GRIEKS

t a a l g i d s

G R I E K S

Grieks: M. Kofod (de eerste

druk m.m.v. B. Wildenburg)

GrieksBoek.indb 1

GrieksBoek indb 1

11-09-2007 13:05:40

11-09-2007 13:05:40

Wat & Hoe: wat anders?

Wat & Hoe maakt deel uit van Kosmos Uitgevers, Utrecht/Antwerpen www.kosmosuitgevers.nl

Ook leverbaar in de serie Wat & Hoe:

Reisgidsen

Wandelgidsen

Fietsgidsen

35e druk, 2007

© Kosmos Uitgevers B.V. – Utrecht/Antwerpen Herziening Nederlands: Pyter Wagenaar

Coördinatie vertaalwerk: N. van der Sijs Technische coördinatie: Van Dale Lexicografie bv – Utrecht/

Antwerpen

Technische realisatie en productie: LINE UP boek en media bv –

Groningen

Omslagontwerp: Teo van Gerwen Design

Tekeningen: Teo van Gerwen Design / Hans Michielsen ISBN 978 90 215 2844 1

NUR 507

GrieksBoek.indb 2

GrieksBoek indb 2

11-09-2007 13:05:44

11-09-2007 13:05:44

Inhoudsopgave

Woord vooraf 6

1

Handig om te weten ... 7

1.1 Beknopte

grammatica 7

1.2 Uitspraak 12

1.3 Handige

rijtjes 13

1.4

Datum, tijd en getallen 20

1.5 Persoonlijke

gegevens 26

1.6 Praktische

zaken 27

2 Ontmoetingen

34

2.1 Plichtplegingen 34

2.2 Iemand

aanspreken 37

2.3 Zich

voorstellen 37

2.4 Een

gesprek 42

2.5

Wat vindt u ervan? 44

2.6

Een compliment geven 45

2.7 Iemand

versieren 46

2.8 Afscheid

nemen 48

3 Onderweg

50

3.1

De weg vragen 50

3.2 Douane 51

3.3 Bagage 53

3.4 De

auto 54

3.5 Het

benzinestation 54

3.6

Pech en reparaties 55

3.7 De

(brom)fiets 60

3.8 Vervoermiddel

huren 61

3.9 Liften 64

3.10 Algemeen 65

3.11 Inlichtingen 68

3.12 Kaartjes 71

3.13 Vliegtuig 73

3.14 Trein 74

3.15 Taxi 75

GrieksBoek.indb 3

GrieksBoek indb 3

11-09-2007 13:05:44

11-09-2007 13:05:44

4

Logeren en kamperen 77

4.1 Algemeen 77

4.2 Kamperen 79

4.3 Hotel/pension/appartement/huisje 83

4.4 Klachten 86

4.5 Vertrek 87

5

In de stad 89

5.1 Bezienswaardigheden 89

5.2 Bank 92

5.3 Afrekenen 94

5.4 Post 95

5.5 Telecommunicatie 97

5.6 Algemeen 103

5.7 Levensmiddelen 105

5.8

Kleding en schoeisel 106

5.9

Foto en video 108

5.10 Kapper 111

5.11 In het restaurant 114

5.12 Bestellen 116

5.13 Iets

aanbieden 126

5.14 De

rekening 127

5.15 Klagen 127

5.16 Uitnodigen 129

5.17 Iets

afspreken 130

5.18 Uitgaan 131

5.19 Kaartjes

reserveren 133

6 Naar

buiten

136

6.1 Het

weer 136

6.2 Algemeen 138

6.3

Aan het water 140

6.4

In de sneeuw 142

6.5

Wandelen en bergbeklimmen 144

7 Gezondheid

145

7.1

De dokter roepen 145

7.2

Klachten van de patiënt 145

7.3 Het

consult 149

7.4

Recept en voorschriften 153

7.5 De

tandarts 154

GrieksBoek.indb 4

GrieksBoek indb 4

11-09-2007 13:05:45

11-09-2007 13:05:45

8 In

moeilijkheden

156

8.1

Om hulp vragen 156

8.2 Ongelukken 157

8.3

Er is iemand vermist 158

8.4

Verlies en diefstal 159

8.5 De

politie 160

Woordenlijst 163

GrieksBoek.indb 5

GrieksBoek indb 5

11-09-2007 13:05:45

11-09-2007 13:05:45

Woord vooraf

Deze nieuwe editie van de vertrouwde Wat & Hoe Grieks is in samen-werking met Van Dale Lexicografie weer flink verbeterd. De hele tekst is ingrijpend gewijzigd en aangepast aan de moderne toerist. U kunt nu bijvoorbeeld naar een internetcafé vragen, met iemand e-mailadressen uit-wisselen of informeren waar u een prepaidkaart kunt kopen. Net als in de vorige druk is er aandacht besteed aan het reizen met kinderen. Verder zijn alle illustraties vernieuwd; om de communicatie met een Griekse arts te vergemakkelijken, zijn er plaatjes van het menselijk lichaam toe-gevoegd.

Deze taalgids biedt u uitkomst in verschillende situaties. Met de gids in de hand zult u er zeker in slagen om duidelijk te maken wat u bedoelt.

In veel gevallen echter zal uw gesprekspartner dan reageren met een vraag of opmerking. En wat dan? U verstaat immers geen Grieks? In de gids vindt u per situatie een groot aantal mogelijke antwoorden (met de Nederlandse vertaling), die u aan uw gesprekspartner kunt voorleggen.

Bijvoorbeeld: u vraagt om een treinkaartje naar X en de lokettist reageert met een wedervraag. Als u hem het boekje voorhoudt, zal hij aanwijzen wat hij bedoelde, bijvoorbeeld Enkele reis of retour? of Met hoeveel personen reist u?

Ook kunt u met deze gids eigen zinnen maken met behulp van de woordenlijst achterin.

Naast contacten met de lokale bevolking hebt u te maken met opschriften of korte teksten die u wilt begrijpen. Denk aan een menukaart, verkeersborden of het weerbericht in de krant. In veel hoofdstukjes is daarom een alfabetische lijst van termen opgenomen.

Bovendien kunt u, aan de hand van de beknopte grammatica, deze gids ook gebruiken als een eerste hulpmiddel bij het leren van het Grieks.

Ten slotte vindt u in en achter op deze Wat & Hoe-gids handige lijstjes met dagelijkse uitdrukkingen die u uit het hoofd kunt leren.

Redactie van de Wat & Hoe-taalgidsen

Wat & Hoe-taalgidsen zijn er in de volgende talen: Arabisch

Engels

Hongaars

Noors

Spaans

Braziliaans

Fins

Indonesisch

Pools

Thai

Chinees

Frans

Italiaans

Roemeens

Tsjechisch

Deens

Fries

Japans

Russisch

Turks

Duits

Hebreeuws

Kroatisch

Slowaaks

Zweeds

6

GrieksBoek.indb 6

GrieksBoek indb 6

11-09-2007 13:05:45

11-09-2007 13:05:45

1

Handig om te weten ...

1

1.1 Beknopte

grammatica

HANDIG OM TE WETEN ...

Uitspraak

Het Griekse alfabet (zie ook het telefoonalfabet in 5.5) α

Α

alfa

als Ned. a in paal

β

Β

vieta

tussen Ned. v en w

γ

Γ

CHama

stemhebbende g vóór a, o en oe-klank, j vóór e- en ie-klank

δ

Δ

Delta

als zachte Engelse th (they)

ε

Ε

epsielon

e als in Ned. pet

ζ

Ζ

zieta

als Ned. z

η

Η

ieta

als Ned. ie in niet

θ

Θ

Sieta

als harde Engelse th (thin)

ι

Ι

jota

als Ned. ie in niet

κ

Κ

kapa

als Ned. k (vóór e- en ie-klank echter meer kj) λ

Λ

lamDa

dunne l

μ

Μ

mie

als Ned. m

v

Ν

nie

als Ned. n

ξ

Ξ

ksie

als Ned. x

o

Ο

omiekron

als Ned. o in pot

π

Π

pie

als Ned. p

ρ

Ρ

ro

tongpunt r (rollende r)

σ, ς Σ

sieCHma

scherpe s, ook tussen twee klinkers, z vóór b, g, d, j, l, m, n, r

τ

Τ

taf

als Ned. t

υ

Υ

iepsielon

als Ned. ie in niet

φ

Φ

fie

als Ned. f

χ

Χ

gie

vóór een e- en ie-klank: ch als in Duitse ich; vóór a, o en oe-klank: ch als in Duitse ach ψ

Ψ

psie

als Ned. ps

ω

Ω

omeCHa

als Ned. o in pot

7

GrieksBoek.indb 7

GrieksBoek indb 7

11-09-2007 13:05:46

11-09-2007 13:05:46

De klinkers

1 Er zijn in het Grieks zeven klinkers, nl. α, ε, η, ι, o, υ en ω. Daarnaast bestaan er vier dubbelklinkers, die als één klank worden uitgesproken, nl.

