwijl Logan een plaatje op het scherm toverde van het rubberen pak dat ze op de vloer van de recherchekamer hadden gelegd en gefotografeerd, 'moeten we langs de seksshops en de andere plekken waar de bondagetypes uithangen. Zoals Ellon. En Westhill. ' Terwijl de inspecteur verder praatte, hield Logan Rickards in de gaten. Het leek alsof hij iets wilde zeggen, maar zich bedacht. 'Het idee is dat we te maken hebben met een sekspelletje dat uit de hand is gelopen. Fettes is waarschijnlijk uit vrije wil met deze persoon meegegaan. Er is geen bloed gevonden in het huis van het slachtoffer, dus zijn ze waarschijnlijk naar de speelkamer in de vrij-gezellenwoning van Snorremans gegaan. ' De compositiefoto van de dader verscheen op het scherm. 'We zijn er tamelijk zeker van dat dader en slachtoffer contact  hebben gelegd via deze website... ' Steel wachtte even totdat Logan het volgende plaatje vertoonde: de in de kleuren paars en zwart uitgevoerde homepage van een website die BONDAGEPOLIS! heette. 'Fettis had hier een advertentie geplaatst, de afdeling Automatisering heeft een kopie ervan op zijn harde schijf gevonden.  

Steel zweeg even en haalde een vel papier uit haar map, waarop ze de tekst van de advertentie hardop voorlas: 'Echte pornoster zoekt switch voor harde bondage. ' Agent Rennie stak zijn hand op. 'Wat is een switch?' 'Nou, ' zei Steel, 'laten we dat maar eens aan onze eigen seksdes-kundige vragen. ' Ze keek agent Rickards aan, totdat hij met het antwoord op de proppen kwam. 'Dat is een BDSM-term: iemand die zowel dominant als onderdanig kan zijn. Top of bottom. ' Toen het merendeel van de aanwezigen 'bottomgrapjes' begon te maken, moest Rickards weer hevig blozen. 'Goed. ' De inspecteur knipoogde naar de in verlegenheid gebrachte agent. 'Dat weten we dan ook weer. ' Rennie had opnieuw zijn hand opgestoken. 'Wat nu weer?' 'BDSM?' 'Bondage, Domineren en Sadomasochisme. Let toch eens op. Als je een demonstratie wilt, meld je je na afloop maar bij agent Rickards. Opnieuw gelach. Langzaamaan kwam er weer een beetje orde, al werd er nog veel gelachen en gegniffeld. Nu ze te maken bleken te hebben met 'dood door vergissing' in plaats van dood door schuld of zelfs moord, leek het allemaal niet meer zo serieus. Toen Steel de briefing had afgesloten, was Rickards de eerste die de ruimte verliet. 'Je moet hem een beetje ontzien, ' zei Logan nadat de laatste aanwezigen zich uit de voeten hadden gemaakt, 'want ik geloof niet dat hij er de humor erg van kan inzien. ' 'O, godallemachtig!' Ze rolde met haar ogen, viste een pakje sigaretten tevoorschijn, schudde het en keek erin. 'Waarom bestaat dit hele korps verdomme uit een stelletje prima donna's? Oké, oké, ik praat wel met hem. Maar mag ik eerst misschien even een sigaretje roken?' Terwijl de inspecteur een long offerde aan de nicotinegoden ging Logan op zoek naar Jackie. Hij trof haar op dezelfde plaats als de dag ervoor: het archief in de kelder. 

