BIJLAGEN

DE BELANGRIJKSTE DATA VAN HET BEWIND VAN ELIZABETH II

DE BELANGRIJKSTE LEDEN VAN DE KONINKLIJKE FAMILIE EN HUN TITELS

Koningin Elizabeth II

Als oudste dochter van koning George VI besteeg zij de troon na het overlijden van haar vader op 6 februari 1952 en werd zij gekroond op 2 juni 1953.

Ze is koningin van Groot-Brittannië en Noord-Ierland, maar ook van vijftien andere staten die behoren tot de Commonwealth. Zij is ook Supreme Governor van de Church of England en opperbevelhebber van het Britse leger.

Prins Philip, hertog van Edinburgh, is sinds 20 november 1947 de echtgenoot van de koningin. Hij is ook graaf van Merioneth en baron van Greenwich.

Hij werd geboren op 10 juni 1921 en heeft door zijn huwelijk afstand gedaan van zijn titel van prins van Griekenland en Denemarken. Hij nam de naam Philip Mountbatten aan.

Koningin Elizabeth en prins Philip hebben vier kinderen en zeven kleinkinderen:

Prins Charles (Philip Arthur George Mountbatten-Windsor) is hun oudste zoon, eerste in lijn voor de troonopvolging. De prins van Wales is ook hertog van Cornwall en Rothesay, graaf van Chester en Carrick, baron van Renfrew, heer van de Eilanden en prins en opperhofmeester van Schotland.

Hij is geboren op 14 november 1948, huwde in 1981, is gescheiden in 1996 en trouwde een tweede keer in 2005. Hij zou koning Charles III moeten worden, maar naar men zegt verkiest hij de titel George VII. Zijn eerste echtgenote, Diana Spencer, door haar huwelijk prinses van Wales geworden met daarbij alle andere titels van haar echtgenoot (gravin van Chester, hertogin van Cornwall…), was een van 's werelds beroemdste vrouwen in de jaren tachtig en negentig. Ze gaf de Britse monarchie glamour, maar hiervan is vandaag niets meer te merken. Ze overleed op zesendertigjarige leeftijd in een verkeersongeval in Parijs op 31 augustus 1997.

Prins William (Arthur Philip Louis) van Wales, oudste zoon van prins Charles en Diana Spencer, is geboren op 21 juni 1982. Wordt hij ooit gekroond, dan zou William koning William V moeten worden.

Prins Henry (Charles Albert David) van Wales, bijgenaamd Harry, broer van prins William, is geboren op 15 september 1984.

De hertogin van Cornwall, Camilla, geboren op 17 juli 1947, is de tweede echtgenote van prins Charles. Ze zijn op 9 april 2005 getrouwd na een verhouding van meer dan dertig jaar. Camilla heeft twee volwassen kinderen, Tom en Laura, uit een eerste huwelijk.

Prinses Anne (Elizabeth Alice Louise Mountbatten-Windsor), Princess Royal, is de enige dochter van de koningin en de hertog van Edinburgh. Ze is geboren op 15 augustus 1950, is gescheiden en trad opnieuw in het huwelijk. Met haar eerste echtgenoot, captain Mark Phillips, heeft zij twee kinderen, Peter Phillips en Zara Phillips, de enigen die geen adellijke titel hebben. Hun ouders hebben elke titel die door de koningin werd aangeboden geweigerd. Prinses Anne is hertrouwd met commandant Timothy Laurence.

Prins Andrew (Albert Christian Edward), geboren op 19 februari 1960, hertog van York, graaf van Inverness en baron van Killyleagh, is de tweede zoon van koningin Elizabeth. Hij is gescheiden van Sarah Ferguson, met wie hij twee dochters heeft: prinses Beatrice van York, geboren op 8 augustus 1988, en prinses Eugenie van York, geboren op 23 maart 1990.

Prins Edward (Antoine Richard Louis), geboren op 10 maart 1964, graaf van Wessex, is het laatste kind van de koningin. Hij is sinds juni 1999 getrouwd met Sophie Rhys-Jones (geboren in 1965), die nu gravin van Wessex is. Zij hebben een dochter, Louise Windsor, geboren op 8 november 2003.

DE TROONOPVOLGING

In totaal zijn er meer dan vijfhonderd troonopvolgers. Meerderen van hen zijn Europese vorsten. Bepaalde troonopvolgers werden van de lijst geschrapt omdat ze met een katholieke man of vrouw getrouwd zijn, katholiek geworden zijn, buiten het huwelijk geboren zijn of werden geadopteerd.