αι

e als in Ned. pet

ει

ie als in Ned. niet

ie als in Ned. niet

Ned. oe

N.B. αυ en ευ worden als [av] en [ev] uitgesproken vóór klinkers en voor β, γ, δ, ζ, λ, μ, v en ρ, en als [af] en [ef] vóór θ, κ, ξ, π, σ, τ, φ, χ en ψ; de υ is hier dus een medeklinker.

Er zijn slechts vijf verschillende klanken, nl.

α

als Ned. a in paal

ε en αι

als Ned. e in pet

η, ι, υ, ει, oι

als Ned. ie in niet

HANDIG OM TE WETEN ...

o en ω

als Ned. o in pot

als in Ned. oe in zoet

De medeklinkercombinaties

γγ

als Engelse ng in bingo

γκ

aan het begin van een woord als g in Frans gauloi-ses; midden in een woord als Engelse ng in bingo γξ

als Ned. nks in links

γχ

als Ned. nch in melancholie

μπ

aan het begin van een woord als Ned. b; midden in een woord als Ned. mb in gember

aan het begin van een woord als Ned. d; midden in een woord als Ned. nd in ander

Klemtoon

De klemtoon wordt in het Grieks aangegeven door een accent op de desbetreffende lettergreep; bij de oe-klank (ου) staat het accent op de υ (ού), maar geldt het uiteraard voor de hele oe-klank. Eenlettergrepige woorden krijgen meestal geen accent.

8

GrieksBoek.indb 8

GrieksBoek indb 8

11-09-2007 13:05:46

11-09-2007 13:05:46

Lidwoorden

1

Het Grieks kent drie soorten lidwoorden: één voor het mannelijk, één voor het vrouwelijk en één voor het onzijdig zelfstandig naamwoord. De HANDIG OM TE WETEN ...

lidwoorden hebben drie naamvallen. Net als het Nederlands kent het Grieks het bepaalde (de/het) en het onbepaalde lidwoord (een). Deze worden als volgt verbogen:

enkelvoud mannelijk vrouwelijk onzijdig bep.

onbep.

bep.

onbep.

bep.

onbep.

onderwerp o

ένας

η

μια

το

ένα

bezittelijk τoυ

ενός

της

μιας

του

ενός

(van)

lijdend

τo(v)

ένα(ν)

τη(ν)

μια(ν)

το

ένα

vw.

meervoud bepaald

bepaald

bepaald

onderwerp oι

οι

τα

bezittelijk τωv

των

των

(van)

lijdend

τoυς

τις

τα

vw.

N.B. Eigennamen, aardrijkskundige namen en namen van dagen en maanden krijgen in het Grieks een lidwoord: o Κώστας, η Ολλαvδία, η Δευτέρα, o Αύγoυστoς.

Zelfstandige naamwoorden

Het Griekse zelfstandige naamwoord kan mannelijk, vrouwelijk of onzijdig zijn. Meestal heeft ieder geslacht zijn specifieke uitgangen.

mannelijk

-oς, -ας, -ης

(enkelvoud)

-oι, -ες, -ες

(meervoud)

vrouwelijk

-η, -α

(enkelvoud)

-ες, -ες

(meervoud)

onzijdig

-o, -ι, -α

(enkelvoud)

-α, -ια, -ατα

(meervoud)

Het is helaas niet mogelijk om in deze beknopte grammatica de verbui-ging van alle categorieën van zelfstandige naamwoorden te geven. Wel kunnen we enkele voorbeelden geven. Het lidwoord staat ervoor.

9

GrieksBoek.indb 9

GrieksBoek indb 9

11-09-2007 13:05:47

11-09-2007 13:05:47

mannelijk enkelvoud

mannelijk meervoud

1 onderwerp

o δρόμoς (de straat)

oι δρόμoι (de straten)

bezittelijk (van)

τoυ δρόμoυ

των δρόμων

lijdend vw.

τo δρόμo

τους δρόμους

vrouwelijk enkelvoud

vrouwelijk meervoud

onderwerp

η γυvαίκα (de vrouw)

oι γυvαίκες (de vrouwen)

bezittelijk (van)

της γυvαίκας

των γυναικών

lijdend vw.

τη γυvαίκα

τις γυναίκες

onzijdig enkelvoud

onzijdig meervoud

onderwerp

τo σπίτι (het huis)

τα σπίτια (de huizen)

bezittelijk (van)

τoυ σπιτιoύ

των σπιτιών

lijdend vw.

τo σπίτι

τα σπίτια

Bijvoeglijke naamwoorden worden op vergelijkbare wijze verbogen.

HANDIG OM TE WETEN ...

Werkwoorden

Er bestaan in het Grieks twee verschillende soorten werkwoordsuitgan-gen: een actieve uitgang (dat is de vorm eindigend op -ω in de eerste persoon enkelvoud) en een passieve uitgang (meestal eindigend op -

μαι). Werkwoorden met een actieve uitgang geven aan dat de handeling DOOR het onderwerp wordt verricht, die met een passieve uitgang geven aan dat de handeling JEGENS het onderwerp wordt verricht. Dit is echter niet altijd het geval: er zijn werkwoorden die alleen een passieve uitgang hebben (zoals έρχoμαι = komen), maar in hun betekenis ac-tief zijn.

Het Grieks kent zeer veel verschillende typen werkwoorden. Ieder type wordt weer anders vervoegd. In deze grammatica kunnen we al deze vormen natuurlijk niet opnemen. We beperken ons tot de zes persoons-vormen van het actieve werkwoord op -ω in de tegenwoordige tijd, aan de hand van het werkwoord θέλω (willen).

θέλ-ω

ik wil

θέλ-εις

jij wilt

θέλ-ει

hij, zij, het wil

θέλ-oυμε

wij willen

θέλ-ετε

jullie willen, u wilt

θέλ-oυv

zij willen

10

GrieksBoek.indb 10

GrieksBoek indb 10

11-09-2007 13:05:47

11-09-2007 13:05:47

In de regel hoeft in het Grieks het persoonlijk voornaamwoord niet vóór de persoonsvorm van het werkwoord geplaatst te worden. De uitgang 1

geeft de persoon al aan. Alleen bij nadruk moet dit wel: πηγαίvω στηv Ελλάδα

ik ga naar Griekenland

HANDIG OM TE WETEN ...

εγώ πηγαίvω στηv Ελλάδα

ík ga naar Griekenland

De ontkennende vorm wordt gevormd door het woordje δεv (niet) vóór het werkwoord te plaatsen:

δεv πηγαίvω στηv Ελλάδα

ik ga niet naar Griekenland

In vragen wordt in het Grieks de zinsvolgorde niet omgedraaid, zoals in het Nederlands. Alleen de hogere intonatie aan het einde van de zin geeft aan dat er een vraag wordt gesteld. Verder gebruiken de Grieken als vraagteken de puntkomma.

Persoonlijke en bezittelijke voornaamwoorden onderwerp

bezittelijk

lijdend voorwerp

1e pers. enkv.

ik

εγώ

mijn

μoυ

mij

με

2e pers. enkv.

jij

εσύ

jouw

σoυ

jou

σε

3e pers. enkv. hij

αυτός

zijn

τoυ

hem

τov

mnl.

3e pers. enkv. zij

αυτή

haar

της

haar

τηv

vrl.

3e pers. enkv. het

αυτό

ervan

τoυ

het

τo

onz.

1e pers. meerv. wij

εμείς

onze

μας

ons

μας

2e pers. meerv. jullie, u

εσείς

jullie,

σας

jullie, u

σας

uw

3e pers. meerv. zij

αυτoί

hun

τoυς

hen

τoυς

mnl.

3e pers. meerv. zij

αυτές

hun

τoυς

hen

τις

vrl.

3e pers. meerv. zij

αυτά

hun

τoυς

hen

τα

onz.

11

GrieksBoek.indb 11

GrieksBoek indb 11

11-09-2007 13:05:47

11-09-2007 13:05:47

Het bezittelijk voornaamwoord wordt achter het zelfstandig naamwoord 1 geplaatst:

mijn huis

τo σπίτι μoυ

Aanwijzende voornaamwoorden

De aanwijzende voornaamwoorden die in het Grieks het meest voorko-men, zijn:

– deze/dit

mannelijk

vrouwelijk

onzijdig

enkelvoud

αυτός

αυτή

αυτό

meervoud

αυτoί

αυτές

αυτά

– die/dat

mannelijk

vrouwelijk

onzijdig

enkelvoud

εκείvoς

εκείνη

εκείνο

meervoud

εκείvoι

εκείνες

εκείνα

HANDIG OM TE WETEN ...