Ze zat onder het stof. 'Hoe gaat het?' Ze keek op en haalde haar schouders op. 'Nieuwe dag. Dezelfde oude troep. En jij?' 'Ik heb een echtpaar moeten vertellen dat hun zoon dood is. ' 'Ook troep, dus. ' Ze maakte een aantekening in haar opschrijfboek en trok vervolgens een paar archiefdozen van een plank. 'Heb je het al gehoord van Macintyre? Sissende Sandy heeft een tussentijdse hoorzitting voor hem geregeld. Omdat hij beweert "nieuwe aanwijzingen" te hebben. We moeten morgen met een verhaal op de proppen komen. ' 'Morgen?' 'Morgen. ' Jackie liet de volgende archiefdoos met een klap op de betonnen vloer terechtkomen. 'Dat geloof je verdomme toch niet? Wat je voor elkaar kunt krijgen als je beroemd bent?' Ze rukte het deksel van de doos en kwakte het ernaast. 'Ik zweer het je, als die kleine gladjanus van een advocaat Rob Macintyre vrij krijgt, dan ga ik ze het leven zuur maken. Allebei!' Logan geloofde haar. 'Zullen we vanavond wat gaan eten? Misschien kunnen we die tapasbar in Union Street eens gaan proberen. Misschien kunnen we daar een glaasje nemen? En dan naar huis gaan en lekker onder de lakens kruipen?' '"Een glaasje nemen"? Waar heb je het over? Ik neem nooit "een glaasje", ik word lazarus, bezopen, stomdronken. In ieder geval flink aangeschoten. ' Ze grinnikte. 'Maar de rest van het voorstel klinkt goed. ' Maar het zou er niet van komen. Het was halfacht en de regendruppels leken op ijspegels. Ze beukten op de ongelijke bestrating van het parkeerterreintje en vormden een grijze mist in het licht van de koplampen. Logan zette de motor uit nadat hij de auto had geparkeerd. De zon was al geruime tijd geleden ondergegaan en had een kille en natte avond achtergelaten. Voor hem doemde Brimmond Hill op, een donkere massa, waarvan de top alleen herkenbaar was door de knipperende rode zendmast. En zelfs dat baken werd af en toe door de hevige stortregen aan het zicht onttrokken. 

De Alfa 20 stond aan de andere kant van het parkeerter-reintje, met traag werkende zwaailichten. Inspecteur Steel zat op de passagiersstoel en luisterde naar het getik van de reken op het dak. 'Wat een puinhoop. We worden kletsnat. ' Ze haalde een verkreukeld pakje sigaretten tevoorschijn en presenteerde er gewoontegetrouw een aan Logan, tot ze zich realiseerde dat hij allang niet meer rookte. Voordat ze haar sigaret aanstak, wees ze met haar aansteker naar het uitgebrande autowrak dat zich tussen twee nog ongeschonden auto's bevond. 'Weten ze zeker dat het zijn auto is?' Logan knikte, kuchte en draaide zijn raampje omlaag om de rook te laten ontsnappen. Het geluid van de regen op de doornstruiken, de heide en de gaten in het wegdek drong de auto binnen. 'Die eikels hebben hem op dinsdag gevonden, maar pas twee dagen later viel het kwartje. En alleen maar omdat hij niet blauw was. ' Dat klopte inderdaad. De auto was zwartgeblakerd. 'Pas vanmiddag hebben ze het chassisnummer nagetrokken, zodat ze een boete naar de eigenaar zouden kunnen sturen wegens het illegaal dumpen van de auto. Toen zag iemand dat hij op naam van Fettes stond. ' Steel vloekte. 'Dat betekent dat we al twee dagen geleden hadden kunnen weten wie het slachtoffer was!. ' Logan haalde zijn schouders op. Iemand klom uit de patrouillewagen verderop. De agent trok zijn kraag op en haastte zich naar hen toe, terwijl de regen van de klep van zijn pet droop. Op hetzelfde moment draaide een vuile, oude, witte Transit het parkeerterrein op. De agent bukte en stak zijn hoofd door het geopende raam. 'Willen jullie dat we het terrein afzetten voordat de technische recherche aan de slag gaat?' vroeg hij, druipend van de regen. Steel keek hem door een wolk sigarettenrook met half toegeknepen ogen aan. 'Dat heeft nu niet zoveel zin meer, hé? Alle sporen zijn al weggespoeld. Waarom hebben jullie ons niet meteen gewaarschuwd zodra jullie dit verdomde wrak vonden?' De agent haalde zijn schouders op. 'Dat moet je mij niet vragen, ik had ziekteverlof!' 'Nou, goed. Zet de boel maar af, waarom ook niet. ' Ze keek hem met een norse blik na, terwijl hij zich uit de voeten maakte. 'Wat hebben we hier nou aan? Dat ding ziet eruit als een houtskoolbriket. Kun jij je voorstellen dat iemand daar nog forensisch materiaal uit weet te peuteren?' Ze maakte een weids gebaar naar de stortregen. 'Niet echt, nee. 