Hier volgen de eersten in lijn die aanspraak kunnen maken op de Britse kroon:

Afstammelingen van koningin Elizabeth II:

Afstammelingen van koning George VI
(1895-1952, koning 1936-1952):

Afstammelingen van koning George V
(1865-1936, koning 1910-1936):

Dan volgen de afstammelingen van koning Edward VII (1841-1910, koning 1901-1910) en van koningin Victoria (1819-1901, koningin 1837-1901).

KONINGIN VAN ZESTIEN LANDEN

Als hoofd van de Commonwealth is de koningin het staatshoofd van zestien landen (Realms):

• Het Verenigd Koninkrijk
• Antigua en Barbuda
• Australië
• De Bahama's
• Barbados
• Belize
• Canada
• Grenada
• Jamaica
• Nieuw-Zeeland
• Papoea-Nieuw-Guinea
• Saint Kitts en Nevis
• Saint Lucia
• Saint Vincent en de Grenadines
• De Salomonseilanden
• Tuvalu

OUDSTE DER GEKROONDE HOOFDEN

Sinds het overlijden van prins Rainier van Monaco in 2005 is koningin Elizabeth II de oudste monarch in Europa. Ter vergelijking: de andere langstlevende vorsten van Europa zijn koningin Margrethe II van Denemarken, vorstin sinds januari 1972, Karl XVI Gustav van Zweden sinds september 1973, Juan Carlos van Spanje sinds november 1975 en Beatrix van Nederland sinds april 1980.

De jongste gekroonde hoofden zijn Harald V van Noorwegen, tot koning uitgeroepen in 1991, Albert II, koning der Belgen sinds augustus 1993, groothertog Henri van Luxemburg sinds 2000 en prins Albert II van Monaco sinds 2005. Aloïs van Liechtenstein bestuurt het prinsdom sinds augustus 2004, terwijl zijn vader Hans-Adam II de regerende prins blijft.

DE ZES KONINGINNEN VAN HET VERENIGD KONINKRIJK

Mary I Tudor (1553-1558)
Geboren in Greenwich in 1516
Gehuwd met Filips II van Spanje. Fanatiek katholiek. Haar bijnaam
Bloody Mary krijgt zij door de vervolgingen van de protestanten.
Verlies van Calais, laatste Britse eigendom in Frankrijk.

Elizabeth I (1558-1603)
Stichting van het Rijk, nederlaag van de Spaanse Armada, tijdperk van
Shakespeare, eerherstel van het protestantisme, executie van Marie
Stuart van Schotland.

Mary II Stuart (1689-1694)
Regeerde samen met haar echtgenoot, koning Willem III van Oranje.

Anne Stuart (1702-1714)
Echtgenote van prins George van Denemarken. Verbond tussen Engeland
en Schotland (1707). Laatste staatshoofd dat de Privy Council
heeft voorgezeten en dat weigerde een wet te ondertekenen.

Victoria (1837-1901)
Het langst aan de macht van alle Britse staatshoofden. Fantastisch
keizerlijk epos verheerlijkt door Kipling en Disraeli. Morele houding
gebaseerd op de drie R-woorden: respect (respect), responsibility
(verantwoordelijkheid), rectitude (rechtschapenheid). De misère van de arbeidersklasse.

Elizabeth II (1952-)
De laatste koningin?

KONINGINNEN VAN HET VERENIGD KONINKRIJK
VAN FRANSE AFKOMST

Gedurende driehonderd jaar, van Hendrik II (1152) tot Hendrik VI (1445), hebben alle koningen van het Verenigd Koninkrijk zonder uitzonderingen koninginnen gehuwd die afkomstig waren van Frankrijk:

• Hendrik II Plantagenet (1133-1189) trouwt in 1152 met Eleanora van Aquitanië.
• Hendrik de Jonge (1155-1183) trouwt in 1160 met Marguerite van Frankrijk, dochter van Lodewijk VII, koning van Frankrijk.
• Richard Leeuwenhart (1157-1199) trouwt in 1191 met Bérengère, dochter van de koning van Navarra.
• Jan zonder Land (1167-1216) trouwt in 1200 met Isabelle van Angoulême.
• Hendrik III (1207-1272) trouwt in 1236 met Eleonora, dochter van de graaf van Provence.
• Edward I (1239-1307) trouwt in 1299 met Marguerite van Frankrijk, dochter van Filips de Stoute, koning van Frankrijk.
• Edward II (1284-1327) trouwt in 1308 met Isabelle van Frankrijk, dochter van Filips de Schone, koning van Frankrijk.
• Edward III (1312-1377) trouwt in 1328 met Filippina, dochter van de graaf van Henegouwen.
• Richard II (1367-1399) trouwt in 1396 met Isabelle van Frankrijk, dochter van Charles VI, koning van Frankrijk.
• Hendrik IV (1366-1413) trouwt bij zijn tweede huwelijk in 1403 met Jeanne, dochter van de koning van Navarra.
• Hendrik V (1387-1422) trouwt in 1420 met Catharina van Valois, gravin van Vexin en dochter van Charles VI, koning van Frankrijk.
• Hendrik VI (1421-1461) trouwt in 1445 met Marguerite, dochter van de graaf van Anjou.

En bijna twee eeuwen later:

• Charles I (1600-1649) trouwt in 1625 met Henriette-Marie, dochter van Hendrik IV van Frankrijk en zus van Lodewijk XIII.

(Bron: Henriette Walter, Honni soit qui mal y pense.)

HET PERFIDE ALBION OF TROUWELOZE GROOT-BRITTANNIË

In tegenstelling tot wat men vaak denkt, is het niet Bossuet die als eerste de uitdrukking ‘het perfide Albion’ gebruikte. In zijn Sermon de la Circoncision spreekt hij van het ‘perfide Groot-Brittannië’ en in hetzelfde tijdperk schrijft mevrouw de Sévigné in een van haar brieven dat dit land een ‘perfide koninkrijk’ is. De uitdrukking ‘het perfide Albion’ dateert uit de tijd van de Franse Revolutie en werd algemeen bekend omdat ze in oktober 1793 in een van de eerste calendriers républicains stond. In dit boekje met de tijdrekening van de Franse Revolutie stond een gedicht van een zekere Augustin van Ximenes. Van hem zijn de woorden: ‘Laat ons, in zijn eigen wateren, het perfide Albion aanvallen.’

(Bron: Jean Guiffan, L'Histoire de l'anglophobie en France, Terre de Brume, 2004.)

KONINKLIJK LONDEN: ELIZABETH

De liefdesgeschiedenis tussen Londen en het koningshuis duurt al eeuwen. De stad is doordrongen van de Britse monarchie, waarvan het imago zowel de inwoners van Londen als buitenlandse bezoekers aantrekt.

We nemen de proef op de som. Als we aan een persoon die nog nooit naar Londen is geweest, zouden vragen om ons een beschrijving te geven van de monarchie zoals hij deze heeft gezien in films of op televisie, zou het antwoord het volgende zijn: Buckingham Palace. Het kasteel is en blijft het gedroomde decor van het Royal London, waar een van de oudste tronen ter wereld staat.

In de Queen's Gallery, het enige deel van Buckingham Palace dat het hele jaar door toegankelijk is voor het publiek, vallen de overheersende kleuren meteen op: het kersenrood van de tapijten, het snoepjesroze van de muren, het strogeel van de stenen. Vervolgens verbaast de aanwezigheid van koningin Victoria, die in 1837 van dit neoklassieke gebouw haar woning maakte. Zij is overal: strenge schilderijen uit de gouden eeuw van het koloniale tijdperk, ontelbare porseleinen voorwerpen met haar afbeelding, medailles en beeldjes vereeuwigen de monarchie.

De volgende halteplaats in het koninklijke Londen is te bereiken via de indrukwekkende Mall: de National Portrait Gallery. Hier kan men aan de hand van de gezichten van de koningen en koninginnen de geschiedenis van de natie door de eeuwen heen schetsen. De National Gallery, die werd opgericht in 1856, verzamelt de portretten van koninklijke en politieke persoonlijkheden. Op de overloop van de zaal van de twintigste eeuw hangt het harde portret van koningin Elizabeth II, gekleed in de rode cape van de Order of the Bath, uit 1970. De jonge, vrolijke vrouw van de kroning in 1953 is, om het met zo weinig woorden uit te drukken, een nauwgezette en strenge vorstin geworden. Maar ‘echte grootsheid is triest’. Dit zijn niet de woorden van een vriend van de Britse kroon, maar van Napoleon. Het beroemde landelijke portret van de prins en prinses van Wales van 1991, tien jaar na hun huwelijk, bewijst dit. Het hoogste geluk, het diepste ongeluk. De kunstwerken in de weelderige expositieruimte zijn prachtig. De nabijgelegen Thames is een machtige stroom, die zich meanderend en met dezelfde traagheid en waardigheid als het God Save the Queen een weg baant door het drukke Londen, een imposante goudbruine rivier.