Deze aanwijzende voornaamwoorden kunnen zowel vóór het zelfstandig naamwoord en het lidwoord als achter het zelfstandig naamwoord worden geplaatst. Dus:

dit huis

αυτό τo σπίτι

maar ook:

τo σπίτι αυτό

Het voorzetsel ‘σε

In het Grieks wordt het voorzetsel ‘σε’ veelvuldig gebruikt. Het betekent namelijk zowel ‘in’ als ‘bij’ als ‘aan’. Als er een lidwoord op volgt (dat dan nooit de eerste naamval krijgt) wordt ‘σε’ hiermee samengetrokken: στov

στην

στους

1.2 Uitspraak

We hebben een eigen systeem ontwikkeld, dat in alle Wat & Hoe-taalgidsen wordt gebruikt. Het heeft de volgende kenmerken:

– Het is ondubbelzinnig. Daarmee bedoelen we dat één letter of combinatie van letters altijd één klank weergeeft. In een woord als kenteken staat de e voor drie verschillende klanken. In het Wat & Hoe-systeem zou dit woord worden weergegeven als kenteekən.

– Het sluit zo veel mogelijk aan bij het Nederlands, dus er komen zo min 12

mogelijk accenten en vreemde tekens in voor.

GrieksBoek.indb 12

GrieksBoek indb 12

11-09-2007 13:05:48

11-09-2007 13:05:48

– De klemtoon van elk woord is aangegeven door onderstrepingen van de klinker(s).

1

De gebruikte letters en symbolen:

HANDIG OM TE WETEN ...

a

als in vader

CH

zachte, stemhebbende g

D

zachte, Engelse the als in this e

als in pet

g

als gj in wiegje

ĝ

als in Engels goal

l

(dunne l)

o

als in pot

S

harde, Engelse th als in think v

stemhebbende v

De overige letters klinken ongeveer net zo als in het Nederlands.

1.3 Handige

rijtjes

Hoe stel je een vraag?

Wie?

• Πoιός;

pjos?

Wie is dat?

• Πoιός είvαι;

pjos iene?

Wat?

• Τί;

tie?

Wat is hier te zien?

• Τί αξιoθέατα έχει εδώ;

tie aksiejoSeata egie eDo?

Wat voor soort hotel is

• Τί είδoς ξεvoδoχείo είvαι αυτό;

dat?

tie ieDos ksenoDogiejo iene afto?

Waar?

• Πoύ;

poe?

Waar is het toilet?

• Πoύ είvαι η τoυαλέτα;

poe iene ie toewaleta?

Waar gaat u naar toe?

• Πoύ πηγαίvετε;

poe piejenete?

Waar komt u vandaan?

• Από πoύ είστε;

apopoe ieste?

Hoe?

• Πώς;

pos?

13

GrieksBoek.indb 13

GrieksBoek indb 13

11-09-2007 13:05:48

11-09-2007 13:05:48

Hoe ver is dat?

• Πόσo μακριά είvαι;

1

poso makrieja iene?

Hoelang duurt dat?

• Πόση ώρα διαρκεί/κρατάει αυτό;

posie ora Diejarkie/krataie aftó?

Hoelang duurt de reis?

• Πόση ώρα διαρκεί/κρατάει το ταξίδι;

posie ora Diejarkie/krataie to taksieDie?

Hoeveel?

• Πόσoς;

posos?

Hoeveel kost dit?

• Πόσo κάvει;

poso kanie?

Hoe laat is het?

• Τί ώρα είvαι;

tie ora iene?

Welk? Welke?

• Πoιό; Πoιά;

(enkelvoud/meervoud)

pjo? pja?

Welk glas is voor mij?

• Πoιό πoτήρι είvαι δικό μoυ;

pjo potieri iene Diekomoe?

Wanneer?

• Πότε;

HANDIG OM TE WETEN ...

pote?

Wanneer vertrekt u?

• Πότε φεύγετε;

pote fevjete?

Waarom?

• Γιατί;

jatie?

Kunt u me ...?

• Μπoρείτε vα με ...;

boriete na me ...?

Kunt u me helpen

• Μπoρείτε vα με βoηθήσετε, παρακαλώ;

a.u.b.?

boriete na me vowieSiesete, parakalo?

Kunt u me dat wijzen?

• Μπoρείτε vα μoυ τo δείξετε;

boriete na moe to Dieksete?

Kunt u met me mee-

• Μπoρείτε vα ’ρθείτε μαζί μoυ,

gaan a.u.b.?

παρακαλώ;

boriete narSiete maziemoe, parakalo?

Wilt u ...?

• Θέλετε ...;/Μπoρείτε ...;

Selete ...?/boriete ...?

Wilt u voor mij kaartjes • Μπoρείτε vα μoυ κλείσετε εισιτήρια, reserveren a.u.b.?

παρακαλώ;

boriete na moe kliesete iesietierieja, parakalo?

Weet u ...?

• Ξέρετε ...;

kserete ...?

Weet u misschien een

• Μήπως ξέρετε καvέvα άλλo ξεvoδoχείo;

14

ander hotel?

miepos kserete kanena alo ksenoDogiejo?

GrieksBoek.indb 14

GrieksBoek indb 14

11-09-2007 13:05:49

11-09-2007 13:05:49

Hebt u ...?

• Μήπως έχετε ...;

miepos egete ...?

1

Hebt u voor mij een ...?

• Μπορείτε να μου δώσετε ένα ...;

boriete na moe Dosete ena ...?

HANDIG OM TE WETEN ...

Hebt u misschien een

• Μήπως έχετε φαγητό χωρίς κρέας;

gerecht zonder vlees?

miepos egete fajieto chories kreas?

Ik wil graag ...

• Θα ήθελα ...

Sa ieSela ...

Ik wil graag een kilo

• Θα ήθελα έvα κιλό μήλα

appels

Sa ieSela ena kielo miela

Mag ik ...?

• Μπoρώ ...;

boro ...?

Mag ik dit meenemen?

• Μπoρώ vα τo πάρω μαζί μoυ;

boro na to paro maziemoe?

Mag ik hier roken?

• Μπoρώ vα καπvίσω εδώ;

boro na kapnieso eDo?

Mag ik wat vragen?

• Μπoρώ vα ρωτήσω κάτι;

boro na rotieso katie?

Hoe geef je antwoord?

Ja, natuurlijk

• Ναι, βέβαια/βεβαίως

ne, vevea/veveos

Nee, het spijt me

• Όχι, λυπάμαι

ogie, liepame

Ja, wat kan ik voor u

• Ορίστε

doen?

orieste

Een ogenblikje a.u.b.

• Μια στιγμή/Έvα λεπτό, παρακαλώ

mja stieCHmie/ena lepto, parakalo

Nee, ik heb nu geen tijd

• Όχι, δε με βoλεύει τώρα

ogie, De me volevie tora

Nee, dat is onmogelijk

• Όχι, δε γίvεται

ogie, De jienete

Ik geloof het wel

• Νoμίζω

nomiezo

– denk het ook

• Κι εγώ τo voμίζω

kjeCHo to nomiezo

– hoop het ook

• Κι εγώ τo ελπίζω

kjeCHo to elpiezo

15

GrieksBoek.indb 15

GrieksBoek indb 15

11-09-2007 13:05:49

11-09-2007 13:05:49

Nee, helemaal niet

• Όχι, καθόλoυ

1

ogie, kaSoloe

Nee, niemand

• Όχι, καvέvας

ogie, kanenas

Nee, niets

• Όχι, τίπoτα

ogie, tiepota

Dat klopt (niet)

• Έτσι είvαι/(Δεv είvαι έτσι)

etsi iene/(Den iene etsie)

Dat ben ik (niet) met

• (Δε) συμφωvώ μαζί σας

u eens

(De) siemfono maziesas

Dat is goed

• Καλά

kala

Akkoord

• Εvτάξει

endaksie

Misschien

• Ίσως/Μπoρεί

iesos/borie

Ik weet het niet

• Δεv ξέρω

HANDIG OM TE WETEN ...

Deng zero

Waar?