Maar in ieder geval weten we nu dat het iemand uit de omgeving moet zijn geweest. ' Steel stikte bijna in haar sigaret. 'Nou, vertel op, Miss Marple. Je hebt me nieuwsgierig gemaakt. ' 'Ze hebben de Volvo dinsdagavond gevonden, nietwaar? Dat betekent dat die hier maandagavond, maandagnacht of dinsdagochtend vroeg moet zijn gedumpt. Wat weer betekent dat de dader in staat moet zijn geweest zonder auto terug te gaan naar huis. ' Met tegenzin moest Steel toegeven dat hij een punt had. Brim-mond Hill lag misschien niet in Nergenshuizen, maar veel scheelde het niet. Als je hier je auto in brand stak, had je een lange tocht naar de stad in het vooruitzicht. 'Kingswells?' Dat lag aan de andere kant van de heuvel. 'Misschien, maar dan heb je een goede kans dat je in het donker je nek breekt. 'Nou, hoe dan ook, ' zei ze, terwijl drie leden van de technische recherche mopperend uit de vuile, witte bus tevoorschijn kwamen met de onderdelen van hun blauwe, plastic tent, die ze met veel moeite begonnen te richten over het uitgebrande wrak, 'je hoeft niet zo zelfingenomen te kijken, want dat betekent helemaal niet dat we de dader al hebben. ' Ze draaide haar raampje omlaag en mikte het sigarettenpeukje de regen in. 'Ik begin me af te vragen of deze zaak de moeite wel waard is. Je kunt moeilijk zeggen dat Fettes is doodgeslagen of zoiets. Hij hield van kinky seks. Het liep fout. En nu is hij dood. ' Ze sloot haar ogen, raakte het puntje van haar neus aan met haar duim en wijsvinger en zuchtte. 'De arme kerel die het gedaan heeft, deed het niet expres. Kun je je voorstellen hoe het is als je dat de rest van je leven met je meedraagt?' Zwijgend keken ze toe hoe de technische recherche kletsnat regende in een poging sporen veilig te stellen die er waarschijnlijk allang niet meer waren. 'Wat een tijdverspilling, ' zei Steel ten slotte. 'Kom, laten we gaan. Als ze iets vinden bellen ze ons wel. ' Ze werden niet gebeld.

11

Kwart voor negen 's ochtends was te vroeg om bij de een sekshop in Crown Street te wachten tot de zaak openging. Maar Logan had geen keus, want dit was wat inspecteur Steel vanochtend wilde doen. Hij zat achter het stuur en zij zat naast hem, bezig met het oppeuzelen van de inhoud van een pakje Bacon Frazzles en met een blikje Irn-Bru voor haar op het dashboard. De motregen maakte de voorruit mistig en gaf de granieten huizenblokken een donkerder tint, zodat ze beter bij de wolkenlucht pasten. Logan hield een hand voor zijn mond en gaapte, waarna hij weer naar achteren leunde in zijn stoel. Hij dacht erover een klein tukje te doen. Maar Steel tikte tegen zijn schouder. 'Opgelet, ' zei ze. Door de voorruit zag hij een kleine, kale, bebrilde man die zich helemaal had ingepakt om de elementen te trotseren. Hij had een sleutelbos in zijn hand. De winkel zag er discreet uit. Op het ondoorzichtige figuurglas van de etalage stond in roze letters: secret TIMES. De kleine, kale man rommelde met zijn sleutels en bukte zich toen om het hangslot waarmee het rolluik voor de ingang was afgesloten open te maken. Ze wachtten totdat hij de deur had geopend voordat ze uitstapten en de kille motregen trotseerden. Het interieur van Secret Times was gevuld met video's, dvd's en latex hulpmiddelen. De kale was bezig zijn jas uit te trekken. 