HOE LAURA INGALLS WILDER ONTDEKT WERD

door Virginia Kirkus

Ik weet zeker dat mevrouw Wilder verbaasd zou zijn als ze hoorde dat ze 'ontdekt' moest worden, toen in 1931. Want zij begon zichzelf op heel jonge leeftijd te ontdekken en de jaren na 1931 hebben bewezen dat van haar eigen jonge jaren niets verloren was gegaan. Maar van mijn kant was er wel degelijk een echt gevoel van ontdekking, toen ik het manuscript van Het kleine huis in het grote bos begon te lezen in een late middagtrein naar Westport in Connecticut. Om eerlijk te zijn had ik al één trein gemist, toen de eerste fluisteringen mijn gretige oren binnenstroomden; en ik reed een station te ver in mijn latere trein, zo verdiept was ik in de kennismaking met de kleine Laura, toen haar kleine-meisjes-dagen herleefden in haar verhaal.

Hoe was het manuscript in mijn handen gekomen? Het was een enigszins vreemd verhaal, dat niet helemaal verteld kan worden. Maar het begon met een geheimzinnig telefoontje van een kennis die het manuscript gezien had en die dacht dat ik misschien geïnteresseerd zou zijn. In die tijd begonnen kinderboeken net hun eigen plaats te krijgen bij de grote uitgeverijen, en waardevolle mensen baanden nieuwe wegen over een terrein dat lang vrijwel onveranderd was gebleven. Maar de 'depressie' drukte onze verkopen; mensen dachten dat nieuwe boeken voor kinderen niet nodig waren zolang de oude nog goed waren. En we hoopten allemaal op dat wonderboek dat geen depressie tegen kon houden.

Wat mij door de telefoon over het manuscript verteld werd, kon mijn belangstelling niet wekken. 'Een oudere dame is een waargebeurde geschiedenis aan het schrijven in verhaalvorm over haar kindejaren in de pionierstijd.' Nou, dat verhaal had ik eerder gehoord; maar ja, ik kon met mijn vriendin afspreken een kop thee te gaan drinken, vlak voor de trein zou vertrekken. En toen hoorde ik meer, en mijn eigen herinnering aan de liefde voor verhalen van mijn grootmoeder over 'toen zij een klein meisje was' deed me besluiten het manuscript te lezen en per telefoon vóór maandag een ja' of 'nee' te laten weten. Er waren redenen, waarop we hier niet hoeven in te gaan, voor de noodzaak van een snelle beslissing. En de reden waarom die beslissing een nadrukkelijk 'ja' was, lag in het manuscript zelf.

Toentertijd woonde ik in een nogal primitief huis dat verlicht werd met olielampen; een huis met alleen de allernoodzakelijkste voorziening, een keukenpomp. Misschien was dat één reden waarom ik zo snel verplaatst werd naar die bossen in Wisconsin en naar de avonturen van de kleine Laura. Maar de werkelijke betovering lag in het vertellen. Je voelde dat je luisterde, en niet las. En beeld na beeld (nu nog altijd even levend, zo veel jaar later) flitste langs mijn innerlijk oog. Ik kende Laura, en de oudere Laura die haar geschiedenis vertelde. Hier was het boek dat geen depressie tegen kon houden, en hier was, dat wist ik zeker, het begin van een doorlopend verhaal voor jaren erna.

En zo werden Het kleine huis in het grote hos en de schrijfster Laura Ingalls Wilder 'ontdekt'. En een boekenvriendschap ontstond. Ik wist toen niet dat haar dochter de schrijfster Rose Wilder Lane was. Ik wist niet dat het verhaal van de opeenvolgende verhuizingen van de familie Ingalls eigentijdse klassieke kinderboeken zouden worden. Maar ik wist zeker dat de firma Harper Laura Ingalls Wilder wilde uitgeven en meer van haar wilde zien en meer over haar wilde horen.

Hoewel ik bij Harper wegging toen het tweede boek, Het kleine huis op de prairie, geproduceerd werd, had ik toch een vinger in de pap, ook bij de boeken die nog zouden komen. Ze voldeden aan een vraag die met de jaren niet verflauwd is. Getuige de versleten staat van de boeken in alle bibliotheken. Kinderen houden ervan om op te groeien met een centrale figuur en te delen in de toen-leefden-ze-nog-lang-en-gelukkig jaren. En kinderen houden van het gevoel van identificatie dat deze boeken geven. Nu is mijn achternichtje van tien helemaal in ze verdiept, en ze deelt haar blijdschap door de boeken hardop voor te lezen aan haar jongere broertje en zusje; want dit zijn volmaakte gezinsboeken en hun glans verbleekt niet. Ik kijk terug op de 'ontdekking' van Laura Ingalls Wilder als op een van de mijlpalen in mijn leven met boeken, een van de beloningen waarvan ik nog altijd geniet.