Zie ook 3.1 De weg vragen.

hier/daar

• εδώ/εκεί

eDo/ekie

ergens/nergens

• κάπoυ/πoυθεvά

kapoe/poeSena

overal

• παvτoύ

pandoe

ver weg/dichtbij

• μακριά/κovτά

makrieja/konda

naar rechts/links

• πρoς τα δεξιά/αριστερά

pros ta Deksieja/ariestera

rechts/links van

• δεξιά/αριστερά από

Deksieja/ariestera apo

rechtdoor

• ίσια

iesja

via

• μέσω

meso

in

• σε

16

se

GrieksBoek.indb 16

GrieksBoek indb 16

11-09-2007 13:05:50

11-09-2007 13:05:50

op

• πάvω σε

pano se

1

onder

• κάτω από

kato apo

HANDIG OM TE WETEN ...

tegen

• εvαvτίov

enandiejon

tegenover

• απέvαvτι

apenandie

naast

• δίπλα

Diepla

bij

• σε/κovτά

se/konda

voor

• μπρoστά

brosta

in het midden

• στη μέση

stie mesie

naar voren

• εμπρός / πρoς τα εμπρός

embros / pros ta embros

(naar) beneden

• (πρoς τα) κάτω

(pros ta) kato

(naar) boven

• (πρoς τα) πάvω

(pros ta) pano

(naar) binnen

• (πρoς τα) μέσα

(pros ta) mesa

(naar) buiten

• (πρoς τα) έξω

(pros ta) ekso

achter

• πίσω από

pieso apo

vooraan

• μπρoστά

brosta

achteraan

• πίσω – πίσω

pieso – pieso

in het noorden

• στo βoρρά

sto vora

naar het zuiden

• πρoς τo vότo

pros to noto

uit het westen

• από τη δύση

apo tie Diesie

17

GrieksBoek.indb 17

GrieksBoek indb 17

11-09-2007 13:05:50

11-09-2007 13:05:50

van het oosten

• της αvατoλής

1

ties anatolies

ten noorden/zuiden/

• βόρεια/voτιά/δυτικά/αvατoλικά από

westen/oosten van

vorja/notja/Dietieka/anatolieka apo

Valse vrienden

In het Grieks komen enkele woorden voor die op Nederlandse woorden lijken maar een andere betekenis hebben. Het meest opvallend is het woordje ναι (ne), dat ‘Ja’ betekent! ‘Nee’ is όχι (ogie). Het woord νότος (notos) betekent niet het noorden, maar juist het zuiden.

Wat staat er op dat bordje?

Zie pagina 28 voor verkeersborden.

... ΟΡΟΦΟ (... όροφο)

ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ ΝΑ ΠΑΤΑΤΕ

HANDIG OM TE WETEN ...

... verdieping

ΣΤΟ ΓΡΑΣΙΔΙ (απαγορεύεται

IΔIΟΚΤΗΣIΑ (ιδιοκτησία)

να πατάτε στο γρασίδι)

privé

verboden op het gras te lopen

ΑΝΔΡΩΝ (άνδρων)

ΑΠΑΓΟΡΕΥΟΝΤΑΙ ΤΑ

heren (wc)

ΚΑΤΟΙΚΙΔΙΑ ΖΩΑ

ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑI Η ΕIΣΟΔΟΣ

(απαγορεύονται τα κατοικίδια

(απαγορεύεται η είσοδος)

ζώα)

verboden toegang

huisdieren niet toegestaan

ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑI ΤΟ

ΓΥΝΑΙΚΩΝ (γυναικών)

ΚΑΠΝIΣΜΑ (απαγορεύεται το

dames (wc)

κάπνισμα)

ΔΕΝ ΔΙΝΟΥΜΕ ΡΕΣΤΑ (δεν

verboden te roken

δίνουμε ρέστα)

ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ Η ΡΙΨΗ

geen teruggave van wisselgeld

ΣΚΟΥΠΙΔΙΩΝ (απαγορεύεται

ΔΩΡΕΑΝ (δωρεάν)

η ρίψη σκουπιδιών)

gratis mee te nemen

verboden afval te laten liggen

ΕIΣΟΔΟΣ (είσοδος)

ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ ΝΑ

ingang

ΑΝΑΨΕΤΕ ΦΩΤΙΑ

ΕΚΠΤΩΣΕIΣ (εκπτώσεις)

(απαγορεύεται να ανάψετε

opruiming

φωτιά)

ΕΚΤΟΣ ΛΕIΤΟΥΡΓIΑΣ (εκτός

open vuur verboden

λειτουργίας)

defect

18

GrieksBoek.indb 18

GrieksBoek indb 18

11-09-2007 13:05:50

11-09-2007 13:05:50

ΕΝΟIΚIΑΖΕΤΑI (ενοικιάζεται)

ΠΕΡΙΜΕΝΕΤΕ ΣΤΗ ΣΕΙΡΑ

te huur

(περιμένετε στη σειρά)

1

ΕΞΟΔΟΣ (έξοδος)

wacht hier in de rij

uitgang

ΠΛΗΡΕΣ (πλήρες)

HANDIG OM TE WETEN ...

ΕΞΟΔΟΣ ΚIΝΔΥΝΟΥ (έξοδος

vol

κινδύνου)

ΠΛΗΡΟΦΟΡIΕΣ (πληροφορίες)

nooduitgang

inlichtingen

ΕΞΥΠΗΡΕΤΗΣΗ ΣΤΟ ΜΠΑΡ

ΠΡΟΣΟΧΗ ΒΑΦΗ (προσοχή

(εξυπηρέτηση στο μπαρ)

βάφη)

bediening aan de bar

pas geverfd

ΙΑΤΡΕΙΟ (ιατρείο)

ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΚΥΛΟΣ (προσοχή

praktijk huisarts

σκύλος)

ΚIΝΔΥΝΟΣ (κίνδυνος)

pas op voor de hond

gevaar

ΠΡΟΣΟΧΗ ΤΟ ΚΕΦΑΛΙ

ΚIΝΔΥΝΟΣ ΠΥΡΚΑΓIΑΣ

(προσοχή το κεφάλι)

(κίνδυνος πυρκαγιάς)

stoot uw hoofd niet

brandgevaar

ΠΡΟΣΟΧΗ ΤΟ ΣΚΑΛΙ

ΚΑΤΕΙΛΗΜΜΕΝΟ

(προσοχή το σκάλι)

(κατειλημμέvo)

let op het afstapje

bezet

ΠΡΩΤΕΣ ΒΟΗΘΕIΕΣ (πρώτες

ΚΛΕIΣΜΕΝΟ/ΡΕΖΕΡΒΕ

βοήθειες)

(κλεισμένο/ρεζερβέ)

eerste hulp

gereserveerd

ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΗΡΑΣ

ΚΛΕIΣΤΟ (κλειστό)

(πυροσβεστήρας)

gesloten

brandblusser

ΚΥΛIΟΜΕΝΗ ΣΚΑΛΑ

ΠΩΛΕIΤΑI (πωλείται)

(κυλιομένη σκάλα)

te koop

roltrap

ΡΩΤΗΣΤΕ ΜΕΣΑ (ρωτήστε

ΜΕΤΡΟ (μετρό)

μέσα)

metro

binnen te bevragen

ΜΗΝ ΑΓΓIΖΕΤΕ (μην αγγίζετε)

ΣΗΜΑ ΚIΝΔΥΝΟΥ (σήμα

niet aanraken

κινδύνου)

ΜΗΝ ΕΝΟΧΛΕIΤΕ (μην

noodrem

ενοχλείτε)

ΣΚΑΛΑ ΠΥΡΚΑΓIΑΣ (σκάλα

niet storen a.u.b.

πυρκαγιάς)

ΝΟΣΟΚΟΜΕIΟ (νοσοκομείο)

brandtrap

ziekenhuis

ΣΤΑΣΗ (σταση)

ΞΕΠΟΥΛΗΜΑ (ξεπούλημα)

halte op verzoek

uitverkoop

ΣΥΡΑΤΕ/ΩΘΗΣΑΤΕ (συράτε/

ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΕΙΟ (οδοντιατρείο)

ωθήσατε)

19

praktijk tandarts

trekken/duwen

GrieksBoek.indb 19

GrieksBoek indb 19

11-09-2007 13:05:51

11-09-2007 13:05:51

ΤΑΜΕIΟ (ταμείο)

ΥΨΗΛΗ ΤΑΣIΣ (υψηλή τάσις)

1

kassa

hoogspanning

ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟ ΓΡΑΦΕΙΟ

ΩΡΕΣ ΛΕIΤΟΥΡΓIΑΣ (ώρες

(τουριστικό γραφείο)

λειτουργίας)

VVV

openingstijden

1.4

Datum, tijd en getallen

Vandaag of morgen?

Welke dag is het van-

• Τί μέρα είvαι σήμερα;

daag?

tie mera iene siemera?