'We gaan pas om tien uur open, ' zei hij, zonder een spoor van een glimlach. 'Begroet jij je vaste klanten tegenwoordig zo, Frank?' 'Hé?' De man zette zijn beslagen bril af en wreef de glazen droog met een van de panden van zijn vest, waarna hij hem weer opzette. 'Inspecteur Steel! Wat leuk om u weer te zien. ' Dit keer glimlachte hij wel. Hij liet al zijn tanden zien. Ze waren stralend wit, alsof ze net nieuw uit de verpakking waren gekomen. Hij wierp een vluchtige blik op Logan, keek Steel weer aan en zei op samenzweerderige toon: 'Dat ding dat u laatst hebt besteld, heb ik nog niet binnen. Ze zeiden dat het nog steeds onderweg is. ' Steel schudde haar hoofd. 'Daarvoor ben ik niet hier, Frank. Ik wil graag weten of jij deze kerel wel eens hebt gezien. ' Ze wachtte totdat Logan een afdruk van de compositiefoto van de dader tevoorschijn haalde: honkbalpet, bol gezicht, bril, grote snor en sikje. De kale man wierp er een blik op en fronste zijn wenkbrauwen. 'Wat heeft hij gedaan?' 'Dat gaat je niets aan. Ken je hem? Hij is een van die BDSM-types. ' Frank keek opnieuw en gaf de foto toen terug. 'Nee, maar er komen er wel een paar in de winkel; wil je dat ik wat rondvraag?' 'Dat zou geen kwaad kunnen. ' 

Ze draaide zich om en liep weg, maar bleef op de drempel stilstaan. Ze keek de man weer aan. 'En vraag die leverancier van je een beetje haast te maken alsjeblieft. Ik ben op mijn seksuele piek dit jaar. Er is geen tijd te verliezen!' Ze bezochten de andere seksshops in Aberdeen en moesten zich daarna naar het hoofdbureau haasten, omdat Steel bijna was vergeten dat ze een afspraak had met de hoofdinspecteur die de leiding had van de recherche. 'Als hij vraagt waarom ze zo laat zijn, zeg je maar dat we een verdachte moesten ondervragen, ' zei ze toen ze uit de auto sprong. Ze holde naar het gebouw, mopperend dat ze niet eens tijd had om een sigaret te roken. Logan parkeerde de auto. Boven, in de recherchekamer, verliep alles normaal. Af en toe belde er een goedbedoelende idioot om te zeggen dat hij een blauwe Volvo stationwagen had gezien. Sommige bellers meenden te weten wie het slachtoffer of de man van de compositiefoto was. Er was er zelfs een die zeker wist dat hij Jason Fettes die ochtend in een drogisterij had zien winkelen. Zelfs al lag hij op dat moment al in de koeling van het mortuarium. Logan schoof aan bij de administratief coordinator, een graatmagere vrouw van een jaar of vijftig die bezig was de lawine aan actie-voorstellen van HOLMES - het Hole Office Large Major Enquiry System - door te nemen en uit te zetten bij diverse teamleden. Vervolgens las hij de voortgangsrapportage. Toen hij niets anders meer kon bedenken, wandelde hij naar het archief om te kijken hoe Jackie het maakte. Maar ze was er niet. Bij de balie keek Gary hem aan alsof hij als kind op zijn achterhoofd was gevallen. 'Ze zit in de rechtbank, idioot, ze hebben die speciale hoorzitting voor Macintyre. ' 'Verdomme. ' Hij was het helemaal vergeten. 'Als je opschiet kun je haar nog gaan aanmoedigen. ' Gary doopte een KitKat in zijn enorme mok thee en zoog de gesmolten chocola eraf. 