De Tower of London (Tower Hill), waar de herinnering aan de talloze wreedheden, het gezucht en het bloed nog leeft, herbergt een deel van de verzameling van de koninklijke wapenkamer en vooral de juwelen van de Windsors, te beginnen met de kroonjuwelen. Deze schatten, die bijna allemaal authentiek zijn, worden vooral geassocieerd met de kroningsplechtigheden. Hare Genadige Majesteit, zoals zij liefdevol en eerbiedig wordt genoemd, draagt de keizerlijke staatskroon tijdens de traditionele troonrede in Westminster.

Vervolgens kan men de boot nemen naar Greenwich voor een bezoek aan de Naval Academy en de meridiaan. Greenwich time, overal ter wereld stelt de koningin de klokken bij.

De royal warrant is de eervolle vermelding die bewijst dat de koningin beschermvrouwe is van de winkels en producten die onontbeerlijk zijn voor de goede werking van haar land en de rest van haar rijk: Turnbull & Asser (hemden), Holland & Holland (plattelandskledij), Lock & Co (hoeden), Smythson (papierwaren), John Lobb (schoenen), Berry Brothers (wijnen). Hatchard, de boekhandel op Piccadilly, opgericht in 1797, lijkt met de zwarte boekenrekken en de diepe lederen zetels op een gentlemen's club. Aan de overzijde is Fortnum & Mason, met de bedienden in pandjesjas, vooral bekend door de voedingsafdeling en in het bijzonder door de sinaasappelmarmelade thick cut, waar Hare Majesteit dol op is. Op straffe van onthoofding niet te verwarren met de thin cut, de no peel of de orangelemon-mengeling. Het onderscheid maken tussen de vele marmelades is geen piece of cake. De winkel is ook gespecialiseerd in de lievelingsthee van Elizabeth, Earl Grey.

Waterloo Station. Bestemming Windsor, op zestig kilometer van Londen met de boemeltrein. Het kasteel, indrukwekkend, ontroerend en gevarieerd, vat de hele Britse geschiedenis samen. Hier brengt de vorstin haar weekends door. Voor de bezoekers spelen de wachters met de zwarte bearskin hats militaire deuntjes en bekende melodieën uit musicals als Evita of Hair. Tegenover het kasteel ligt Eton College, het meest prestigieuze van de peperdure Britse colleges, de public school waar de prinsen William en Harry hebben gestudeerd. Men kan er naar believen rondwandelen, maar de paviljoenen waar de studenten verblijven, zijn niet toegankelijk voor de bezoekers.

LONDEN, IN DE SCHADUW VAN DIANA

Grote luxueuze winkels, een sportzaal, modewinkels, twee of drie restaurants en misschien een McDonald's: een geleid bezoek aan het chique, conformistische en knusse wereldje van de prinses van het volk.

Het Londen van Diana doorkruisen, haar favoriete plaatsen opzoeken, haar begrijpen zonder de postkaarten en de boeken met de vele foto's van de blonde prinses. Haar dagelijkse omzwervingen reconstrueren: het doel is ambitieus, want dit aspect van Londen staat in geen enkele gids beschreven. Deze enclave, die even groot is als een arrondissement, met de discrete luxe en de subtiele verfijning, draagt de meest begeerde postcode van Londen: SW7.

When in London, do as the Londoners do. Het maakt niet uit of je van koninklijken bloede bent of niet. De Dianafan zal dus een plastic tasje van een grootwarenhuis bij de hand hebben om alle musts van de dag in te verzamelen: de Travelcard (vervoerskaartje voor een dag), de stratengids A to Z, een paraplu, een Kit Kat chocoladesnack en een exemplaar van de tabloid The Sun. De zak symboliseert de softe en praktische stijl waar de overledene zo van hield: ik weet dit van de journaliste Sinclair MacKay, die zich voorstelt als expert in elegantie.