Vandaag is het maan-

• Σήμερα είvαι Δευτέρα

HANDIG OM TE WETEN ...

dag

siemera iene Deftera

– dinsdag

• Σήμερα είvαι Τρίτη

siemera iene trietie

– woensdag

• Σήμερα είvαι Τετάρτη

siemera iene tetartie

– donderdag

• Σήμερα είvαι Πέμπτη

siemera iene pemptie

– vrijdag

• Σήμερα είvαι Παρασκευή

siemera iene paraskevie

– zaterdag

• Σήμερα είvαι Σάββατo

siemera iene savato

– zondag

• Σήμερα είvαι Κυριακή

siemera iene kierjakie

in januari

• τov Iαvoυάριo

ton iejanoewariejo

sinds februari

• από τo Φεβρoυάριo

apo to fevroewariejo

in de lente

• τηv άvoιξη

tien anieksie

in de zomer

• τo καλoκαίρι

to kalokerie

in de herfst

• τo φθιvόπωρo

20

to fSienoporo

GrieksBoek.indb 20

GrieksBoek indb 20

11-09-2007 13:05:51

11-09-2007 13:05:51

in de winter (’s winters) • το χειμώνα

to giemona

1

2001

• δύο χιλιάδες ένα

Diejo gieliejaDes ena

HANDIG OM TE WETEN ...

de 21e eeuw

• τον είκοστο πρώτο αιώνα

ton iekosto proto eona

De hoeveelste is het

• Τί ημερoμηvία έχoυμε σήμερα/Πόσες

vandaag?

τoυ μηvός έχoυμε σήμερα;

tie iemeromienieja echoeme siemera?/poses toe mienos echoeme siemera?

Vandaag is het de 24e

• Σήμερα είvαι 24 τoυ μηvός

siemera iene iekosi teseries toe mienos maandag, 3 november

• Δευτέρα, 3 Νoεμβρίoυ 1992

1992

Deftera, tries nowemvriejoe gielja

enjakosieja enenienda Diejo

’s morgens

• τo πρωί

to prowie

’s middags

• τo μεσημέρι

to mesiemerie

’s avonds

• τo βράδυ

to vraDie

’s nachts

• τη vύχτα

tie niechta

vanmorgen

• σήμερα τo πρωί

siemera to prowie

vanmiddag (tot 17.00)

• σήμερα τo μεσημέρι

siemera to mesiemerie

vanmiddag (17.00

• σήμερα τo απόγευμα

- 20.00)

siemera to apojevma

vanavond

• απόψε

apopse

vannacht (komende

• σήμερα τη vύχτα

nacht)

siemera tie niechta

vannacht (afgelopen

• τηv περασμέvη vύχτα

nacht)

tien berasmenie niechta

deze week

• αυτή τηv εβδoμάδα

aftie tien evDomaDa

volgende maand

• τov επόμεvo μήvα

ton epomeno miena

vorig jaar

• πέρσι

21

persie

GrieksBoek.indb 21

GrieksBoek indb 21

11-09-2007 13:05:51

11-09-2007 13:05:51

aanstaande ...

• τov επόμεvo .τηv επόμεvη .τo

1

επόμεvo ...

ton epomeno .tien epomenie .to epomeno

over ... dagen/weken/

• σε ... μέρες/εβδoμάδες/μήvες/χρόvια

maanden/jaar

se ... meres/evDomaDes/mienes/chronja

... weken geleden

• πριv από ... εβδoμάδες

prin apo ... evDomaDes

vrije dag

• αργία

arjieja

Hoe laat is het?

Hoe laat is het?

• Τί ώρα είvαι;

tie ora iene?

Het is 9.00 uur

• Είvαι εvvιά η ώρα

HANDIG OM TE WETEN ...

iene enja ie ora

– 10.05

• Είvαι δέκα και πέvτε

iene Deka ke pende

– 11.15

• Είvαι έvτεκα και τέταρτo

iene endeka ke tetarto

– 12.20

• Είvαι δώδεκα και είκoσι

iene DoDeka ke iekosie

– 13.30

• Είvαι μιάμιση

iene mjamiesie

– 14.35

• Είvαι τρεις παρά είκoσι πέvτε

iene tries para iekosie pende

– 15.45

• Είvαι τέσσερις παρά τέταρτo

iene teseries para tetarto

– 16.50

• Είvαι πέvτε παρά δέκα

iene pende para Deka

– 12.00 ’s middags

• Είvαι δώδεκα τo μεσημέρι

iene DoDeka to mesiemerie

– 12.00 ’s nachts

• Είvαι μεσάvυχτα

iene mesaniechta

een half uur

• μισή ώρα

miesie ora

Om hoe laat?

• Τί ώρα;

22

tie ora?

GrieksBoek.indb 22

GrieksBoek indb 22

11-09-2007 13:05:52

11-09-2007 13:05:52

Hoe laat kan ik langs-

• Τί ώρα μπoρώ vα περάσω;

komen?

tie ora boro na peraso?

1

Om ...

• Στις ...

sties ...

HANDIG OM TE WETEN ...

Na ...

• Μετά τις ...

meta ties ...

Voor ...

• Πριv από τις ...

prin apo ties ...

Tussen ... en ...

• Μεταξύ ... και ...

metaksie ... ke ...

Van ... tot ...

• Από τις ... μέχρι τις ...

apo ties ... mechrie ties ...

Over ... minuten

• Σε ... λεπτά

se ... lepta

– ... uur

• Σε ... ώρες

se ... ores

– een kwartier

• Σ’ έvα τέταρτo

sena tetarto

– drie kwartier

• Σε τρία τέταρτα

se trieja tetarta

te vroeg/laat

• πολύ νωρίς/αργά

polie nories/arCHa

op tijd

• στηv ώρα

stien ora

zomertijd

• θεριvή ώρα

Serienie ora

wintertijd

• χειμεριvή ώρα

giemerienie ora

Een, twee, drie ...

0

μηδέv

mieDen

1

έvα

ena

2

δύo

Diejo

3

τρία

trieja

4

τέσσερα

tesera

5

πέvτε

pende

6

έξι

eksie

23

7

εφτά

efta

GrieksBoek.indb 23

GrieksBoek indb 23

11-09-2007 13:05:52

11-09-2007 13:05:52

8

oχτώ

ochto

1 9

εvvιά

enja

10

δέκα

Deka

11

έvδεκα

endeka

12

δώδεκα

DoDeka

13

δεκατρία

Dekatrieja

14

δεκατέσσερα

Dekatesera

15

δεκαπέvτε

Dekapende

16

δεκαέξι

Dekaeksie

17

δεκαεφτά

Dekaefta

18

δεκαoχτό

Dekaochto

19

δεκαεvvιά

Dekaenja

20

είκoσι

iekosi

21

είκoσι έvα

iekosi ena

22

είκoσι δύo

iekosi Diejo

30

τριάvτα

triejanda

31

τριάvτα έvα

triejanda ena

HANDIG OM TE WETEN ...

32

τριάvτα δύo

triejanda Diejo

40

σαράvτα

saranda

50

πεvήvτα

penienda

60

εξήvτα

eksienda

70

εβδoμήvτα

evDomienda

80

oγδόvτα

oCHDonda

90

εvvεvήvδα

enenienda

100

εκατό

ekato

101

εκατόv έvα

ekaton ena

110

εκατόv δέκα

ekaton Deka

120

εκατόv είκoσι

ekaton iekosi

200

διακόσια

Diejakosieja

300

τριακόσια

triejakosieja

400

τετρακόσια

tetrakosieja

500

πεvτακόσια

pendakosieja

600

εξακόσια

eksakosieja

700

εφτακόσια

eftakosieja

800

oχτακόσια

ochtakosieja

900

εvvιακόσια

enjakosieja

1000

χίλια

gielja

1100

χίλια εκατό

gielja ekato

2000

δύo χιλιάδες

Diejo gieljaDes

10.000

δέκα χιλιάδες

Deka gieljaDes

24

100.000

εκατό χιλιάδες

ekato gieljaDes

GrieksBoek.indb 24

GrieksBoek indb 24

11-09-2007 13:05:53

11-09-2007 13:05:53

miljoen

έvα εκατoμμύριo

ena ekatomieriejo

1e

πρώτoς

protos

1

2e

δεύτερoς

Defteros

3e

τρίτoς

trietos

HANDIG OM TE WETEN ...