'Volgens Eric moet ze zo meteen getuigen. ' Het was drukker in de rechtbank dan normaal op een vrijdagochtend; de publieke tribune zat vol met mensen die wilden zien hoe Sandy Moir-Farquharson probeerde Rob Macintyre in de verkrachtingszaak van iedere blaam te zuiveren. Logan sloop via de achterdeuren naar binnen en vond een lege stoel vlak bij de openbare aanklager, achter inspecteur Insch, de plaatsvervangend officier van justitie en rechercheur Rennie, die zijn 'rechtbankkostuum' droeg, waarin hij altijd meer leek op een dader dan op een politiegetuige. Sissende Sandy was op dreef. Jackie zat in de getuigenbank en wierp de advocaat afkeurende blikken toe terwijl deze gewiekst de rechter bespeelde. 'Helaas, edelachtbare, ' betoogde de advocaat, 'heeft politiekorps Grampian zich keer op keer gedwongen gezien aanlachten tegen mijn cliënt in te trekken, onder meer vanwege de kwaadaardige beschuldigingen van deze vrouw. Mijn cliént is inspecteur Insch en de zijnen een doorn in het oog, omdat het ze maar niet lukt deze onschuldige man iets in de schoenen te schuiven... ' 

De plaatsvervangend officier sprong overeind. 'Edelachtbare, ik protesteer!' Sandy wachtte niet eens op de rechter, maar produceerde een slijmerige glimlach en bood zijn verontschuldigingen aan. 'Ik wilde alleen maar aangeven dat we allemaal ons kruis moeten dragen. En het korps Grampian heeft het duidelijk moeilijk met... ' Logan boog zich voorover en fluisterde Rennie in het oor: 'Hoe gaat het?' Rennie draaide zich om zodat Insch hem niet kon horen. 'Niet goed. Ik dacht dat de inspecteur Sissende Sandy wilde aanvliegen toen hij begon over tunnelvisie en machtsmisbruik bij de politie. ' 'En hoe gaat het met Jackie?' 'Nou... tot nu toe heeft ze nog geen klappen uitgedeeld. ' 'O. ' De advocaat pakte een doorzichtige zak van de tafel en vroeg: 'Kunt u me vertellen wat dit is, agent Watson?' Er zat een langwerpig voorwerp in. Jackie knikte. 'Dat is het mes waarmee Macintyre me heeft aangevallen. ' De advocaat glimlachte. 'Dat maakt de rechter wel uit, agent. U zegt dat hij u ermee heeft aangevallen, maar in het politielaborato-rium werd er geen enkele vingerafdruk van mijn cliént op gevonden. Waar of niet?' 'Hij droeg handschoenen. ' 'Dus u kunt niet bewijzen dat het mes eigendom is van mijn cliént, of dat hij het ooit heeft gebruikt?' 'Hij heeft me ermee aangevallen. ' 'Antwoordt u alstublieft mijn vraag, agent. ' 'We... we hebben geen forensisch bewijs, maar... ' 'U hebt geen bewijs. ' Hij draaide zich om en keek de rechter aan. 'Ze hebben geen bewijs. Mijn cliént was een stukje gaan hardlopen ter voorbereiding op de wedstrijd van morgen tegen Falkirk. Hij wilde deze vrouw de weg te vragen. Toen heeft ze hem aangevallen. ' 'Dat is gel... ' Agent!' blafte de rechter, 'ik waarschuw u niet nog een keer!' Jackie deed haar mond dicht en kookte zichtbaar van woede. 'Dank u, edelachtbare. U hebt meneer Macintyre aangevallen, nietwaar, agent Watson? En zelfs nadat u hem had overmeesterd en hem twee van zijn tanden uit zijn mond had geslagen, hebt u hem nog mishandeld, terwijl hij met handboeien om op de grond lag. ' 'Flauwek... ' Ze corrigeerde zichzelf. 'Ik heb hem alleen maar in bedwang gehouden. ' 'U hebt hem een trap tegen zijn ribben verkocht, dat is duidelijk op de foto's te zien!' Sissende Sandy stak ter illustratie een paar afdrukken van 18 x 24 cm omhoog. 'Hij was gevallen. 