Alle wegen leiden naar Kensington Palace, dat eind augustus 1997 het empyreum van de planeet was. Het rode bakstenen gebouw van de hand van de grote architect Wren blijft een bedevaartsoord. Tijdens een bezoek aan de warme kamers van de state apartments, die toegankelijk zijn voor het publiek, kan men zich een beeld vormen van de omgeving waarin Diana leefde. Men kan ook niet anders dan eens tot de fontein in Hyde Park te wandelen, die werd opgedragen aan de overledene. Na een quick cappuccino en met twee scones van de Orangery achter de kiezen, gaat het naar Kensington High Street, een prestigieuze winkelstraat met grote handelszaken en het Royal Gardens Hotel. Rechts van het paleis Kensington Palace Gardens, een private laan met platanen waar men dag en nacht de paparazzi kon vinden. Links Greens, de heel chique sportzaal waar Diana drie keer per week een uur ging trainen met een instructeur. En dan is er ook nog de stampvolle McDonald's waar zij, zo beweert men althans, soms samen met de twee prinsen iets ging eten op een zondagavond. ‘Af en toe kwam zij samen met de jongens een milkshake drinken.’ De uitbater van Café Diana, een kleine zaak in Bayswater Road, helemaal ten noorden van de laan die naar het paleis leidt, moet dit verhaal al honderden keren hebben verteld. Maar het is moeilijk om zich de prinses, die geobsedeerd was door dieet en een goed figuur, in te beelden terwijl ze de eieren met spek van het menu naar binnen werkt of terwijl ze haar eigen portretten aan de muur bewondert.

De dubbeldekker rijdt voorbij de ronde Royal Albert Hall, de concertzaal in Italiaanse renaissancestijl waar de beroemde Proms plaatsvinden. Dit is ook de thuisbasis van het English National Ballet, een van de zes liefdadigheidsinstellingen waar de prinses voorzitster van bleef na haar beslissing in 1993 om zich uit het publieke leven terug te trekken. Diana was graag danseres geworden, maar ze was te groot.

Volgende stop: Beauchamp Place. Dit rustige straatje van Knightsbridge speelde een belangrijke rol in het leven van de prinses. Over een afstand van driehonderd meter vinden we de grootste namen van de Londense haute couture, die de diva van de glamour hebben gekleed. In navolging van Bruce Olfield, die haar zijn avondjurken leende voor liefdadigheidsgala's. San Lorenzo: groene planten, een minimalistisch decor, bemiddelde en fijnbeschaafde klanten, Italiaanse keuken, niets uitzonderlijks. Hier kwam de prinses lunchen. Boven, onder het glasraam, had zij haar tafel in de ruimte voorbehouden voor de vips. De rekening is gepeperd, de bediening traag. That's London…

Harrods, de grote winkel van Mohamed Al Fayed en de derde toeristische attractie in Londen na St. Paul's Cathedral en Big Ben, telt gemiddeld vijfendertigduizend bezoekers per dag. Deze zaak moet eigenlijk niet meer worden voorgesteld. Men telt er meer dan driehonderd departments. De leuze van de voedingsafdeling luidt als volgt: ‘Harrods biedt u de wereld op een dienblad.’ Op de vijfde verdieping, de sportafdeling, worden Al Fayeds persoonlijke kantoren door een legertje lijfwachten bewaakt. Door de glazen deur kan men een wereld à la Beatrix Potter waarnemen: jachtetsen, oude meubels, zware staande klokken, porselein. Op de tussenverdieping werd een schrijn opgericht met de portretten van Di en Dodi omringd door kaarsen.

Het probleem is dat Diana nooit naar Harrods ging. Volgens haar was de department store te cheap, te toeristisch en te ‘nouveau riche’. In navolging van de prinses geven jonge stijlvolle vrouwen er de voorkeur aan hun boodschappen te doen bij Harvey Nichols, een winkel vlakbij, met een collectie die getuigt van goede smaak en die wordt bezocht door de Sloane Rangers, jongeren uit het betere aristocratische milieu die in het chique deel van Chelsea en Kensington wonen. In deze elegante winkel rolt het geld, zowel oud als nieuw. De enige concurrent, waar Diana haar huwelijkslijst had laten leggen, is de General Trading Company in Sloane Street. ‘Harvey Niks’, zoals de eigentijdse jongeren de winkel noemen, verkoopt niet alleen modeartikelen, meubels en bedlinnen. Op de bovenste verdieping vindt men fijne kruidenierswaren, een sushibar en een restaurant annex tearoom dat tot de meest bezochte van de hoofdstad behoort. Het is er, of course, verschrikkelijk duur.