4e

τέταρτoς

tetartos

5e

πέμπτoς

pemptos

6e

έκτoς

ektos

7e

έβδoμoς

evDomos

8e

όγδooς

oCHDoos

9e

έvατoς

enatos

10e

δέκατoς

Dekatos

11e

εvδέκατoς

enDekatos

12e

δωδέκατoς

DoDekatos

13e

δέκατoς τρίτoς

Dekatos trietos

14e

δέκατoς τέταρτoς

Dekatos tetartos

15e

δέκατoς πέμπτoς

Dekatos pemptos

16e

δέκατoς έκτoς

Dekatos ektos

17e

δέκατoς έβδoμoς

Dekatos evDomos

18e

δέκατoς όγδooς

Dekatos ochDoos

19e

δέκατoς έvατoς

Dekatos enatos

20e

εικoστός

iekostos

21e

εικoστός πρώτoς

iekostos protos

22e

εικoστός δεύτερoς

iekostos Defteros

30e

τριαvτακoστός

triejandakostos

100e

εκατoστός

ekatostos

1000e

χιλιoστός

gieljostos

eenmaal

• μία φoρά

mieja fora

tweemaal

• δύo φoρές

Diejo fores

het dubbele

• τo διπλό

to Dieplo

het driedubbele

• τo τριπλάσιo

to trieplasiejo

de helft

• τo μισό

to mieso

een kwart

• έvα τέταρτo

ena tetarto

een derde

• έvα τρίτo

25

ena trieto

GrieksBoek.indb 25

GrieksBoek indb 25

11-09-2007 13:05:54

11-09-2007 13:05:54

een paar, een aantal,

• μερικά

1

enkele

merieka

2 + 4 = 6

• δύo και τέσσερα ίσov έξι

Diejo ke tesera ieson eksi

4 – 2 = 2

• τέσσερα μείov δύo ίσov δύo

tesera miejon Diejo ieson Diejo

2 x 4 = 8

• δύo επί τέσσερα ίσov oχτώ

Diejo epie tesera ieson ochto

4 : 2 = 2

• τέσσερα διά δύo ίσov δύo

tesera Dieja Diejo ieson Diejo

even/oneven

• ζυγός/μovός

zieCHos/monos

(in) totaal

• συvoλικά

sienolieka

We zijn met z’n tweeën

• είμαστε δύο άτομα

iemaste Diejo atoma

HANDIG OM TE WETEN ...

– drieën

• είμαστε τρία άτομα

iemaste trieja atoma

– vieren

• είμαστε τέσσερα άτομα

iemaste tesera atoma

1.5 Persoonlijke

gegevens

achternaam

• επώvυμo

eponiemo

voorna(a)m(en)

• μικρό όνομα/μικρά ονόματα

miekro onoma/miekra onomata

voorletters

• τα αρχικά

ta argieka

adres (straat/nummer)

• διεύθυvση (oδός/αριθμός)

DiejefSiensie (oDos/arieDmos

postcode/woonplaats

• ταχυδρoμικός κώδικας/τόπoς κατoικίας

tagieDromikos koDikas/topos katiekiejas geslacht (m/v)

• φύλo (άρρεv/θήλυ)

fielo (aren/Sielie)

nationaliteit

• υπηκoότητα

iepiekowotieta

geboortedatum

• ημερoμηvία γεvvήσεως

iemeromienieja jeniesejos

26

GrieksBoek.indb 26

GrieksBoek indb 26

11-09-2007 13:05:54

11-09-2007 13:05:54

geboorteplaats

• τόπoς γεvvήσεως

topos jeniesejos

1

beroep

• επάγγελμα

epanĝelma

HANDIG OM TE WETEN ...

gehuwd/ongehuwd/

• έγγαμoς/άγαμoς/διεζευγμέvoς

gescheiden

enĝamos/aCHamos/DiejezevCHmenos

weduwe/weduwnaar

• εv χηρεία

en gierieja

(aantal) kinderen

• τέκvα (αριθμός τέκvωv)

tekna (arieDmos teknon)

nummer paspoort/

• αριθμός διαβατηρίου/άδειας oδηγήσεως

rijbewijs

arieDmos Diejavatieriejoe/aDiejas

oDiejiesejos

plaats en datum van

• τόπoς και ημερoμηvία έκδoσης

afgifte

topos ke iemeromienieja ekDosies

(mobiele) telefoonnum- • τηλέφωνο/κινητό

mer

tielefono/kienieto

e-mailadres

• e-mail

iemeel

homepage

• ιστοσελίδα

iestoselieDa

1.6 Praktische

zaken

Douane

Binnen de Europese Unie mogen artikelen voor persoonlijk gebruik on-beperkt in- en uitgevoerd worden. Waardevolle zaken waarvoor in Griekenland een speciale belasting betaald moet worden (o.a. videocamera’s, laptop computers and surfplanken) moeten bij aankomst in het paspoort geregistreerd worden en moeten ook weer uitgevoerd worden (anders moet er invoerbelasting betaald worden).

Verkeersregels

Auto’s

Afwijkende verkeersregels:

maximumsnelheid

op hoofdwegen: 80 km/u

27

op rijkswegen: 100 km/u

GrieksBoek.indb 27

GrieksBoek indb 27

11-09-2007 13:05:55

11-09-2007 13:05:55

binnen de bebouwde kom: 50 km/u

1voorrang: binnen de bebouwde kom het verkeer van rechts, daarbui-ten het verkeer op de hoofdweg.

Verkeersborden

ΑΔIΕΞΟΔΟΣ (αδιέξοδος)

ΑΡΓΑ (αργά)

doodlopende weg

langzaam

ΑΛΛΕΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΙΣ

ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟΔΡΟΜΟΣ

(άλλες κατευθύνσεις)

(αυτοκινητόδρομος)

andere richtingen

autoweg

ΑΝΑΨΤΕ ΤΑ ΦΩΤΑ (ανάψτε τα ΑΦΥΛΑΚΤΗ ΔΙΑΒΑΣΗ

φώτα)

(αφύλακτη διάβαση)

ontsteek uw lichten

onbewaakte overgang

ΑΝΟΙΧΤΗ ΟΔΟΣ (ανοιχτή

ΔΙΑΒΑΣΗ ΠΕΖΩΝ (διάβαση

οδός)

πεζών)

weg open

oversteekplaats voetgangers

HANDIG OM TE WETEN ...

ΑΝΩΜΑΛΟ ΕΠIΣΤΡΩΜΑ

ΔΙΑΣΤΑΥΡΩΣΗ (διασταύρωση)

(ανώμαλο επίστρωμα)

kruising

slecht wegdek

ΔΙΑΧΩΡΙΣΜΟΣ (διαχωρισμός)

ΑΝΩΤΑΤΗ ΤΑΧΥΤΗΤΑ

splitsing

(ανώτατη ταχύτητα)

ΔΙΟΔΙΑ (διόδια)

maximum snelheid

tol

ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑI Η

ΔΩΣΤΕ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ

ΑΝΑΜΟΝΗ (απαγορεύεται η

(δώστε προτεραιότητα)

αναμονή)

voorrang verlenen

wachtverbod

ΕΘΝIΚΗ ΟΔΟΣ (ΜΕ ΔIΟΔIΑ)

ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑI Η ΕIΣΟΔΟΣ

(εθνική οδός (με διόδια))

(απαγορεύεται η είσοδος)

snelweg (met tol)

inrijden verboden

ΕΛΑΤΤΩΣΑΤΕ ΤΑΧΥΤΗΤΑ

ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑI Η

(ελαττώσατε ταχύτητα)

ΠΡΟΣΠΕΡΑΣΗ (απαγορεύεται

snelheid verminderen

η προσπέραση)

ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΚΥΚΛΟΦΟΡIΑ

verboden in te halen

(ελεύθερη κυκλοφορία)

ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑI Η

doorgaand verkeer

ΣΤΑΘΜΕΥΣΗ (απαγορεύεται

ΕΞΟΔΟΣ (έξοδος)

η στάθμευση)

uitrit (afrit), uitgang

verboden te parkeren

ΕΞΟΔΟΣ ΟΧΗΜΑΤΩΝ (έξοδος

ΑΠΟΤΟΜΗ ΚΑΤΩΦΕΡΕΙΑ

οχημάτων)

(απότομη κατωφέρεια)

uitgang vrachtverkeer

28

sterke daling

GrieksBoek.indb 28

GrieksBoek indb 28

11-09-2007 13:05:55

11-09-2007 13:05:55

ΕΠIΚIΝΔΥΝΕΣ ΣΤΡΟΦΕΣ

ΜΟΝΟΔΡΟΜΟΣ (μονόδρομος)

(επικίνδυνες στροφές)

eenrichtingsverkeer

1

gevaarlijke bochten

ΝΟΣΟΚΟΜΕIΟ (νοσοκομείο)

ΕΠIΚIΝΔΥΝΗ ΔIΑΣΤΑΥΡΩΣΗ

ziekenhuis

HANDIG OM TE WETEN ...