Vraag maar aan rechercheur Rennie. ' 'U hebt al eens eerder een waarschuwing gekregen wegens het gebruiken van buitensporig geweld, is het niet, agent?' En zo ging het nog vijf minuten door: hij tastte Jackies geloofwaardigheid als getuige aan en zette haar neer als-een vandaal met een politielegitimatie. Toen hij klaar was zag ze eruit alsof ze hem ieder moment kon aanvliegen. 'Edelachtbare, ' zei hij, terwijl hij een langzame pirouette uitvoerde en naar de stervoetballer wees, die er keurig bij zat met zijn hand in die van zijn moeder. 'Robert Macintyre is een eerzaam lid van onze samenleving. Voor velen een held, voor talloze kinderen een inspirerend voorbeeld. En een man die zich inzet voor talloze plaatselijke goede doelen. We hebben allemaal gehoord dat agent Watson heeft verklaard dat er geen bewijs is tegen mijn cliént. Ik heb aangetoond dat de verklaringen van de zogenaamde slachtoffers tegen mijn cliént op zijn minst dubieus zijn. Laten we niet vergeten dat het politiekorps Grampian eerder bij hoog en bij laag heeft volgehouden dat Laura Shand door Robert Macintyre was aangevallen. Intussen heeft in die zaak iemand anders schuld bekend. En het allerbelangrijkste: mijn cliént heeft voor alle avonden waarop de bewuste verkrachtingen zouden hebben plaatsgevonden een alibi. Edelachtbare, gezien al deze feiten kan ik niet anders dan u met klem verzoeken deze belachelijke en kwaadaardige aantijgingen naar de prullenmand te verwijzen, voordat er nog meer belastinggeld aan wordt verspild. ' De rechter tuitte zijn lippen, dacht even na en vroeg de plaatsvervangend officier of ze er nog iets aan toe te voegen had. Rachael Tulloch stond op en zei met een geérgerde uitdrukking op haar gezicht dat ze eerst moest overleggen met haar superieuren. Ze droeg haar krullende, roodblonde haar in een strakke paardenstaart, maar het was begonnen alle kanten op te springen, net zoals de zaak waar ze mee bezig was. 

De rechter zuchtte diep en schorste de zitting voor een halfuur. Jackie beende weg uit het getuigenbankje, waarbij ze Sissende Sandy vuil aankeek. De advocaat draaide haar onbewogen de rug toe en gaf zijn glimlachende cliént een hand. 'Dat geloof je toch niet?' beklaagde Jackie zich toen ze het spreekgestoelte van de officier had bereikt. 'Hoe komt Macintyre nu weer aan een alibi?' 'Zijn verloofde, ' zei de plaatsvervangend officier. Ze kreunde. 'Ze beweert bij hoog en bij laag dat hij iedere avond bij haar is geweest. Waarom gebeurt dit soort dingen altijd als de officier er niet is?' Jackie keek naar de voetballer met zijn dure kostuum en zijn flaporen. 'Hij komt vrij, nietwaar?' Het was geen vraag. De plaatsvervangend officier fronste haar wenkbrauwen en haalde haar mobiele telefoon tevoorschijn. 'Niet als het aan mij ligt. ' Logan liet zich in de bezoekersstoel aan de andere kant van Steels bureau vallen terwijl de inspecteur haar toetsenbord mishandelde. 'Kijk toch niet zo sikkeneurig, ' zei ze, 'de wereld is nog niet vergaan. ' Hij haalde zijn schouders op en keek door het raam naar de grijze granieten massa van het Marischal College. De motregen was veranderd in een stortregen; dikke regendruppels ketsten af van de talloze pilaren en hamerden op het zwarte asfalt van de straten en op de betonnen trottoirs. De regen doorweekte goed- en kwaadwilligen zonder onderscheid des persoons. 'Weet je, ' zei Steel, terwijl ze even ophield met typen, 'ik herinner me dat die Macintyre al in zijn vroege jeugd niet wilde deugen. Hij zat altijd in de problemen, maar je kon er donder op zeggen dat zijn moeder altijd weer een potje voor hem kwam liegen. Ze aapte het zware plaatselijke accent na: 'O, nee, hij ken die schuur helemaal niet in de fik hebbe gestoke, want hij was de hele avond bij mijn!' 'Brandstichting is wel iets anders dan verkrachting. En nu is het zijn verloofde en niet zijn moeder. ' 'Jawel, maar je moet ergens beginnen, nietwaar?' De inspecteur maakte met een zwierig gebaar een eind aan haar typeklus. 'Zo. Ze hebben ons budget ingekrompen, maar ik geloof nog steeds dat we de zaak kunnen oplossen als we ons concentreren op het bondagewereldje en de pornohandel. ' Ze glimlachte en plantte haar voeten op het bureau, waardoor een paar dossiers op de grond vielen. 'Ik zweer het je, Laz, ik heb een goed gevoel over deze zaak. Die gaan we snel oplossen. Ik voel het aan mijn water!'