De volgende halte is Earl's Court, de rosse buurt bij uitstek, en Coleherne Court aan Old Brompton Road, waar Diana samen met drie vriendinnen woonde voor haar huwelijk. Op de hoek vinden we het restaurant Balans West en de pub Coleherne, die de eerste viool spelen in het Londense homowereldje. In 1987 was Diana de eerste koninklijke persoonlijkheid die een aidspatiënt de hand drukte. Zij is nog steeds het idool van de mannen die de herenliefde bedrijven.

Op 6 september 1997 heeft het koninkrijk haar in Westminster Abbey de laatste eer bewezen. Oorspronkelijk was dit de kerk van een benedictijnerklooster. Van Willem de Veroveraar tot Elizabeth II werden alle Britse vorsten er gekroond: het symbool van alles wat Diana verfoeide, compleet met de begraafplaatsen van de voorouders van haar vroegere schoonfamilie en van enkele saaie dichters die haar exechtgenoot wel kan appreciëren.

IN LONDEN MET CAMILLA

Een wandeling in de Britse hoofdstad, een bezoek aan de lievelingsplaatsen van Camilla, de hertogin van Cornwall en de tweede echtgenote van prins Charles. Van haar kleermaker tot haar wapensmid, zonder de residentie te vergeten waar de clandestiene ontmoetingen met haar koninklijke minnaar zich afspeelden…

De aanwezigheid van vlaggen met het kruis van St. George, rood op een witte achtergrond, een buste van de koningin-moeder, vergeelde foto's van de kroning van Elizabeth II, wandtapijten, schilderijen met landelijke taferelen en zware staande klokken van mahoniehout: het is duidelijk dat het Goring Hotel al lang een liefdesverhouding heeft met de Britse monarchie. Voor historicus Robert Lacey, auteur van de bestseller Majesty, is de gezellige zaak Beeston Place tegenover de koninklijke stallen (toeval?) de ideale plaats om van daaruit het beschermde universum van Camilla te ontdekken, haar favoriete plaatsen in Londen te vinden en de persoon achter de persfoto's te leren kennen.

Er bestaat momenteel geen toeristische gids van het Londen van de hertogin van Cornwall. Touroperators hebben nog geen bezoeken aan haar favoriete buurten georganiseerd. Als men Robert Lacey mag geloven, ging de ‘dame’ vaak naar het Goring, de karikaturale ontmoetingsplaats van de Engelse gentry. ‘Ze hield van de gastvrijheid die tegelijkertijd discreet en welvoeglijk was. En het was vlak bij Buckingham Palace…’ zegt hij ontspannen, terwijl hij langzaam een hap van zijn roerei neemt, alsof hij een hostie laat smelten in zijn mond. Zijn lippen bewegen nauwelijks. Zijn vonnis klinkt laconiek: ‘De stijl van Camilla is lichtjaren verwijderd van de minste excentriciteit en kan helemaal niet tippen aan het icoon Diana. Zoveel te beter.’

Laten we onze wandeling maar beginnen met wat shoppingplezier. Camilla doet een beroep op Philip Treacy voor het ontwerpen van haar hoeden. Zijn boetiek in Elizabeth Street is gelegen in de mooie buurt Pimlico. ‘Philip haalt inspiratie uit de garderobe van de hertogin, vooral haar handtassen gebruikt hij als basis voor zijn creaties. Het spreekt voor zich dat de prijs afhangt van de kwaliteit van de stof en vooral van de soort pluim. Om correct gedragen te worden moet de hoed de rechterwenkbrauw raken’, verklaart Gee de Coursson, de assistente van de jonge designer. Bepaalde creaties uit stro en tule die in een magische chaos op de hoed werden aangebracht, kosten tot 10.000 pond. In 4 Hornton Place, in een mooie straat op een redelijke afstand van Kensington High Street en de commerciële vulgariteit ervan, bedient de winkel van haar favoriete couturier, Robinson Valentine, de superrijke klanten. De zon die door de halfgesloten luiken binnendringt, zorgt in de salon voor een licht dat even zacht is als de tinten van de creaties. Gele of lichtblauwe pasteltinten, die vreemd genoeg dezelfde kleur hebben als het gebak en de jellies die worden aangeboden tijdens feesten op het platteland.