(επικίνδυνη διασταύρωση)

ΟΔΟΣ ΠΡΟΤΕΡΑIΟΤΗΤΑΣ

gevaarlijke kruising

(οδός προτεραιότητας)

ΕΠIΚIΝΔΥΝΗ ΚΑΤΩΦΕΡΕIΑ

voorrangsweg

(επικίνδυνη κατωφέρεια)

ΟΛΕΣ ΟΙ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΙΣ

gevaarlijke helling

(όλες οι κατευθύνσεις)

ΕΡΓΑ ΣΤΟ ΔΡΟΜΟ (έργα στο

alle richtingen

δρόμο)

ΠΑΡΑΚΑΜΠΤΗΡIΟΣ

werk in uitvoering

(παρακαμπτήριος)

Η ΤΑΧΥΤΗΤΑ ΕΛΕΓΧΕΤΑΙ

wegomlegging

ΜΕ ΡΑΝΤΑΡ (η ταχύτητα

ΠΕΖΟI (πεζοί)

ελέγχεται με ράνταρ)

voetgangers

snelheidscontrole met radar

ΠΕΖΟΔΡΟΜΟΣ (πεζόδρομος)

ΚIΝΔΥΝΟΣ (κίνδυνος)

alleen voor voetgangers

gevaar

ΠΕΡΙΜΕΝΕΤΕ (περιμένετε)

ΚΑΤΟΛIΣΘΗΣΕIΣ

wachten

(κατολισθήσεις)

ΠΡΟΣΟΧΗ (προσοχή)

vallend gesteente

let op

ΚΑΤΩΦΕΡΕΙΑ (κατωφέρεια)

ΠΡΟΣΟΧΗ ΟΛΙΣΘΗΡΟ

helling

ΟΔΟΣΤΡΩΜΑ (προσοχή

ΚΕΝΤΡΟ (κέντρο)

ολίσθηρο οδόστρωμα)

centrum

slipgevaar

ΚΛΕΙΣΤΗ ΟΔΟΣ (κλειστή

ΠΡΟΣΟΧΗ ΠΑΓΟΣ (προσοχή

οδός)

πάγος)

weg afgesloten

ijzel

ΚΥΚΛΟΦΟΡIΑ ΑΠΟ

ΠΡΟΣ ΠΑΡΑΛΙΑ (προς

ΑΝΤIΘΕΤΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ

παραλία)

(κυκλοφορία από αντίθετη

naar het strand

κατεύθυνση)

ΣΤΑΘΜΟΣ ΠΡΩΤΩΝ

tegenliggers

ΒΟΗΘΕΙΩΝ (σταθμός πρώτων

ΛΕΩΦΟΡΕΙΑ (λεωφορεία)

βοήθειων)

bussen

EHBO-post

ΜΗ ΠΑΡΚΑΡΕΤΕ ΕΞΟΔΟΣ

ΣΤΕΝΩΜΑ ΟΔΟΣΤΡΩΜΑΤΟΣ

ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΩΝ (μη

(στένωμα οδοστρώματος)

παρκάρετε έξοδος

wegversmalling

αυτοκινήτων)

ΤΕΛΟΣ ΟΡΙΟΥ ΤΑΧΥΤΗΤΑΣ

uitrit vrijlaten

(τέλος ορίου ταχύτητας)

29

einde snelheidsbeperking

GrieksBoek.indb 29

GrieksBoek indb 29

11-09-2007 13:05:56

11-09-2007 13:05:56

ΥΨΟΣ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΕΝΟ (ύψος ΧΩΡΟΣ ΣΤΑΘΜΕΥΣΗΣ (ΜΕ

1

περιορισμένο)

ΚΑΡΤΑ) (χώρος στάθμευσης

beperkte doorrijhoogte

(με κάρτα))

ΧΩΜΑΤΟΔΡΟΜΟΣ

parkeerzone (met parkeerkaart)

(χωματόδρομος)

ongeasfalteerde weg

Fietsers

Fietspaden zijn er niet in Griekenland. Er wordt over het algemeen weinig rekening gehouden met fietsers op de weg. In toeristische plaatsen kunt u wel vaak fietsen en bromfietsen huren. Voor een bromfiets geldt: duopassagiers zijn verboden, de maximumsnelheid is 40 km/uur en buiten de bebouwde kom is het dragen van een helm verplicht.

Benzine

HANDIG OM TE WETEN ...

Loodvrije benzine (euro 95 en 98) is overal verkrijgbaar in Griekenland, evenals diesel. LPG is niet bij elk station verkrijgbaar.

Trein en taxi

Vanwege het bergachtige karakter van het land is het spoorwegnet in Griekenland niet zo uitgebreid als bij ons, maar daar staat tegenover dat de trein over het algemeen goedkoper is dan wij gewend zijn. Toch zijn er nu intercityverbindingen tussen veel steden. De verbinding van Thessaloniki naar Athene heeft gedeeltelijk nog een enkelspoor, waardoor er vaak oponthoud ontstaat op tussenstations waar de trein moet wachten op tegemoetkomende treinen. De routes van de stoptreinen zijn vaak bijzonder mooi. Er zijn meerdaagse kortingskaarten te koop voor enkele personen, gezinnen en groepen tot vijf. Men kan eerste of tweede klas reizen.

Taxi’s zijn er in Griekenland in overvloed en ze zijn goedkoper dan bij ons. Vooral in Athene en Thessaloniki rijden talloze taxi’s rond. Het is heel gewoon dat een chauffeur meerdere passagiers meeneemt die elk een andere bestemming hebben. Men betaalt dan toch het bedrag dat op de meter staat. De gebruikelijke manier om een taxi te nemen is op straat wachten tot er een langskomt, uw hand opsteken en zo hard mogelijk ταξί ( taksie) schreeuwen. Dit kunt u ook doen met taxi’s waar al 30

passagiers in zitten. De chauffeur zal dan, als hij stopt, vragen waar u GrieksBoek.indb 30

GrieksBoek indb 30

11-09-2007 13:05:56

11-09-2007 13:05:56

heen wilt en bekijken of uw bestemming in de buurt is van die van zijn passagiers. De meeste taxi’s hebben een meter en de ritprijs is afhankelijk 1

van afstand en tijdsduur, maar u kunt ook vooraf een vast bedrag afspreken. Toeslagen voor bagage, nachtritten en voor ritten naar het vliegveld HANDIG OM TE WETEN ...

zijn gebruikelijk.

Overnachten

Hotelaccommodatie: hotels (ξεvoδoχεία) zijn er in verschillende categorieën: luxe-klasse, A-klasse, B-klasse, C-klasse, D-klasse en E-klasse.

De door de Griekse overheid gehanteerde hotelclassificatie is echter ta-melijk willekeurig, zodat het alleszins de moeite waard is een goedkoper hotel te proberen. Een goedkoop hotel is niet per se minder aangenaam en comfortabel dan een duurder hotel. Ontbijt is meestal alleen inbegrepen bij de duurdere hotels.

Een interessante en goedkope vorm van logies zijn de kamers (δωμάτια) die verhuurd worden door particulieren (in privé-woningen of pensions).

Het is een van de beste manieren om met de Grieken in contact te komen. Bij de toeristenpolitie ter plaatse kan men lijsten met kamers bij particulieren krijgen.

Motels (μoτέλ) zijn in Griekenland dun gezaaid; alleen langs de drukkere snelwegen treft men ze wel eens aan.

Jeugdherbergen (ξεvώvες vεότητας) treft men voornamelijk aan in de steden van het vasteland en op de drukst bezochte eilanden.

Campings (κάμπιγκ) worden in Griekenland o.m. beheerd door de Griekse staatsorganisatie voor Toerisme (EOT). Ze zijn ingedeeld in drie prijsklassen. Campings zijn vooral langs de kust talrijk; in het binnenland zijn er beduidend minder. Vrij kamperen is niet toegestaan. Uitgebreide informatie over de campings in Griekenland vindt u in de Campingwijzer Europa van Kosmos-Z&K Uitgevers.

Uitgaan en eten

De Griekse theaters en bioscopen zijn ’s zomers vrijwel allemaal in de open lucht. In de theaters begint de voorstelling ’s winters rond half negen en ’s zomers rond een uur of tien.

De bioscopen hebben doorlopende voorstellingen van 13.00 tot ca.

22.00 uur. Films worden in Griekenland niet nagesynchroniseerd.

31

GrieksBoek.indb 31

GrieksBoek indb 31

11-09-2007 13:05:56

11-09-2007 13:05:56

Banken, postkantoren en winkels

1 Banken zijn in de regel voor het publiek geopend van 8.00-14.00 uur (maandag t/m vrijdag). Grens- en wisselkantoren zijn vaak open tot 22.00 uur. Er zijn nu in veel plaatsen geldautomaten te vinden.

In de grote steden zijn de postkantoren doordeweeks geopend tot 14.00

uur, in toeristische gebieden ook ’s middags en ’s avonds. Op zaterdag tot 13.30 uur. In de dorpen kunnen de openingstijden nogal verschillen. De Griekse postkantoren zijn te herkennen aan het opschrift ΕΛΤΑ.

Γραμματόσημα (postzegels) zijn vaak ook verkrijgbaar in winkels die an-sichtkaarten verkopen.

In Griekenland kunt u niet vanaf het postkantoor bellen. Daarvoor zijn aparte telefoonkantoren die te herkennen zijn aan het opschrift ‘OTE’, waar u eerst belt en daarna afrekent. Verder kunt u telefoneren vanuit een telefooncel of bij een kiosk. Overal zijn telefoonkaarten te koop. Alle telefooncellen werken met kaarten, niet met munten.

Belt u naar iemand in Griekenland, dan zal er in de regel niet worden HANDIG OM TE WETEN ...

opgenomen met het noemen van een naam, maar met een simpel ναι

(ja?) of ορίστε (zegt u het maar).

Openingstijden winkels: de meeste winkels zijn geopend van 9.00-13.30

op maandag, woensdag en zaterdag en op dinsdag, donderdag en vrijdag tevens van 17.00-20.30 uur. Buiten de grote steden zijn de openingstijden van winkels vaak anders. Supermarkten zijn vaak de hele dag open.

Feestdagen

De belangrijkste nationale feestdagen in Griekenland zijn de volgende: 1 jan.

Η Πρωτoχρovιά (nieuwjaar). Men eet taart waarin een munt is meegebakken; wie de munt krijgt kan een goed jaar tegemoet zien. De kinderen krijgen cadeau-tjes van St. Basilius

6 jan.

Τα Επιφάvια (Driekoningen), de dag waarop de ‘zege-ning van de wateren’ plaatsvindt.

25 mrt.

Onafhankelijkheidsdag, waarbij met onder andere militaire parades wordt gevierd dat de Grieken op die dag in 1821 in opstand kwamen tegen de Turkse over-heersers. Ook de dag van Maria-Boodschap 1 mei

Dag van de arbeid

15 aug.

Maria-Hemelvaart

32

GrieksBoek.indb 32

GrieksBoek indb 32

11-09-2007 13:05:56

11-09-2007 13:05:56

28 okt.

Η ημέρα τoυ Μεγάλoυ ‘Όχι’ (‘Nee! Dag’); de dag waarop Griekenland ging deelnemen aan de Tweede 1

Wereldoorlog, nadat het ‘Nee!’ had gezegd tegen de Italianen.

HANDIG OM TE WETEN ...

25 en 26 dec.

Eerste en tweede kerstdag

De meeste winkels, banken en overheidsinstellingen zijn op deze dagen gesloten.

Ook zijn er enkele veranderlijke feestdagen, zoals Pasen (in Griekenland belangrijker dan Kerstmis), de maandag voor de vastentijd, Goede Vrijdag, Hemelvaartsdag en Pinksteren. De data waarop deze feestdagen gevierd worden verschillen vaak van de onze.

Verder zijn er in Griekenland vele regionale feestdagen.

33

GrieksBoek.indb 33

GrieksBoek indb 33

11-09-2007 13:05:57

11-09-2007 13:05:57

2 Ontmoetingen

2

2.1 Plichtplegingen

Begroeten

Dag meneer Doukas

• Γεια σας κύριε Δούκα

Jasas kierieje Doeka

Dag mevrouw Ioan-

• Γεια σας κυρία Ιωαννίδου

nidou

Jasas Kierieja iejoanieDoe

Hallo, Nikos

• Γειά σoυ Νίκo

jasoe nieko

Hoi, Eleni

• Γειά σoυ Ελέvη

jasoe elenie

Goedemorgen mevrouw • Καλημέρα κυρία

ONTMOETINGEN

kaliemera kierieja

Goedemiddag meneer

• Καλησπέρα κύριε

kaliespera kierieje

Goedenavond

• Καλησπέρα

kaliespera

Hoe gaat het ermee?

• Τί κάvετε;

tie kanete?

Goed, en met u?

• Καλά, κι εσείς;

kala, kjesies?

Uitstekend

• Πoλύ καλά

polie kala

Niet zo goed

• Όχι και τόσo καλά

ogie ke toso kala

Gaat wel

• Έτσι κι έτσι

etsie kjetsie

Ik ga maar eens

• Φεύγω τώρα

fevCHo tora

Ik moet er vandoor. Er

• Πρέπει να φύγω. Με περιμένουν.

wordt op mij gewacht.

prepie na fieCHo. me periemenoen.

Dag!

• Γεια σας!

jasas!

We bellen/mailen/

• Θα τηλεφωνηθούμε/στείλουμε E-mail/

sms’en!

στείλουμε μήνυμα

Sa tielefonieSoeme/stieloeme iemeel/

stieloeme mieniema

34

GrieksBoek.indb 34

GrieksBoek indb 34

11-09-2007 13:05:57

11-09-2007 13:05:57

Tot ziens

• Αvτίo

adiejo

2

– gauw

• Θα σε δω αργότερα

Sa se Do arCHotera

– straks

• Θα σε δω σε λίγo

Sa se Do se lieCHo

ONTMOETINGEN

– zo

• Θα σε δω σε λίγo

Sa se Do se lieCHo

Welterusten

• Καληvύχτα

kalieniechta

Goedenacht

• Καληvύχτα

kalieniechta

Het beste

• Στo καλό vα πας/Όλα καλά

stokalo na pas/ola kala

Veel plezier

• Καλή διασκέδαση

kalie DiejaskeDasie

Veel geluk

• Καλή επιτυχία

kalie epietiegieja

Prettige vakantie

• Καλές διακoπές

kales Diejakopes

Goede reis

• Καλό ταξίδι

kalo taksieDie

Bedankt, insgelijks

• Ευχαριστώ, επίσης

efchariesto, epiesies

De groeten aan ...

• Χαιρετισμoύς σε ...

geretiesmoes se ...

Dank u wel

Bedankt/dank u wel

• Ευχαριστώ

efchariesto

Geen dank/graag ge-

• Παρακαλώ

daan

parakalo

Heel hartelijk dank

• Ευχαριστώ πoλύ

efchariesto polie

Erg vriendelijk van u

• Πoλύ ευγεvικό εκ μέρoυς σας

polie evjenieko ek meroesas

’t Was me een waar

• Χάρηκα πoλύ

genoegen

charieka polie

35

GrieksBoek.indb 35

GrieksBoek indb 35

11-09-2007 13:05:58

11-09-2007 13:05:58

Dank u voor de moeite

• Ευχαριστώ για τov κόπo

2

efchariesto ja ton ĝopo

Dat had u niet moeten

• Δεv ήταv αvάγκη

doen

Den ietan ananĝie

Dat zit wel goed hoor

• Δεv πειράζει

Den bierazie

Pardon

Pardon

• Με συγχωρείτε

me sienchoriete

Sorry!

• Συγγvώμη

sieCHnomie

Sorry, ik wist niet dat

• Συγγvώμη, δεv ήξερα ότι ...

...

sieCHnomie, Den ieksera oti ...

ONTMOETINGEN

Neemt u me niet kwa-

• Με συγχωρείτε

lijk

me sienchoriete

Het spijt me

• Λυπάμαι

liepame

Ik deed het niet expres, • Δεv τό ’καvα επίτηδες, έγιvε κατά λάθoς

het ging per ongeluk

Den tokana epietieDes, ejiene katalaSos Dat geeft niet, hoor

• Δεv πειράζει

Den bierazie

Laat maar zitten

• Εvτάξει έτσι

endaksie etsie

Dat kan iedereen over-

• Αυτό μπoρεί vα συμβεί στov καθέvα

komen

afto borie na siemvie stonĝaSena

Feliciteren en condoleren

Gefeliciteerd met uw

• Χρόvια πoλλά

verjaardag/naamdag

chronja pola

Gecondoleerd

• Τα συλλυπητήριά μoυ

ta sieliepietieriejamoe

Ik vind het heel erg

• Ήταv μεγάλo πλήγμα

voor u

ietan meCHalo plieCHma

36

GrieksBoek.indb 36

GrieksBoek indb 36

11-09-2007 13:05:58

11-09-2007 13:05:58

2.2 Iemand

aanspreken

2

Mag ik u wat vragen?

• Μπoρώ vα σας ρωτήσω κάτι;

boro na sas rotieso katie?

Neemt u me niet kwa-

• Με συγχωρείτε

lijk

me sienchoriete

ONTMOETINGEN

Pardon, kunt u me

• Συγγvώμη, μήπως μπoρείτε vα με

helpen?

βoηθήσετε;

sieCHnomie, miepos boriete na me

vowieSiesete?

Ja, wat is er aan de

• Ναι, πoιό είvαι τo πρόβλημά σας;

hand?

ne, pjo iene to provliemasas?

Wat kan ik voor u doen? • Τί μπoρώ vα κάvω για σας; tie boro na kano ja sas?