Alle wegen van de high society leiden naar Sloane Square en naar de grote winkel Peter Jones. In dit juweeltje van de art-decostijl krijgt men een indruk van het leven op het platteland van de high society, wat meteen nostalgische gevoelens opwekt en spontaan doet denken aan het ouderwetse Engeland.

Tijd voor de lunch. We gaan richting St. James en naar het lievelingsrestaurant van de hertogin, Le Caprice. De Rolls Royces en Ja g uars wachten braafjes in een straat vlakbij op de lady's die lunchen in deze tempel van een verdwenen Londen dat nog altijd beweert het centrum van de modewereld te zijn. Crèmekleurige muren, zwartwitfoto's van de hand van de neef van de koningin, David Bailey, groene planten, rotanstoelen en donkere tafels in habitatstijl… Ook hier zijn de klanten bemiddeld en fijnbeschaafd. Hoewel de gerechten eenvoudig zijn, is de rekening gepeperd. Haar tafel, afgescheiden van de blikken, ligt vlak bij de trap naar de powder room, de toiletten, waar de dames zich verfrissen. Bij een glaasje chablis en een visschotel praat ze graag bij met haar oude vriendinnen, de romanschrijfster Jilly Cooper, de schilderes Amanda Ward, de antiquair Jane von Wester holz of de miljardair Lily Safra.

Vervolgens gaat de trip richting Mall, de brede laan met platanen die uitkijkt op Buckingham Palace. Rechts ligt Clarence House, de koninklijke residentie waar het echtpaar woont sinds het overlijden van de koningin-moeder in 2002. De media hebben het grote neoklassieke gebouw ondertussen al ‘het Hof bis’ gedoopt. Een enkele soldaat met zwarte berenmuts bewaakt het gebouw. Links ligt St. James's Park met de romantische tuinen en het meer met de zwanen en de eenden, waar een deel van de geschiedenis van dit land geschreven werd. De natuur lijkt – maar daar blijft het ook bij – haar rechten op te eisen in het midden van de hoofdstad. Zelfs in Londen houdt Camilla ervan bloemen te telen en haar dieren te voederen.

Eigenlijk is het niet Clarence House, maar wel Apsley House, de vroegere residentie van de hertog van Wellington met de Korinthische portiek, dat als schuilplaats heeft gediend voor de onwettige liefde van Charles en Camilla. Tot dan was Apsley House bij de inwoners van Londen vooral bekend onder de naam ‘Number One London’, vermoedelijk omdat dit het eerste huis was dat men zag toen men de stad binnenreed. De huidige gastheer, de markies van Douro, die al heel lang bevriend is met de erfgenaam, heeft hen zijn slaapkamer geleend. In deze krijgshaftige sfeer, tussen de zwaarden en de geweren, onder de plafonds versierd met het wapenschild van de IJzeren hertog en de insignes van de Orde van de Kousenband, zou het koppel twee decennia lang overspel hebben gepleegd.

Mevrouw Parker-Bowles deelt met deze grote families ook de liefde voor de jacht die zij ‘in het bloed’ heeft. De drijfjacht behoort tot het verleden. Zij heeft zich dus bekeerd tot de jacht met het geweer. Laten we daarom eens een bezoekje brengen aan Purdey & Sons, gelegen in South Audley Street, in het hartje van de exclusieve buurt Mayfair. Hier vindt men het neusje van de zalm van de op maat en met de hand gemaakte geweren. Een basisgeweer kost 50.000 pond, de levertijd is anderhalf jaar. ‘In dit land is de jacht met het geweer een sport die aan de elite is voorbehouden en die erg duur is’, zegt de Bretonse verkoper. In de long room staat een klein, rood lederen tasje uitgestald dat speciaal voor de patronen van Edward VII werd vervaardigd. De betovergrootmoeder van Camilla, Alice Keppel, was gedurende twaalf jaar, van 1898 tot 1910, de minnares van de prins van Wales, de latere Edward VII. De Parker-Bowles zouden eigenlijk ook als hofleveranciers kunnen worden beschouwd!

Nog altijd in South Audley Street, bij de porseleinhandelaar Thomas Goode, worden de klanten onthaald met muziek uit de jaren zeventig: the Kinks, the Beatles en the Who. Is dit ter ere van Charles en Diana? Gekleed in een pandjesjas toont Jim Gill, de directeur, trots het bord ‘Lord of the Isles’ gedecoreerd met een donkergroen en gouden Schots motief dat persoonlijk werd geschilderd door prins Charles. ‘Het is ons populairste model, want een deel van de inkomsten wordt gestort op de rekening voorbehouden aan de goede doelen van Zijne Koninklijke Hoogheid.’

17 uur. Camilla, als goede Engelse, vergeet nooit de tea time. Men zal haar eerder vinden in het prestigieuze Fortnum & Mason in Piccadilly dan in Café Diana in Notting Hill Gate. Dat spreekt voor zich.

ORGANOGRAM VAN HET PALEIS

DE KROONJUWELEN

• Kroon van St. Edward – ter herdenking van de Saksische koning Edward the Confessor (Edward de Belijder) – in massief goud en gebruikt tijdens de kroning.
• Grote keizerlijke kroon ontworpen voor koningin Victoria met erin verwerkt de robijn van the Black Prince (de Zwarte Prins) en een diamant van 317 karaat geslepen in de Cullinan, geschonken aan Edward VII in 1907.
• Kroon van de koningin-moeder waarin de beroemde Koh-I-Noor (de Berg van Licht) werd verwerkt.
• Keizerlijke kroon van India met 6000 diamanten.
• Kronen van Maria van Modena.
• Kroon van koningin Mary.
• Kleine kroon van Victoria, volledig gemaakt van diamanten.
• De kroon van de prins van Wales.

DE KELDERS VAN HARE MAJESTEIT

De kelders van Buckingham Palace, die werden ingericht in 1703, zijn geen persoonlijke eigendom van de koningin. De kelders zijn staatseigendom. Aan het hoofd staat de Yeoman of the Royal Cellars. Een comité van acht deskundigen is belast met de aankopen.

De kelders zijn rijkelijk gevuld maar bevatten weinig grand cru's. De rode wijnen zijn hoofdzakelijk Franse wijnen. De interessantste flessen zijn: Château Latour Pomerol (1995), Nuits Saint Georges (1996), Château Leovide-Barton (1988), Château Fonroque (1995), Château Chasse-Spleen (1990), Château Batailley (1994), Château Meyney (1996) en Château Beau Site (1995).

Voor de witte wijnen is het de Nieuwe Wereld die de voorkeur wegdraagt van de koninklijke sommelier. Men vindt er tevens een chardonnay uit Zuid-Afrika en een sauvignon Oyster Bay uit Nieuw-Zeeland. Tijdens bepaalde recepties schenkt de vorstin de Engelse schuimwijn Nyetimber.

De champagne – Krug, Dom Pérignon – is niet voorzien van een jaartal.

In de kelders liggen uitmuntende portwijnen. Men vindt er onder andere een Fonseca Quinto do Naval 1963.

De oudste fles is een sherry die aan het paleis werd geschonken tijdens de inhuldiging van London Bridge in 1660.

DANKWOORD

Mijn dank gaat uit naar de privésecretaris van Hare Majesteit, Robin Janvrin. Ik wens ook Penny Russell-Smith, Samantha Cohen en Ailsa Anderson van de persdienst van Buckingham Palace te bedanken. Zonder hen zou het niet mogelijk zijn geweest dit boek te schrijven.

Ik ben ook de geschiedkundigen, de deskundigen in grondwettelijk recht, de kenners van de monarchie en de vroegere en huidige ministers dankbaar die mij informatie bezorgden over de persoonlijkheid van de vorstin. Ik houd eraan in het bijzonder Charles Anson, Philip Beresford, David Cannadine, Linda Colley, Robert Lacey, Roy Greenslade, en postuum Harold Brooks-Baker te bedanken. Zij vormden een ware stimulans.

Hartelijk dank aan twee vrienden-journalisten die ik al heel lang ken. Zij hebben het manuscript op professionele wijze nagelezen. Bedankt Dominique Dunglas en François Turmel en ook John Shakeshaft en Jean-Luc Schilling. Ook een woord van dank voor mijn collega's van Le Monde, Marine Jacot, Jean-Louis Andreani, groot kenner van de paardensport, en Didier Rioux, diensthoofd Documentatie, die mij toegelaten hebben heel wat details en interpretaties te verbeteren. Ook de hulp van Paul Raw stel ik zeer op prijs.